ΜΟΙΡΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΒΟΥΛΗΣΗ
Από τον Sri Aurobindo

Μια ερώτηση που μέχρι στιγμής διαίρεσε την ανθρώπινη σκέψη και δεν έχει βρει την τελική λύση, είναι η ελευθερία της ανθρώπινης ύπαρξης σε σχέση με την νοήμων ή ακατάληπτη Δύναμη που κυβερνά τον κόσμο. Πασχίζουμε για ελευθερία στις σχέσεις μας, προς στην ελευθερία κινούμεθα σαν στόχο, και κάθε νέο βήμα της ανθρώπινης ανάπτυξης είναι μια προσέγγιση στο ιδανικό μας. Αλλά, εμείς, είμαστε ελεύθεροι;

Μοιάζει να είμαστε ελευθεροι, να κάνουμε αυτό που επιλέγουμε και όχι εκείνο που επιλέγεται για μας, αλλά είναι πιθανόν η ελευθερία μας να είναι απατηλή και αυτή η προφανής ελευθερία μας να είναι ένα πραγματικό και σιδερόφρακτο δεσμωτήριο. Ίσως είμαστε δούλοι από προκαθορισμό, από τη βούληση της Υπέρτατης Νοήμονος Δύναμης, ή της τυφλής αδυσώπητης Φύσης, ή της ανάγκης της προηγούμενής μας εξέλιξης.

Η πρώτη είναι η απάντηση του ευλαβούς και πειθήνιου νου και της εξάρτησής του στο Θεό, αλλά, εαν δεν υιοθετήσουμε μια Καλβινιστική μοιρολατρία, η παραδοχή μιάς τέτοιας θέλησηςτου Θεού που καθοδηγεί και καταπατά δεν αποκλείει στο 'Ατομο την άδεια της ελευθερίας.

Η δεύτερη είναι η απάντηση του επιστήμονα. Η κληρονομικότητα προσδιορίζει τη Φύση μας, οι νόμοι της Φύσης περιορίζουν τη δράση μας, και η αιτία και το αποτέλεσμα εξαναγκάζουν τη πορεία της εξέλιξής μας, και εαν παρακινιόταν για να προσδιορίζουμε τα αποτελέσματα δημιουργώντας αιτίες, η απάντηση είναι πως οι πράξεις μας είναι προσδιορισμένες από προηγούμενες αιτίες επί των οποίων δεν έχομε έλεγχο και η πράξη μας η ίδια, είναι απαραίτητα απάντηση στα διεγερτικά από έξω.

Η τρίτη είναι απάντηση των Βουδιστών και των μετά-Βουδιστών, Ινδουιστών. "Είναι η μοίρα μας, είναι γραμμένο στο μέτωπό μας, όταν το Κάρμα μας εξαντλείται, τότε μόνο οι συμφορές θα φύγουν από εμάς", αυτό είναι το πνεύμα της αδράνειας δικαιολογώντας, από λανθασμένη ερμηνεία, την θεωρία του Κάρμα.

Εάν πάμε πίσω στην αληθινή Ινδουιστική διδαχή, ανεξάρτητης της βουδιστικής επίδρασης, θα ανακαλύψουμε πως συμφιλιώνει την φιλονικία μας, από την άποψη της ανθρώπινης ψυχολογίας και, αμφότερες Μοίρα και Ελεύθερη Βούληση, θα αναγνωριστούν.

Η διαφορά μεταξύ Βουδισμού και Ινδουισμού είναι πως για τον πρώτο η ανθρώπινη ψυχή είναι ένα τίποτε, στον τελευταίο είναι το παν. Ολάκερο το σύμπαν υπάρχει στο πνεύμα, από το πνεύμα, για το πνεύμα, ό,τι κάνουμε, σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε είναι για το πνεύμα. Η Φύση εξαρτάται από το Atman, όλη η κίνησή της, το παιγνίδι της, η δράση της, είναι για το Atman.

Δεν υπάρχει Μοίρα εκτός από την αιτιολογία που επιμένει, που είναι ένα άλλο όνομα για τον Νόμο, και ο ίδιος ο Νόμος είναι μοναχά ένα εργαλείο στα χέρια της Φύσης για την ικανοποίηση του πνεύματος. Ο Νόμος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας τρόπος ή ένας κανόνας της δράσης, στην δική μας φιλοσοφία ονομάζεται Ντάρμα και όχι Νόμος, που συγκρατεί, είναι αυτό που με το οποίο, η δράση του σύμπαντος, η δράση στα μέλη του, η δράση του ατόμου, συγκρατείται.

Αυτή η δράση στο κοσμικό, στα μέλη, στο ατομικό ονομάζεται Κάρμα, εργασία, δράση, ενέργεια εν κινήσει, και ο ορισμός του Ντάρμα ή Νόμου είναι δράση καθώς αποφασίστηκε από τη φύση του πράγματος στο οποίο η δράση λαμβάνει χώραν. Κάθε ξεχωριστή ύπαρξη, κάθε άτομο, έχει τη φύση του και ενεργεί σύμφωνα με αυτή, κάθε ομάδα, είδη ή μάζες από άτομα έχουν τη φύση τους και ενεργούν σύμφωνα με αυτήν και το σύμπαν επίσης έχει τη φύση του και ενεργεί σύμφωνα με τη δράση.

Η ανθρωπότητα είναι μια ομάδα ατόμων και κάθε άνθρωπος ενεργεί σύμφωνα με την ανθρώπινη φύση, αυτός είναι ο νόμος της ύπαρξης σαν διευκρίνηση, από τα ζώα, δένδρα, ή άλλων ομάδων προσωπικοτήτων. Κάθε άνθρωπος έχει μια ευκρινή δική του φύση και αυτός είναι ο νόμος της ύπαρξής του, που θα έπρεπε να τον καθοδηγεί σαν οντότητα. Αλλά πέρα και επάνω από αυτούς τους μικρούς νόμους υπάρχει το μεγάλο Ντάρμα του σύμπαντος που αυτό προμηθεύει το συγκεκριμένο προηγούμενο Κάρμα ή δράση και οδηγεί σε νέο ορισμένο Κάρμα ή αποτελέσματα.

Η όλη αιτιολογία θα οριζόταν σαν προηγούμενη δράση που οδηγεί στην πράξη που έπεται, Κάρμα και Karmaphal. Η Ινδουιστική θεωρία είναι πως σκέψη και αίσθημα καθώς και ομιλία ή έργα είναι κομμάτι του κάρμα και δημιουργεί πράξεις και δεν αποδεχόμεθα την Ευρωπαϊκή αντίληψη, πως η εξωτερική έκφραση σκέψης και αισθήματος στη ομιλία ή έργο είναι σπουδαιότερο από τη σκέψη ή το ίδιο το αίσθημα. Αυτή η εξωτερική έκφραση είναι μόνο μέρος του πράγματος που εκφράστηκε και τα αποτελέσματά του μόνο μέρος του Karmaphal. Το προηγούμενο Κάρμα δεν έχει μόνο ένα είδος αποτελέσματος αλλά πολλά.

Αρχικά μια συγκεκριμένη συνήθεια σκέψης ή αισθήματος παράγει συγκεκριμένες δράσεις και ομιλίες ή συγκεκριμένες συνήθειες δράσης και ομιλίας σε αυτή τη ζωή, που στην επόμενη υλοποιεί σαν καλή ή κακή τύχη. Πάλι, παράγει με τη δράση του για το καλό ή το κακό των άλλων μια ανάγκη ευτυχίας ή λύπης για τους εαυτούς μας, με άλλη γέννηση. Παράγει, επί πλέον μια τάση επιμονής αυτής της συνήθειας της σκέψης ή του αισθήματος σε μελλοντικές ζωές, που εμπεριέχει την επιμονή της καλής ή της κακής τύχης, ευτυχία ή λύπη. Ή, δρώντας σε διαφορετικές γραμμές, παράγει μια επανάσταση ή μια αντίδραση και αντικατάσταση με αντίθετες συνήθειες που με την σειρά τους εξαναγκάζουν σε αντίθετα αποτελέσματα για το καλό ή κακό. Αυτή είναι η δήλωση για το Κάρμα, η δουλεία της εργασίας, που είναι η Ινδική Μοίρα, και από την οποία οι Ινδοί αναζητούν σωτηρία.

Εαν εν τούτοις δεν μορούμε να ξεφύγομε από τον Νόμο, εαν η Φύση είναι υπέρτατη και αδυσώπητη, δεν θα μπορεί να υπάρξει σωτηρία, η ελευθερία γίνεται μια χίμμαιρα, μια αιώνια δουλεία. Δεν θα μπορεί να υπάρξει απόδραση, εκτός και αν υπάρχει κάτι μέσα μας που είναι ελεύθερο και κυρίαρχο, ανώτερο της Φύσης. Αυτή την οντότητα, η Ινδική διδαχή, την βρίσκει στο πνεύμα, εσαεί ελεύθερο και ευτυχισμένο, που είναι ένα στην ουσία και στη πραγματικότητα με την Υπέρτατη Ψυχή του Σύμπαντος.

Το πνεύμα δεν δρα, είναι η Φύση που περιέχει την δράση. Εαν το πνεύμα δρούσε θα ήταν δούλος στη δράση του. Εκείνο που δρα είναι η Φύση, που προδιορίζει το Swabhava των πραγμάτων, και είναι η πηγή και συνθήκη του Νόμου ή dharma. Η ψυχή ή Purusha υποβαστάζει το swabhava, παρατηρεί και χαίρεται την πράξη και τον καρπό της, εγκρίνει τον νόμο ή dharma. Είναι ο βασιλιάς ο Κύριος ή Ishwara, χωρίς αυτές τις εγκρίσεις τίποτε δεν μπορεί να γίνει από τη Prakriti (Φύση). Αλλά ο βασιλιάς είναι υπεράνω του νόμου και είναι ελεύθερος.
Είναι η δύναμη της έγκρισης που διαμορφώνει το στοιχείο της ελεύθερης βούλησης στις ζωές μας.

Το πνεύμα συναινεί όχι να περιορισθεί το ίδιο, αλλά πως η χαρά του θα περιορισθεί από τον χρόνο, χώρο, αποτέλεσμα και από το swabhava και το dharma. Συναινεί στην αρετή ή αμαρτία, καλή τύχη ή ατυχία, υγεία ή αρρώστεια, χαρά ή βάσανα, ή τα αρνείται. Μόνο επειδή η χαρά είναι στο χώρο και τον χρόνο επομένως ακόμη και μετά που αποσύρει την συναίνεση, η πράξη της συνήθειας συνεχίζει για κάποιο διάστημα όπως η ατμομηχανή εξακολουθεί να κινείται για λίγο και μετά την παύση του ατμού, επιβραδύνεται για λίγο και τελικά ακινητοποιείται.

Και επειδή η χαρά είναι στο αιτιατό, η απάλλειψη της συνήθειας της πράξης επιρρεάζεται όχι αυθόρμητα και ελεύθερα, αλλά από μια εδραιωμένη πορεία ή από μία από τις εδραιωμένες πορείες. Αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια που ανατέλλει για τον κόσμο, πως η Θέληση είναι το αντικείμενο που κινεί τον κόσμο και η Μοίρα είναι απλά μια διαδικασία με την οποία η Θέληση πληροί τον εαυτό της.

Αλλά για να αισθανθούμε την επικυριαρχία της (Θέλησης) στην Φύση, η ανθρώπινη ψυχή πρέπει να θέσει τον εαυτό της σε κοινωνία με το άπειρο και συμπαντικό Πνεύμα. Η θέλησή της πρέπει να ταυτόσημη με την συμπαντική Θέληση. Η ανθρώπινη ψυχή είναι μία με το συμπαντικό Πνεύμα αλλά το σώμα εξέχει σαν κάτι το ξέχωρο και ασύνδετο, επειδή μια ορισμένη ελευθερία είναι επιτρεπτή για να εξελιχθεί ποικιλότροπα το swabhava των πραγμάτων σε διαφορετικά σώματα. Χρησιμοποιώντας αυτή την ελευθερία η ψυχή το κάνει είτε συνειδητά ή από άγνοια.

Εάν το κανει από άγνοια δεν είναι πραγματικά ελεύθερη, επειδή η άγνοια φέρει μαζί της και την αυταπάτη της υποδούλωσης στην Φύση. Αν την χρησιμοποιεί εν γνώσει της, η ελευθερία της ψυχής γίνεται ένα με την υποταγή στη συμπαντική Θέληση. Είτε φαινομενική δουλεία στη Μοίρα της Φύσης είτε πραγματωμένη ελευθερία από την Φύση στην συμπαντική ελευθερία και επικυριαρχία του Paratman και Prameshwara, αυτή είναι η επιλογή που προσφέρεται στην ανθρώπινη ψυχή.

Η βαθμιαία αυτο-απελευθέρωση από την δουλεία της Φύσης είναι η πραγματική πορεία της ανθρωπότητας. Ο αδρανής λίθος είναι μια παθητική ψυχαγωγία των φυσικών νόμων, ο Θεός είναι ο Κύριός τους. Ο άνθρωπος στέκεται μεταξύ των δύο αυτών έσχατων όρων και κινείται προς τα άνω, από τον ένα προς τον άλλον.

Σχόλιο του Esoterica.gr:

Ευχαριστούμε την φίλη μας Κάθυ από την Αυστραλία για την μετάφρασή του άρθρου

 

Δείτε κι άλλες συναρπαστικές ειδήσεις και έρευνες από τον χώρο του Ανεξήγητου, του Εσωτερισμού και της Μεταφυσικής

Στείλτε τα δικά σας σχόλια και παρατηρήσεις στο arthra@esoterica.gr