Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΓΙΟΓΚΑ
& ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ
του Ηλία
Λ. Κατσιάμπα,
δημοσιογράφου, καθηγητή Φυσικής Αγωγής,
Εκπαιδευτή Εσωτερικής Φιλοσοφίας,
Γιόγκα & Εναλλακτικών Θεραπευτικών μεθόδων
(Ομακοεία Τρικάλων & Θεσσαλονίκης)
Τηλέφωνο: 24310 – 75505 & 6974-580768
Web Site: www.omakoio.gr
E-mails: omakoio@omakoio.gr ή omakoio@aias.gr
ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ,
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ,
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η εν λόγω εργασία αποσκοπεί καταρχάς να αποσαφηνίσει και να ορίσει επί της ουσίας τού τι είναι και τού τι δεν είναι η Γιόγκα. Ακολούθως επιχειρεί να πληροφορήσει κάθε ενδιαφερόμενο για τα βασικά της είδη, τις τεχνικές, τα υπάρχοντα επιστημονικά πορίσματα και τα πολλαπλά ευεργετήματα που παρέχει στον σύγχρονο άνθρωπο στην γεμάτη ένταση και άγχος κοινωνία μας, που περισσότερο τώρα παρά ποτέ χρειάζεται ολοκληρωμένες φυσικές διεξόδους - λύσεις αποτοξίνωσης και ενδυνάμωσης του οργανισμού του καθώς και νοητικής ηρεμίας - χαλάρωσης, που να μπορεί ως πράξεις - ασκήσεις να εκτελέσει ακόμα και στον προσωπικό του χώρο χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες.
Επίσης βασική μας επιδίωξη είναι να καταδείξουμε την σημαίνουσα αξία που δίδεται ανά τον κόσμο στην μεταχείριση της Γιόγκα, να αναδείξουμε τα μέχρι σήμερα σημαντικότερα διαπιστωμένα οφέλη της και τέλος να παρακινήσουμε κάθε ενδιαφερόμενο και αρμόδιο προς την κατεύθυνση της σοβαρής και επισταμένης επιστημονικής έρευνας της Γιόγκα, ώστε να εξαχθούν και στην χώρα μας συγκεκριμένα επιστημονικά συμπεράσματα και να πιστοποιηθεί η αξία και η αποτελεσματικότητά της στην ψυχοσωματική αρμονία του ανθρώπου.
Αναφερόμενοι στην μεθοδολογία θα περιοριστούμε μόνο να πούμε ότι πέραν του σχολαστικισμού και της επαναληπτικότητας των ασκήσεων της Γιόγκα που εφαρμόζουμε διδακτικά, κατέχουμε επίσης εις βάθος (θεωρητικά και πρακτικά) την παραδοσιακή της ψυχοφυσιολογία. Λόγω δε της επιπρόσθετης πολυετούς μας θητείας (πλέον των 20 ετών), μαθητείας και προσωπικής διδασκαλίας της, έχουμε παρατηρήσει στην πορεία μας μόνο θετικές επιδράσεις της πάνω στον ανθρώπινο οργανισμό, γεγονός που συμπίπτει και με ανάλογα δεδομένα πολλών γνωστών ανά την Ελλάδα που επίσης εξασκούν, διδάσκουν ή διδάσκονται τις μεθόδους της.
Αυτές ακριβώς τις πολυετείς προσωπικές και συλλογικές διαπιστώσεις επιθυμούμε καταρχάς να μεταφέρουμε ως ερέθισμα για περαιτέρω εμπεριστατωμένη και εξειδικευμένη επιστημονική προσέγγιση, που επιβάλλεται να πραγματοποιηθεί κατόπιν κάθε επιρροής που δύναται να ασκηθεί από κάθε κατεύθυνση προς κάθε αρμόδια αρχή ή φορέα του τόπου μας, ώστε να αποτελέσει κάποια στιγμή έναν τομέα επίσημα αναγνωρισμένο από την Ελληνική Πολιτεία, ίσως από το Υπουργείο Αθλητισμού όπως συμβαίνει και στην Αγγλία, που θα διδάσκεται και θα εφαρμόζεται κατόπιν επιστημονικά ελεγμένων συμπερασμάτων και ειδικής παιδείας που θα λαμβάνουν οι ενδιαφερόμενοι συναφών επιστημονικών ειδικοτήτων ή απευθείας προσωπικού ενδιαφέροντος. Σχετικές προτάσεις προς κάθε φορέα ή αρμόδιο κατατίθενται στο τέλος του άρθρου.
Είμαστε δε, στην διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου, για να διευκρινίσουμε ό,τι θεωρηθεί απαραίτητο και εφόσον εντάσσεται βεβαίως στο γνωστικό μας πεδίο, για την καλύτερη κατανόηση του όλου θέματος περί Γιόγκα.
Εκτενή ελληνική (και ξένη)
βιβλιογραφία σε σχέση με την Γιόγκα παραθέτουμε στο τέλος του άρθρου μας.
ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΙΟΓΚΑ
Κατ’ αρχάς προς αποσαφήνιση
και διάλυση των παρανοήσεων - διαδόσεων - παρεξηγήσεων προερχομένων είτε από
άγνοια, είτε από ελλιπή ή σκόπιμα κακή πληροφόρηση θα πρέπει να δούμε τι δεν
είναι Γιόγκα:
1) Πρώτα απ’ όλα η Γιόγκα
δεν είναι θρησκεία, δόγμα, πίστη, λατρεία, αίρεση κ.λ.π. όπως κακόβουλα μερικές
φορές διαδίδεται, ούτε έχει σχέση μ’ αυτά, παρά μόνο στο βαθμό που η φιλοσοφική
της πλαισίωση (Σάμκυα) μας παρουσιάζει μια μεταφυσική θεώρηση της δημιουργίας
και του ανθρώπου, πράγμα που στη Δύση ως επί το πλείστον δεν διδάσκεται και
όταν συμβαίνει να διδάσκεται, σίγουρα δεν έχει ουδεμία σχέση με την θρησκευτική
πίστη.
Η Γιόγκα είναι το 4ο Ινδικό
(Δραβιδιακό) Φιλοσοφικό Σύστημα και αποτελεί την μεγαλύτερη διασωθείσα πρακτική
ψυχολογική μέθοδο, ικανή να βοηθήσει τον άνθρωπο ουσιαστικά σ’ όλα τα επίπεδα
της ζωής (σωματικό, συναισθηματικό, νοητικό και πνευματικό).
Στην Γιόγκα δεν απαιτείται ούτε ζητείται κάποια πίστη, τουναντίον ο κάθε μαθητής
της σπουδάζει και καταρτίζεται πάνω στις πρακτικές της, τις οποίες οφείλει
-ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του, την έφεση και την θέλησή του- με συστηματική
και επίπονη πρακτική να εφαρμόσει για να πάρει την προσωπική βεβαίωση των
ουσιαστικών αποτελεσμάτων της πάνω στον εαυτό του (σώμα και νου).
2) Δεν είναι κάτι το ασκητικό
που μας απομακρύνει και μας απομονώνει από την ζωή. Στην πραγματικότητα μας
προωθεί, μας εντάσσει, μας βοηθεί, μας ξεκουράζει – χαλαρώνει - ανανεώνει,
μας ενδυναμώνει, μας ολοκληρώνει και μας τοποθετεί πιο υπεύθυνα και δραστήρια
μέσα στην κοινωνία.
3) Σε κάθε περίπτωση δεν
είναι ξενόφερτη όπως μας παρουσιάζεται. Πρόκειται για μια πρακτικότατη γνώση,
μια ολοκληρωμένη μέθοδο καλλιέργειας του ανθρώπου, με αρχαιότατες προελληνικές
ρίζες κι όχι κάτι που όπως σήμερα φαίνεται να μας έρχεται από την Ανατολή,
πλην του γεγονότος ότι εκεί διασώθηκε σε αμιγή μορφή ως τις μέρες μας.
Πιο συγκεκριμένα η απώτατη
καταγωγή, μεταχείριση και πιθανή επινόησή της, όπως βάσιμα υποστηρίζεται,
έγινε από τους προγόνους μας Δραβίδες, τους προέλληνες του Αιγαίου, τους προ
των Πελασγών, οι οποίοι μετά τον κατακλυσμό μετακινήθηκαν προς ανατολάς για
εύρεση νέας πατρίδας και σχημάτισαν στην κοιλάδα του Ινδού στο σημερινό Πακιστάν
δύο τεράστιες πολιτείες, την Μοχένζο Ντάρο και την Ελ Χαρράπα, με δεκάδες
χιλιάδες κατοίκους και 8 στρώματα πολιτειών (τη μία θαμμένη κάτω από την άλλη)
που δημιούργησαν τα κύματα των αφιχθησομένων Δραβίδων.
Η βαθύτερη πολιτεία υπολογίζεται
πέραν του 4.000 με 5000 π.Χ. και παρουσιάζει μια μοναδική, αξιοζήλευτη και
αμίμητη για την εποχή γνώση και μεταχείριση του πολεοδομικού συστήματος, του
υδραυλικού και του αποχετευτικού (μέσα σε κάθε σπίτι υπήρχαν τα λουτρά με
το τρεχούμενο ζεστό και κρύο νερό) σε μια αρχιτεκτονική τελειότητα και μια
αναλογία εντυπωσιακή για όσους έχουν ειδική γνώση του θέματος.
Μεταξύ των αρχαιολογικών
ευρημάτων βρέθηκαν αγαλματίδια σε στάση Γιόγκα, επιγραφές με σχέδια που μας
παραπέμπουν στα ταυροκαθάψια των Κρητών και πολλά άλλα τα οποία πιστοποιούν
ότι ο μετακινηθείς λαός των Πελασγο-Δραβίδων είναι αυτός που με την μετανάστευσή
του προς την ανατολή μετέφερε και την Γνώση της Γιόγκα και τελικώς την εμφύτευσε
στην Ινδία.
Γι’ αυτό ειδικά το θέμα
υπάρχουν αρκετά και σημαντικά τεκμήρια αρχαιολογικά, ιστορικά, γλωσσολογικά,
ανθρωπολογικά και φιλοσοφικά - θρησκευτικά, που δυστυχώς όχι μόνον δεν είναι
ευρέως γνωστά, αλλά ακόμη και ειδικοί επιστήμονες τα αγνοούν ή ίσως δεν δίνουν
το απαιτούμενο βάρος στα ποικίλα στοιχεία με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μια
στοιχειώδης κρατική μέριμνα για να ταξινομηθούν και να μελετηθούν σε βάθος
όλα αυτά τα πολυσχιδή αποδεικτικά στοιχεία που υπάρχουν και να αποτελέσουν
ένα ενιαίο σύνολο ισχυρής τεκμηρίωσης, παρόλο που ξένοι αρχαιολόγοι (όπως
ο Ινδός αρχαιολόγος Σαττάρζι στο έργο του «History and Culture of the Indian
People» στον πρώτο τόμο «The Vedic Age» στο κεφάλαιο «Race Movements and prehistoric
Culture» αναγνωρίζει την υπόθεση της μετανάστευσης των προγόνων μας Δραβίδων,
από την Κρήτη και τα υπόλοιπα νησιά, από την Μικρά Ασία, την ηπειρωτική Ελλάδα
και γενικότερα από την Μεσόγειο στις Ινδίες. Επίσης ο διακεκριμένος Ινδός
αρχαιολόγος Μιραντζά Σανκάρ Γκούχα στο έργο του «Φυλετικά στοιχεία του πληθυσμού»
διακρίνει τέσσερις κύριες φυλετικές ποικιλίες που συγχωνεύθηκαν, μεταξύ των
οποίων και τους Δραβίδες που αποτελούν σήμερα την βάση όλων των λαών της νότιας
Ινδίας) και άλλοι μελετητές και επιστήμονες (ο ιστορικός του πολιτισμού: Ντυράν)
απεφάνθησαν επ’ αυτού (ο αρχαιολόγος Νικόλαος Μαργιωρής στο βιβλίο του «Δραβίδες
οι πρόγονοι των Ελλήνων» και ο πρώην Έλληνας πρέσβης στην Ινδία Κωστής Βελισσαρόπουλος
που συνέγραψε δύο σχετικά εμπεριστατωμένα έργα) αναγνωρίζοντας την άποψη της
μετανάστευσης των Δραβίδων προς ανατολάς από την Μεσόγειο, καθώς και την μεταφορά
της γνώσης της Γιόγκα. Βλέπε επίσης στον 21ο τόμο -61 τόμοι- της εγκυκλοπαίδειας
Μπριτάνικα, έκδοση 1996, στο λήμμα Δραβίδες, όπου μεταξύ άλλων αναφέρονται
τα εξής: «Πιστεύεται ότι οι δημιουργοί του πολιτισμού της κοιλάδας του Ινδού
-των πόλεων Μοχένζο Ντάρο και Ελ Χαρράπα- υπήρξαν οι Δραβίδες, ανήκαν δε στον
ανατολικότερο κλάδο της μεσογειακής φυλής, δηλαδή των Ιβήρων, Ετρούσκων, Κρητών,
Αιγυπτίων, Χιττιτών και Σουμερίων». 23 είδη (παραλλαγές) Δραβιδικών γλωσσών
μιλιούνται σήμερα στην Νότια Ασία.
Ακόμα όμως κι αν επιφυλασσόμαστε να θεωρήσουμε ως ισχυρό δεδομένο ότι η λεκάνη
της Μεσογείου περιοχής (οι μακρινοί πρόγονοί μας) αποτέλεσε την αρχική γενέτειρα
της Γιόγκα, είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι σε πολλά μέρη του κόσμου υπήρχε
η γνώση και η εφαρμογή ανάλογων τεχνικών και πρακτικών που εξασκούνταν σε
κλειστό ή ανοιχτό κύκλο ανθρώπων από αρχαιοτάτων χρόνων.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΓΙΟΓΚΑ
Η Γιόγκα στην ουσία της
υψηλής ερμηνείας της είναι το δέσιμο, η ζεύξη, το πάντρεμα, η αρμονική ένωση
όλων των ετερόκλητων στοιχείων της προσωπικότητάς μας (ένστικτα, απωθημένα,
συναισθήματα, σκέψεις) που σε ημερήσια βάση για την λειτουργία τους κατατρώγουν
την δύναμη της ζωής του ανθρώπου, τον αποδυναμώνουν και τον οδηγούν βαθμηδόν
σε ποικίλες περιπέτειες ασθενειών. Πιο απλά ακόμη είναι η συσπείρωση, η συγκέντρωση
όλης της διαχυμένης ενέργειας ζωής (ζωτικής δύναμης) που έχουμε μέσα μας και
ο προσανατολισμός της προς μία και μοναδική κατεύθυνση (οι διανοητικές δυνάμεις
είναι σαν διασκορπισμένες ακτίνες, όταν ενωθούν φωτίζουν).
Πρόκειται για την μεγαλύτερη
πρακτική εσωτερική ψυχολογία όλων των εποχών (Νοητική Τέχνη) -που έχει διασωθεί
σε αμιγή μορφή ως τις μέρες μας- η οποία είναι δοκιμασμένη επί σειρές γενεών
(για χιλιάδες χρόνια) και πέραν όλων των άλλων θεραπευτικών εφαρμογών, που
έχουν επαρκώς μελετηθεί, μας δίνει επιπρόσθετα την δυνατότητα να φέρουμε σε
επαφή, να ενώσουμε τον εξωτερικό εαυτό με τον εσωτερικό - κρυφό – ασυνειδητοποίητο
εαυτό μας, τον νου με τον υπερνού, την συνείδηση με την υποσυνείδηση και την
υπερσυνείδηση.
ΕΙΔΗ ΓΙΟΓΚΑ
Υπάρχουν πολλά είδη Γιόγκα
(αυτό σημαίνει ότι η Γιόγκα, η ένωση αυτή, πραγματοποιείται σε διάφορα επίπεδα).
Τα βασικότερα που κρατούν το άμεσο ενδιαφέρον μας είναι τα παρακάτω:
α) Η Χάθα Γιόγκα που είναι
η πιο διαδεδομένη στη Δύση και ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με σωματικές
ασκήσεις, χαλάρωση, αναπνοές κ.λ.π. Είναι η ένωση και η συνεργασία με το σώμα
μας με την οποία αναλωνόμαστε ως επί το πλείστον σε ποικίλες σωματικές ασκήσεις
που υποβοηθούν και ζωογονούν τον οργανισμό και επί μέρους όργανα ή περιοχές.
β) Η Κρίγια Γιόγκα. Θεωρείται
μία απολεσθείσα πρακτική επιστήμη και ελάχιστοι είναι σε παγκόσμιο επίπεδο
αυτοί που έχουν ισχυριστεί με βασιμότητα ότι την αναβίωσαν. Στην Ελλάδα η
θεωρητική και πρακτική παρουσίαση της Κρίγια Γιόγκα πραγματοποιήθηκε από τον
Έλληνα δάσκαλο της Γιόγκα και σύγχρονο στοχαστή - φιλόσοφο Νικόλαο Μαργιωρή
(1913-1993) και αποτυπώνεται στο ομώνυμο σύγγραμμά του.
Εφαρμόζεται όπως και η
Χάθα, είτε προληπτικά είτε θεραπευτικά και αποτελεί σαφώς πληρεστέρα της Χάθα
Γιόγκα μέθοδο ολοκληρωμένης Σωματοψυχικής Αγωγής - Θεραπευτικής (αυτοΐασης)
με την οποία επιδιώκεται να καταπολεμήσει μόνος του ο άνθρωπος (κατόπιν βέβαια
ορθής εκμάθησης δίπλα σε ειδικό γνώστη - δάσκαλο), μέσω ειδικών ασκήσεων που
συνδυάζονται με κατάλληλες ρυθμικές αναπνοές, τεχνικές χαλάρωσης, συγκέντρωση
κ.α., μια ευρύτατη γκάμα από διάφορα οργανικά προβλήματα π.χ. άσθμα, πίεση,
αϋπνία, κυκλοφορικό, ρευματισμοί, αρθριτικά, ασθένειες σπονδυλικής στήλης,
αυχενικό, διαβήτη, παχυσαρκία, κοιλιακά και στομαχικά προβλήματα, πονοκεφάλους,
ημικρανίες, καρδιαγγειακές παθήσεις κ.α.
Επίσης οι πιο προχωρημένοι
μαθητές της Κρίγια επιχειρούν να αντιμετωπίσουν διάφορες βλαβερές (κακές)
έξεις όπως το τσιγάρο ή το ποτό, διάφορες φοβίες και ελαττώματα όπως η κλειστοφοβία,
η υψοφοβία, η πυροφοβία, η ανθρωποφοβία, η ωραιοπάθεια, η εγωπάθεια, η αμνησία,
κ.λ.π., καθώς επίσης και τις αφόρητες εντάσεις - πιέσεις - φορτίσεις άγχους,
στρεσαρίσματος, συγχύσεων, εκνευρισμών (σωματικών, συναισθηματικών, νοητικών),
που μας καταβάλουν καθημερινά και δημιουργούν προϋποθέσεις πολλών σωματοψυχικών
παθήσεων.
Μάλιστα εκτιμάται ότι
στην Τρίτη Χιλιετηρίδα που μόλις εισήλθαμε μία από τις κυρίαρχες παθήσεις
θα είναι η ψυχασθένεια και η ψυχοπάθεια, δηλαδή η νοητική αστάθεια. Στην πραγματικότητα
νοοασθένεια και νοοπάθηση και όχι ασθένεια της ψυχής όπως από λάθος λέγεται.
Η ψυχολογία θα ήταν πολύ πιο σωστό και ταιριαστό να ονομάζεται Νοολογία μια
και το αντικείμενό της είναι ο Νους και όχι η Ψυχή που είναι κάτι το άπιαστο
και θεωρητικά – φιλοσοφικά άφθαρτο και αιώνιο. Το ίδιο ίσως θα έπρεπε να γίνει
και με την ψυχιατρική (νοοϊατρική).
Γενικότερα όμως η Κρίγια
Γιόγκα αποτελεί το κατάλληλο πρακτικό εφόδιο σωματοψυχικής γυμναστικής που
διατηρεί και βελτιώνει την σωματική και νοητική υγεία του ανθρώπου ενώ παράλληλα
αποβάλλει τις εντάσεις που μπορεί να προκύψουν στην ζωή μας και αποτελεί ένα
ισχυρό εσωτερικό σύμμαχό μας που μας δίδει την ευκαιρία να αναδιατάσσουμε
τις δυνάμεις έναντι κάθε παρουσιαζόμενου εμποδίου.
Πάνω δε στο θέμα των πρακτικών τεχνικών, της μεθοδολογίας και των αποτελεσμάτων
της Γιόγκα απολύτως βοηθητικά και εξαιρετικά κατατοπιστικά συγγράμματα είναι
για τα ελληνικά δεδομένα τα βιβλία του έλληνα δασκάλου της Γιόγκα Νικολάου
Μαργιωρή που έζησε στην Ινδία και το Θιβέτ πέραν των 13 ετών και βίωσε από
«πρώτο χέρι» όλα τα συστήματα και τις πρακτικές της Γιόγκα. Η πληθώρα δε των
μεστών εμπειριών του και των επί 35 ετών διδαχών του στην Ελλάδα (1958-1993)
αποτυπώνεται σε ορισμένα από τα έργα του (από το σύνολο των 75 συγγραμμάτων
που έγραψε μέσα σε 23 χρόνια, 1970-1993) όπως: «Το μυστικό της Χάθα Γιόγκα»,
«Κρίγια Γιόγκα (μέθοδος σωματοψυχικής θεραπευτικής)», πλήρες πολυσέλιδο μεγάλου
μεγέθους πρακτικό σύγγραμμα με εκτενείς αναλυτικές περιγραφές και συνοδεία
ειδικών σκίτσων για την εκτέλεση κάθε άσκησης που με την σειρά της αντιστοιχεί
σε συγκεκριμένα οργανικά ή νοητικά προβλήματα. Ίσως μοναδικό στον κόσμο στο
θέμα που πραγματεύεται), «Κάρμα Γιόγκα» «Ράτζα Γιόγκα, νοητική ανύψωση του
νου» και τα εμπεριστατωμένα έργα του «Διαλογισμός» και «Εσωτερική Θεραπευτική».
γ) Η Μάντραμ Γιόγκα που
ασχολείται με τις αποκαλούμενες λέξεις δύναμης, που ενισχύουν την εστίαση
της προσοχής, βοηθούν στον κατευνασμό του νευρικού συστήματος και στην δύναμη
της συγκέντρωσης στον άνθρωπο.
δ) Η Κάρμα Γιόγκα που
είναι η Δράση - Πράξη - Ενέργεια, η ανιδιοτελής υπηρεσία, η προσφορά έργου
χωρίς αναμονή καρπών (ανταπόδοσης). Εργασία δηλαδή για το σύνολο και όχι μόνο
για τον εαυτό μας που έτσι κι αλλιώς εμπεριέχεται μέσα στο σύνολο. Είναι η
υγιής πραγμάτωση της κοινωνικής προσφοράς.
ε) Η Γκνάνι Γιόγκα είναι
η Φιλοσοφική - Γνωσιολογική Γιόγκα, η ένωση διαμέσου της φιλοσοφικής προσέγγισης
της Αλήθειας, βάσει των διδασκαλιών που μας έχουν παραδώσει τα μεγάλα εμπνευσμένα
και βιωματικά πνεύματα – συνάνθρωποι ανά τον κόσμο.
στ) Η Μπάκτι Γιόγκα είναι
η Γιόγκα του σεβασμού, της αφοσίωσης προς το ιδανικό, της θείας αγάπης, η
οποία για να είμαστε ειλικρινείς είναι δύσκολο να διδαχτεί και κυρίως να εφαρμοστεί
στην πράξη, διότι δεν υπάρχουν παρά εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις ανθρώπων
(ψυχοσυνθέσεων) που να έχουν την αληθινή ανάγκη να αφεθούν χωρίς περιορισμούς
προς το ιδανικό τους ή να νιώθουν την τάση της αυταπάρνησης γι’ αυτό.
ζ) Η Τάντρα ή Κουνταλίνη
Γιόγκα είναι η Γιόγκα που βασίζεται στην Δύναμη της Ζωής, της Ζωτικής Ενέργειας
(της εσωτερικής αποθηκευμένης Δύναμης μέσα μας), είναι αυτήν που όταν βγαίνει
προς τα έξω, ένα υποπροϊόν της, την ονομάζουμε σπέρμα και την οποία μπορούμε
κάτω από προϋποθέσεις και σκληρότατη εργασία με τον εαυτό μας να την μεταχειριστούμε
ελεγχόμενα για κάθε αγαθό σκοπό και ιδιαίτερα για την πνευματική μας εξέλιξη
(πρόοδο).
ΡΑΤΖΑ ΓΙΟΓΚΑ
Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι
αναφερόμενοι όχι τόσο στο εξ’ ολοκλήρου πρακτικό σύστημα της Κρίγια Γιόγκα,
που δεν έχουμε την δυνατότητα αυτή την στιγμή να αναλύσουμε και να παρουσιάσουμε
στην πράξη, διότι χρειάζεται συμμετοχή από μέρους των ενδιαφερομένων και κυρίως
χώρο και χρόνο για ανάλυση, όσο στην Ράτζα Γιόγκα που αποτελεί μια «σύμπτυξη»
των βασικών ειδών Γιόγκα και φυσική έκφραση των αναγκών και απαιτήσεων του
σύγχρονου ανθρώπου.
Η λέξη Ράτζα είναι σανσκριτική
και ερμηνεύεται στα ελληνικά ως βασιλιάς. Ράτζα Γιόγκα είναι η Βασιλική ή
Επιστημονική ή Ψυχολογική ή Νοητική ΄Ενωση, η Κορωνίδα όλων των Γιόγκα. Κωδικοποιήθηκε
μεταξύ του 250 - 300 π.Χ. ίσως και πολύ πιο πριν, από τον Ινδό σοφό Πατάντζαλι.
Παρέχει έναν ασφαλή, σίγουρο, ορθολογιστικό, αναβατικό και σχετικά εύκολα
προσεγγίσιμο δρόμο για τον κάθε άνθρωπο, ο οποίος του δίνει όλα τα απαραίτητα
εφόδια (φώτα) για να κατανοήσει τον εαυτό του και να αρχίσει σιγά σιγά να
κυριαρχεί πάνω του (σωματικά, συναισθηματικά και νοητικά). Όμως πάνω απ’ όλα
του επιτρέπει να βεβαιώσει προσωπικά τα όσα η θεωρία διδάσκει, μέσα από το
πείραμα και την επαλήθευση.
Η Ράτζα Γιόγκα εστιάζει
την εκπαίδευσή της στην εξάσκηση του Νου. Βασίζεται στις τρεις βασικές ιδιότητες
του ανθρώπου που εν πολλοίς παραμένουν ανεκμετάλλευτες, υπολανθάνουσες και
λειτουργούσες ενστικτωδώς ή συγκυριακά, σπανιότερα δε οργανωμένα και σίγουρα
όχι με βαθύτερες προοπτικές. Την Σκέψη, την Θέληση και την Φαντασία. Αυτές
μεταχειρίζεται, μέσω ειδικών νοητικών ασκήσεων, και μ’ αυτές επιτελεί το έργο
της.
Ο Νους μας σύμφωνα με
την Γιόγκα είναι τρισυπόστατος, έχει τρεις βασικές καταστάσεις. Την συνείδηση,
την υποσυνείδηση και την υπερσυνείδηση (Ο Αϊνστάϊν λέγεται ότι μεταχειριζόταν
το 25% του εγκεφάλου του, ο Ναπολέων είχε την ιδιότητα να υπαγορεύει ταυτόχρονα
7 επιστολές, ο Σωκράτης με τον Στοχασμό του έπαιρνε απαντήσεις σε κρίσιμα
θέματα -μάχη Ποτιδαίας, Συμπόσιο-, ο Πυθαγόρας για να βοηθήσει τον άνθρωπο
να μεταχειριστεί τις δυνάμεις του και για να τον εξελίξει δημιούργησε το Ομακοείο
στον Κρότωνα της νότιας Ιταλίας, όλα τα μυητήρια και μυστήρια που υπήρχαν
στην αρχαιότητα αφορούσαν την χρησιμοποίηση της ανώτερης λειτουργίας του Νου
μας).
Γενικά είναι γνωστό ότι
ο άνθρωπος εκμεταλλεύεται μόλις το 10% των δυνατοτήτων του εγκεφάλου του.
Το υπόλοιπο 90% παραμένει αμεταχείριστο και μέλλει κάποια στιγμή κάτω από
την εξάσκηση και τον έλεγχο –μέσω ειδικών πρακτικών– της σκέψης, της θέλησης
και της φαντασίας, βαθμηδόν, να ενεργοποιήσει μέρος των εγκεφαλικών κυττάρων
ή υπολανθανουσών λειτουργιών και να επεκτείνει τόσο το γνωστικό του υπόβαθρο
όσο και την εις βάθος αντίληψη της ίδιας της ζωής που μας περιβάλλει ως ορατή
και αόρατη παρουσία.
Ας εξετάσουμε όμως μία
μία αυτές τις τρεις βασικές ιδιότητες του ανθρώπινου Νου (συνείδηση, υποσυνείδηση
και υπερσυνείδηση) κατά την θεωρία και πρακτική της Γιόγκα σε συνδυασμό και
με υπάρχουσες επιστημονικές μελέτες και πορίσματα πάνω στην αποτελεσματικότητα
και χρησιμότητα της Γιόγκα.
Η συνείδηση ή εγρήγορση
λειτουργεί καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας και τροφοδοτεί διαμέσου των πέντε
αισθήσεων με πληροφορίες τον άνθρωπο, δημιουργώντας βασικά το φαινόμενο της
σκέψης. Είναι σε δραστηριότητα όσο είμαστε ξύπνιοι και μας παρέχει με την
συνεπικουρία της νόησης τον περιβόητο ορθολογισμό, που αν και εξαιρετικά απαραίτητος
ως κέντρο της αντίληψης του σύγχρονου ανθρώπου περί της ζωής και των φαινομένων
της, είναι ανεπαρκής να συλλάβει τον όλο άνθρωπο, αλλά και να τον αντιμετωπίσει
σαν μια ενιαία ψυχοσωματική οντότητα (παραμένει στο ρινγκ πας νοτ, δηλαδή
όχι πέραν του δαχτυλίου ή του δαχτυλιδιού των όσων αντιλαμβάνεται δια των
5 αισθήσεων).
Η υποσυνείδηση είναι μια
υψηλότερη ή καλύτερα βαθύτερη (μη συνειδητή) κατάσταση του Νου μας, με ουσιαστικές
δραστηριότητες και ευθύνες, η οποία βασιλεύει κατά την διάρκεια του φυσικού
ή τεχνητού μας ύπνου (δεν σταματάει την δραστηριότητά της ακόμα κι όταν είμαστε
ξύπνιοι), εποπτεύει και φροντίζει με απίστευτη λεπτομέρεια και ακρίβεια όλες
τις ακούσιες λειτουργίες του οργανισμού μας για τις οποίες και είναι υπεύθυνη,
καθώς και για την αποτοξίνωση και αποκατάσταση κάθε διασάλευσής του (ο Φρόϋντ,
ο Βίλχελμ Ράϊχ, ο Ρομπέρτο Ασατζιόλι, ο Γιούνγκ, ειδικότερα ο Γιούνγκ μελέτησε
το όλο θέμα και αποφάνθηκε για το θέμα του υποσυνείδητου, καθώς και υπέρ αυτής
της πρακτικής ψυχολογικής μεθόδου, δηλαδή της Γιόγκα).
Τέλος η υπερσυνείδηση
είναι η ανωτάτη λειτουργία του Νου μας η οποία όταν κάποτε ενεργοποιηθεί (είναι
αδραστηριοποίητη, σε λανθάνουσα κατάσταση) μας παρουσιάζει ένα νέο τύπο απόλυτα
εξελιγμένου και ολοκληρωμένου ανθρώπου πλήρους Γνώσης, Πνευματικότητας, Μακαριότητας,
Υπερδραστηριότητας, Αλληλεγγύης και Αγάπης. Σχετικά παραδείγματα είχαμε –τόσο
από φιλοσοφικής όσο και από θρησκευτικής πλευράς– με τον Πυθαγόρα, τον Πλωτίνο,
τον Αμμώνιο Σακκά, τον Αδαμάντιο Ωριγένη, τον Θεόφιλο Καΐρη, τον Ν. Μαργιωρή,
τον Ηράκλειτο, τον Ασκληπιό, τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα κ.λ.π. για να περιοριστούμε
σε ορισμένους από τους δικούς μας, οι οποίοι -από τα έργα που μας άφησαν-
υποψιαζόμαστε με βασιμότητα ότι αξιώθηκαν μιας τέτοιας δωρεάς, την οποία όμως
την πήραν με το σπαθί τους. Η Θέληση και η Δράση, τα μέσα, οι γνώσεις και
οι πνευματικές αξίες που παρουσιάζουν και αναπτύσσουν αυτά τα όντα παραμένουν
αμίμητα και διαχρονικά, ξεφεύγοντας και υπερβαίνοντας κάθε μέσο αλλά και υψηλό
όριο που υπάρχει στην ανθρωπότητα.
Για να γίνουμε ακόμα πιο
κατανοητοί θα έλεγα ότι η συνείδηση (διανοητική λειτουργία, που έχει στην
εξουσία της το νευρικό σύστημα) ασχολείται με την εξέταση των εξωτερικών -
φυσικών φαινομένων και γεγονότων και πάνω σ’ αυτά εξαντλεί τον δυναμισμό της.
Η υποσυνείδηση είναι επιφορτισμένη
με τα εσωτερικά γεγονότα που συμβαίνουν μέσα μας και για τα οποία δεν έχουμε
καμία αντίληψη ή έλεγχο. Για παράδειγμα η λειτουργία της καρδιάς, των πνευμόνων,
της πέψης κ.λ.π. ΄Ολα αυτά ελέγχονται και κατευθύνονται από το υποσυνείδητό
μας (διαμέσου του Προμήκη) που δεν παύει να είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας,
ανεξάρτητα εάν εμείς το αγνοούμε και το παραμελούμε, έχοντάς το μόνιμα στο
περιθώριο.
Η Γιόγκα μας συμφιλιώνει
και μας φέρνει να συνεργαστούμε και ακόμη να τολμήσουμε να ελέγξουμε μέρος
ή και περισσότερες από τις ακούσιες λειτουργίες του οργανισμού μας βάσει της
εκπαίδευσης που έχουμε υποστεί και να βοηθήσουμε ουσιαστικά στην ταχύτερη
ανάρρωσή του από πολλές ασθένειες ή να αυξήσουμε τις φυσικές αντιστάσεις σ’
αυτές. Πάνω απ’ όλα όμως να μάθουμε να κρατάμε μία «τέλεια» γραμμή υγείας
και μια πορεία αυτογνωσίας.
Η υπερσυνείδηση μάς δίνει
την δυνατότητα να συλλάβουμε λεπτότερους κραδασμούς και δονήσεις που υπάρχουν
σε αφθονία ολόγυρά μας (βλέπε τις ανακαλύψεις της σύγχρονης κβαντικής φυσικής
και της κοσμολογίας), ώστε να σχηματίσουμε ολοκληρωμένη και σαφή εικόνα της
Αλήθειας για τον εαυτό μας και για το Σύμπαν - Κόσμο (ύλη - μορφή – ενέργεια
- πεδίο) και όχι επιμέρους όπως μέχρι σήμερα έχουμε με την λειτουργία της
κακόμοιρης και δύσμοιρης συνείδησής μας (πιο απλά του εγωισμού), που νομίζει
ότι αυτός είναι και ουδείς άλλος, επειδή έχει το προνόμιο να βασιλεύει στην
φυσική μας διάσταση και ν’ αποτελεί τον κατ’ επίφασιν φαινομενικά φυσικότερο
τρόπο έκφρασης και ζωής.
Αλλά ας έρθουμε στην Ράτζα
Γιόγκα που ουσιαστικά θα εξετάσουμε για να δούμε πιο καθαρά την πρακτική κλίμακα
ανόδου της.
Η Ράτζα ή Ράγια ή Αστάνγκα (οκτάσκαλη) ή Μάχα Γιόγκα (μεγίστη) αποτελείται από 8 σκαλοπάτια ή αναβαθμίδες (η κάθε αναβαθμίδα εμπεριέχει μέσα της από ένα «ξέχωρο» είδος Γιόγκα – εφαρμογής) που έχουν ως εξής:
1) Γιάμα (περιέχει 5 ηθικές
εντολές. Αφορά την σχέση με τους συνανθρώπους μας).
2) Νιγιάμα (περιλαμβάνει 5 ηθικούς κανόνες. Αφορά την σχέση με τον εαυτό μας).
3) Αζάνα (ασχολείται με κατάλληλες θεραπευτικές στάσεις).
4) Πραναγιάμα (είναι η εξάσκηση στην ρυθμική αναπνοή).
5) Πρατιακάρα (είναι η Χαλάρωση).
6) Νταράνα (είναι η Συγκέντρωση).
7) Ντυάνα (είναι ο περιβόητος Διαλογισμός)
8) Σαμάντι (είναι η ΄Ενωση, η ανώτατη κατάσταση Συνειδητότητας)
Σημειωτέον ότι το κάθε
σκαλοπάτι από μόνο του αποτελεί ένα ολοκληρωμένο επιστημονικό σύστημα ανάπτυξης
του ανθρώπου, που μπορεί για την εκμάθησή του να χρειαστεί να ξοδέψει κάποιος
μεγάλο μέρος της ζωής του, για την εξάντληση μιας κατά το δυνατόν πλήρους
μελέτης και εφαρμογής. Στην πραγματικότητα το κάθε σκαλοπάτι δένει με το προηγούμενό
του και το επόμενό του, ώστε να υπάρχει μια αρραγής συνέχεια και συνέπεια
στην εξωτερική και εσωτερική καθώς και την πνευματική ολοκλήρωση του ανθρώπου.
Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε
ότι καίτοι ο καθένας μπορεί θεωρητικά να επωφεληθεί της εφαρμογής και των
αποτελεσμάτων της προχωρημένης πρακτικής γνώσης που ονομάζεται Ράτζα Γιόγκα,
δεν συνεπάγεται ότι αυτό είναι όσο εύκολο ακούγεται ή γράφεται. Απαιτεί μια
προδιάθεση και κυρίως μια σοβαρή ενασχόληση που να μην έχει μόνον επιμορφωτικό
– θεωρητικό χαρακτήρα. Τα πιο σύντομα πρακτικά αποτελέσματα έρχονται με την
συστηματική εξάσκηση στην Κρίγια Γιόγκα (σωματοψυχική θεραπευτική).
Ακόμα ανοίγοντας μια μικρή
παρένθεση θεωρούμε χρήσιμο να αναφέρουμε την ύπαρξη ενός νέου συστήματος Αδυνατίσματος
– Σύσφιξης (αποκαλείται Ατμοϋγροποίηση) που ανακάλυψε ο Νικόλαος Μαργιωρής,
το οποίο βασίζεται στις αρχές και τις πρακτικές της Γιόγκα και έχει παρουσιάσει
εξαιρετικά αποτελέσματα στα πλαίσια της εφαρμογής του για πλέον των 20 χρόνων
στην Ελλάδα.
Αλλά ας πάρουμε ένα ένα τα παραπάνω 8 σκαλοπάτια της Ράτζα Γιόγκα.
Το πρώτο σκαλοπάτι ονομάζεται
Γιάμα που θα πει εγκράτεια, έλεγχος. ΄Εχει 5 αποχές ή χαλιναγωγήσεις: α) Αποφυγή
Δώρου - Απαριγκράχα (που σημαίνει όχι εξαγορασμό συνειδήσεων, των δικών μας
ή των άλλων. Πιο απλά όχι δωροδοκία). β) Αγνότητα σε όλα - Μπραχματσάρυα (που
σημαίνει οικονομία στις δυνάμεις μας πνευματικές και φυσικές - σεξουαλικές
και όχι άσκοπη σπατάλη για την απόλαυση μιας ηδονής που μας αδειάζει όμως
από ζωτική ενέργεια). γ) Φιλαλήθεια - Σάτυα (ένας Γιόγκι θα πρέπει να είναι
φίλος της αλήθειας σε όλες τις εκφάνσεις της και θα πρέπει με κάθε τρόπο και
με όποιο τίμημα να την επιδιώκει). δ) Όχι Φθόνο και όχι Κλοπή - Αστέγια (ο
μεν φθόνος κατακαίει εσωτερικά τον άνθρωπο, η δε κλοπή ζημιώνει τον συνάνθρωπο.
΄Ενας αληθινός Γιόγκι δεν τα καταδέχεται αυτά ή τουλάχιστον πασχίζει να τα
υπερβεί). ε) ΄Οχι Βία - Αχίμσα (είναι μία από τις μεγάλες αρετές που πρέπει
να ακολουθεί ο Γιόγκι σε όλα τα επίπεδα -σωματικό, συναισθηματικό και ψυχικό-.
Ο Μαχάτμα (μεγάλη ψυχή) Γκάντι, η μεγάλη αυτή πανανθρώπινη ιδιοφυΐα, εφαρμόζοντας
την μη Βία κατάφερε να νικήσει και να εκδιώξει τους Εγγλέζους κατακτητές από
την Ινδία.
Το δεύτερο σκαλοπάτι είναι
η Νιγιάμα που θα πει πειθαρχία. ΄Εχει επίσης 5 αρχές ή κανόνες: α) Αφοσίωση
στον Θεό - Ισβάρα Πρανιντάνα ή στην όποια ανώτερη δύναμη δέχεται ο κάθε άνθρωπος
για τον εαυτό του. Εδώ αναγνωρίζει ο άνθρωπος ένα όριο στον εαυτό του, στην
συνειδητή αντίληψη των πραγμάτων που έχει και τοποθετεί μπροστά του ένα οποιοδήποτε
ιδανικό που αισθάνεται οικείο, μια ανώτερη δύναμη που τον υπερβαίνει, ένα
ανώτερο ιδανικό, έναν αγώνα γενικότερα προς το άπειρο, που τον λεπταίνει,
τον εξευγενίζει, τον μαλακώνει, τον κρατάει ταπεινό και του ενισχύει διαρκώς
την θέλησή του για ζωή, για εμπειρία, για εξέλιξη, για δημιουργικότητα. β)
Μελέτη βιβλίων που ασχολούνται με την λύτρωση (πνευματικότητα) του ανθρώπου
- Σβαντιάγια (εδώ εννοούνται τα σοβαρά μεταφυσικά - μυστικιστικά βιβλία που
παρέχουν ουσιαστική πνευματική τροφή -Εσωτερική Παιδεία- στον άνθρωπο και
του διαπλάθουν μια εικόνα της τελειότητας, μια τέλεια δόνηση μέσα του, ένα
κέντρο βάρους, μία σταθερότητα. γ) Πειθαρχία και Αντοχή - Tapas (χωρίς πειθαρχία
ούτε μπορεί να μάθει αυτά που του διδάσκονται, αλλά ούτε και μπορεί να τα
εφαρμόσει για να ελέγξει τον εαυτό του). δ) Ευχαρίστηση για ό,τι έχει - Σαμτόσα
(μαθαίνει να είναι ολιγαρκής και ευχαριστημένος με ό,τι του παρέχει η ζωή,
η δημιουργία, ο Θεός και δεν παραπονιέται, ούτε μεμψιμοιρεί ή αντιδικεί με
το παραμικρό). ε) Καθαρότητα σώματος και ψυχής - Shausa (δηλαδή νύψον ανομήματα
μη μόναν όψιν).
΄Ολα τα παραπάνω καταγραφέντα
αποσκοπούν να συμβουλεύσουν και να υποδείξουν στον άνθρωπο πώς θα πρέπει να
οργανώσει την ζωή του σε σχέση με τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό του,
ώστε να δημιουργήσει ένα σταθερό άξονα, μία υποδομή, μία ηθική θεμελίωση που
θα αποτελεί και το σήμα κατατεθέν μιας πλήρους σωματοψυχικής αγωγής, που φέρνει
τον άνθρωπο σε αρμονία με τον εαυτό του και με τους συνανθρώπους του, δίδοντάς
του παράλληλα την δυνατότητα για προσέγγιση της βαθύτερης φύσης του και έμπρακτη
προσπάθεια εφαρμογής όλων εκείνων των υψηλών αρχών, ιδανικών και αρετών που
παραδόθηκαν από τα μεγάλα πνεύματα που πέρασαν από τον πλανήτη μας προς ώθηση
για υγιή ανασκευή του νου του ανθρώπου.
Εννοείται ότι ένας σωστός
μαθητής της Γιόγκα καταβάλει φιλότιμες προσπάθειες να προσεγγίσει τα παραπάνω
ιδανικά πρώτα απ’ όλα για τον ίδιο και μετά για τους άλλους (αν δεν εξελίξουμε
την αγριεμένη και κάπως πρωτόγονη φύση μας, αν δεν βελτιώσουμε τους εαυτούς
μας δεν μπορούμε να φιλοδοξήσουμε ότι υπάρχει περίπτωση να βοηθήσουμε ουσιαστικά
τους συνανθρώπους μας αλλά και την κοινωνία ή έστω να αποτελέσουμε θετικά
κύτταρα μέσα της).
Σε διαφορετική περίπτωση
σπουδάζουμε την Γιόγκα εντελώς ακαδημαϊκά και θεωρητικά χωρίς να δημιουργούμε
προϋποθέσεις βελτίωσης του εαυτού μας και χωρίς να πληρούμε τις στοιχειώδεις
αρχές - υποχρεώσεις ενός ανθρώπου επιστήμονα και όχι το αντίθετο.
Περνάμε στο τρίτο σκαλοπάτι,
στην Αζάνα που θα πει σταθερή και αταλάντευτη θέση - στάση του σώματος (θεραπευτική
αγωγή).
Υπάρχουν χιλιάδες διαφορετικές
αζάνες (στάσεις) που η κάθε μία ενδυναμώνει, ενισχύει και βοηθάει στην θεραπεία
σε διάφορα πάσχοντα μέρη του σώματός μας. Συνηθέστερα χρησιμοποιούνται από
36 έως το πολύ και 88 στάσεις, οι οποίες είναι αυστηρά μελετημένες και μας
δίνουν συγκεκριμένα θεραπευτικά αποτελέσματα.
Η αζάνα εκτός της ενδυνάμωσης
του οργανισμού και των ευεργετικών αποτελεσμάτων πάνω σε συγκεκριμένες οργανικές
παθήσεις, αποσκοπεί στο να εκπαιδεύσει και σταδιακά να επιφέρει μία σταθερότητα
και μία ακινησία στο φυσικό σώμα, ώστε σιγά σιγά να αρχίσει μια διαδικασία
επαναφοράς των πειραγμένων οργάνων του οργανισμού στην αρχική - φυσιολογική
θέση τους. Να επανέλθει μια φυσιολογική κατανομή των εσωτερικών χυμών και
ενεργειών που διατρέχουν το σώμα μας και τέλος με την σταθερότητα του σώματος
να δοθεί ένα μήνυμα ακινησίας στο νου, που κατά τρόπο μιμητικό θα αρχίσει
σιγά σιγά να το εφαρμόζει, γαληνεύοντας και ηρεμώντας από τις ακατάσχετες,
ενοχλητικές σκέψεις, που του καταναλώνουν Ουσία Ζωής (σανσκριτικά: πράνα).
Απώτερος βέβαια σκοπός είναι να μπορούμε να διατηρούμε μία σταθερή στάση για
μεγάλα χρονικά διαστήματα, για την εξάσκηση στην συγκέντρωση.
Η πραναγιάμα είναι το 4ο σκαλοπάτι της Ράτζα Γιόγκα. Πράνα είναι η Ουσία της
Ζωής, η Παγκόσμια Ενέργεια («το οξυγόνο», «η οργόνη» του Βίλχελμ Ράιχ) που
υπάρχει διάχυτη σ’ όλο το Σύμπαν και τροφοδοτεί με ζωή τα πάντα.
Στην Πραναγιάμα ασχολούμαστε
με το βασικότερο από τα φαινόμενα της ζωής. Με την πνοή. Ο άνθρωπος μπορεί
να στερηθεί το φαγητό του για μεγάλο χρονικό διάστημα και να συνεχίσει να
ζεί. Δεν μπορεί όμως να στερηθεί παρά μόνο για ελάχιστα δευτερόλεπτα ή το
μάξιμουμ για 3-5 λεπτά το οξυγόνο, που αποτελεί την βασική πηγή της ζωής.
Οι Γιόγκι από πολύ παλιά
παρατήρησαν το θέμα της αναπνοής, το λεπτολόγησαν και μας παρέδωσαν ένα ειδικό
τρόπο ρυθμικών αναπνοών που περιέχει κατάλληλες εισπνοές, κρατήματα του αέρα
μέσα μας, εκπνοές και κρατήματα του αέρα έξω. Υπάρχουν πολλά συστήματα αναπνοών
που ανάλογα την περίπτωση αποσκοπούν να θρέψουν, να αναζωογονήσουν και να
ενδυναμώσουν όλο τον οργανισμό δημιουργώντας όχι μόνο προϋποθέσεις υγείας,
αλλά και μακροζωίας.
Πρόκειται για μια εξαιρετικά
αποτελεσματική μέθοδο που εάν συνδυαστεί και με σωματικές ασκήσεις έχει εξαιρετικά
επωφελή αποτελέσματα στο νευρικό και μυικό μας σύστημα, στο κυκλοφορικό, στο
καρδιαγγειακό, στο λεμφικό, στο πεπτικό, στο ανοσοποιητικό, στο ενδοκρινικό,
στο αναπνευστικό, στο σκελετικό. Σε όλα ανεξαιρέτως τα συστήματα του οργανισμού.
Για παράδειγμα όταν εισπνέουμε
με συγκεκριμένο ρυθμό τον αέρα και τον κρατάμε μέσα μας τότε δυναμώνουμε και
ενισχύουμε το καταρρακωμένο για όλους μας νευρικό σύστημα. Αντίθετα όταν εκπνέουμε
τον αέρα και τον κρατούμε έξω ισχυροποιούμε το μυϊκό μας σύστημα. Μαθαίνουμε
επίσης να αποτοξινώνουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα κατακρατηθέντα κατάλοιπα
που παραμένουν στις κυψελίδες των πνευμόνων άρα έχουμε καλύτερη, αφθονότερη
και ζωηρότερη κυκλοφορία οξυγονομένου αίματος αλλά και πληρέστερη δράση των
πνευμόνων. Μεγιστοποιούμε δηλαδή την ικανότητα έργου πολλών οργάνων του σώματός
μας κι αυτό μας δίδει καλύτερη άμυνα, υγεία και σφρίγος.
Βαθύτερος στόχος είναι να μάθει ο άνθρωπος να συσσωρεύει και να συγκρατεί
μεγαλύτερα ποσοστά ενέργειας για να τα μεταχειριστεί για ένα υψηλότερο έργο
που καταλήγει στην πνευματική ολοκλήρωση του ανθρώπου όπως περιγράφεται στα
επόμενα σκαλοπάτια.
Ερχόμαστε στο 5ο σκαλοπάτι,
στην Πρατιακάρα. Η πρατιακάρα είναι πολλή γνωστή σε όλους μας ως ρηλάξ ή χαλάρωση.
Είναι ένα ιδανικό φάρμακο για κάθε είδους και μορφής κούραση, ένταση, φόρτιση,
τοξίνωση του είναι μας. Υπολογίζεται ότι μία ώρα σωστής χαλάρωσης αντιστοιχεί
σε τέσσερις περίπου ώρες φυσικού ύπνου.
Ο οργανισμός μας σπαταλάει
καθημερινά για συλλογή πληροφοριών, εντυπώσεων, ερεθισμών, εμπειριών από τον
έξω κόσμο και για την παραγωγή της σκέψης ένα 70% - 80% περίπου των φυσικών
του δυνάμεων. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο κουράζεται, αδειάζει, αδυνατίζει,
αρρωσταίνει και καταβάλλεται σωματικά και ψυχικά. Διότι ανά πάσα στιγμή με
την συνεχή λειτουργία των αισθήσεων και της σκέψης υποφέρει από έλλειψη ζωτικής
δύναμης.
Ένα ελάχιστο ποσοστό 20%
– 30% παραμένει για να θρέψει τις ακούσιες λειτουργίες του σώματός μαςπου
κάτω από διαρκή μείωση - έλλειψη ζωτικής δύναμης αργά και σταθερά αρχίζουν
να φθίνουν και να μαραζώνουν...
Ο φυσικός ύπνος δεν αρκεί
για να αποτοξινώσει τον οργανισμό (υπάρχουν και πάλι εντάσεις, εξωτερικοί
θόρυβοι, όνειρα, εφιάλτες). Εδώ έρχεται η πρατιακάρα (αφαίρεση ή κενό του
Νου ή αποκοπή του Νου από τις αισθήσεις ή ακόμη εσωστρέφεια) και με την χαλάρωσή
της μας εκπαιδεύει πώς θα αναστείλουμε την υπερδραστηριότητα αυτή των αισθήσεων,
ώστε να πάψει η συνεχής ροή των ακατάσχετων επαναλαμβανόμενων και εν πολλοίς
άχρηστων ερεθισμών, για να μπορέσουμε να αναφορτίσουμε τις μπαταρίες μας και
να γλυτώσουμε από το χειρότερο που αργά ή γρήγορα έρχεται. Πιο απλά μαθαίνουμε
να κάνουμε ένα σωτήριο διάλειμμα ανασύνταξης και ανανέωσης του οργανισμού
μας και των δυνάμεων του.
Ερχόμαστε στο 6ο σκαλί, στην Συγκέντρωση ή αλλιώς Στοχασμό (Σωκράτης, μάχη
Ποτίδαιας, Συμπόσιο). Είναι η δυνατότητα να κρατάμε το Νου μας σε ένα θέμα,
σημείο, στόχο για 12΄΄ συνεχή δευτερόλεπτα χωρίς να παρεισφρύσει δεύτερη σκέψη.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την συσπείρωση και την κατά βούληση κατεύθυνση των
εσωτερικών διανοητικών δυνάμεων για την παραγωγή ενός υψηλότερου έργου.
Το 7ο σκαλοπάτι η Ντυάνα
είναι ο Διαλογισμός, η επιμήκυνση της συγκέντρωσης έως τα 144΄΄ που έχει ως
αποτέλεσμα την εσωτερική ταύτιση και κοινωνία με τον στόχο.
Τέλος το 8ο σκαλοπάτι,
το Σαμάντι χρειάζεται 1728΄΄ συγκράτησης της σκέψης και μας δίνει την υπέρβαση,
την Φώτιση, την Πλήρη αντίληψη – θέαση – Αρμονία του Εαυτού μας (ενεργοποίηση
της υπερσυνείδησης και συνεργασία με υποσυνείδηση και συνείδηση).
Ως είναι γνωστό έχουμε
4 είδη εγκεφαλικών κυμάτων. Εγκεφαλικά κύματα Βήτα (κατάσταση συνείδησης,
από 13-28 c/sec), ΄Αλφα (χαλάρωση - ελαφρύς ύπνος, από 8-12 c/sec), Θήτα (ύπνος,
από 4-7 c/sec) και Δέλτα (βαθύς ύπνος, από 2-4 c/sec).
Με την χαλάρωση και την
συγκέντρωση παράγονται εγκεφαλικά κύματα Άλφα και Θήτα που μειώνουν την απώλεια
δυνάμεων, δίδουν μεγάλη καθαρότητα και διεισδυτικότητα στην αντίληψη του ανθρώπου
(ήρεμη δράση) και παρέχουν την ευκαιρία στον οργανισμό να αποτοξινωθεί και
να ανασυντάξει σε μεγαλύτερο από τον συνηθισμένο βαθμό τις δυνάμεις του.
Κατά την Γιόγκα υπάρχουν
κι άλλες καταστάσεις συνείδησης (είδη εγκεφαλικών κυμάτων) που δεν έχει αγγίξει
ακόμα η επιστημονική έρευνα. Οι φτασμένοι Γιόγκι λέγεται ότι έχουν την ικανότητα
να εισέρχονται εκούσια στις γνωστές και άγνωστες καταστάσεις της συνείδησης,
να ανανεώνονται σωματικά και νοητικά και επιπλέον να γεμίζουν το είναι τους
με υπερκόσμια Γνώση.
Σχετικά παραδείγματα έχουμε πάρα πολλά (Ραμακρίσνα, Βιβεκανάντα, Μπλαβάτσκυ,
Σάτυα Σάϊ Μπάμπα, Μαχαρίσι Μαχές, Κιρπάλ Σινγκ, Νικόλαος Μαργιωρής, σχετικές
παρουσιάσεις από την Ελληνική εκπαιδευτική τηλεόραση και πολλά άλλα).
ΜΕΡΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Στην Αυστραλία η Γιόγκα
είναι ενσωματωμένη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και οι γιατροί -ανάλογα με την
πάθηση- συστήνουν την εξάσκηση στην Γιόγκα, σε αντίθεση με τους δικούς μας
γιατρούς που μη έχοντας σαφή γνώση της Γιόγκα (εκτός βεβαίως ορισμένων εξαιρέσεων
που βαθμηδόν αυξάνονται) ή έστω κάποια άλλη λύση ή τρόπο αντιμετώπισης, δίνουν
κατ’ ανάγκη μόνο φάρμακα για θεραπεία διαφόρων παθήσεων (τα οποία γνωρίζουμε
ότι δεν στερούνται παρενεργειών και ότι αδυνατίζουν την φυσική άμυνα του οργανισμού).
Επίσης οι πρακτικές της
διδάσκονται σε φυλακές, ψυχιατρικές κλινικές, νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια,
εργοστάσια, οίκους για καθυστερημένα παιδιά κ.λ.π.
Στην Δανία αναγνωρίζεται
η Γιόγκα σαν μέρος του Εθνικού Εκπαιδευτικού προγράμματος.
Στην Γαλλία η Γιόγκα διδάσκεται
ως μάθημα επιλογής στα Πανεπιστήμια, ενώ πρόσφατα η κυβέρνηση έδωσε επιχορήγηση
εκατομμυρίων φράγκων για να ιδρύσει ένα Γιογκικό Πανεπιστήμιο, λίγο έξω από
το Παρίσι.
Στην Τσεχοσλοβακία το
υπουργείο Αθλητισμού και Υγείας τονίζει την σημασία της Γιόγκα σε όλη την
χώρα.
Στην πρώην Σοβιετική ΄Ενωση
συνεργάζονται Γιόγκι με επιστήμονες σε διαστημικά εκπαιδευτικά προγράμματα,
για να μπορέσουν να ανακαλύψουν πώς το Γιογκικά εκπαιδευμένο σώμα μπορεί να
αντέξει τις δύσκολες συνθήκες του διαστήματος.
Σ’ όλη την ήπειρο της
Λατινικής Αμερικής ανθίζει η Γιόγκα.
Στις ΗΠΑ διδάσκεται σε
πανεπιστημιακό επίπεδο και αποτελεί μια ακαδημαϊκή γνώση εξεζητημένη, ιδιαίτερα
δε η Ράτζα Γιόγκα με την ονομασία Ιντεγκράλ Γιόγκα. Ήδη η ΝΑΣΑ πειραματίζεται
με την γνώση της Γιόγκα για να διευκολύνει τους αστροναύτες στις συνθήκες
του διαστήματος.
Στην Ινδία η Γιόγκα έχει
γίνει υποχρεωτικό μάθημα σε πολλά από τα κυβερνητικά σχολεία και χιλιάδες
δάσκαλοι εκπαιδεύονται σ’ αυτή.
Στην Αγγλία η Γιόγκα διδάσκεται
από την BWY (British Wheel of Yoga = Βρετανική Ένωση Γιόγκα) που είναι αναγνωρισμένη
από το αρμόδιο Υπουργείο Αθλητισμού. Υπάρχει επίσης η EUY (European Federation
of Yoga = Ευρωπαϊκή Ένωση Γιόγκα), καθώς και η IYTA (International Federation
of Yoga = Διεθνής Ένωση Γιόγκα με έδρα την Αυστραλία) κ.α.
Στον 8ο τόμο της Ιταλικής
Εγκυκλοπαίδειας Υγεία που είναι μεταφρασμένη στα Ελληνικά -η οποία είναι εγκεκριμένη
από το Υπουργείο Υγείας της Ιταλίας- υπάρχει αφιέρωμα 11 σελίδων για την Γιόγκα
και τα εκτεταμένα και σημαντικά οφέλη στην σωματική και νοητική υγεία που
παρέχει στον κάθε άνθρωπο που θα μπει στον κόπο να εφαρμόσει τις πρακτικές
της.
Στην Αμερική το Υπουργείο
Υγείας της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών έχει εκδώσει ένα ογκωδέστατο
βιβλίο το οποίο πληροφορεί το αμερικανικό κοινό σχετικά με εναλλακτικούς τρόπους
αυτοθεραπείας. Σ’ αυτό το βιβλίο αναφέρεται στο τι μπορεί να προσφέρει η Γιόγκα
στην προληπτική υγεία των πολιτών. Αντιγράφουμε ορισμένα αποσπάσματα του κειμένου
που αναφέρεται στην Γιόγκα και που περιλαμβάνονται στο ως άνω βιβλίο:
«Εδώ στην Αμερική η Γιόγκα
αξιοποιείται πιο συχνά σαν μέρος ενός ολιστικού προγράμματος βελτίωσης της
υγείας καθώς επίσης σαν μια φυσική θεραπεία για αρρώστιες. Ένα παράδειγμα
είναι η εφαρμογή της Γιόγκα από τον Dr. Dean Ornish (καρδιολόγο), μαζί με
αλλαγές διατροφής, ελεύθερη αεροβική άσκηση, διαλογισμό και ομάδες συναισθηματικής
υποστήριξης, για να αντιστρέψει αρρώστιες της καρδιάς (Ornish 1990)».
«Τα σωματικά και ψυχολογικά
οφέλη της Γιόγκα περιλαμβάνουν μασάζ των μυών και των εσωτερικών οργάνων,
αυξημένη κυκλοφορία αίματος, εξισορρόπηση του συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού
συστήματος, αύξηση των ενδορφινών στον εγκέφαλο (εγκεφαλίνες, σερατονίνη),
αντιστροφή των αρνητικών αποτελεσμάτων της βαρύτητας πάνω στα όργανα, αύξηση
των θρεπτικών ουσιών στους ιστούς και αυξημένη παρουσία των κυμάτων άλφα και
θήτα στον εγκέφαλο, που δίνουν μεγαλύτερη ηρεμία στο Νου».
«Από το 1920 που πρωτοξεκίνησαν αυτές οι επιστημονικές έρευνες ως το 1989,
που διαμορφώθηκε το παραπάνω έργο έγιναν περίπου 1600 μελέτες. Πολλές ακόμα
έχουν γίνει από τότε και παρακάτω ακολουθούν μόνο μερικές από αυτές που αναφέρονται
στην αναφορά του Υπουργείου Υγείας της Αμερικής, ως ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα»:
1 Ποντίκια που τοποθετήθηκαν
κατακόρυφα, με το κεφάλι κάτω, μία ώρα την ημέρα προσαρμόστηκαν σε τεχνητά
σοκ πιο γρήγορα και αποτελεσματικά από τα άλλα ποντίκια (Udura 1978).
2. Άνθρωποι που κάνουν
Γιόγκα είναι πιο ανθεκτικοί στο στρες (Gaertner 1965).
3. Η καρδιά λειτουργεί
πιο αποτελεσματικά σ’ αυτούς που κάνουν Γιόγκα (Ornish 1983), (Bakker 1976).
4. Μειώνεται η πίεση του
αίματος και τα κύματα του εγκεφάλου δείχνουν μια πιο ήρεμη εσωτερική κατάσταση
(Anand & Chhina 1961), Blacknell 1975), (Fenwick 1977).
5. Σε συνδυασμό με αλλαγές
στην διατροφή, πετυχαίνεται η μείωση της χοληστερίνης (Ornish 1983).
6. Επέρχεται βελτίωση
του επιπέδου ζάχαρης στο αίμα (Monroe & Fitzgerald 1986).
7. Λόγω των ψυχολογικών
ωφελειών έχει χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει στην απεξάρτηση από τα ναρκωτικά
και το κάπνισμα (Benson 1969).
8. Έχει αξιοποιηθεί μαζί
με άλλες κλασικές θεραπείες για να βοηθήσει στο άσθμα (Gore 1982), την υψηλή
πίεση (Backnell 1975), τον εθισμό στα ναρκωτικά (Benson 1969), στα προβλήματα
καρδιάς (Ornish 1983), στις ημικρανίες (Benson 1977), στον καρκίνο (Frank
1975) και στην αρθρίτιδα (Coudron & Coudron 1987)».
Αυτή είναι εν συντομία
η αξιολόγηση ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος επιστημονικών μελετών και πειραμάτων
για την Γιόγκα από το Υπουργείο Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Έναν παρόμοιο σεβασμό και μια ανάλογη αποδοχή για την Γιόγκα συναντούμε σε
σχεδόν ολόκληρο τον πλανήτη.
Υπογραμμίζουμε ακόμη ότι
αρκετές επιστημονικές ομάδες σε διάφορες χώρες του κόσμου έχουν με σοβαρότητα
και εγκυρότητα εγκύψει πάνω στο θέμα των πρακτικών της Γιόγκα και έχουν δώσει
κατ’ επανάληψη τα δικά τους θετικά πορίσματα, η επισταμένη όμως καταγραφή
τους ξεφεύγει από τα πλαίσια της παρούσας εργασίας. Επιφυλασσόμαστε όμως για
την παρουσίαση στο μέλλον ακόμα πιο πρόσφατων εξειδικευμένων επιστημονικών
μελετών πάνω στις ευεργετικές επιδράσεις της Γιόγκα στο θέμα της εισαγωγής
του ενασκούμενου σε βαθύτερα εγκεφαλικά κύματα, στο χαμήλωμα του ρυθμού της
αναπνοής, της αγωγιμότητας του δέρματος, της μείωσης του γαλακτικού οξέως
στο αίμα, στην πτώση της διαστολικής και συστολικής πίεσης, στην ελάττωση
του καρδιακού ρυθμού, στην αύξηση της αντίληψης και της απόδοσης έργου, στην
βελτίωση της μνήμης, στην απομάκρυνση των ορμονών του στρες κ.λ.π.
Ακόμη για να σας τεκμηριώσω και καταδείξω την αξία, την σημαντικότητα και
την μεγάλη χρησιμότητα της Γιόγκα θα αναφερθώ εν τάχει στην Σωφρολογία η οποία
(όπως και πολλά νεοπαρουσιαζόμενα συστήματα – παρακλάδια – δάνεια – κομμάτια
που έχουν ληφθεί από τον βασικό κορμό της Γιόγκα) αποτελεί μια νέα παγκόσμια
επιστημονική μέθοδο που αναπτύσσεται τελευταία την οποία χειρίζονται κυρίως
νευρολόγοι - ψυχίατροι και η οποία όπως επίσημα παραδέχεται έχει δανειστεί
πολλά στοιχεία από την Ανατολική Φιλοσοφία και ειδικότερα από τις τεχνικές
και μεθόδους της Γιόγκα, του Ζεν και του Βουδισμού και σε συνδυασμό με την
δυτική σκέψη σχημάτισε μία νέα ολοκληρωμένη παιδαγωγική και θεραπευτική μέθοδο,
κυρίως ψυχολογικής υποστήριξης και απαρχής για την αυτοβελτίωση – εξισορρόπηση
του ανθρώπου.
Ο όρος Σωφρολογία δημιουργήθηκε
το 1960 από τον νευροψυχίατρο Alfonso Caycedo και προέρχεται από την ένωση
τριών ελληνικών λέξεων. Σώος: ακέραιος, ισορροπημένος, αρμονικός. Φρην: πνεύμα.
Λόγος: αιτία, επιστήμη, λογική.
Το 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο
Σωφρολογίας έγινε στην Βαρκελώνη τον Οκτώβρη του 1972 και συμμετείχαν σ’ αυτό
1500 σύνεδροι απ’ όλο τον κόσμο. Η Σωφρολογία εντάσσεται στις ήπιες - φυσικές
ιατρικές μεθόδους και εξασκείται από γιατρούς αλλά και από ανθρώπους παραϊατρικών
επαγγελμάτων.
Μάλιστα πρόσφατα εκδόθηκε και στην Ελλάδα το πρώτο εκλαϊκευμένο βιβλίο του
νευρολόγου ψυχίατρου κ. Θεόδωρου Μπαλλή από την Θεσσαλονίκη με τίτλο «Άγχος
- Στρες - Κατάθλιψη, μία σύγχρονη αντιμετώπισή τους με τη μέθοδο της Σωφρολογίας».
Μερικές ακόμα γενικές
επιγραμματικές εφαρμογές της Γιόγκα στον σύγχρονο άνθρωπο είναι οι εξής:
α) Οι ασκήσεις της Γιόγκα
σε συνδυασμό με κατάλληλες αναπνοές και εκμάθηση της χαλάρωσης παρέχουν εξαιρετική
βοήθεια και συνεισφορά σε πολλές παθήσεις και ειδικότερα στο θέμα της εγκυμονούσας
μητέρας για την περίπτωση του ανώδυνου τοκετού - γέννας (δέον να εξασφαλίζεται
και έγγραφη άδεια του γιατρού, ότι δεν υπάρχει κάποιο οργανικό πρόβλημα που
να καθιστά αδύνατη την εξάσκηση στην Γιόγκα ή κάποιο άλλο που να χρειάζεται
ιδιαίτερο τρόπο προσέγγισης από μέρους των ασκήσεων). Σκοπός των ασκήσεων
αυτών είναι να πάρει τέτοια θέση μέσα στη λεκάνη της γυναίκας η μήτρα, ώστε
η απόθεση του βρέφους να γίνει φυσιολογικά και χωρίς καμία κάκωση (εξάσκηση
με Κρίγια Γιόγκα από τον 1ο έως και τον 6ο μήνα, μετά συνεχίζεται η εξάσκηση
μόνο με ελαφρές ρυθμικές αναπνοές).
Επίσης κάθε σωστή και
όχι ψεύτικη αζάνα (στάση - άσκηση) αντιπροσωπεύει μια περίοδο και μια παράλληλη
στάση του εμβρύου (μωρού), μέσα στην μήτρα της μητέρας του, κατά το διάστημα
της κύησης. Εννέα μήνες μέσα στην μήτρα μας κάνουν 9 Χ 4 εβδομάδες ο μήνας
= 36 εβδομάδες. Σ’ αυτές τις 36 εβδομάδες που μας κάνουν οι 9 περίπου μήνες
της κύησης, συντελείται μια προοδευτική μεταλλαγή που θα καταλήξει στην ολοκλήρωση
μιας ανθρώπινης ζωής.
Αυτά περίπου τα στάδια
- φάσεις ακολουθεί πιστά η Γιόγκα, ώστε να δώσει τον φυσικό ρυθμό, τον αρχικό,
μαζί με την δυναμική ενέργεια που έπαιρνε το έμβρυο κατά τη φυσική του διάπλαση
μέσα στην μήτρα, στο τελειότερο εργαστήριο της φύσης, υπό την επίβλεψη του
πλάστη, του ίδιου του Θεού.
β) Οι ασκήσεις της Γιόγκα
βοηθούν στην ρύθμιση της μηνιαίας έμμηνης ρύσης της γυναίκας και στην εξισορρόπηση
των ορμονικών εκκρίσεων.
γ) Με τις ηθικοπλαστικές
ασκήσεις (συγκέντρωση και σύγκριση, Κρίγια Γιόγκα) βελτιώνουμε τον χαρακτήρα
μας, καταπολεμούμε κακές συνήθειες, εξαλείφουμε έμμονες ιδέες και φοβίες.
δ) Με τις σωματικές ασκήσεις
υποβοηθούμε την θεραπεία πασχόντων σημείων του οργανισμού, βάσει των κατάλληλων
στάσεων που αιματώνουν και ενεργοποιούν συγκεκριμένα μέρη - μέλη του σώματός
μας.
ε) Με τις ρυθμικές αναπνοές
αποκαθάρουμε, αναζωογονούμε και ενεργοποιούμε τον οργανισμό και την φυσική
του άμυνα.
στ) Με την χαλάρωση αποτοξινώνουμε
και ανανεώνουμε το σώμα και το Νου μας.
ζ) Με την συγκέντρωση
(αυτοσυγκέντρωση) μαθαίνουμε να ελέγχουμε τις νοητικές διεργασίες και να ανακόπτουμε
τις ακατάσχετες και ενοχλητικές σκέψεις αποβάλλοντας την σύγχρονη μάστιγα
του άγχους.
η) Με τον διαλογισμό αρχίζουμε
να αναγνωρίζουμε και να εμβαθύνουμε στην εσωτερική ουσία - αιτία του κάθε
φαινομένου - αντικειμένου - γεγονότος.
θ) Με την αυτογνωσία αντιλαμβανόμαστε
τα βαθύτερα στρώματα του εαυτού μας, που παραμένουν σε λανθάνουσα κατάσταση
(ασυνειδητοποίητα) και προσπαθούμε να τα μεταχειριστούμε.
Ευχής έργο θα ήταν να ενσωματώνονταν και στην Ελλάδα η διδασκαλία ιδίως της
Χάθα, της Κρίγια και της Ράτζα Γιόγκα σε Πανεπιστημιακό επίπεδο (Σχολή ΤΕΦΑΑ,
Ιατρική Σχολή, παραϊατρικά επαγγέλματα, παιδαγωγική κ.λ.π.), ώστε να βγαίνουν
άνθρωποι αρτιότερα καταρτισμένοι που θα προσανατολίζουν με την σειρά τους
ορθότερα τον κάθε συνάνθρωπο για το θέμα καταρχάς της πρόληψης της υγείας
του, της μέγιστης δυνατής φυσικής ενδυνάμωσης του οργανισμού και ενίσχυσης
του ανοσοποιητικού συστήματος και στην ανάγκη και της εξάντλησης των υπαρχουσών
προσωπικών δυνατοτήτων του για θεραπεία, και τέλος ως ένα βαθμό και της αυτογνωσίας
του... πράγμα ακόμα πιο σημαντικό και καθόλα απαραίτητο για όλους μας...
Ακόμα είμαστε ανοιχτοί
σε κάθε πρόταση από μέρους ειδικών επιστημόνων (γιατρών, ψυχολόγων, καθηγητών
φυσικής αγωγής - αθλητιατρικής, παιδαγωγών κ.λ.π.) για να επιδείξουμε ή και
να διδάξουμε μερικές από τις στοιχειώδεις αρχές και ασκήσεις της Γιόγκα (σωματικές
και νοητικές ασκήσεις) ή και άλλων εναλλακτικών ή συμπληρωματικών μεθόδων
ήπιας θεραπευτικής (Σιάτσου, Αρχαία Ελληνική Ασκληπιακή Μάλαξη, Εγκοίμηση,
Δακτυλοκτύπηση κ.λ.π.) που είναι δυνατόν να εφαρμοστούν πειραματικά σε χώρους
θεραπευτικούς ή επιστημονικούς (νοσοκομεία σε ασθενείς, ερευνητικά κέντρα
κ.λ.π.) κάτω από την επίβλεψη των υπευθύνων ιατρών – επιστημόνων ή σε χώρους
διδαχής ή επιστημονικής έρευνας (πανεπιστημιακές σχολές, αθλητιατρικά κέντρα,
μέση εκπαίδευση) ή ακόμη προς αρμόδια όργανα της Πολιτείας που θα εκπαιδευτούν
για να αναλάβουν από μέρους της πολιτείας ρόλο ελέγχου και πιστοποίησης επάρκειας
της γνώσης και της πρακτικής της Γιόγκα και ορισμένων βασικών εναλλακτικών
συμπληρωματικών συστημάτων με την χορήγηση διπλωμάτων αναγνωρισμένων από το
ελληνικό κράτος κατόπιν σχετικών εξετάσεων.
Γιατί όχι εν τέλει, κατόπιν
κατάλληλων ερευνών και στοιχειοθετημένων υπομνημάτων προς την Ελληνική Πολιτεία
να μην ενταχθεί η Γιόγκα, όπως συμβαίνει και στην Αγγλία, στο αρμόδιο υπουργείο
Αθλητισμού και να διδάσκεται ως ειδικότητα και από τις Σχολές ΤΕΦΑΑ από καθηγητές
φυσικής αγωγής που θα πιστοποιηθούν στην γνώση και την πρακτική της ή και
από κάθε άλλο ενδιαφερόμενο που επιθυμεί να την διδαχτεί και να την διδάξει.
Ήδη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
εξέδωσε από το 1997 το υπ’ αριθμόν Α4-75/1997 ψήφισμα για εκβαθυμένη έρευνα
των θετικών εφαρμογών και της ευεργετικής βοήθειας των ήπιων εναλλακτικών
και συμπληρωματικών θεραπευτικών συστημάτων (μη συμβατικής ιατρικής) προς
εφαρμογή τους στα πλαίσια των κρατών – μελών της Ε.Ε. και είναι θέμα χρόνου
να δρομολογηθούν οι ανάλογες εξελίξεις και στην Ελλάδα.
Μήπως οι άνθρωποι που
έχουν μακρά εμπειρία στην Γιόγκα και την διδάσκουν την στιγμή που έχουν και
την ιδιότητα του καθηγητή φυσικής αγωγής (ή όποια άλλη συναφή ιδιότητα) θα
πρέπει να συνασπισθούν, ίσως και με πρωτοβουλία του Esoterica.gr, για να δρομολογήσουν
και να διεκδικήσουν τις ως άνω περιγραφόμενες εξελίξεις, πράγμα που θα αποτελέσει
ένα σημαντικό ορόσημο για τα ελληνικά δρώμενα καταξιώνοντας όλους τους συμμετέχοντες
σε μια τέτοια προσπάθεια αλλά και μια ευκαιρία ενσωμάτωσης μιας τόσο σημαντικής
γνώσης με πάρα πολλές πρακτικές παραμέτρους στην διατήρηση, βελτιστοποίηση
ή και αποκατάσταση της υγείας όπου αυτό είναι εφικτό;
Ευελπιστούμε ότι με όλες τις παραπάνω καταγραφές - επισημάνσεις θα δοθεί η αναγκαία ώθηση για εις βάθος επιστημονική έρευνα, μελέτη και πολύπλευρη επιβεβαίωση ώστε να καταδειχτεί και στην Ελλάδα έμπρακτα ο βαθμός αποτελεσματικότητας και χρησιμότητας της Γιόγκα τόσο στο θέμα της υγείας όσο και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής και αρμονίας κάθε ενασχολούμενου.
Ηλίας Λ. Κατσιάμπας
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Έργα του Νικολάου Α. Μαργιωρή (1913-1993), Εκδόσεις Ομακοείο Αθηνών
1) Το Μυστικό της Χάθα
Γιόγκα.
2) Πρακτική Μέθοδος Σωματοψυχικής Θεραπευτικής, Κρίγια Γιόγκα.
3) Ράτζα Γιόγκα, νοητική ανύψωση από την συνείδηση στην υπερσυνείδηση.
4) Δραβίδες οι Πρόγονοι των Ελλήνων.
5) Στις Μέρες του μεγάλου Βασιλιά της Κρήτης Μίνωα.
6) Περιοδικό «Ομακοείο» 49 τεύχη.
7) Κλάδοι Σπουδών δι’ αλληλογραφίας: α) Διαλογισμός β) Εσωτερική Θεραπευτική
και γ) Υπνωτισμός - Ορθοψυχισμός.
8) Χειροπλαστική Θεραπευτική Σιάτσου (τρεις πολυσέλιδοι τόμοι).
9) Ψυχοθεραπευτική χωρίς φάρμακα.
10) Η θεραπευτική με εγκοίμηση.
11) Η θεραπευτική ψυχασθένειας και ψυχοπάθειας.
12) Η θεραπευτική δίχως φάρμακα.
13) Η θεραπεία των προαιώνων.
14) Κατάλληλη διατροφή με ανάλογη δίαιτα, αδυνάτισμα με το σύστημα της Ατμοϋγροποίησης
(επινόησης του Νικολάου Μαργιωρή) που είναι βασισμένο στις αρχές και τις πρακτικές
της Γιόγκα.
15) Ασκληπιεία και Αμφιαράεια.
16) Σχολή Ασκληπιών υπνοθεραπευτών.
17) Σχολή Ασκληπιών πνευματοθεραπευτών.
18) Μαγνητοθεραπεία.
19) Το μυστήριο του κυττάρου και της ζωής.
20) Ο έλεγχος των δονήσεων.
21) Δίτομη Μεταφυσική Εγκυκλοπαίδεια.
22) Κάρμα. Ο Νόμος της Ανταποδοτικής Δικαιοσύνης.
23) Τρισδιάστατος και Τετραδιάστατος Κόσμος.
24) Η Τελευταία Ημέρα του Σωκράτη.
25) Τα Ελευσίνια Μυστήρια.
26) Πυθαγόρεια Αριθμοσοφία.
27) Αποσυμβολισμός της Ελληνικής Μυθολογίας.
28) Αναστενάρια και Αναστενάρηδες. Ξυπόλητοι χορεύουν πάνω στην φωτιά.
Έργα του Ηλία Κατσιάμπα, Εκδόσεις Ομακοείο Τρικάλων
29) Από το στόμα του Δασκάλου στο
αυτί του μαθητή, με εμπεριστατωμένο φιλοσοφικό λεξικό Σανσκριτικής (400 λέξεων)
για τους σπουδαστές της Γιόγκα.
30) Ελληνοαγγλικό Περιοδικό «Νέο Ομακοείο», 100 σελίδων, τεύχος 1ον, καλοκαίρι
2001.
31) Η Ασκληπιακή Τέχνη και τα Συστήματα της Εσωτερικής - Εναλλακτικής Θεραπευτικής
(υπό έκδοση).
32) Πληρέστατο και αναλυτικότατο Λεξικό - Οδηγός Μεταφυσικών Εννοιών (υπό
έκδοση).
ΑΛΛΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΥΠΟΨΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΕΙΚΝΥΟΥΝ
ΤΟ ΕΥΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΤΗΣ ΓΙΟΓΚΑ
33) Αναπνευστική Γυμναστική,
του Heike Hofler, Εκδόσεις Σάλτο.
34) Υπερβατικός Διαλογισμός, η ψυχοφυσιολογία της ολοκλήρωσης, Παναγιώτη Ασημάκη
Ph. D. ειδικού επιστήμονα τμήματος ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Εκδόσεις
New Age Aquarius.
35) Κβαντική Θεραπεία, εξερευνώντας τα σύνορα του νου/σώματος, Deepak Chopra,
M.D., καθηγητής ενδοκρινολογίας, Εκδόσεις New Age Aquarious.
36) Άγχος – Στρες – Κατάθλιψη, μια σύγχρονη αντιμετώπισή τους με την μέθοδο
της Σωφρολογίας, Θεόδωρου Μπαλλή, ψυχίατρου, Ιατρικές Εκδόσεις Α. Σιώκης.
37) Ειδικό αναλυτικό ένθετο της εφημερίδας «Καθημερινή» με σειρά πρακτικών
ασκήσεων πάνω στη Γιόγκα.
38) Σειρά ειδικών ενημερωτικών εντύπων του Βρετανικού Τροχού της Γιόγκα που
είναι αναγνωρισμένος από το υπουργείο Αθλητισμού και τις αρχές υγείας της
Αγγλίας.
39) Ραμακρίσνα ο ημίθεος, Βιβεκανάντα ο σοφός, Ρομαίν Ρολάν, Εκδόσεις Δίβρης.
40) Γιόγκα, Σουάμι Βιβεκανάντα (Ράτζα, Μπάκτι, Κάρμα και αφορισμοί του Πατάντζαλι
με σχόλια του Βιβεκανάντα), Εκδόσεις Δίβρης και Κονιδάρης.
41) Γκνιάνα Γιόγκα, Σουάμι Βιβεκανάντα, Εκδόσεις Κονιδάρη.
42) Γιόγκα, Mircea Elliade, Εκδόσεις Ι. Χατζηνικολή.
43) Ερμηνευτικό λεξικό της Ινδικής Φιλοσοφίας, Θεόδωρου Παντουβά.
44) Ιστορία της Ινδικής Φιλοσοφίας, Δημήτρη Κ. Βελισσαρόπουλου, πρώην πρεσβευτή
στην Ινδία, Εκδόσεις Δωδώνη.
45) Έλληνες και Ινδοί δύο κόσμοι συναντιούνται, Δημήτρη Κ. Βελισσαρόπουλου,
Εκδόσεις Δωδώνη.
46) Οι Θεμελιώδεις Φιλοσοφίες της Ινδίας (τα 6 κλασικά συστήματα μαζί με τον
Κασμιρικό Σιβαϊσμό), Theos Bernard, εκδόσεις Γνώση.
47) Πλάτων και Ουπανισάντ, Βασίλης Βιτσαξής, πρώην πρέσβης στην Ινδία, Εκδόσεις
βιβλιοπωλείο της Εστίας.
48) Ινδουϊσμός, Βασίλης Βιτσαξής, Εκδόσεις βιβλιοπωλείο της Εστίας.
49) Ουπανισάντ του Γιόγκα, Ζαν Βαρέν, Εκδόσεις Δωδώνη.
50) Οι δέκα βασικές Ουπανισάντ, Εκδόσεις Ιάμβλιχος.
51) Ίσα και Κένα Ουπανισάντ, Σρι Αουρομπίντο, Εκδόσεις Νέα Εποχή.
52) Εισαγωγή στην διδασκαλία του Σάτυα Σάι Μπάμπα, Εκδόσεις Αρμονική Ζωή.
53) Οι διδασκαλίες του Σρι Ραμάνα Μαχαρσί, Ντέϊβιντ Γκόντμαν, Εκδόσεις Αιώνιος
Ηνίοχος.
54) Πάνω στα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, Μπαγκουάν Σρι Ραζνίς.
55) Τα συστήματα της Γιόγκα, Κιρπάλ Σινγκ, Εκδόσεις Πύρινος Κόσμος.
56) Οι Μεγάλοι Μύστες, Εδουάρδου Συρέ, Εκδόσεις Κάκτος.
57) Η αυτοβιογραφία ενός Γιόγκι, Γιογκανάντα, Εκδόσεις Βιβλιοπωλείο της Εστίας.
58) Κουνταλίνη – Τάντρα, Παραχάμσα Σατυανάντα, Εκδόσεις Σατυανάντα Ασράμ.
59) Αζάνα, Πραναγιάμα, Μούντρα, Μπάντα, Σατυανάντα, Εκδόσεις Σατυανάντα Ασράμ.
60) Πράνα Βίντια, Σατυανάντα, Εκδόσεις Σατυανάντα Ασράμ.
61) Ενημερωτικό έντυπο «Σατυανάντασραμ», Εκδόσεις Σατυανάντα Ασράμ Ελλάδος.
62) Το Φως της ψυχής, Αλίκης Μπαίυλη, Εκδόσεις Lucis Trust.
63) Χάθα Γιόγκα, Ραμακαράκα, Εκδόσεις Ιδρεία.
64) Η μαγνητική δύναμη της αναπνοής, Ραμακαράκα, Εκδόσεις Ιδρεία.
65) Γιόγκα, Ραμακαράκα, εκδόσεις Ιδρεία.
66) Γιόγκα, Έρνεστ Γουντ, Εκδόσεις Πύρινος Κόσμος.
67) Γιόγκα, το κλειδί της ζωής, Τζέημς Μακάρτνεϋ, Εκδόσεις Μπουκουμάνη.
68) Ασκήσεις Γιόγκα για όλους, S. Mutumdar, Εκδόσεις Κονιδάρη.
69) Η μεγάλη Γιόγκα, M. Sadhu, Εκδόσεις Υδροχοϊκή Εποχή.
70) Οι μυστικές δυνάμεις της Χάθα Γιόγκα, μια γιόγκα για τον δυτικό άνθρωπο,
Σ. Κερνεζ, Εκδόσεις Κονιδάρη.
71) Θιβετιανική Γιόγκα, Έβανς – Γουεντζ, Εκδόσεις Τηλορήτης.
72) Γιόγκα Ταό, Τσι Σου, Εκδόσεις Θυμάρι.
73) Ραμαγιάνα, το πρώτο μεγάλο έπος της Ινδίας, Βαλμίκι, Εκδόσεις Βιβλιοθήκη
Νέας Εποχής.
74) Μαχαμπαράτα, το μέγα ινδικό έπος, Μπαγκαβάν Βυάσα, Εκδόσεις Βιβλιοθήκη
Νέας Εποχής.
75) Πουράνας, Ινδική μυθολογία και παράδοση, Ειρήνη Παναγιωτίδου, Εκδόσεις
Τάσος Πιτσιλός.
76) Χάθα Γιόγκα Πραντίπικα. Η Γιόγκα του Φωτός, Hans-Ulrich Rieker, Εκδόσεις
The Dawn Horse Press.
77) Κουνταλίνη Γιόγκα, Σρι Σουάμι Σιβανάντα, Εκδόσεις Divine Life Society.
78) The Gheranda Samhita, Εκδόσεις Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd.
79) The Siva Samhita, Εκδόσεις Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd.
80) Η Γιόγκα στην καθημερινή ζωή, Swami Maheshwarananda, Εκδόσεις Biblioteka
Yoga.
81) Οι κρυμμένες δυνάμεις στον άνθρωπο, Swami Maheshwarananda, Εκδόσεις Biblioteka
Yoga.
82) Γιόγκα, υγεία και γνώση, Jasmina Puljo, Εκδόσεις Sportska Knjiga Beograd.
Στείλτε τα δικά σας σχόλια και παρατηρήσεις στο arthra@esoterica.gr