ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ


 

Οι Κινέζοι υπήρξαν ανέκαθεν σπουδαίοι αστρονόμοι και επιδέξιοι τεχνίτες.Δείγμα την Κινεζικής επιστήμης και τεχνικής είναι το Αστεροσκοπείο του Πεκίνου, που θεωρείται το αρχαιότερο από τα νεότερα αστεροσκοπεία του κόσμου και δημιουργήθηκε το 1279 μ.χ. με διαταγή του Μεγάλου Κουμπλάι Χαν της δυναστείας Γιουαν. Η αρχαία Κινεζική αστρονομία είναι αυτη που πρώτη προσδιόρισε και χρησιμοποίησε τα συστήματα Ισημερινών και Ουρανογραφικών Συντεταγμένων. Οι κινεζικές ουράνιες παρατηρήσεις επεκτάθηκαν στους κομήτες, στις εκλείψεις του Ηλιου και της Σελήνης και στη μελέτη των ηλιακών κηλίδων, που καταγράφηκαν ακριβέστατα στα “Χρονικά της Σινίκης”. Πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και σήμερα οι σύγχρονοι αστρονόμοι ανατρέχουν ιστορικά στα Χρονικά αυτά, προκειμένου να μελετήσουν κάποια αστρονομικά φαινόμενα που συνέβησαν πολούς αιώνες προ Χριστού, αλλά και στην πιο πρόσφατη περίοδο.

Οι πρώτες αναμνήσεις της κινεζικής επιστήμης γύρω από τις δυνατότητες μέτρησης του χρόνου ‘αρχισαν περίπου το 3000 π.χ.. Οπως ήταν φυσικό, το πρώτο ημερολογιακό σύστημα που χρησιμοποίησαν ήταν καθαρά σεληνιακό και το έτος τους είχε διάρκεια 354 ή 355 ημέρες. Ως αρχή των κινεζικών χρονολογιών είχε επιλεγεί το έτος 2460 π.χ., σύμφωνα με το υποτιθέμενο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Η επιλογή αυτή έγινε αφ’ενός μεν διότι την πρώτη ημέρα της άνοιξης του έτους αυτού ο Ηλιος και η Σελήνη βρέθηκαν σε σύνοδο, αφ’ετέρου δε διότι το ίδιο έτος, όπως αναφέρουν τα “Χρονικά της Σινίκης”, συνέβη σύνοδος τον τότε γνωστών 5 πλανητών στην περιοχή του αστερισμού των Ιχθύων.

Το ημερολόγιο αρχικά καταστρωνόταν με καθαρά εμπειρικές μεθόδους, αλλά δεν άργησαν να τεθούν μερικές αρχές. Οπως η διαίρεση του έτους σε 12 μήνες, που σχετόζονταν με τους 12 αστερισμούς του ζωδιακού κύκλου, ένας τρόπος διαίρεσης του έτους που ήταν κοινός σε όλα τα ημερολόγια της Ανατολικής Ασίας.

Οπως όμως ήταν επόμενο, πολύ γρήγορα έγιναν αντιληπτά από τους Κινέζους αστρονόμους τα σφάλματα του σεληνιακού ημερολογίου, τα οποία αμέσως αναφέρθηκαν στον αυτοκράτορα, που ήταν ο θεματοφύλακας της ορθής χρήσης του ημερολογίου.  Αποτέλεσμα αυτών των αναφορών ήταν να γίνει η πρώτη κινεζική ημερολογιακή μεταρρύθμηση επί βασιλείας του μυθικού αυτοκράτορα Γιάο το 2357 π.χ. Για τον αυτοκράτορα Γιάο μας πληροφορεί το “Βιβλίο των Χρονικών” του μεγάλου φιλόσοφου Κομφούκιου.Σ’αυτό ο Κομφούκιος τον χαρακτηρίζει ως υπόδειγμα αρετής και αλληλεγγύης.Ο θρύλος αναφέρει ότι την περίοδο της βασιλείας του, που κράτησε 70 χρόνια, όλη η Κίνα έμοιαζε με παράδεισο. Το αρχαίο κινεζικό ημερολόγιο του αυτοκράτορα Γιάο διασώθηκε στο “Βιβλίο των Κανόνων” του φιλόσοφου Κομφούκιου.

Ετσι σ’αυτή την ημερολογιακή μεταρρύθμιση η Κινέζοι αστρολόγοι αντελήφθησαν ότι ο μόνος τρόπος για να εναρμονιστεί το σεληνιακό ημερολόγιο των 354 ημερών με το αντίστοιχο ηλιακό - τροπικό των 365 ημερών περίπου, ήταν να χρησιμοποιήσουν εμβόλιμους μήνες. Αρχικά κάθε 5 έτη παρενέβαλλαν δύο εμβόλιμους μήνες, που έμπαιναν στο 3ο και το 5ο έρος τηνς πενταετίας. Ετσι δημιουργήθηκε το πρώτο σεληνοηλιακό ημερολόγιο τους.

Η κινεζική ημερολογιακή πρωτοχρονιά συμπίπτει με την ημερομηνία της νέας Σελήνης, που συμβαίνει μετά την είσοδο του Ηλιου στον ζωδιακό αστερισμό του Υδροχόου. Δηλαδή η πρωτοχρονιά αντιστοιχεί στην ημερομηνία της πρώτης νέας Σελήνης, που εμφανίζεται μετά ακριβώς το χειμερινό ηλιοστάσιο, 22 Δεκεμβρίου.Αυτό σημαίνει ότι πρωτοχρονιά, σήμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο, μπορεί να είναι μια οποιαδήποτε ημερομηνία, μεραξύ της 21ης Ιανουαρίου και της 20ης Φεβρουαρίου. Οι εμβόλιμοι μήνες όταν χρειάζονταν παραμβάλλονταν στο έτος κατά τέτοιον τρόπο, ώστε η Εαρινή αστρονομική  ισημερία (21 Μαρτίου), να σημβαίνει πάντοτε τον δεύτερο μήνα του έτους. Όμοια, το αστρονομικό θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου) έπρεπε να βρίσκεται στα όρια του 5ου μήνα, η αστρονομική φθινοπωρινή ισημερία (22 Σεπτεμβρίου) στα όρια του 8ου μήνα και το αστρονομικό χειμερινό ηλιοστάσιο (22 Δεκεμβρίου) στα όρια του 11ου μήνα.

 

Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ 60ετης ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

Ενα άλλο ενδιαφέρον σημείο των κινεζικών ημερολογίων είναι ότι η διαδοχή των κινεζικών ετών βασίζεται σ’ένα κύκλο 60 ετών ο οποίος χρησιμοποιεί 5 δωδεκαετείς κύκλους του πλανήτη Δία. Ετσι υπάρχουν οι λεγόμενοι 12 “Κλάδοι” με τα αντίστοιχα ονοματά τους που προέρχονται από το ζωικό βασίλειο. Τα ονόματα αυτά επαναλλαμβάνονται 5 φορές στον 60ετή κύκλο, ώστε 5χ12=60. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι η αρχαιότητα του 60ετούς αυτού κύκλου, προηγείται τουλάχιστον τρεις αιώνες της ημερολογιακής μεταρρύθμισης του μυθικού αυτοκράτορα Γιάο.Ως εμπνευστής αυτού του κύκλου αναφέρεται ο θρυλικός Τα Νάο υπουργός του “Κίτρινου Αυτοκράτορα” που εθρονίστηκε το 2697 π.χ. Αν και οι Κλάδοι του κινεζικού ημερολογίου είναι προγενέστεροι του Βούδα, εντούτοις η κινεζική περάδοση τους συνδύασε με ένα θρύλο που αναφέρεται στον μεγάλο διανοτή.

Κάποτε, λοιπόν ο Βούδας κάλεσε τα ζώα της Γης, με την υπόσχεση πως θα έκανε από ένα δώρο σ’εκείνα που πρώτα θα ανταποκρίνονταν στο καλεσμά του. Παρουσιάστηκαν μπροστά του ο Ποντικός, το Βόδι, η Τίγρης, ο Λαγός, ο Δράκος, το Φίδι, το Αλογο, η Κατσίκα, ο πίθηκος, ο Πετεινός, ο Σκύκος και ο Χοίρος μ’αυτήν ακριβώς την σειρά. Ο μεγάλος οραματιστής ως δώρο σύνδεσε τη μοίρα καθενός από τα πιστά του ζώα με εκείνη ενός έτους.

Ο Ουρανός, η Γη και ο άνθρωπος είναι τρεις δυνάμεις της φύσης, και το κάθε άτομο, που αποτελεί τον μικρόκοσμο, πρέπει να βρίσκεται συνεχώς σε αρμονία με τις ανώτερες δυνάμεις του μακρόκοσμου. Οι βάσεις των αρχώς αυτών βρίσκονται στο “Ιερό Βιβλίο των Αλλαγών” του φιλόσοφου Κομφούκιου, και τα τέσσερα στουχεί: νερό, αέρας, χώμα και φωτιά μεταλλάσονται και εξελίσονται σε ένα από τα πέντα στοιχεία της Φυσικής των Κινέζων, που κεθένα αντιστοιχεί σε ‘ενα από τους πέντε τότε γνωστούς πλανήτες: νερό (Ερμής), μέταλλο (Αφροδίτη), χώμα (Γη), φωτιά (Αρης) και ξύλο (Δίας).

Κάθε έτος λοιπόν, χαρακτηρίζεται από το όνομα του Κλάδου, με ένα από τα πέντα στοιχεία και από την εναλλακτική εμφάνιση του Γιν και του Γιανγκ των δύο αντίθετων μεταξύ τους πηγών ενέργειας.

Το Γιν είναι παθητικό, υδάτινο, χαρακτηρίζει την θηλυκή ικανότητα της σύλληψης, το σκοτάδι, τη γη, το κρύο, και αντιπροσωπεύει τη Σελήνη.  Ετυμολογικά σημαίνει την όχθη ενός ποταμού που σκιάζεται από ένα βουνό. Το Γιανγκ είναι δραστήριο, πύρινο, χαρακτηρίζει την αρσενική ικανότητα για τεκνοποιία, το φως, τον ουρανό, την θερμότητα και αντιπροσωπεύει τον Ήλιο. Ετυμολογικά σημαίνει η όχθη ενός ποταμού που λούζεται στο φως του Ήλιου.

 

Ας δούμε όμως αναλυτικά τους 12 κλάδους του κινεζικού ημερολογίου:

ΠΟΝΤΙΚΟΣ

Ενξας παλιός κινεζικός θρύλος αναφέρει ότι το βόδι είχε κατορθώσει με τον όγκο του να τεθεί επικεφαλής των έντεκα άλλων ζώων. Αλλά το ποντίκι τρύπωσε και γλίστρησε ανάμεσα από τα πόδια τ6ων άλλων ζώων και κατέλαβε πανηγυρικά την πρώτη θέση, αφού πρώτα στρογγυλοκ’αθησε στη ράχη του βοδιού, για να φανεί καλύτερα η νίκη του.

ΒΟΔΙ

Κάποτε πανηγυριζόταν με μεγαλοπρέπεια η γιορτή της εργασίας, που γινόταν κάθε άνοιξη και στην οποία ο αυτοκράτορας έπαιρνε μέρος ενεργό. Το βόδι ήταν ο πρωταγωνιστής της γιορτής που έδινε το σύνθημα για μία νέα παραγωγική χρονία. Γι’αυτό αρκετοί κινεζικοί ναοί ήταν αφιερωμένοι στην λατρεία του Κίτρινου Βοδιού. Το βόδι άλλωστε συμβολίζει την αντοχή στην σκληρή δουλειά. Πολλοί Κινέζοι εξάλλου δεν τρώνε βοδινό κρέας, γιατί θεωρούν ανόσιο να σκοτώνουν ένα ζώο που συνεργάζεται τόσο καλά με τον άνθρωπο στον καθημερινό αγώνα της αγροτικής ζωής. Πρόκειται επίσης και για μιά θρησκευτική αντίληψη που πιθανώς προέρχεται από τον Βουδισμό.

ΤΙΓΡΗΣ

Η Τιγρης συμβολίζει το πάθος, το θάρρος και τη δύναμη.  Θεωρείται η βασίλισσα των ζώων και των βουνών και το σύμβολο της καταδίωξης των δαιμόνων. Προς τιμήν της οι Κινέζοι έκαναν προσφορές, ώστε να κυνηγά και να σκοτώνει τους αγριόχοιρους που κατέστρεφαν τις φυτείες.

ΛΑΓΟΣ

Ο Λαγός θεωρείται από τους Κινέζους το σύμβολο της μακροβιότητας. Ενας θρύλος λέει ότι ο λαγός είχε πάρει τα χαρακτηριστικά του από τη Σελήνη. Ο φεγγαρολαγός κατά τους Κινέζους κρατά το ελίξήριο της νεότητος.

ΔΡΑΚΟΣ

Ο κινεζικός Δρακος είναι το πλάσμα που τιμάται περισσότερο. Θεωρείται το σύμβολο της δύναμης και της δημιουργικότητας της φύσης, ενώ παράλληλα ακπροσωπούσε τον αυτοκράτορα, τον γιό του Ουρανού. Θεωρείται ο κυβερνήτης της ανατολής, που φέρνει τη βροχή νγια την ανάπτυξη των σιτηρών.  Ο δράκος ήταν ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον ουρανό και τη γη. Η πορεία που ακολουθούσε από κορυφή σε κορυφή ανάμεσα στις δύο αντίθετες και συμπληρωματικές δυνάμεις Γιανγκ και Γιν ονομαζόταν “Το μονοπάτι του Δράκου”. Οι κινεζικοί θρύλοι αναφέρουν ότι οδράκος περνούσε τον χειμώνα κάτω από την επιφάνεια της Γης, ενώ την άνοιξη πετούσε στα ουράνια.

Στην Κίνα, το νέο έτος γιορτάζεται με τεράστια ομοιώματα δράκων φτιαγμένων από χαρτί και καλάμι μπαμπού, με τα οποία οι εορτάζοντες παρελαύνουν στους δρόμους.

ΦΙΔΙ

Οι Κινέζοι λατρεύουν το φίδι στις οχθες των οφιοειδών ποταμών τους. Ο θεός του Κίτρινου ποταμού Χουάνγκ Χο ήταν ένα χρυσό φίδι με τετράγωνο κεφάλι και πιτσίλες κάτω από τα μάτια. Οι Κινέζοι μέχρι σήμερα κρατούν ως φυλακτό το δέρμα του φιδιού πιστεύοντας ότι θα τους φέρει τύχη και πλούτοι. Το φίδι θεωρείται το σύμβολο του στοχασμού και της εσωτερικής σοφίας.

ΑΛΟΓΟ

Στην αρχαία Κίνα το άλογο ήταν το σύμβολο της ανδρείας και του πάθους. Το λευκό άλογο του Βουδισμού είναι το σύμβολο της παρθενίας, της καθαρότητας και της πίστης, όπως ο θρυλικός Μονόκερως των Δυτικών.

ΚΑΤΣΙΚΑ

Σύμβολο του θηλασμού και της μητρικής αγάπης.

ΠΙΘΗΚΟΣ

Ο Πίθηκος είναι ένα από τα αρχαιότερα κινεζικά σύμβολα.  Στην νότια Κίνα πολλοί ναοί ήταν αφιερωμένοι στη λατρεία του πιθήκου, που θεωρείτο ενσάρκωση του Ουρανού.

ΠΕΤΕΙΝΟΣ

Συμφωνα με ένα αρχαίο κινεζικό θρύλο, πάνω στον Ηλιο κάθεται ένα πετεινός, σύμβολο ενέργειας, γαλήνης, θάρρους και πρωτοπορίας.

ΣΚΥΛΟΣ

Σύμφωνα με τους κινέζικους θρύλους, ο σκύλος ήταν εκείνος που έφερε το ρύζι στους ανθρώπους. Στις παλαιότερες εποχές την 5η ημέρα του 5ου μήνα γινόταν μια λαική γιορτή στην οποία σκύλοι φτιαγμένοι από χαρτί ρίχνονταν στα νερά των ποταμών για να εξοντώσουν τα κακά πνεύματα.

Στην Κίνα ,όπως και σε όλη την Ασία, υπάρχουν θρύλοι για ανθρώπινους σκυλόμορφους πληθυσμους. Θρυλείται ότι ένας αυτοκράτορας της Κίνας, αποκαμωμένος από τους συνεχείς αγώνες αναντίον αυτών των πλασμάτων, υποσχέθηκε να παντρέψει την κόρη του με αυτόν που θα του έφερνε το κεφάλι του αρχηγού τους. Αλλά ένας σκύλος σκότωσε τον αρχηγό των Σκυλόμορφων και παντρεύτηκε την κόρη του αυτοκρατορα. Ετσι, ο σκύλος διατήρησε την θέση του, ως ενα από τα ιερά ζώα της Κίνας και ως προστάτης της Δικαιοσύνης.

ΧΟΙΡΟΣ

Το Γουρούνι θεωρείται στην Κίνα σύμβολο της σκληρήςσυνεχής δουλειάς και της απλότητας.

"ΛΙ"