ΑJΑΗΝ
SUΜΕDΗΟ
ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΥΓΕΝΕΙΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ
ΜΕΡΟΣ Γ'
Από τον σεβάσμιο Αjahn Sumedho
Από το web site www.budhanet.net
Η ΤΡΙΤΗ ΕΥΓΕΝΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑ
Η τρίτη Ευγενής Αλήθεια με τις τρεις όψεις της είναι: "Υπάρχει παύση της επιθυμίας, του Dukkha", "Η παύση του Dukkha θα έπρεπε να συνειδητοποιηθεί και να πραγματοποιηθει", "Η παύση του Dukkha έχει πραγματοποιηθεί".
Ο όλος σκοπός της Βουδιστικής διδασκαλίας είναι να αναπτύξουμε τον στοχαστικό νου, έτσι ώστε να ξεφύγουμε από τις πλάνες. Οι 4 Ευγενείς Αλήθειες είναι μια διδασκαλία σχετικά με το πώς να φύγουμε απ' αυτά, να τα εξερευνήσουμε, ή να τα παρατηρήσουμε, μελετώντας "Πώς μοιάζει αυτό; Γιατί αυτό γίνεται έτσι;". Είναι καλό να υπολογίσουμε αυτά τα πράγματα, όπως το γιατί οι μοναχοί ξυρίζουν τα κεφάλια τους, ή γιατί οι εικόνες του Βούδα μοιάζουν να κοιτάζουν έτσι.
Εμείς μελετάμε. Ο νους δεν σχηματίζει μια άποψη, μια γνώμη, σχετικά με το αν αυτά είναι καλά ή κακά, χρήσιμα ή άχρηστα. Ο νους είναι πραγματικά ανοιχτός και θεωρεί "Τι σημαίνει αυτό; Τι αναπαριστούν και παρουσιάζουν οι μοναχοί; Γιατί μεταφέρουν κύπελλα ελεημοσύνης; Γιατί δεν έχουν χρήματα; Γιατί δεν μπορούν να καλλιεργήσουν τη δική τους τροφή;"
Μελετάμε τον τρόπο του να ζήσεις, τον τρόπο που έζησε και συντηρήθηκε αυτή η παράδοση, και πώς ακολουθήθηκε, από τον πραγματικό της ιδρυτή, τον Γκωτάμα Βούδα μέχρι την παρούσα στιγμή. Στοχαζόμαστε καθώς υποφέρουμε, καθώς βλέπουμε την φύση της επιθυμίας, καθώς αναγνωρίζουμε ότι η προσκόλληση στην επιθυμία είναι πόνος.
Αυτές οι επιγνώσεις μπορούν να έρθουν μόνο μέσω του στοχασμού και όχι μέσω της πίστης. Δεν μπορείτε να κάνετε τον εαυτό σας να πιστέψει ή να συνειδητοποιήσει μια επίγνωση, σαν μια πεισματική δράση. Μέσω πραγματικού στοχασμού και μελετώντας αυτές τις Αλήθειες, οι επιγνώσεις θα έρθουν σε σας. Έρχονται μόνο μέσω του νου, όταν είναι ανοιχτός και δεκτικός στη διδασκαλία. Η τυφλή πίστη φυσικά δεν συστήνεται, ούτε και χρειάζεται από κανέναν. Αντίθετα, ο νους θα έπρεπε να προσπαθήσει να γίνει δεκτικός, να μπορέσει να μελετήσει και να θεωρήσει τα πράγματα.
Αυτή η διανοητική κατάσταση είναι πολύ σημαντική. Είναι ο τρόπος για να ξεφύγουμε από τον πόνο. Δεν είναι ο νους, που έχει σταθερές και παγιωμένες απόψεις και προκαταλήψεις, και νομίζει ότι γνωρίζει όλα τα πράγματα ή γνωρίζει τι λένε άλλοι άνθρωποι σχετικά με την Αλήθεια. Είναι ο νους που είναι ανοιχτός στις 4 Ευγενείς Αλήθειες και μπορεί να στοχαστεί πάνω σε κάτι που μπορούμε να δούμε μέσα στο δικό μας νου.
Οι άνθρωποι σπάνια συνειδητοποιούνε τον μη πόνο, γιατί χρειάζεται ένα ειδικό είδος προθυμίας, έτσι ώστε να μελετήσει και να εξερευνήσει και να πάει πίσω από το χονδροειδές και το φανερό. Αυτό χρειάζεται μια προθυμία να δούμε πραγματικά τις δικές μας αντιδράσεις, να είμαστε ικανοί να δούμε τις δικές μας προσκολλήσεις και να στοχαστούμε "Πώς αισθανόμαστε μ' αυτή τη προσκόλληση;". Για παράδειγμα, αισθάνεστε ευτυχισμένοι ή απελευθερωμένοι με το να είστε προσκολλημένοι στην επιθυμία; Είναι αυτό ανυψωτικό ή καταπιεστικό; Αυτές οι ερωτήσεις είναι για να τις ερευνήσετε.
Αν ανακαλύψετε ότι το να είστε προσκολλημένοι στις επιθυμίες είναι κάτι που σας απελευθερώνει, τότε κάντε το. Προσκολληθείτε σ' όλες τις επιθυμίες και δείτε το αποτέλεσμα. Στην δική μου εξάσκηση, έχω δει ότι η προσκόλληση στις επιθυμίες μου είναι πόνος. Δεν υπάρχει αμφιβολία σχετικά μ' αυτό. Μπορώ να δω πώς ο πόνος στη ζωή μου έχει προκληθεί από την προσκόλληση μου στα υλικά πράγματα, στις ιδέες, στις διαθέσεις ή στους φόβους.
Μπορώ να δω όλα τα είδη της περιττής δυστυχίας που έχω προκαλέσει στον εαυτό μου, μέσω της προσκόλλησης, γιατί δεν ήξερα τίποτα καλύτερο. Ανατράφηκα στην Αμερική, στην γη της ελευθερίας. Αυτή υπόσχεται το δικαίωμα να είσαι ευτυχισμένος, αλλά αυτό που πραγματικά προσφέρει είναι το δικαίωμα να προσκολληθείς στο κάθε τι. Η Αμερική σας ενθαρρύνει να προσπαθήσετε να είστε ευτυχισμένοι, όσο μπορείτε να πιάνεστε από πράγματα.
Όμως, αν δουλέψετε πάνω στις 4 Ευγενείς Αλήθειες, τότε η προσκόλληση θα πρέπει να κατανοηθεί και να μελετηθεί. Τότε πηγάζει η επίγνωση στη μη προσκόλληση. Δεν είναι μια διανοητική στάση, ή μια εντολή από το νου, που λέει ότι δεν θα έπρεπε να προσκολληθείτε. Είναι απλά μια φυσική επίγνωση στη μη προσκόλληση και στη μη επιθυμία.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΔΙΚΟΤΗΤΑΣ
Εδώ, στο Amaravati, ψάλλουμε τη Σούτα Dhamma chaka pavakhana στην παραδοσιακή της μορφή. Όταν ο Βούδας έδωσε αυτή την ομιλία πάνω στις 4 Ευγενείς Αλήθειες, μόνο ένας από τους πέντε μαθητές που την παρακολούθησαν και την άκουσαν πραγματικά κατάλαβε. Μόνο ένας είχε την βαθιά επίγνωση. Οι άλλοι τέσσερις είπαν ότι τους άρεσε, ότι είναι πολύ καλή διδασκαλία, αλλά μόνο ένας απ΄ αυτούς, ο Kondanna πραγματικά είχε την τέλεια κατανόηση σ' αυτά που είπε ο Βούδας.
Οι Devas επίσης ακούγανε την ομιλία. Οι Devas είναι ουράνια αιθερικά δημιουργήματα, όντα πολύ ανώτερα από μας. Δεν χρειάζονται τραχιά σώματα σαν τα δικά μας. Έχουν αιθέρια σώματα και είναι όμορφα και αγαπητά και έξυπνα. Τώρα, αν και αυτά απόλαυσαν το άκουσμα της ομιλίας, κανένα απ' αυτά δεν φωτίστηκε από αυτήν. Χαρήκανε πολύ και ήταν ευτυχισμένα για την φώτιση του Βούδα, και την αναφώνησαν μέσω των ουρανών όταν άκουσαν τη διδασκαλία.
Πρώτα, ένα επίπεδο από τους Devata την άκουσε. Μετά αυτοί την ανακοίνωσαν στο επόμενο επίπεδο, και σύντομα όλοι οι Devas αναγάλλιασαν, μέχρι και στο ανώτατο επίπεδο, στο βασίλειο του Brahma. Αντιλάλησαν αυτή την ευτυχία, ότι ο τροχός του Dhamma κύλησε και οι Devas και ο Brahma χάρηκαν μ' αυτό. Όμως μόνο ο Kondanna, ένας από τους 5 μαθητές φωτίστηκε όταν άκουσε την ομιλία.
Στο τέλος της Σούτα, ο Βούδας αποκαλεί τον Kondanna, Anna Kondanna. Anna σημαίνει βαθιά γνώση, έτσι Anna Kondanna σημαίνει "ο Κοντάνα ο οποίος γνωρίζει". Τι γνώριζε ο Kondanna; Ποια ήταν η δική του επίγνωση, που ο Βούδας εξύμνησε στο τέλος της ομιλίας του;Ήταν το ότι "όλο αυτό που είναι υποκείμενο στο να εμφανιστεί, είναι υποκείμενο στο να εξαφανιστεί"
(Σχόλιο του μεταφραστή: Τη λέξη arising μεταφράζω σαν "εμφανιστεί". Η λέξη αυτή έχει κι άλλες ερμηνείες, όπως σηκωθεί, ανατείλει. Και τη λέξη ceasing την προφέρω και την μεταφράζω σαν "εξαφανιστεί". Άλλες της ερμηνείες είναι παύση ή κατάπαυση. Το μεταφράζω μ' αυτό τον τρόπο γιατί πιστεύω ότι είναι πιο κοντά στο πνεύμα του Βουδισμού και είναι ένα καλό ζευγάρι λέξεων, που χρειάζεται να διαλογιστούμε πάνω σ' αυτό)
Τώρα, αυτό θα ακούγεται σαν μια βαθιά γνώση, αλλά αυτό πραγματικά σημαίνει ένα παγκόσμιο υπόδειγμα και πρότυπο. Οτιδήποτε είναι υποκείμενο στο να εμφανιστεί, είναι και υποκείμενο στο να εξαφανιστεί. Είναι προσωρινό και όχι Εαυτός. Έτσι μη προσκολληθείτε. Μην πέσετε στην ψευδαίσθηση που πηγάζει από την εμφάνιση και την εξαφάνιση. Μην ψάχνετε για καταφύγια, που θα θέλατε να μείνετε και να εμπιστευτείτε, γιατί όλα τα πράγματα θα εξαφανιστούν και θα πάψουν.
Αν θέλετε να υποφέρετε και να χάσετε τη ζωή σας, γυρνώντας γύρω-γύρω από πράγματα, που πηγάζουν (εμφανίζονται), αυτά θα σας οδηγήσουν σε ένα τέλος, στην παύση, στην εξαφάνιση και δεν θα είστε πιο σοφοί μετά από αυτό. Θα πηγαίνετε γύρω απ' αυτά, επαναλαμβάνοντας τις παλιές θλιβερές συνήθειες, κι όταν πεθάνετε δεν θα έχετε μάθει τίποτα σημαντικό από τη ζωή σας. Περισσότερο, αντί να σκέφτεστε έτσι, σκεφτείτε και διαλογιστείτε "ότι είναι υποκείμενο στην εμφάνιση, είναι υποκείμενο στην εξαφάνιση".
Εφαρμόστε το στη ζωή γενικά, στις δικές σας εμπειρίες. Μετά, θα καταλάβετε. Απλά παρατηρήστε. Αρχή… Τέλος. Μελετήστε πώς είναι αυτά τα πράγματα. Σ' αυτό το βασίλειο των αισθήσεων όλα είναι σχετικά με την εμφάνιση και την εξαφάνιση, με την αρχή και το τέλος. Μετά θα υπάρχει μια πραγματική κατανόηση στη διάρκεια της ζωής.
Δεν ξέρω πώς έζησε ο Kondanna μετά την ομιλία του Βούδα, αυτός ήταν φωτισμένος εκείνη τη στιγμή. Αμέσως μετά είχε μια τέλεια κατανόηση. Θα ήθελα να τονίσω πόσο σημαντικό είναι να αναπτύξουμε το δρόμο του στοχασμού. Μάλλον το να αναπτύξουμε μια μέθοδο να γαληνέψουμε το νου, που είναι φυσικά ένα μέρος της εξάσκησης. Πραγματικά πρέπει να δούμε τον κύριο διαλογισμό σαν μια δέσμευση και σαν κάτι απαραίτητο για μια βαθιά έρευνα. Αυτό εμπερικλείει μια θαρραλέα προσπάθεια να δούμε βαθιά στα πράγματα, όχι αναλύοντας τον εαυτό μας και κάνοντας κρίσεις σχετικά με το γιατί υποφέρουμε σ' ένα προσωπικό επίπεδο, αλλά αναλύοντας το πώς πραγματικά θα ακολουθήσουμε το μονοπάτι μέχρι να έχουμε μια βαθιά κατανόηση.
Τέτοια τέλεια κατανόηση βασίζεται πάνω στο σχέδιο αυτό της εμφάνισης και εξαφάνισης. Αφού αυτός ο νόμος κατανοηθεί, οτιδήποτε φαίνεται ταιριαστό σ' αυτό το υπόδειγμα και σ' αυτό το πρότυπο. Αυτό δεν είναι μια μεταφυσική διδασκαλία. Ό,τι είναι υποκείμενο στην εμφάνιση είναι υποκείμενο στην εξαφάνιση. Δεν είναι σχετικό με την Απόλυτη Αλήθεια, την Αιώνια Αλήθεια. Αλλά αν το κατανοήσετε βαθιά και γνωρίσετε πως ότι είναι υποκείμενο στην εμφάνιση είναι υποκείμενο και στην εξαφάνιση, τότε θα συνειδητοποιήσετε την απόλυτη πραγματικότητα της αθάνατης Αλήθειας.
Αυτό είναι ένα πολύ χρήσιμο μέσο για να φτάσετε σ' αυτή την απόλυτη συνειδητοποίηση. Παρατηρείστε τη διαφορά. Η δήλωση δεν είναι κάτι μεταφυσικό, αλλά κάτι το οποίο θα σας πάει σε μια μεταφυσική πραγματοποίηση και συνειδητοποίηση.
ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ
Με τον στοχασμό πάνω στις Ευγενείς Αλήθειες, κάνουμε συνειδητό αυτό το μεγάλο πρόβλημα της ανθρώπινης ύπαρξης. Παρακολουθούμε αυτή την αίσθηση της αλλοτρίωσης και της τυφλής προσκόλλησης στη συνείδηση των αισθήσεων, την προσκόλληση σε κείνο που είναι χωριστικό και στέκεται μπροστά από τη συνείδηση. Έξω από την άγνοια, μπορούμε να προσκολληθούμε στις επιθυμίες για αισθητές απολαύσεις. Όταν ταυτιζόμαστε με ό,τι είναι θνητό και περιορισμένο από το θάνατο και με ό,τι είναι δυσάρεστο, τότε αυτή η προσκόλληση είναι πόνος.
Οι ηδονές των αισθήσεων είναι όλες θνητές απολαύσεις. Οτιδήποτε βλέπουμε, ακούμε, πιάνουμε, γευόμαστε, σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, είναι θνητό, περιορισμένο από το θάνατο. Έτσι, όταν προσκολλούμαστε στις υλικές αισθήσεις, προσκολλούμαστε στο θάνατο. Αν δεν έχουμε μελετήσει και καταλάβει, απλά προσκολλούμαστε τυφλά στη θνητότητα, ελπίζοντας ότι μπορούμε να απομακρυνθούμε απ' αυτή για λίγο.
Ισχυριζόμαστε ότι μπορούμε να είμαστε πραγματικά χαρούμενοι με τα πράγματα στα οποία προσκολλούμαστε, μόνο για να μπούμε πραγματικά σε μια ψευδαίσθηση, σε μια απελπισία και απογοήτευση. Θα έπρεπε να πετύχουμε να γίνουμε αυτό που θέλουμε, αλλά κι αυτό είναι επίσης θνητό. Έτσι προσκολλούμαστε σε μια άλλη κατάσταση θανάτου.
Μετά, με την επιθυμία να πεθάνουμε θα έπρεπε να προσκολληθούμε στην αυτοκτονία και το μηδενισμό. Αλλά ο θάνατος, αυτός καθαυτός, είναι μια άλλη κατάσταση που περιορίζεται και ορίζεται από την επιθυμία. Σε οποιοδήποτε από τα τρία είδη των επιθυμιών προσκολλούμαστε, είναι σαν να προσκολλούμαστε στο θάνατο, που σημαίνει ότι πρόκειται να βιώσουμε εμπειρίες από απελπισία και απογοήτευση.
Ο θάνατος του νου είναι η απόγνωση, η κατάθλιψη. Αυτό είναι ένα είδος εμπειρίας θανάτου για το νου. Ακριβώς όπως το σώμα πεθαίνει με ένα φυσικό θάνατο, πεθαίνει και ο νους. Οι διανοητικές καταστάσεις και συνθήκες πεθαίνουν. Εμείς το αποκαλούμε απελπισία, ανία, καταπίεση και οδύνη. Όποτε προσκολληθείτε και νιώσετε την εμπειρία ανίας, απελπισίας, λύπης, τείνετε να αναζητήσετε άλλες θνητές συνθήκες που εμφανίζονται.
Για παράδειγμα, αισθάνεστε απόγνωση και σκέφτεστε "Θέλω ένα κομμάτι κέικ σοκολάτας". Για μια στιγμή μπορείτε να απορροφηθείτε απ' αυτή τη γλυκιά απολαυστική γεύση της σοκολάτας σ' αυτό το κομμάτι κέικ. Εκείνη τη στιγμή υπάρχει μια διαδικασία του να γίνεστε η γλυκιά απολαυστική γεύση σοκολάτας, αλλά δεν μπορείτε να κρατηθείτε σ' αυτό για πολύ. Καταπίνετε τη μπουκιά και τι μένει;
Τότε πρέπει να συνεχίσετε να κάνετε κάτι άλλο. Αυτή η κατάσταση είναι το γίγνεσθαι, δηλαδή το να θέλετε να γίνετε. Eίμαστε τυφλωμένοι, πιασμένοι σ' αυτή τη διαδικασία του γίγνεσθαι, στο αισθητό επίπεδο, αλλά μέσω της κατανόησης της επιθυμίας, χωρίς να κρίνουμε την ομορφιά ή την ασχήμια στο επίπεδο των αισθήσεων, θα δούμε την επιθυμία όπως είναι. Τότε υπάρχει η γνώση.
Μετά, αφήνοντας παράμερα μάλλον αυτές τις επιθυμίες, παρά γραπωνόμενοι σ' αυτές, μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την Αirodha, δηλαδή την παύση του πόνου. Αυτή είναι η τρίτη Ευγενής Αλήθεια, την οποία πρέπει να πραγματώσουμε για τους εαυτούς μας. Μελετάμε την παύση, την εξαφάνιση, λέμε "υπάρχει εξαφάνιση". Γνωρίζουμε πότε κάτι έχει εξαφανιστεί και έχει πάψει.
ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΟΥΝ
Πριν αφήσετε τα πράγματα να φύγουν, πρέπει να επιτρέψετε σ' αυτά να γίνουν πλήρως συνειδητά. Στον διαλογισμό, ο σκοπός μας είναι να επιτρέψουμε έντεχνα στο υποσυνείδητο να εμφανιστεί στη συνείδηση. Όλη η απόγνωση, η απελπισία, οι φόβοι, οι οδύνες, οι απωθήσεις και ο θυμός επιτρέπεται να έρθουν στη συνείδηση. Υπάρχει η τάση στους ανθρώπους να κρατιούνται σε υψηλά διανοητικά ιδανικά. Μπορούμε να απογοητεύσουμε πολύ τους εαυτούς μας, γιατί κάποιες φορές αισθανόμαστε ότι δεν είμαστε τόσο καλοί, όσο θα έπρεπε να είμαστε ή αισθανόμαστε απλά θυμωμένοι με όλα αυτά τα "πρέπει" ή "δεν πρέπει".
Μετά δημιουργούμε την επιθυμία να απαλλαγούμε από τα κακά πράγματα και αυτή η επιθυμία έχει μια καλή, μια ενάρετη ποιότητα. Μοιάζει σωστό να θέλουμε να απαλλαγούμε από κακές σκέψεις, από θυμό, από ζήλεια, γιατί ένα καλό άτομο δεν θα έπρεπε να είναι έτσι. Αλλά έτσι δημιουργούμε ενοχή. Διαλογιζόμενοι και στοχαζόμενοι πάνω σ' αυτό, φέρνουμε στη συνείδηση την επιθυμία να γίνουμε ιδανικοί και την επιθυμία του να θέλουμε να απαλλαγούμε από κακά πράγματα και κάνοντας αυτό μπορούμε να τα αφήσουμε.
Έτσι μάλλον, παρά να θέλετε να γίνετε ένα τέλειο άτομο, πρέπει να αφήσετε αυτή την επιθυμία να φύγει. Ότι μένει είναι καθαρός νους. Δεν υπάρχει ανάγκη να γίνετε το τέλειο άτομο, γιατί ο καθαρός νους είναι όπου τα τέλεια άτομα εμφανίζονται και εξαφανίζονται. Η εξαφάνιση είναι εύκολη να την κατανοήσεις σ' ένα διανοητικό επίπεδο, αλλά να την πραγματώσεις είναι αρκετά πιο δύσκολο, γιατί απαιτεί να μένουμε σε κάτι που νομίζουμε ότι δεν μπορούμε να ανεχτούμε.
Για παράδειγμα, όταν εγώ άρχισα τον διαλογισμό, είχα την ιδέα ότι ο διαλογισμός θα έπρεπε να με κάνει καλύτερο, πιο ευγενικό, πιο ευτυχισμένο. Περίμενα μια εμπειρία μιας ευδαιμονικής κατάστασης του νου. Αλλά κατά την διάρκεια των δύο πρώτων μηνών, αισθάνθηκα τόσο πολύ μίσος και θυμό, όσο ποτέ άλλοτε στη ζωή μου.
Σκέφτηκα "Αυτό είναι τρομερό, ο διαλογισμός μ' έχει κάνει χειρότερο". Αλλά τότε μελέτησα γιατί ήμουν έτσι, γιατί είχα αυτό το μίσος και την αποστροφή, που ερχόταν στην διάρκεια του διαλογισμού. Και κατάλαβα ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου ήταν μια απόπειρα να δραπετεύσω από όλο αυτό. Συνήθιζα να είμαι ένας παθολογικός αναγνώστης. Ήθελα να έχω βιβλία μαζί μου παντού, όπου και να πήγαινα. Οποιοσδήποτε φόβος ή απώθηση ξεκινούσε να γλιστρήσει προς τα μέσα μου, τότε τραβούσα κάποιο από τα βιβλία μου και διάβαζα, ή κάπνιζα ή μασουλούσα κάποια πρόχειρα φαγητά.
Είχα μια εικόνα για τον εαυτό μου, σαν ένα πλάσμα ευγενικό, που δεν μισεί τους ανθρώπους. Έτσι οποιοδήποτε ίχνος από απώθηση ή θυμό είχε καταπιεστεί μέσα μου. Αυτός είναι και ο λόγος που κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών μου ως μοναχός ήμουν τόσο απελπισμένος για να κάνω πράγματα. Προσπαθούσα να αναζητήσω κάτι για να αποσπάσω τον εαυτό μου, γιατί είχα αρχίσει να θυμάμαι στον διαλογισμό όλα τα πράγματα που σκόπιμα προσπαθούσα να ξεχάσω. Αναμνήσεις από την παιδική μου ηλικία, την εφηβεία, ήταν κρατημένα στο μυαλό μου. Μετά ο θυμός και το μίσος γίνανε τόσο συνειδητά, που έμοιαζαν να με καταβάλουν.
Αλλά κάτι σε μένα ξεκίνησε να αναγνωρίζει ότι έπρεπε να το αντέξω αυτό κι έτσι δεν κόλλησα σ' αυτό. Όλο αυτό το μίσος κι ο θυμός, που είχαν απωθηθεί για τριάντα χρόνια, είχαν ανθίσει και κορυφωθεί αυτό το χρόνο και μετά έσβησαν μέσα μου κι εξαφανίστηκαν, μέσω του διαλογισμού. Ήταν μια διαδικασία κάθαρσης. Για να επιτρέψουμε αυτή τη διαδικασία της παύσης και της εξαφάνισης να λειτουργήσει, πρέπει να θέλουμε να υποφέρουμε.
Είναι γι' αυτό που επιμένω για τη σημασία της υπομονής. Πρέπει να ανοίξουμε το νου μας στον πόνο, γιατί μόνο μ' αυτό το αγκάλιασμα του πόνου, αυτός ο πόνος εξαφανίζεται. Μόνο όταν βρίσκουμε ότι υποφέρουμε φυσικά και διανοητικά, τότε μόνο βλέπουμε τον πόνο να είναι παρών. Ανοίγουμε αποκλειστικά σ' αυτόν, τον καλωσορίζουμε, συγκεντρωνόμαστε σ' αυτόν, επιτρέποντας του να είναι αυτό που είναι.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε υπομονετικοί και να αντέξουμε την δυσάρεστη αυτή κατάσταση. Πρέπει να αντέξουμε την ανία, την απελπισία, την αμφιβολία, τον φόβο, έτσι ώστε να κατανοήσουμε ότι αυτά εξαφανίζονται μάλλον, παρά να δραπετεύουμε εμείς απ' αυτά. Όσο καιρό δεν επιτρέπουμε στα πράγματα να εξαφανίζονται και να παύουν, τότε δημιουργούμε νέο Κamma, το οποίο ενδυναμώνει τις συνήθειες μας.
(Σημ. του μετ.: Κamma είναι ακριβώς η σανσκριτική λέξη Κάρμα.)
Όταν κάτι εμφανίζεται, εμείς γραπωνόμαστε απ' αυτό και το πολλαπλασιάζουμε κι αυτό περιπλέκει οτιδήποτε. Μετά αυτά τα πράγματα θα επαναληφθούν, ξανά και ξανά, μέσα στις ζωές μας. Θα γυρίζουμε γύρω απ' αυτά και θα ακολουθούμε τις επιθυμίες μας και τους φόβους μας, περιμένοντας απλά να συνειδητοποιήσουμε την ειρήνη. Μελετάμε τον φόβο και την επιθυμία, έτσι ώστε αυτά να μη μας ξεγελάνε άλλο πια. Πρέπει να γνωρίζουμε τι είναι αυτό που μας παραπλανεί, πριν το αφήσουμε να φύγει.
Η επιθυμία και ο φόβος πρέπει να γίνουν αντιληπτά ως προσωρινά, δυσάρεστα και μη εαυτός. Αυτά γίνονται ορατά και διάφανα κι έτσι ο πόνος μπορεί να σβήσει από μόνος του. Είναι πολύ σημαντικό εδώ να διαφοροποιήσουμε τις έννοιες της παύσης ή εξαφάνισης από αυτήν της εκμηδένισης. Η εκμηδένιση είναι η επιθυμία που έρχεται στο νου να απαλλαγούμε από κάτι . Η εξαφάνιση ή παύση είναι ένα φυσικό τέλος κάθε κατάστασης που έχει ξεκινήσει ή εμφανιστεί. Έτσι δεν είναι επιθυμία. Δεν είναι κάτι που εμείς δημιουργούμε στο νου, αλλά είναι το τέλος αυτού, που ξεκίνησε. Είναι ο θάνατος απ' αυτό που έχει γεννηθεί.
Συνεπώς η εξαφάνιση δεν είναι ένας "εαυτός". Δεν έρχεται από μια αίσθηση "Εγώ πρέπει να απαλλαγώ από τα πράγματα", αλλά όταν εμείς επιτρέπουμε, σ' αυτό που έχει εμφανιστεί, να εξαφανιστεί, σ' αυτό που έχει αρχίσει, να πάψει. Για να το κάνουμε αυτό πρέπει να εγκαταλείψουμε τον πόθο. Να το αφήσουμε να φύγει. Αυτό δεν σημαίνει να απορρίψουμε ή να χάσουμε, αλλά να το αφήσουμε να φύγει.
Τότε, όταν αυτό έχει εξαφανιστεί, νιώθετε την εμπειρία του Νirodha, της παύσης, την κενότητας, της μη προσκόλλησης είναι μια άλλη λέξη για το Νibbana.
(Σημ. του μετ.: Νibbana είναι αυτό που γνωρίζουμε και ως Νιρβάνα.)
Όταν αφήνετε κάτι να φύγει και του επιτρέπετε να πάψει, τότε αυτό που απομένει είναι η ειρήνη. Μπορείτε να έχετε την εμπειρία της ειρήνης μέσω του διαλογισμού σας. Όταν έχετε αφήσει την επιθυμία να τελειώσει μέσα στο νου σας, αυτό που απομένει είναι πολύ ειρηνικό. Αυτή είναι η πραγματική ειρήνη, το αθάνατο. Όταν το γνωρίζετε αυτό έτσι όπως είναι, συνειδητοποιείτε το Sacca, δηλαδή την αλήθεια της εξαφάνισης, της παύσης. Σ' αυτό δεν υπάρχει εαυτός, αλλά υπάρχουν ακόμα εγρήγορση και διαύγεια.
Το πραγματικό νόημα της ευδαιμονίας είναι αυτή η ειρηνική υπερβατική συνείδηση. Αν δεν επιτρέψουμε την εξαφάνιση τότε τείνουμε να κινούμαστε από τις υποθέσεις που κάνουμε σχετικά με τους εαυτούς μας, χωρίς πραγματικά να γνωρίζουμε τι κάνουμε. Μερικές φορές, μέχρι να ξεκινήσουμε τον διαλογισμό, δεν συνειδητοποιούμε πως στη ζωή μας υπάρχει τόσο πολύς φόβος και έλλειψη εμπιστοσύνης, που έρχονται από τις εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας.
Θυμάμαι όταν ήμουν μικρό αγόρι, είχα ένα πολύ καλό φίλο, ο οποίος στρεφόταν εναντίον μου και με απέρριπτε. Εγώ ήμουν τρελός για μήνες μετά από αυτό. Μου άφησε μια ανεξίτηλη εντύπωση στο νου μου. Μετά, συνειδητοποίησα μέσω του διαλογισμού, πόσο πολύ ένα τέτοιο μικρό περιστατικό σαν κι αυτό, είχε επηρεάσει τις μελλοντικές μου σχέσεις με τους άλλους. Πάντοτε είχα ένα τρομακτικό φόβο της απόρριψης. Ποτέ δεν σκεφτόμουν γι' αυτό, μέχρι που η συγκεκριμένη ανάμνηση εμφανίστηκε στη συνείδηση μου κατά τη διάρκεια του διαλογισμού.
Ο λογικός νους γνωρίζει ότι είναι ανόητο το να γυρίζει γύρω από τραγωδίες της παιδικής ηλικίας. Αλλά αν αυτές έρχονται στη συνείδηση όταν είσαι μεσήλικας, μάλλον προσπαθούν κάτι να πούνε, σχετικά με τις απωθήσεις, που σχηματίστηκαν όταν ήσουν παιδί.
Όταν ξεκινάμε να νιώθουμε αναμνήσεις από βασανιστικούς φόβους που έρχονται στο διαλογισμό, αντί να γίνουμε ευέξαπτοι απ' αυτές, καλύτερα να τις δούμε σαν κάτι που πρέπει να αποδεχτούμε στη συνείδηση κι έτσι μετά να μπορέσουμε να το αφήσουμε να φύγει. Μπορείτε να διευθετήσετε την καθημερινή σας ζωή, έτσι ώστε να μην κοιτάζετε αυτά τα πράγματα, και τότε οι καταστάσεις τέτοιου είδους που εμφανίζονται είναι ελάχιστες. Μπορεί να αφιερώσετε τον εαυτό σας σ' ένα σωρό από σημαντικά ζητήματα και να κρατηθείτε συνεχώς απασχολημένοι.
Μετά, αυτή η αναστάτωση και οι ανώνυμοι φόβοι δεν θα γίνουν συνειδητοί. Αλλά κάτι συμβαίνει όταν αφήνεστε. Η επιθυμία από τις έμμονες ιδέες μετακινείται στην παύση, τελειώνει. Και ύστερα μπορείτε να έχετε την επίγνωση ότι υπάρχει η εξαφάνιση της επιθυμίας. Έτσι η τρίτη όψη από την τρίτη Ευγενή Αλήθεια είναι "Η παύση έχει πραγματοποιηθεί".
ΑΝΤΙΛΗΨΗ
Αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό. Ο Βούδας το είπε εμφανώς. Αυτή είναι μια αλήθεια που πρέπει να αντιληφθείτε εδώ και τώρα. Δεν πρέπει να περιμένουμε μέχρι να πεθάνουμε για να βρούμε τι είναι η Αλήθεια. Αυτή η διδασκαλία είναι για ζωντανά ανθρώπινα όντα, όπως εμείς. Καθένας από μας πρέπει να το αντιληφθεί αυτό. Εγώ μπορώ να σας πω γι' αυτό και να σας ενθαρρύνω να το κάνετε. Αλλά δεν μπορώ να το αντιληφθώ εγώ για σας.
Μη σκέφτεστε γι' αυτό σαν κάτι μακρινό ή πέρα από τις ικανότητες σας. Όταν μιλάμε για το Dhamma ή την Αλήθεια, λέμε γι' αυτό που είναι εδώ και τώρα, κάτι που μπορούμε να δούμε στους εαυτούς μας. Μπορούμε να στραφούμε προς αυτό, να τείνουμε προς την Αλήθεια. Μπορούμε να δώσουμε προσοχή στον τρόπο με τον οποίο είναι, εδώ και τώρα, σ' αυτό το χρόνο, σ' αυτό το χώρο. Αυτή η προσοχή είναι άγρυπνη και δείχνει τον τρόπο που είναι τα πράγματα. Μέσω της προσοχής εξερευνούμε την αίσθηση του εαυτού, την αίσθηση του "εγώ" και του "δικό μου". "Το σώμα μου, τα συναισθήματα μου, οι αναμνήσεις μου, οι σκέψεις μου, οι απόψεις μου, το σπίτι μου, το αυτοκίνητο μου, κλπ".
Η τάση που είχα ήταν της υποτίμησης του εαυτού μου. Έτσι για παράδειγμα, είχα τη σκέψη "Εγώ είμαι ο Sumedho". Σκεφτόμουν τον εαυτό μου με αρνητικούς όρους. π.χ. "εγώ δεν είμαι καλός". Αλλά, ακούστε, από πού έρχεται και εμφανίζεται και που τελειώνει αυτή η αντίληψη; Ή σκεφτόμουν "εγώ είμαι πραγματικά καλύτερος από σένα, είμαι πιο πετυχημένος, εγώ έχω ζήσει μια άγια ζωή για καιρό, κι έτσι εγώ πρέπει να είμαι καλύτερος από σένα". Από πού εμφανίζεται αυτό και πού παύει; Όπου υπάρχει υπεροψία, έπαρση, ή υποτίμηση του εαυτού, οτιδήποτε και να είναι εξετάστε το. Δείττε το ενδόμυχα. Πέστε "εγώ είμαι....". Προσέξτε, και τείνετε σ' αυτό το χώρο που ακολουθεί το "εγώ είμαι...", και σκεφτείτε το. Συντηρείστε αυτή τη προσοχή σ' αυτή τη κενότητα στο τέλος και δείτε πόσο πολύ μπορείτε να κρατήσετε την προσοχή σας σ' αυτό. Δείτε να μπορείτε να ακούσετε ένα είδος κουδουνιστού ήχου στο μυαλό σας, τον ήχο της σιωπής, τον πρωταρχικό ήχο.
Όταν συγκεντρώσετε την προσοχή σας σ' αυτό, τότε μπορείτε να διαλογιστείτε. Να πείτε "Υπάρχει κάποια αίσθηση του εαυτού". Μπορείτε να δείτε πότε πραγματικά είστε άδειοι. Όταν υπάρχει τέτοια διαύγεια, εγρήγορση και προσοχή, τότε δεν υπάρχει εαυτός, δεν υπάρχει η αίσθηση του "εγώ" και "δικό μου". Έτσι, πηγαίνω σ' αυτή την άδεια κατάσταση, την κατάσταση του κενού, και μελετώ το Damma. Σκέφτομαι "Αυτό είναι μόνο έτσι όπως είναι. Αυτό το σώμα είναι έτσι". Μπορώ να του δώσω ένα όνομα, ή όχι ακριβώς τώρα.
Αυτός είναι ο τρόπος. Αυτό όμως δεν είναι ο Sumedho. Δεν υπάρχει κανένας Βουδιστής μοναχός σ' αυτή τη κενότητα, αν "Βουδιστής μοναχός" είναι περισσότερο μια σύμβαση, κατάλληλη στο χώρο και στο χρόνο. Όταν οι άνθρωποι σας εξυμνούν και λένε "πόσο θαυμάσιος είσαι!", πρέπει αν το αντιλαμβάνεστε αυτό σαν κάτι που σας δίνει θαυμασμό, να μην το πάρετε προσωπικά. Γνωρίζετε ότι δεν υπάρχει Βουδιστής μοναχός εκεί. Είναι μόνο "κάτι", μια κατάσταση. Είναι έτσι, μόνο μ' αυτό το τρόπο.
Αν εγώ θέλω το Αmaravati να είναι ένα θαυμάσιο μέρος και να έχει μια μεγάλη επιτυχία, είμαι χαρούμενος. Αλλά αν αποτύχει, αν κανένας δεν ενδιαφέρεται, αν δεν μπορούμε να πληρώσουμε το λογαριασμό του ηλεκτρικού, και κάθε τι εκφυλιστεί, τότε έχουμε αποτυχία. Αλλά πραγματικά δεν υπάρχει Αmaravati. Η ιδέα ενός ανθρώπου, που είναι Βουδιστής μοναχός, σ' ένα μέρος που λέγεται Αmaravati, όλα αυτά είναι συμβάσεις, δεν είναι απόλυτες πραγματικότητες. Αυτό ακριβώς είναι ο τρόπος, που υποτίθεται ότι υπάρχει.
Κάποιος δεν μεταφέρει το φορτίο από ένα τέτοιο μέρος στους ώμους του, γιατί αυτός το βλέπει αυτό όπως πραγματικά είναι και δεν υπάρχει κάποιο άτομο που να εμπλέκεται πραγματικά σ' αυτό. Είτε αυτό πετύχει, είτε αποτύχει, δεν είναι πια σημαντικό με τον ίδιο τρόπο. Στην κενότητα τα πράγματα είναι ακριβώς έτσι όπως είναι. Όταν έχουμε γνώση αυτού του τρόπου, δεν σημαίνει ότι είμαστε αδιάφοροι στην επιτυχία ή στην αποτυχία και ότι δεν μας ενδιαφέρει να κάνουμε κάτι. Μπορούμε να το εφαρμόσουμε στους εαυτούς μας. Γνωρίζουμε τι μπορούμε να κάνουμε. Γνωρίζουμε τι έχει γίνει, και τι μπορεί να γίνει με το σωστό τρόπο. Τότε το κάθε τι γίνεται Dhamma, δηλαδή ο τρόπος που υπάρχει. Εμείς κάνουμε τα πράγματα, γιατί αυτός είναι ο σωστός τρόπος για να γίνουνε στο χώρο και στο χρόνο μάλλον, παρά από μια αίσθηση προσωπικής φιλοδοξίας ή αποτυχίας ή φόβου.
Το μονοπάτι για την παύση της επιθυμίας, την εξαφάνιση της, είναι το μονοπάτι της τελειοποίησης. Τελειοποίηση ή τελειότητα είναι μάλλον μια τρομακτική λέξη, γιατί εμείς αισθανόμαστε πολύ ατελείς. Σαν προσωπικότητες, φανταζόμαστε πώς μπορούμε να τολμήσουμε να διατηρήσουμε τη δυνατότητα του να είμαστε τέλειοι. Η ανθρώπινη τελειοποίηση είναι κάτι για το οποίο ποτέ δεν μιλάμε. Δεν μοιάζει να είναι δυνατό να σκεφτόμαστε για μια τελειοποίηση όσον αφορά το ανθρώπινο ον.
Αλλά ένας Αrahant είναι απλά ένα ανθρώπινο ον, που είχε τέλεια ζωή, κάποιος που έμαθε κάθε τι που είναι να μάθει μέσω του βασικού νόμου "Ότι είναι υποκείμενο να εμφανιστεί, είναι υποκείμενο να εξαφανιστεί". Κάποιος δεν χρειάζεται να γνωρίζει κάθε τι σχετικά με το κάθε τι. Είναι μόνο αναγκαίο να γνωρίζει και να κατανοεί πλήρως αυτό το νόμο. Χρησιμοποιούμε τη σοφία του Βούδα για να μελετήσουμε το Dhamma, τον τρόπο που τα πράγματα είναι.
Εμείς έχουμε το αναχωρητήριο μας στο Sangha, σ' αυτό το οποίο είναι να κάνουμε καλό και να απέχουμε από το να κάνουμε κακό. Sangha είναι ένα πράγμα, μια κοινότητα, δεν είναι μια ομάδα από ατομικές προσωπικότητες ή διάφορους χαρακτήρες. Η αίσθηση του να είσαι ένα άτομο, ένας άνδρας ή μια γυναίκα, δεν είναι πλέον σημαντική για μας. Αυτή η αίσθηση του Sangha συνειδητοποιείται σαν μοναχισμός, σαν αναχωρητήριο. Υπάρχει αυτή η ενότητα, έτσι ώστε ακόμα και μέσω των εκδηλώσεων, που είναι όλες ατομικές, η αντίληψη μας είναι η ίδια. Μέσω του να είμαστε ξύπνιοι, να επαγρυπνούμε, και να μην είμαστε πλέον προσκολλημένοι, συνειδητοποιούμε την εξαφάνιση, την παύση και κατοικούμε στην κενότητα, όπου όλοι είμαστε ενωμένοι. Εκεί δεν υπάρχει άτομο. Οι άνθρωποι μπορούν να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται στην κενότητα, αλλά δεν υπάρχει άτομο. Υπάρχει διαύγεια, γνώση, πλήρης ειρήνη, καθαρότητα.
Συνεχίζεται στο Δ' Μέρος με την ανάλυση της Δεύτερης Ευγενούς Αλήθειας.
Οι τέσσερις ευγενείς αλήθειες
|
Γ'
Μέρος
|
Προσθέστε: Σχόλια - Παρατηρήσεις - Δικές σας απόψεις,
στην διεύθυνση arthra@esoterica.gr