/-- 14 Χρόνια ESOTERICA Forums ! --\
! 2001 - 2015 !

** Ευτυχισμένος Νέος Χρόνος **
Δημιουργικό, με μεγαλύτερη Κατανόηση και
περισσότερη Γνώση το 2016 !

Χ Ο Ρ Η Γ Ε Ι Ε Σ



Ad space
ESOTERICA.gr Forums !

ESOTERICA.gr Forums !
Κεντρική Σελίδα | Προφίλ | Εγγραφή | Ενεργά Θέματα | Μέλη | Αναζήτηση | FAQ
Όνομα Μέλους:
Password:
 Επιλογή Γλώσσας
Φύλαξη Password
Ξεχάσατε τον Κωδικό;
 Όλα τα Forums
 .-= ΜΥΘΟΣ & ΘΡΗΣΚΕΙΑ =-.
 Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο 5ος κι η Ελληνική Επανάσταση 		 Νέο Θέμα  Απάντηση στο Θέμα
 Εκτυπώσιμη Μορφή
Σελίδα: 
από 39
Συγγραφέας Προηγούμενο Θέμα Θέμα Επόμενο Θέμα  
ΕΡΙΩΠΙΣ
Μέλος 3ης Βαθμίδας

Australia
777 Μηνύματα		 Απεστάλη: 13/06/2007, 01:05:24  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους ΕΡΙΩΠΙΣ  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
Φίλοι Αναγνώστες, μ' ένα κλικ στην παρακάτω εικόνα μπορείτε να χαλαρώσετε μ' ένα ευχάριστο μουσικό διάλειμμα...

Λεμονάδες......Πορτοκαλάδες......Ταμ-Ταμ.!!!!!


Φίλε Bartimaeus μου θυμίζεις Schuvalo με Μοχάμεντ Αλι και εγώ στην εξέδρα με πασατέμπο.


ΛουκάςΜετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 15/06/2007, 02:13:35  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)

quote:
Trainman: πώς σου φαίνεται η "προδοσία" του Σούτσου;

Macedon(σελ.10): Η αλήθεια είναι πως προσωπικά την αγνοούσα και ομολογώ πως δεν μπορώ να την ερμηνεύσω ούτε λογικά ούτε ιστορικά...

quote:
Macedon(σελ. 26): Πιο ενδιαφέρουσα είναι η προσπάθεια που γίνεται να αθωωθούν οι μόνιμοι πολέμιοι του ελληνισμού από αυτόκλητους συνηγόρους και ακόμη πιο ενδιαφέροντα είναι τα μέσα που χρησιμοποιούνται απ'αυτούς, με αποκορύφωμα την "ιστορική συγκυρία", στο όνομα της οποίας αθωώνονται οι πάντες και δικαιολογούνται τα πάντα (εφόσον εξυπηρετείται ο χριστιανισμός και οι εκπρόσωποί του).

ΜΙΧΑΗΛ ΣΟΥΤΣΟΣ: Ο ΔΙΤΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΒΟΕΒΟΔΑ

Φίλε αναγνώστη

Στο προηγούμενό μας post, είδαμε την έναρξη της ελληνικής επανάστασης την 22α Φεβρουαρίου του 1821, είδαμε την προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη, με την οποία κοινοποιούσε προς τις τέσσερις μεριές του ορίζοντα την δια των όπλων επανεμφάνιση του Ελληνισμού στο προσκήνιο της Ιστορίας, είδαμε και την αναγκαιότητα μιας τέτοιας ηγεσίας να αναγνωρίζεται και από τον πρωτεργάτη της Επανάστασης στο Μοριά και στενό συνεργάτη του Υψηλάντη, τον Γρηγόριο Δικαίο-Παπαφλέσσα.

Από την 22α Φεβρουαρίου μέχρι την 25η Μαρτίου, οπότε είχε προγραμματιστεί η εξέγερση των Ελλήνων στην Πελοπόννησο και τη Ρούμελη, μεσολαβεί ένας περίπου μήνας. Λίγο μικρότερο χρονικό διάστημα μεσολαβεί μέχρι τον αφορισμό του Υψηλάντη και του Σούτσου από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε’. Και ακόμα λιγότερο – περίπου μια εβδομάδα, μεσολαβεί μέχρι την πρώτη αποκήρυξη της Επανάστασης από έλληνα αξιωματούχο.

Είναι καιρός να ρίξουμε μια ματιά, τι συμβαίνει αυτό το χρονικό διάστημα – και γιατί. Είναι καιρός, να δούμε την αντίδραση του έτερου αφορισμένου της Επανάστασης – του Μιχαήλ Σούτσου (Βοε)βόδα.


Τον Σούτσο, φίλε αναγνώστη, τον είδαμε στην μέση περίπου της σελίδας 27, να μυείται στην Φιλική Εταιρεία τον Νοέμβριο του 1820, αποστέλλοντας μια συγκινητική επιστολή προς τον Υψηλάντη και γεφυρώνοντας το ρήγμα ανάμεσα στις δύο κραταιές φαναριώτικες οικογένειες. Τον είδαμε να καλεί κατ’ αρχήν τον Υψηλάντη να βραδύνει την έξοδό του, προκειμένου να προετοιμαστεί καλύτερα η Επανάσταση. Και τον είδαμε, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Φιλήμωνα, να τον παρακινεί να εξέλθει γρήγορα, την ώρα που το Κίνημα προδόθηκε στο Σουλτάνο.

Τα στοιχεία αυτά, σκιαγραφούν ένα εξόχως πατριωτικό προφίλ για τον Μιχαήλ Βόδα, το οποίο μπορεί να συμπληρωθεί με την ανάγνωση της βιογραφίας του σε μια καλή εγκυκλοπαίδεια.

Την ίδια ώρα ωστόσο, πρέπει να θυμηθούμε πως με τον Σούτσο κρατάμε ανοικτούς λογαριασμούς, ήδη από την σελίδα 5 του thread: Μια επιστολή που αποστέλλει ο Σούτσος προς τον Σουλτάνο, με την οποία του γνωστοποιεί πως ο Υψηλάντης προτίθεται να περάσει τον Προύθο. Έχουμε αφήσει να αιωρείται το ερώτημα: Είναι προδότης ο Σούτσος, ή είναι τρελός και καρφώνει τον εαυτό του;


Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΟΥΤΣΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΥΛΗ(Φεβρουάριος 1821): «Ο ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΙ ΤΟΝ ΠΡΟΥΘΟ…»

Ας υπενθυμίσουμε την επιστολή ξανά: "Κατ' εξηκριβωμένας πληροφορίας, ο εκ των ρώσων στρατηγών Αλέξανδρος Υψηλάντης, επωφελούμενος των εν Βλαχία εκτρόπων, προτίθεται να διαβή μετημφιεσμένος τον Προύθον και να εισέλθη εις Μολδαβίαν. Επειδή δεν γνωρίζω τι πρέπει να πράξη η ηγεμονία δια τον εν λόγω στρατηγόν, αναφέρετε το πράγμα εις τον Ρεΐζ-εφέντην και παρακαλέσατε να μοι διαβιβάση το ταχύτερον σχετικάς οδηγίας. Να προσθέσετε ότι θα σπεύσω να διαβιβάσω εις την Υψηλήν Πύλην, ό,τι άλλο πληροφορηθώ".


Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΟΥΤΣΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΑΚΤΟΡΑ ΤΟΥ, ΚΩΝ/ΝΟ ΡΑΛΛΗ (Ιάσιο 7 Μαρτίου 1821): «ΕΞΕΠΛΑΓΗΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΨΗΛΑΝΤΗ. ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΜΙΛΗΣΩ ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ. Ο ΘΕΟΣ ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΤΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΓΙΑΤΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΧΕΙ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΟ ΑΠΡΟΧΩΡΗΤΟ…»

Λίγο αργότερα, στις 7 Μαρτίου του 1821, ο Σούτσος θα στείλει μιαν άλλη επιστολή – προς τον πράκτορά του στη Βιέννη, τον γιατρό Κωνσταντίνο Ράλλη. Η επιστολή καταγράφεται στην εργασία του Γεωργίου Λάιου: Ανέκδοτες Επιστολές και Έγγραφα του 1821 (Εκδόσεις Δίφρος 1958). Ας δούμε τι λέει και σ’αυτήν την επιστολή του ο Βόδας:

«Από πολλά χρόνια υπήρχε μια Εταιρεία από Έλληνες πατριώτες, που είχαν κατευθύνει την προσοχή τους στην ελευθερία της Ελλάδας. Η Εταιρεία αυτή έκαμε προόδους, επολλαπλασίασε τα μέλη της και ήταν τόσο μυστική, ώστε δεν έδωκε την παραμικρή υποψία στην κυβέρνηση. (σ.σ. Πρόσεξε αναγνώστη το ψυχρό στυλ της αφήγησης. Ο Σούτσος, δεν ξέρει τίποτα!...)

Αφ’ ότου πριν από ένα χρόνο επήλθε η ρήξη του Αλή-πασά με την Υψηλή Πύλη, της παρουσιάστηκαν σαν από μόνες τους οι ενοϊκώτατες ευκαιρίες να κερδίσει σε δύναμη και έκταση μέχρι τέτοιο βαθμό, που ωδηγούσε κατ’ ευθείαν στην πραγματοποίηση του σχεδίου της. Αυτή τη μυστική μηχανή τη διηύθυνε ο πρίγκηψ Αλέξανδρος Υψηλάντης, ύστερα από πρόσκληση από 200 διευθύνσεις εκ μέρους 600.000 Ελλήνων από τις διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Αφ’ ότου πριν από ένα μήνα εξέσπασε στη Βλαχία η Επανάσταση του Θεοδώρου Βλαδιμηρέσκου, άρχισαν εδώ στο Ιάσιο να καταγράφουν τους Αρναούτηδες, που υποχρεώθηκαν ενόρκως από τους αρχηγούς της καταγραφής να τηρήσουν απόλυτο σιωπή. Η εδώ Κυβέρνηση υποψιάστηκε αυτές τις κινήσεις, αλλά δεν μπορούσε να τις αντιμετωπίσει χωρίς τον κίνδυνο να προκληθεί συναγερμός και επανάσταση εκ μέρους των εγγεγραμμένων.

Ξαφνικά στις 22 Φεβρουαρίου έμαθα, προς μεγάλη μου έκπληξη, ότι ο Αλέξανδρος Υψηλάντης με τους αδελφούς του και με συγγενείς του επέρασε τον Προύθο. Μόλις επλησίασε στο Ιάσι, όλοι οι κρυφά εγγεγραμμένοι έτρεξαν προς το μέρος του και εκείνος εδήλωσε αμέσως επισήμως ότι εκλήθη από όλο το Έθνος να σπεύσει στην Ελλάδα για την απελευθέρωση του λαού της. Όλοι οι Αρναούτηδες της σωματοφυλακής μου με εγκατέλειψαν μέχρι τον τελευταίο. Όλοι έσπευσαν κάτω από τη σημαία του Υψηλάντη. Τις εφτά ημέρες της εδώ παραμονής του ένα πλήθος από τους εδώ εγκατεστημένους Έλληνας, γράφτηκαν εθελοντές στην εκστρατεία με τον πρίγκηπα. Η Εκλαμπρότης του εφήρμοσε αυστηρότατη πειθαρχία στο στρατό του και δόξα τω Θεώ, τόσο η πρωτεύσουα όσο και η επαρχία μέχρι τη στιγμή αυτή χαίρει άκρας ησυχίας. Τώρα ο πρίγκηψ αναμένεται στη Βλαχία, όπου έχουν διοργανώσει τις ανάλογες προετοιμασίες. Οι Καϊμακάμηδες του εκεί Οσποδάρου έχουν τεθεί σε αδράνεια και υπακούουν στην πίεση αυτών των απροσδοκήτων γεγονότων. Αυτά σας πληροφορώ για να ξέρετε. Ο Θεός ευλογεί το Έθνος μας, γιατί τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο.

Υ.Γ. Σας γράφω τα ανωτέρω προς γνώσιν σας. Οι περιστάσεις είναι πολύ σπουδαίες και μεγάλες. Μπορείτε να σκεφθήτε, αν έχω καιρό ακόμα και για φαγητό, όχι να σας γράψω και πιο πολλά. Στον Gentz (σ.σ. δημοσιογράφος, πράκτορας του Μέττερνιχ) απαντώ εσωκλείστω στο γράμμα του της 7ης Μαρτίου. Του γράφω ότι οπωσδήποτε θα έχει πληροφορηθεί τα συμβάντα, ότι επομένως δεν χρειάζεται να επεκταθώ και ότι υπολογίζω στη φιλία του και στην υποστήριξή του…Με καταλαβαίνετε και αναγνωρίζετε, ότι δεν μπορώ να του γράψω απ’ ευθείας ένεκα των άλλων, δηλαδή των Ε(παναστατών). Γράψτε του λοιπόν, αγαπητέ Σπαθάρη, σαν από δική σας πρωτοβουλία, να ιδούμε, τι γνώμη έχει, τι θα γίνει με μένα κάτω απ’ αυτήν την κατάσταση. Γράψτε του ότι τώρα είναι καιρός να μου αποδείξει τη φιλία του και τα παρόμοια»

Δεν είναι όμως μόνον αυτή η επιστολή αναγνώστη. Την ίδια μέρα, ο Σούτσος γράφει άλλη μία…

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΟΥΤΣΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΕΘΕΡΟ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΡΑΤΖΑ (Ιάσιο 7 Μαρτίου 1821): «ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΕΠΕΣΕ ΣΑΝ ΚΕΡΑΥΝΟΣ. Ο ΘΕΟΣ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕΙ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ…»

«Τη θέση μας ελπίζω να την έχετε μάθει από αυτά που σας γράψαμε πριν από λίγες ημέρες. Δεν μπορούσα να επεκταθώ, γιατί σας ορκίζομαι, δεν ήξερα πού είχα το κεφάλι μου. Το μεγάλο γεγονός έπεσε σαν κεραυνός, και έπρεπε να προσπαθήσω να συγκρατήσω τον κόσμο, για να μη δραπετεύσουν όλοι. Όλος ο κόσμος ήταν τρομοκρατημένος, γιατί κανένας δεν ήξερε, ούτε την υπόθεση αυτή, ούτε την έκτασή της. Η στάση των Βογιάρων σε τέτοιες περιστάσεις σας είναι γνωστή. Οι στρατιώτες του Υψηλάντη, που πρωτύτερα ήταν όλοι τους με το παραπάνω ήσυχοι και σιωπηλοί, γιατί έδωκαν όρκο γι’ αυτό το πράγμα, είναι όλοι απειθάρχητοί και δείχνουν τον χαρακτήρα τους. Δόξα στον Πανάγαθο, που ο Υψηλάντης ήξερε να τους κρατήσει σε τάξη και περιορισμό και που εγώ κατάφερα να καθησυχάσω τα πνεύματα και να αποσοβήσω το φόβο τόσο, ώστε μέχρι τη στιγμή δεν απομακρύνθηκε κανένας, ούτε από το Ιάσι, ούτε από καμιά πολίχνη ή χωριό (…) Η υπόθεση είναι γενικά παντού οργανωμένη. Στην Κωνσταντινούπολη πρέπει τώρα που σας γράφω, να έχει επίσης εκραγεί. Στο Μωριά και στην Κρήτη, σύμφωνα με τις τελευταίες ειδήσεις έχει ξεσπάσει κιόλας. Από τον Αλή πασά ξέρομε οπωσδήποτε πώς πάνε τα πράγματα – από τη Σερβία επίσης. Ολόκληρο το Έθνος είναι στο πόδι. Δεν μπορώ να σας περιγράψω τον ενθουσιασμό. Ο Θεός να προστατέψει τους δυστυχείς, τους καταπιεζομένους χριστιανούς. Αχ Θεέ μου! Θα μας λευτερώσεις κάποτε από τη σκλαβιά; Μια ευαίσθητη ψυχή δεν μπορεί να το σκεφθεί χωρίς να χύσει πικρά δάκρυα. «Ο Θεός μεθ’ ημών, ουδείς καθ’ ημών». Εγώ εξεπλήρωσα όλα τα καθήκοντά μου. Τώρα έγκειται στην ευσπλαχνία του Θεού και της Παναγίας…»

ΤΙ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ Ο ΣΟΥΤΣΟΣ;

Είναι πραγματικά παράδοξο αναγνώστη, να βλέπεις έναν άνθρωπο να αλλάζει τόσο εύκολα όψεις – όχι όμως, όταν αυτός είναι Φαναριώτης και φέρει ένα επώνυμο σαν του Σούτσου. Ποιος είναι λοιπόν ο πραγματικός Σούτσος;

- Ο πιστός και αφοσιωμένος πατριώτης που είδαμε στην επιστολή του προς τον Υψηλάντη και στη μύησή του στην Φιλική;

- Ο χαφιές που απευθύνεται στο Σουλτάνο ενημερώνοντάς τον για τα καθέκαστα;

- Ο ανήξερος και ανίδεος άνθρωπος που ομνύει πως δεν γνώριζε τίποτα για την Φιλική Εταιρεία και πως έπεσε από τα σύννεφα;

- Ο καλός χριστιανός που προσεύχεται στο Θεό να βοηθήσει το ταλαίπωρο Γένος, αλλά την ίδια ώρα δηλώνει στον Καρατζά πως η «υπόθεση είναι οργανωμένη» και πως «την ώρα που μιλάμε έχει σίγουρα ξεσπάσει σε Μωριά, Κρήτη και Κωνσταντινούπολη»;

- Ο καιροσκόπος που θέλει να τα έχει καλά με όλους ώστε να γλυτώσει το τομάρι και την περιουσία του…

- …ή ο μυημένος που λειτουργεί βάσει σχεδίου;


Ας ξαναγυρίσουμε αναγνώστη στην επιστολή του Σούτσου προς την Πύλη και τα όσα μας παραθέτουν οι τούρκοι ιστοριογράφοι (βλ. Ν. Μοσχόπουλος: Η Ελληνική Επανάστασις κατά τους τούρκους ιστοριογράφους):


ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΟΥΤΣΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΠΥΛΗ:

«Είναι άξιον σημειώσεως, ότι κατόπιν της αποστασίας του Βλαδιμηρέσκου, εδόθησαν υπό του μεγάλου βεζύρου εκ Κωνσταντινουπόλεως οδηγίαι και εις τον Μιχαήλ Σούτσον, καλούμενον να λάβη τα κατάλληλα μέτρα προς πρόληψιν της εκδηλώσεως παρομοίου κινήματος εν Μολδαβία. Ούτος όμως συνέπραττε τότε εις την οργάνωσιν ενός συντάγματος ιππικού, το οποίον θα επετίθετο κατά του φρουρίου της Βραΐλας και άλλων θέσεων επί του Δουνάβεως. Όπως εκφοβίση μάλιστα τον Χαλέτ εφέντην, ο Μιχαήλ Βόδας επενόησε και μετέδωκεν εις αυτόν κάποιαν φήμην, καθ’ ην η Γαλλία και η Ρωσία συνήψαν συμμαχίαν. (σημ. Μοσχόπουλου: Την πληροφορία ταύτην παραλαμβάνει ο Δζεβδέτ από το τελευταίον μέρος μιας επιστολής του Ιωάννου Ρίζου, μεγάλου ποστελνίκου της Μολδαβίας προς τον Υψηλάντην, δημοσιευομένην άνευ ημερομηνίας, υπό του Ιωάννου Φιλήμονος (Δοκίμιον, Τόμος 1ος σελ. 272-3), όπου λέγεται ότι «τούτο ήτο αδέσποτον και εγράφη δια να φοβίση τον Χαλέτην, και να τρέμη περισσότερον την Ρωσίαν και ακολούθως να ρεσπετάρη τους Γραικούς»…). Ενώ δε, επικειμένης πλέον της εκρήξεως του εν Μολδαβία επαναστατικού κινήματος, ο Μιχαήλ Σούτσος ειδοποίει δια του εν Κωνσταντινουπόλει αντιπροσώπου του τους εκεί συγγενείς του να φύγουν όσο το δυνατόν ταχύτερον εις το εξωτερικόν, έγραφε συγχρόνως εις τον πράκτορά του επιστολήν, όπως την επιδείξη εις τον ρεΐζ εφέντην, εν τη οποία ειδοποίει την τουρκικήν κυβέρνησιν περί της επικειμένης εισβολής του Υψηλάντου».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΟΥΤΣΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΥΛΗ:

«Ο καπουκεχαγιάς (πράκτωρ) έδειξε την εμπιστευτικήν επιστολήν εις τον ρεΐζ εφέντην Χαμίτ βέην. Ούτος όμως, γράφει ο Δζεβδέτ, άνθρωπος επιπολαίων γνώσεων, απήντησεν ότι, αν επληροφορείτο τούτο ο Σουλτάνος, ήτο λίαν πιθανόν, ότι θα επήρχετο πόλεμος μετά της Ρωσίας, συνέστησε δε εις τον καπουκεχαγιάν να κρατήση το πράγμα μυστικόν μέχρι της λήψεως λεπτομερών πληροφοριών του ηγεμόνος. Εν τούτοις, τόσον ο καπουκεχαγιάς όσον και οι υπάλληλοί του, ως και ο αδελφός του Μιχαήλ Σούτσου, ο υιός του φυγάδος Ιωάννου Καρατζά (σ.σ. Γεώργιος Καρατζάς, Μέγας Διερμηνέας πριν τον Κωστάκη Μουρούζη) και ο υιός του τέως καπουκεχαγιά Σχινά μετά της οικογενείας του έφυγον την 24ην Φεβρουαρίου 1821 διαπεραιωθέντες δια λέμβου επί ρωσικού πλοίου αναμένοντος έξω του προς τον Εύξεινον στομίου του Βοσπόρου. Την επιούσαν, ενώ ο Αλέξανδρος Χαντζερής μετά της οικογενείας του ανεχώρησε δια του αυτού μέσου. Κατά τον Σανί-ζαντέ, εις το μυστηριώδες εκείνο σημείωμα ελέγετο ότι μία επιστολή, την οποίαν ο Αλέξανδρος Χαντζερής έγραψεν εις τον εν Βουκουρεστίω ανεψιόν του, όστις είχεν αποσταλή υπό του Αλή πασά των Ιωαννίνων εις Βλαχίαν εν σχέσει προς την Επανάστασιν, περιέπεσεν εις χείρας του σερασκέρη Χουρσίτ πασά και απεστάλη υπό τούτου εις Κωνσταντινούπολιν. Άπαντες ούτοι έφθασαν εις Οδησσόν την 9ην Μαρτίου. Ο δε Δζεβδέτ παρατηρεί επί τούτοις, ότι η ταχύτης της φυγής των ανωτέρω και εν γένει η ταχύτης της δράσεως της Εταιρείας, ήτο κατ’ ευθύν λόγον ανάλογος προς την βραδύτητα και νωθρότητα της τουρκικής κυβερνήσεως. Εις το αυτό ως άνω γράμμα ελέγετο, ότι η τουρκική κυβέρνησις εγνώριζε τα εν Βουκουρεστίω και Γαλαζίω συμβαίνοντα, αλλά διήρχετο τον καιρόν της μηδέν πράττουσα. Και τα μεν εν Βουκουρεστίω τα εγνώριζε πράγματι η τουρκική κυβέρνησις, τα εν Γαλαζίω όμως συνέβησαν την 23/1/1821, οι δε ως άνω Φαναριώται έφυγον μετά τέσσαρας ημέρας, ότε η Πύλη ήτο ακόμη εν αγνοία των εκεί συμβάντων, διότι δεν ήτο δυνατόν να έφθασεν εντός τεσσάρων ημερών ταχυδρόμος εις Κωνσταντινούπολιν. Άξιον όμως σημειώσεως είναι ότι εις ημέρας τόσον κρισίμους, καθ’ ας ήσαν γνωσταί αι κακαί προθέσεις των Ελλήνων, η τουρκική κυβέρνησις μόλις μετά τρεις ημέρας επληροφορείτο τα της φυγής των Φαναριωτών…»


ΣΧΟΛΙΟ: Απ’ όλον αυτόν τον κουραστικό ορυμαγδό των πληροφοριών, (δυστυχώς στην καθαρεύουσα), τα στέρεα δεδομένα που μπορεί κανείς να κρατήσει αναγνώστη, είναι πιστεύω τα εξής:

1)Ο Σούτσος είναι μυημένος στη Φιλική Εταιρεία και εκφράζει τον ενθουσιασμό του για το έργο του Υψηλάντη.

2)Μετά το ξέσπασμα του Κινήματος του Βλαδιμηρέσκου, το οποίο έγινε εν γνώσει και κατά παρότρυνση της Φιλικής Εταιρείας, ο Σούτσος καλείται από την Πύλη να λάβει μέτρα.

3)Αντί να λάβει μέτρα, προσπαθεί να οργανώσει ένα επαναστατικό ιππικό και σπέρνει φήμες ότι η Γαλλία και η Ρωσία έχουν συμπτύξει συμμαχία, ώστε να τρομοκρατηθούν οι Τούρκοι και να πιστέψουν πως ο Υψηλάντης έχει από πίσω του τη συμμαχία αυτή. Σε περίπτωση δε, που οι Τούρκοι τολμούσαν να αντιμετωπίσουν με δικό τους στρατό τον Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία, θα παραβίαζαν τη Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή και θα έδιναν τη δυνατότητα στην δήθεν γαλλορωσική συμμαχία να επέμβει.

4)Αφού έχει σπείρει τις φήμες αυτές, ο Σούτσος ενημερώνει σαν καλός «τουρκόδουλος χριστιανός» με επιστολή του την Πύλη, ότι ο Υψηλάντης προτίθεται να διαβεί τον Προύθο. Τους υπόσχεται ότι στο μέλλον θα τους στείλει και άλλες πληροφορίες και να είναι stand by.

5)Παράλληλα, ειδοποιεί με άλλη επιστολή, τους συγγενείς του να φύγουν από την Κωνσταντινούπολη. Μαζί μ’ αυτούς φεύγει ο γιος του Καρατζά και ο θείος του γραμματέα του Αλήπασα Αλέξανδρος Χαντζερής (ο άνθρωπος που εξώθησε τους αρβανίτες της Βλαχίας να πλαισιώσουν το Κίνημα του Βλαδιμηρέσκου).

6)Την ίδια ώρα, γνωρίζοντας ενδεχομένως τον κυνισμό του Καρατζά, τον ενημερώνει μεν για τα καθέκαστα, αλλά κρατά αποστάσεις.

7)Την ίδια μέρα, σε επιστολή του προς τον πράκτορά του στην Αυστρία, εκφράζεται σαν ανίδεος αντεπαναστάτης που βρίσκεται στο έλεος των κακών Φιλικών.


Από τα παραπάνω, αναγνώστη, μπορεί κανείς πιστεύω, να οδηγηθεί σε δύο εκδοχές:

•Είτε ο Σούτσος ήταν ένας ελεεινός καιροσκόπος (κάτι που ουδείς εκ των συγχρόνων του υποστήριξε – το αντίθετο συμβαίνει), οπότε η εικόνα της Επανάστασης στα μάτια ενός τρίτου θα έπρεπε να είναι όντως οικτρή…

•Είτε ο Σούτσος λειτουργούσε βάσει σχεδίου, σε ένα πραγματικό ρεσιτάλ φαναριώτικης πανουργίας. Τι σημαίνει αυτό; Ότι προσπαθεί να προκαλέσει τους Τούρκους να εισβάλουν στη Μολδοβλαχία, (θα ήταν αστείο να πιστέψει κανείς ότι οι 3000 στρατιώτες του Υψηλάντη προορίζονταν να βαδίσουν εναντίον της Κωνσταντινούπολης) αλλά με χαμηλό ηθικό. Ταυτόχρονα δε, εξασφαλίζει την οικογένειά του και τα δικά του νώτα, γνωρίζοντας πως η ασφάλεια του Μέττερνιχ παρακολουθεί την αλληλογραφία του με τη Βιέννη - κι έτσι γλυτώνει τα δεινά που αντιμετώπισε ο Υψηλάντης.

Όσοι θεωρούν πως οι συλλογισμοί μου περί διπλής συμπεριφοράς (την ίδια συμπεριφορά που είδαμε και στην περίπτωση του Καποδίστρια) είναι ανοησίες, όσοι θέλουν να στέκονται στις επιστολές που τον κατατάσσουν στους κοινούς προδότες, έχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν. Τότε όμως, ο αφορισμός ενός Κινήματος που στηρίζεται σε ανάξιους ανθρώπους, σε ονειροφάνταστους αριστοκράτες, ρομαντικούς λογίους, φιλοτόμαρους προδότες και ξοφλημένους οικονομικά εμποροϋπαλλήλους, μοιραία ξεθωριάζει αν όχι και δικαιολογείται.

Όσοι πάλι, συμφωνούν μαζί μου, πως δεν είναι παράλογο να συμπεράνει κανείς πως ο Σούτσος κινείτο βάσει σχεδίου, αναγκαστικά θα αναγνωρίσουν πως το σχέδιο αυτό, παραπέμπει ξανά και ξανά, μονότονα και βασανιστικά, στη μαμά-Ρωσία και στον Ιωάννη Καποδίστρια.

Είναι στη δική σου κρίση αναγνώστη, τα συμπεράσματα…

Υ.Γ.: Έχω μεταγράψει τις ημερομηνίες των επιστολών στο παλαιό ημερολόγιο, ώστε να κινούνται στο ίδιο ημερολογιακό σύστημα με τους αφορισμούς και τις ημερομηνίες της Επανάστασης. Αλήθεια, σκέφτηκες ποτέ αναγνώστη, πως ακόμα κι αν η Επανάσταση είχε ξεσπάσει την 25η Μαρτίου, θα έπρεπε σήμερα να εορτάζεται την...7η Απριλίου;


Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 18/06/2007, 21:12:35  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
EPAITHS(σελ.1): Kαι μιάς που ανέφερες φίλε macedon για τον Παλαιών Πατρών Γερμανό ας πούμε και μερικά στοιχεία για του λόγου του. Και προπαντώς με τον τρόπο τον οποίο αυτός και το ιερατείο του σε συνεργασία με τους κοτζαμπάσηδες, τους προύχοντες της εποχής τους συνεργάτες των Τούρκων αντιστάθηκαν σκληρά στα απελευθερωτικά σχέδια του Παπαφλέσσα και των υπόλοιπων αγωνιστών.
Oι Zαΐμης, Λόντος, Παλαιών Πατρών Γερμανός, το ιερατείο δηλ. σε συνεργασία με τους κοτσαμπάσηδες γυρεύουν να πιάσουν τον Παπαφλέσσα να τον σκοτώσουν ή να τον κλείσουν σε μοναστήρι. Aποτυχαίνουν. «O Δεσπότης Γερμανός τον βρίζει απατεώνα και «εξωλίστατο». O Παπαφλέσσας αδιαφορεί» (Γ. Zεύγος).
Tελικά ο Π.Π. Γερμανός ευλόγησε τα όπλα με την πιστόλα στον κρόταφο. «Ψέμα λοιπόν πως ο Γερμανός ύψωσε πρώτος τη σημαία της Eπανάστασης. Tη σημαία την ύψωσε ο Kαρατζάς μαζί με τους δικούς του που όλοι τους ανήκανε στη μεσαία τάξη, στο λαό και όχι στο αρχοντολόι» (Γ. Kορδάτος).

quote:
Macedon (σελ2): Γρηγόριος Δικαίος ή Παπαφλέσσας. Εθνικός ήρωας που σκοτώθηκε στο Μανιάκι και η αξία του αναγνωρίστηκε από τον εχθρό του, τον Ιμπραήμ που τον τίμησε σαν ήρωα. Λόγω της δράσης του ξεσήκωσε τον Π.Π.Γερμανό που τον χαρακτήριζε "απατεώνα". (πηγή: απομνημονεύματα Π.Π. Γερμανού).

quote:
Macedon(σελ.3): Χαρακτηριστικό επίσης παράδειγμα ο Παπαφλέσσας που έγραψε στα παλιά του τα παπούτσια τόσο το πατριαρχείο που τον είχε επικηρύξει όσο και τον Π.Π. Γερμανό που τον κατηγορούσε δεξιά και αριστερά και έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει σαν γνήσιος Έλληνας και όχι σαν υπότουρκος ακόλουθος του Πατριαρχείου: Να πεθάνει με το όπλο στο χέρι.

quote:
Macedon (σελ.3): Έτσι, μπορεί ο Κολοκοτρώνης και ο Παπαφλέσσας να ήταν στον ίδιο οργανισμό με τον Π.Π. Γερμανό και τον επίσκοπο Μονεμβασιάς Χρύσανθο αλλά οι δύο πρώτοι με τους δύο τελευταίους ανήκαν σε δύο τελείως αντίθετες τάσεις μέσα στην ίδια τη Φιλική Εταιρεία με τους δεύτερους να ανήκουν στην αντιδραστική τάση που εναντιωνόταν στην Επανάσταση αλλά και στους ακολουθούντες τις απόψεις αυτές (…) Ο Γερμανός ήταν ενάντιος στην επανάσταση

quote:
Sesotris (σελ.19): Οταν τον Νοέμβρη του 1820 ο Παπαφλέσσας πήγε στην Πελοπόννησο, σταλμένος από τη Φιλική Εταιρεία, για να ξεκινήσει η Επανάσταση, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ήταν ένας από εκείνους που, όπως έγραψε ο Κορδάτος, «έπεσαν του πεθαμού»!13 Και σε σύσκεψη, που κάλεσε ο Παπαφλέσσας, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός «ξεστόμησε βαριές φράσεις και λέξεις κατά του Παπαφλέσσα. Τον είπε απατεώνα, εξωλέστατο και μιαρό. Λένε, πως ο Παπαφλέσσας εξαγριωμένος του απάντησε πως είναι μασκαράς.

Φίλε Αναγνώστη

Έχουμε φθάσει αισίως στον τρομερό Μάρτιο του 1821, έχοντας διανύσει μια τεράστια απόσταση. Ξεκινήσαμε κατ’ ουσίαν τη διήγηση και ανάλυσή μας στη σελίδα 12 με μια μονογραφία για τον Άνθιμο Γαζή και το εκπαιδευτικό έργο της Εκκλησίας και κλείνουμε με την έκρηξη της Επανάστασης και τον αφορισμό του Αλέξανδρου Υψηλάντη και του Μιχαήλ Βόδα.

Στις σελίδες αυτές, μιλήσαμε και για τον αρχιμανδρίτη Γρηγόριο Δικαίο-Παπαφλέσσα. Έμενε όμως ανεκπλήρωτη μια υπόσχεσή μας, να παρουσιάσουμε – και πάλι συνοπτικά - την προσωπικότητα αυτή, σε σχέση και με τους ανιστόρητους ισχυρισμούς περί του «αντεπαναστάτη Παλαιών Πατρών Γερμανού».

Αν ο Macedon και ο EPAITHS μπορούν να ισχυρίζονται πως ο Γερμανός υπήρξε εχθρός της Επανάστασης και πως το παραδέχεται και ο ίδιος στα «Απομνημονεύματά του» (τα οποία δεν έχουν προφανώς διαβάσει), το αυτό αμάρτημα έπραξαν άλλοι πριν απ’ αυτούς, που και καλύτερη ιστορική στοιχείωση είχαν και βιβλία συνέγραψαν. Αλλοιωμένη στην παρουσίαση του Κορδάτου η όψη των γεγονότων περνά στον Ζεύγο, το μεγαλοστέλεχος του ΚΚΕ, από κει στο άρθρο του Μ. Μαΐλη στο «Ριζοσπάστη» για το βιβλίο της Στ’ Δημοτικού κι από κει σήμερα στους έλληνες εκπαιδευτικούς, των οποίων την ιστοδελίδα μας πρότεινε στη σελίδα 19 ο Sesotris. Αυτά είναι τα καλά και τα άσχημα του Ίντερνετ.

Ας πιάσουμε όμως το νήμα από την αρχή.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ: Ο ΕΞΩΛΕΣΤΑΤΟΣ ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΑΣ ΤΟΥ 1821

* Γέννηση – φοίτηση: Ο Γρηγόριος Δικαίος – Παπαφλέσσας γεννήθηκε στην Πολιανή της Μεσσηνίας το 1788, γόνος των Φλεσαίων, μιας οικογένειας κοτζαμπάσηδων. Το κατά κόσμον όνομά του, ήταν Γεώργιος (βλ. Γεωργίου Δημ. Δικαίου: «Ιστορία της Οικογενείας των Δικαίων ή Φλεσαίων προ και κατά τους χρόνους της μεγάλης εθνεγερσίας»). Μ’ αυτό το όνομα φοίτησε στην περίφημη ελληνική σχολή της Δημητσάνας (όπου φοίτησε και ο Πατριάρχης Γρηγόριος) – το επισημότερο ελληνικό σχολείο του Μοριά, το οποίο λειτουργούσε υπό την εποπτεία της Εκκλησίας.

Την εκτίμηση που είχε ο ίδιος στο σχολείο όπου φοίτησε, εκφράζει σε επιστολή του προς τον Κωλέττη (18/10/1824):

Εκλαμπρότατε

Εν γένει η Πελοπόννησος και τα εκτός της Πελοποννήσου είναι υπόχρεοι εις την Σχολήν της Δημητσάνης και εγώ ο ίδιος αυτής μαθητής εχρημάτισα. Εκ των αναφορών τας οποίας οι Δημητσανίται στέλλουν εις την Διοίκησιν ζητούντες και αυτοί πόρον της Σχολής των πληροφορείσθε.

Σας συσταίνω λοιπόν την υπόθεσιν ταύτην και ιδιαιτέρως και Σας παρακαλώ να συνδράμητε να δοθή ένα αύταρκες εισόδημα αυτής της ωφελίμου Σχολής, δια να γίνη πρόξενος φωτισμού εις το Έθνος μας και τώρα εις αυτήν την λαμπράν εποχήν της ελευθερίας μας. Εκ τούτων το όνομά Σας θέλει μένη αθάνατον εις τον Κώδικα ταύτης της Ιεράς Σχολής.

Σας παρακαλώ να προσπαθήσητε όλαις δυνάμεσι να ευεργετηθή αυτή η Σχολή και με υποχρεώνετε, και εν τοσαύτω μένω

Όλος οικείος
Γρηγόριος Δικαίος

•Καταφέρεται κατά της οθωμανικής εξουσίας, όντας μαθητής, ή καλόγερος: Ήδη στο σχολείο του, «εδημοσίευσε σάτυραν κατά της Οθωμανικής διοικήσεως, δι ης ούτος εκακολόγει αυτήν δια την αποκεφάλισιν του προεστώτος Σωτηρίου Λόντου, φέρουσα ως υπογραφήν τας λέξεις ταύτας: «Φώς Καλάμιος τούνομα Γρηγόριος» (Παν. Α. Αργυρόπουλος: Οι ήρωες του Μανιακίου. Καλάμαι 1912). Κατά τον Χρήστο Παρασκευόπουλο και το έργο του «Ο Παπαφλέσσας και το Μανιάκι» (Καλάμαι 1938) τη σάτιρα την έγραψε στο Μοναστήρι της Βελανιδιάς έξω από την Καλαμάτα – εξαιρετικά πιθανό, αν κρίνουμε και από την αλλαγή του ονόματος. (Σημ.: Ο αναγνώστης ας ψάξει να βρει την ερμηνεία της λέξης «Φώς» - για να δει τι είδους ελληνικά σπούδαζαν ακόμα και στην τουρκοκρατία…)

•Καλόγερος ων, τσακώνεται με τον Επίσκοπο Μονεμβασίας για τα κτηματικά της μονής και, αφού άλλαξε μοναστήρι και μεταφέρθηκε στον Άγιο Γεώργιο Ρεκίτζα, τσακώνεται με τον τούρκο κτηματία Χουσεΐν αγά – Σερντάρη, ο οποίος διεκδικούσε κτήματα της μονής. Ο Δικαίος, συνεπικουρούμενος από δύο αδέλφια του και άλλους οπλισμένους Έλληνες, τα βάζει με τον Χουσεΐν και τους σωματοφύλακές του. Τελικά, με ένα κόλπο δικής του επινόησης, καταφέρνει να κερδίσει και τη δίκη!

•Με αφορμή τη διάλυση ενός συνοικεσίου στο οποίο πιθανότατα έβαλε το χεράκι του και ο Δικαίος κάποιοι τον περιέγραψαν στους Τούρκους «ραδιούργον και ταραξίαν. Ο Πασσάς λοιπόν της Τριπόλεως έπεμψεν οπλοφόρους στρατιώτας να συλλάβωσιν αυτόν, εις τα Καλύβια Αγρίλου της Πολιανής ευρισκόμενον μετά των αδελφών του. Και οι μεν στρατιώται απήλθον προς εκτέλεσιν της διαταγής, αλλ’ οι αδελφοί του Παπαφλέσα ειδοποιηθέντες, αντέστησαν ενόπλως, μέχρις ου αποδράση ο Γρηγόριος» γράφει ο Αναστάσιος Γούδας («Βίοι Παράλληλοι»). Πιο αναλυτικά, ο Παν. Αργυρόπουλος αναφέρει πως βραδύτερον, κατά το 1817, απεδόθη εις τον Παπαφλέσσαν η εν Αμφεία διάλυσις του συνοικεσίου της εξαδέλφης από του Ν. Ζέρβα, υβρίσαντος τον αδελφόν αυτής Αναγνώστην Δικαίον Φλέσσαν, ο δε Χουσεΐν αγάς, επωφεληθείς της ευκαιρίας ταύτης δια να εκδικηθή τον Παπαφλέσσαν παρέστησεν αυτόν εις τας Τουρκικάς αρχάς ως άνθρωπον ταραξίαν και επικίνδυνον και κατήγγειλεν αυτόν, ότι συντάκτης της σατύρας εκείνης ήτο αυτός ο Παπαφλέσσας». Σύμφωνα με την οικογενειακή παράδοση των Φλεσαίων, η κοπέλα (η…12χρονη, Μαυρουδή Δικαίου) ήταν παντρεμένη - και για λόγους ρήξης των δύο οικογενειών ο Παπαφλέσας δέχθηκε να την ξαναπαντρέψει με άλλον! (Κατά πάσα πιθανότητα η μικρή ήταν απλώς λογοδοσμένη, κάτι που την εποχή εκείνη ισοδυναμούσε με…μισό γάμο!)

•Απειλεί τους Τούρκους φεύγοντας για την Πόλη: «Εγώ θα γυρίσω πίσω δεσπότης ή πασσάς…»: Κατά τη διάρκεια της καταδίωξης, σύμφωνα με τον Φωτάκο, ο Δικαίος τους είπε: «Βρε κερατάδες Τούρκοι, να πάτε πίσω στον αφέντη σας τον κερατά να του ειπήτε ότι εγώ φεύγω για την Πόλη και δεν θα γυρίσω πίσω απλός καλόγερος. Ή δεσπότης θάρθω, η Πασάς».

•Φεύγει για την Πόλη με…κακές συστάσεις!: Ο Δικαίος παίρνει συστατική επιστολή από τον Μητροπολίτη Χριστιανουπόλεως για να την δείξει στο Πατριαρχείο. Το καΐκι για την Πόλη ωστόσο, ναυαγεί στον Άθω – κι εκεί τα θαλασσινά νερά ξεσφραγίζουν το βουλοκέρι. Ο Δικαίος διαβάζει: «…είναι ταραξίας και απειθής και πρέπει να καταβληθή πάσα προσπάθεια, ίνα μη επανέλθη εις Πελοπόννησον» (Αν. Γούδα – Βίοι Παράλληλοι). Η συστατική αυτή επιστολή, μαρτυρά πως ο Δικαίος είχε (ως ιερωμένος και ως τοπική προσωπικότητα) ήδη αφήσει αλγεινές εντυπώσεις στην τοπική κοινωνία των προκρίτων, παρότι ήταν μέλος μιας από τις ισχυρότερες οικογένειες της Καλαμάτας – αλλιώς δεν είναι δυνατόν να διανοηθεί κανείς, πώς ο Μητροπολίτης θα τολμούσε να συγγράψει μια τέτοια επιστολή…

•Για να γίνει δεσπότης, «παρέλαβε οικοδιδάσκαλον τον Ελληνιστήν Ζαχαρία Ανιάνα, κι εδιδάσκετο υπ’ αυτού Ελληνικά (Αν. Γούδας)

•Μυείται στη Φιλική Εταιρεία από τον «απόστολο» Αναγνώστη Παπαγεωργίου (Αναγνωσταρά) τον Ιούνιο του 1818. Σημειωτέον ότι ο Αναγνωσταράς, ήταν παλιός οικογενειακός εχθρός των Φλεσαίων, καθώς (όντας κι αυτός γεννημένος στην Πολιανή), είχε σκοτώσει τον συγγενή του Παπαφλέσα, Κωνσταντίνο Δικαίο και έγινε στη συνέχεια κλέφτης – μία ακόμη συμφιλίωση που πέτυχε η Φιλική Εταιρεία…

•Οι Φιλικοί τον χρίζουν «απόστολο» και τον αποστέλλουν στις Ηγεμονίες με χαρτιά Πατριαρχικού Εξάρχου. Στο Βουκουρέστι γνωρίζεται με τον διερμηνέα του ρωσικού προξενείου Γιώργο Λεβέντη (βλ. σελίδα 20 του thread) προχωρεί σε μυήσεις με πάθος και φανατισμό, αλλά χωρίς μέτρα προφυλάξεων. (Γράφει ο Λεβέντης στον Ξάνθο: ««Ο Αρμόδιος (σ.σ. συνθηματικό ψευδώνυμο του Παπαφλέσα) είναι καλός, πλην εις άκρον τολμηρός…αν εκείθεν τον ελέγετε…ότι πρέπει να γίνη μετριώτερος. Με τούτο διορθώνεται, διότι κατά τα άλλα είναι καλός, έχει ψυχήν γενναίαν, θάρρος ελληνικόν και άλλα αναγκαία εις τον άνθρωπον προτερήματα»…»).Ζει πλουσιοπάροχα, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί σχετικά από τον κορυφαίο Φιλικό (και μέλος της Αρχής), Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο, ενώ ο Λεβέντης, προτείνει να γίνει μια Εφορία Φιλικών στο Βουκουρέστι για να περιοριστούν τα έξοδα. (Μαθαίνοντας τις συζητήσεις ο Παπαφλέσσας αρρωσταίνει. «Από το κακό του» σχολιάζει ο Σπ. Μελάς).

•Η ασυλλόγιστη δραστηριότητά του γίνεται οφθαλμοφανής, και ο ρουμάνος Μητροπολίτης Λούπου, κάνει αναφορά στον ηγεμόνα της Βλαχίας, τον αντεπαναστάτη Αλέξανδρο Σούτσο. Μόλις και μετά βίας γλυτώνει τη σύλληψη ο Δικαίος – με παρέμβαση στο Σούτσο του Γ. Λεβέντη: «Μετ’ ολίγον χρόνον, τη προσπαθεία του εκεί όντος αδελφού της εταιρείας Γεωργίου Λεβέντη Πελοποννησίου, απελύθη των φυλακών» αναφέρει ο Φωτάκος.

•Στην Κωνσταντινούπολη μαθαίνει το μυστικό της Αρχής από τον Αναγνωστόπουλο, απειλώντας τον να τον σφάξει και να προδώσει το μυστικό στους Τούρκους: Γράφει ο Φωτάκος στο έργο του, «Βίος του παπα-Φλέσα»: «Εφύλαξε τον καιρόν και εύρε τον ειρημένον Π. Αναγνωστόπουλον εις την οικίαν του μοναχόν. Επήρε δε και εν μαχαίριον μαζύ του κρυμένον. Αφού εμβήκεν, έκλεισε οπίσω του καλά την θύραν. Έπειτα είπεν εις τον Αναγνωστόπουλον, «κάθεσε αδελφέ και συναπόστολε, να εξηγηθώμεν τα μυστήρια της εταιρίας. Συ γνωρίζεις την αρχήν και κάμνεις ως αρχή. Θέλω λοιπόν και εγώ να την μάθω, και να ήμαι αρχή. Θέλω να μου την είπης και να με κάμης μέλος αυτής. Όχι απλούν, αλλά πρώτον». Ταύτα ακούσας με απορίαν του ο Αναγνωστόπουλος εστρέφετο εδώ και εκεί δια ν’ αποφύγη τούτο το απρόβλεπτον και ανέλπιστον κακόν. Αλλ’ ο Φλέσας αμέσως εβγάζει το μαχαίριον και του λέγει. «Εάν δεν μου ομολογήσης την πηγήν και εάν δεν με κάμης αρχήν, σε σφάζω και έπειτα πηγαίνω εις τον Σουλτάνον και προδίδω εις αυτόν τα πάντα. Γίνεσαι και συ προδότης και χάνεις την ζωήν σου, διότι δεν ηθέλησες να μου είπης και να με κάμης και εμένα αρχήν». (σ.σ. Θυμίσου αναγνώστη το σενάριο που παρουσίασε η Φιλική Εταιρεία για τη δολοφονία του Ν. Γαλάτη – βλ. σελ. 26). Τοιουτοτρόπως εβίασε τον Αναγνωστόπουλον και εξηγήθη προς αυτόν. Του είπε την αρχήν την αόρατον και ανύπαρκτον…»

•Στις 3/8/1819 γίνεται αδελφοποιτός με τον Γεωργάκη Ολύμπιο, οπλαρχηγό του Ολύμπου και μετέπειτα πρωτουργό της Επανάστασης στη Μολδοβλαχία – και τον Ιωάννη Φαρμάκη. Τους πείθει ότι είναι αρχηγός της Εταιρείας και ότι σε ημερομηνία που θα ορίσει εκείνος θα εξεγερθούνε μαζί, οι τρεις τους!. Η άθλια τυχοδιωκτική εκείνη ενέργεια, στην καμπούρα της Φιλικής, λίγο έλλειψε να του στοιχίσει την ίδια του τη ζωή: Όπως γράφει ο Φιλήμων (όχι χωρίς χολή…), «οι αρχηγοί της Εταιρείας δεν είχον την παραμικράν ιδέαν. Άπορον δε είναι, ποία μετεχειρίσθη μέτρα πειστικά ο Δικαίος προς ανθρώπους φρονούντας προσωπευομένην την Αρχήν, από τα πλέον έξοχα υποκείμενα. Η συνωμοσία αύτη ανεκαλύφθη και οικονομήθη (…) Ο Λεβέντης και άλλοι τινες, εγνωμοδότησαν τον θάνατον του Δικαίου. Αλλ’ ο Αναγνωστόπουλος απήντησε την περίστασιν αυτήν, έχων προ οφθαλμών τας εκδουλεύσεις του ανθρώπου και το ενεργητικόν του και προβλέπων ότι θέλει είναι και ούτος, ένας των ανθρώπων της Επαναστάσεως…»

•Λόγω διάστασης του Θεόδωρου Νέγρη με την Εταιρεία, ζητεί να του δοθεί η άδεια να τον δολοφονήσει: Τον σταματά ο Αναγνωστόπουλος, ο οποίος τουλάχιστον ήξερε να υποτάσσει τα προσωπικά του πάθη στις ανάγκες του Αγώνα. «Δικαίε! Το ξίφος το οποίον συ απροσέκτως ετοιμάζεις δια τον Νέγρην, θέλει διαπεράσει εμέ μάλλον. Η θέσις εις την οποίαν προεχώρησες, πρέπει να σε χορηγήσει τον ευγενή ενθουσιασμόν του να δειχθείς ανώτερος των παθών σου…» του γράφει σε επιστολή του ο σώφρων αρχηγός της Φιλικής.

•Στην Κωνσταντινούπολη ξυλοκοπεί τον τούρκο υπηρέτη του και σώζεται από τους Φιλικούς και τον προστάτη του, Μητροπολίτη Δέρκων: Βλ. σχετικά την ανάπτυξη του θέματος στη σελ. 18.

•Δίνει εντολή να πλαστογραφηθεί η υπογραφή του Υψηλάντη για να εμπλακεί και ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων : Βλ. σχετική ανάπτυξη στη σελ. 19 με τίτλο (Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ).

•Στη σύσκεψη του Οκτωβρίου του 1820 στο Ισμαήλι, προσπαθεί με ψευτιές και με μια πλαστή αναφορά, δήθεν από τους προκρίτους της Πελοποννήσου, να πείσει τον Υψηλάντη να ξεκινήσει το κίνημά του από το Μοριά. Η μπλόφα γίνεται αντιληπτή από τον Περραιβό και τον Παπαδόπουλο Κορφικό, αλλά ο Υψηλάντης του συγχωρεί το ατόπημα έναντι των επαναστατικών του διαθέσεων: «Ο Δικαίος επαρουσίασε τότε αναφοράν γενικήν των Πελοποννησίων βεβαιούντων ότι τα πάντα, και στρατός και όπλα και εφόδια και τροφαί, εισίν έτοιμα και ουδέν λείπεται, ή μόνη η παρουσία και η προς κίνησιν διαταγή του Υψηλάντου. Ο Περραιβός αντέστη κατά του πραγματικού της αναφοράς ταύτης και ο Παπαδόπουλος Κορφικός επετέθη τω Δικαίω, παρατηρών: «Παπά, να διαβάζης το Ψαλτήρι σου και τα τοιαύτα πράγματα δεν είνε δική σου δουλειά. Σε ερώτησα πόσους χρόνους λείπεις από την Πελοπόννησον και με απεκρίθης τρεις ήμισυ. Αλλ’ εγώ λείπω εκείθεν μόλις προ επτά μηνών και τίποτε δεν είδα, αφ’ όσα λέγει και η αναφορά σου περιέχει…»

•Υποψίες για χρηματικές ατασθαλίες: Επιστολή του Π. Σέκερη (ταμίας και σημαντικότερος χορηγός της Φιλικής) προς τον Αλέξανδρο Υψηλάντη (16/12/1820): «…Αυτός είναι καλός διοργανιστής αλλά περισσότερον από το πρέπον και ακόμη συνωδευόμενος με ένα δεσποτικόν ύψος, το οποίον εδυσαρέστησε πολλούς. Όθεν έχει χρείαν καλού οδηγού και συμπράκτορας και τότε αναμφιβόλως ευδοκιμεί (…) Αυτός εμίσευσεν εδώθεν εις τας 29 Νοεμβρίου δια Νο 2(σ.σ. Μορέα) εφοδιασμένος με γρόσια ενενήντα χιλιάδας (…) Ο δε κύριος Περραιβός εμίσευσε δύο ημέρας πρωτύτερα από τον αρμόδιον με γρόσια σαράντα χιλιάδας μόνον (…) Οι έφοροι υπεσχέθησαν και εις τους δύο να στείλουν και άλλα συνάζοντες, αλλά τα ίχνη του αρμοδίου (σ.σ. Δικαίου) δεν τους έκαμαν καλήν εντύπωσιν και είναι ανάγκη να τους γράψετε εγκαρδιώνοντές τους…» (Ιωάννη Μελετόπουλου: Η Φιλική Εταιρεία, Αθήναι 1967)

•Συμβουλευτική επιστολή του Σέκερη προς τον Παπαφλέσσα (24/2/1821): «Διόρθωσε τον εαυτό σου για να μην επαναλάβεις τα όσα έκανες έως τώρα…»: «Εγώ πεποιημένην φιλία ποτέ και εις κανένα δεν έδειξα, ούτε τοιούτου χαρακτήρος είμαι και αδικείς τον εαυτόν σου αδικώντας εμένα. Ο αρμόδιος (σ.σ. Δικαίος) τότε αποθανατεί το όνομά του με τον θάνατον και χύσιν του αίματός του, όταν το αίμα του χυθή, όταν και όπως και όπου πρέπει (…) Μη συγχίζεσαι λαμβάνοντας γνώμας των συντρόφων σου, αλλά έκλεγε τας καλάς ωσάν την μέλισσαν και γίνου καλύτερος απ’ όσον καλός και αν είσαι. Έφθασες τάχα εις τέτοιον βαθμόν να μην έχης χρείαν γνώμης τινός, αχ! (…) Ένα από ταύτα τα μεγάλα και ιερά χρέη είναι να πασχίσης να διορθώσης τον αρμόδιον δια να μη σφάλλη εις το εξής όσα έσφαλεν πρότερον, τόσον εδώ (σ.σ. Κων/λη) όσο και παραπάνω ήτοι εις τα 44 και 47 (σ.σ. Βλαχίαν και Μολδαβίαν) και καταφέρονται πολλοί εναντίον του (…) και όταν οδηγηθή απαθώς και με ήσυχον πνεύμα από σε, ο αρμόδιος δύναται να κάμη ασυγκρίτως περισσότερα καλά, απ’ όσα έως τώρα επροξένησε κακά (…) και αν θέλη ας μη κυριεύηται από την φιλαυτίαν…»

•Την καλή ζωή, ο Παπαφλέσσας θα την συνεχίσει και στην Ελλάδα, μεσούσης της Επανάστασης. Ο Μακρυγιάννης (εχθρός του βεβαίως κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου) αναφέρει γι’ αυτόν: «…αυτός δεν είχε άλλο τίποτα από παιγνίδια (μουσικά όργανα) οπού πήρε από την Τριπολιτζά και γλένταγε με τις συμπατριώτισσές του (…) Ο Παπαφλέσσας γύρευε τις επιδέξειες…». Τα ίδια αναφέρουν γι’ αυτόν ο ποιητής Αλέξανδρος Σούτσος ο οποίος τον χαρακτηρίζει «φιλογύναιον Πάρι και φιλοπόλεμον Αχιλλέα» («Τουρκομάχος Ελλάς», Αθήναι 1850), όπως επίσης και ο Γάλλος αξιωματικός (αν και με μειωμένη αξιοπιστία) Olivier Voutier: «Ο αρχιμανδρίτης Παπαφλέσσας, που πολλές φορές είχαμε μαζί επισημάνει στο χαρακτήρα του την αναίδεια, την πανουργία και την αδυναμία του για την πολυτέλεια, ήταν ξαπλωμένος σε μια πολυθρόνα λαμπροφορεμένος σαν σουλτάνος. Το κεφάλι του στόλιζε ένα πλουσιοκεντημένο φέσι κι ένα πελώριο χρωματιστό σάλι». (Τα στοιχεία από το έργο του Κυριάκου Σιμόπουλου «Πώς είδαν οι ξένοι την Ελλάδα του ‘21» τόμος Γ’). Τέλος, αξίζει να παραθέσουμε και τις κρίσεις του Φιλήμωνα (Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας): «Ήτον άνθρωπος μιας φιλοδοξίας ηνωμένης με ματαιότητα, από την οποίαν συρόμενος εγίνετο ως επί το πολύ άπιστος και αγνώμων. Σπανίως εκεντάτο από το αίσθημα της ευγνωμοσύνης (…) Εις τας αρχάς του πολέμου μετεχειρίσθη όλην την αποφασιστικήν δραστηριότητά του πολεμικώς, μολονότι έκλινεν εις την αρπαγήν και τας ηδονάς».

Αυτός αναγνώστη ήταν ο εξωλέστατος Παπαφλέσσας, χωρίς τον οποίον ωστόσο δεν θα είχε ξεκινήσει η Επανάσταση στο Μοριά. Ξεκάθαρα πράγματα! Απ’ όλες όμως αυτές τις μαρτυρίες, απομονώνεται μονάχα εκείνη του Παλαιών Πατρών Γερμανού, προκειμένου να αποδειχθεί ότι ο τελευταίος ήταν αντεπαναστάτης και δι’ αυτού, ολόκληρη η ηγεσία της Εκκλησίας…


ΕΝΑΝΤΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ O ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ;


Αν τώρα αναγνώστη διαμόρφωσες μια εικόνα για τον χαρακτήρα και τις εντυπώσεις που άφηνε μονίμως πίσω του ο Παπαφλέσσας, καιρός είναι να δούμε πόσο «ενάντιος στην Επανάσταση ήταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός».

Η διάθεση του Γερμανού φαίνεται στα απομνημονεύματά του, ήδη από τον τίτλο τους: «Υπομνήματα της κατά του Τυράννου των Ελλήνων Οπλοφορίας και τινων Πολιτικών Συμβεβηκότων εν Πελοποννήσω κατά την πρώτην της Διοικήσεως Περίοδον». Εκεί, ο επίσκοπος των Παλαιών Πατρών, παραθέτει εξ αρχής μια πολύ καλά ζυγισμένη και μετρημένη αποτίμηση της κατάστασης του υπόδουλου Γένους:

«Το Ελληνικόν Έθνος, αφ’ ου υπέκυψεν εις τον βάρβαρον και σκληρότατον ζυγόν της Οθωμανικής τυραννίας, υστερήθη όχι μόνον την ελευθερίαν του, αλλά και παν είδος μαθήσεως, και κατήντησε να μη γνωρίζη ουδέ την πάτριόν του γλώσσαν, εκτός ολίγων τινών πεπαιδευμένων, οπού κατά καιρούς ήκμασαν, των οποίων τα συγγράμματα μαρτυρούσι την εις τας μαθήσεις πρόοδόν τους. Και ήτον ενδεχόμενον να εκλείψη διόλου από το Έθνος η Ελληνική Γλώσσα, εάν δεν την διέσωζεν η Εκκλησία προς ην οφείλεται και κατά τούτο ευγνωμοσύνη.

Περί δε τον ΙΗ’ αιώνα άρχησαν οι Έλληνες να ανακύπτωσι, και να ανακαλώσι τας προγονικάς Μούσας,ώστε βαθμηδόν εξηπλώθη εις πολλά μέρη της Ελλάδος η παράδοσις των εγκυκλίων Μαθημάτων, και τα φώτα της μαθήσεως διεδόθησαν εις πολλούς, ότε οι Έλληνες, πεφωτισμένοι οπωσούν, ησθάνθησαν βαρύτερον τον ζυγόν, και ενθυμούμενοι την προπατορικήν ευγένειαν, εστέναζον βαθέως μη δυνάμενοι να τον αποτινάξωσι. Διότι αι Μοναρχαίαι της Ευρώπης, ωφελούμεναι εις τα συμφέροντά τους εκ της βαρβαρότητος και αμαθείας της Οθωμανικής Δυναστείας, υπερασπίζοντο την ύπαρξιν του Κράτους τούτου και δεν εσυγχώρουν να ενοχληθή η ακεραιτότης του.

Η Πελοπόννησος επανέστη άπαξ, ελπίζουσα εις την υποσχομένην υπεράσπιστιν της Ρωσίας, ήτις τότε επολέμει την Οθωμανικήν δύναμιν. Αλλ’ αφ’ ού τα ίδια συμφέροντα της Ρωσίας εμορφώθησαν κατά τον σκοπόν της και ειρήνευσεμετά των Οθωμανών, οι Πελοποννήσιοι εγκαταλίφθησαν με τας κενάς και ανυπάρκτους λέξεις της αμνηστίας εις την διάκρισιν των τυράννων τους, οίτινες, αφ’ ου εφόνευσαν και ηχμαλώτισαν πολλούς εξ αυτών, τους λοιπούς καθυπέβαλον εις ζυγόν βαρύτερον του πρώτου, εκτός τινών κατά μέρος καπιταναίων, οίτινες με ολιγίστους ανθρώπους περιφερόμενοι εις τα όρη ως λησταί, και ακαταπαύστως σχεδόν πολεμούμενοι και πολεμούντες τους Τούρκους, ουδέποτε υπετάγησαν εις την εξουσίαν τους. Τοιούτοι Καπιταναίοι περιεφέροντο και εις τα μέρη της Ηπείρου, της Ακαρνανίας, της Βοιωτίας, της Θεσσαλλίας και Μακεδονίας, οίτινες πολλάκις κατά καιρούς έδειξαν αξιέπαινον ανδρείαν εναντίον των καταδιωκόντων αυτούς Οθωμανών.

Μόλις περί τα τέλη του ΙΗ’ Αιώνος, ανεφάνη εις τολμηρός ανήρ, Ρήγας ονομαζόμενος, από το Βελεστίνον της Θεσσαλίας, όστις εστοχάσθη να ενσπείρη γενικώς εις το Έθνος των Ελλήνων τον ενθουσιασμόν της ελευθερίας, και επέτυχε να εφελκύση πολλούς και εκλεκτούς μεθ’ εαυτού συμφώνους εις το σχέδιον, το οποίον εσύνθεσε περί της κατά του τυράννου επαναστάσεως, και περιφερόμενος εις τα μέρη της Ευρώπης, εφαντάζετο να κατορθώση την εις τούτο υπεράσπισιν μιας Ευρωπαϊκής Δυνάμεως. Αλλά τέλος πάντων ανακαλύψασα το τοιούτον η Αουστριακή διοίκησις, παρέδωκεν αυτόν τε και άλλους τινάς οπαδούς του εις τας τυραννικάς χείρας των Οθωμανών, οίτινες τους κατέσφαξαν. Και αυτοί μεν οι αείμνηστοί απέθανον. Ο δε υπέρ ελευθερίας σπινθήρ δεν εσβέσθη εις τας καρδίας των Ελλήνων, αλλά μετά καιρόν τινα τον ανεζωπύρησαν Έλληνες τινες εις την Ρωσσίαν διατρίβοντες, οίτινες εσύνθεσαν εν είδος Εταιρείας, εις την οποίαν εισήγαγον, όσους εγνώρισαν έχοντας πνεύμα φιλελεύθερον και δια μέσου απεσταλμένων εις διάφορα μέρη της Ελλάδος συνήνωσαν εις τον σκοπόν τούτον άπαντας σχεδόν τους προκρίτους και αρίστους των Ελλήνων – και μάλιστα εις την Πελοπόννησον ουδείς των επισήμων Αρχιερέων και Προεστώτων και λοιπών Προκρίτων έμεινεν αμύητος».

Τα απομνημονεύματά του, τα έγραψε ο Γερμανός μεσούσης της Επανάστασης και τα εγχείρησε μαζί με την διαθήκη του στον γραμματικό του Κολοκοτρώνη Μιχάλη Οικονόμο, λίγο πριν από το θάνατό του την 27 Μαΐου του 1826. Όπως βλέπεις αναγνώστη, ο ιεράρχης, εξυμνεί το φιλελεύθερο των Ελλήνων, την κλεφτουριά και το Ρήγα Φεραίο, παρότι ο ίδιος μετείχε στην μερίδα των Προκρίτων. Όπως σημειώνει ο γραμματικός του Κολοκοτρώνη, στα 1824, ο Γερμανός γυμνώθηκε και ξυλοκοπήθηκε από τους στρατιώτες του Γκούρα για πει στον Οικονόμο: «Εάν επί τέλους η Επανάστασίς μας επιτύχη και φέρη κέρδος τι, το Έθνος πρέπει τότε να μας κρίνη και δια τον κίνδυνον εις ο το εξεθέσαμεν, να μας καταδικάση εις θάνατον, δια δε την επιτυχίαν να βάλη εεπί της κεφαλής ημών νεκρών, στέφανον εκ χόρτων».

Όσοι μετά από τα παραπάνω αποσπάσματα εξακολουθούν να πιστεύουν πως ο Γερμανός ήταν «ενάντιος στην Επανάσταση», μπορούν να συνεχίσουν να το πιστεύουν. Είμαι άλλωστε βέβαιος, πως παρά τις διευκρινίσεις μας εδώ, θα επιστρέψουν κάποια στιγμή με τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα. Όσοι όμως θελήσουν να δουν, πώς καταλήγει ο Γερμανός να χαρακτηρίζει «εξωλέστατο και άρπαγα» τον Παπαφλέσα, αξίζει να παραθέσουμε τις μαρτυρίες κάποιων τρίτων, που, ως συνήθως θα φανούν εξαιρετικά χρήσιμες στο τέλος της εξιστόρησης…

Υ.Γ.Γ: Στο επόμενο post αναγνώστη, συνεχίζουμε με Δικαίο και Γερμανό, αλλά και με τον "ιστορικό Κορδάτο". Στον αφορισμό σχεδόν φτάσαμε, τον αγγίζουμε...

Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 20/06/2007, 00:44:03  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)

ΠΑΠΑΦΛΕΣΑΣ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ:

Φίλε αναγνώστη

Στη σελίδα 26 και υπό την παράγραφο «ο αντεπαναστάτης Καποδίστριας» είδαμε τους προκρίτους της Πελοποννήσου τον Μάιο του 1820, να στέλνουν τον υπάλληλο του ρωσικού προξενείου της Πάτρας, Ιωάννη Παπαρηγόπουλο στην Πετρούπολη για να εξακριβώσουν τις διαδόσεις των Φιλικών ότι ο Καποδίστριας στηρίζει την Επανάσταση. Και είδαμε ότι ο Καποδίστριας εξέφρασε την οργή του στον Παπαρηγόπουλο και τον όρισε, «να τους ειπής αυτών των απονενοημένων να εβγάλουν πάσαν ιδέαν επαναστάσεως από τον εγκέφαλόν τους».

Λίγους μήνες αργότερα, οι Φιλικοί στέλνουν τον Παπαφλέσσα να προετοιμάσει την Επανάσταση, αγνοώντας ενδεχομένως τις μνήμες τις οποίες είχε αφήσει πίσω του ο αρχιμανδρίτης (βλ. προηγούμενο post). Έτσι, όπως σημειώνει ο κορυφαίος Φιλικός, γραμματέας της Πελοποννησιακής Γερουσίας και στενός συνεργάτης του Παπαφλέσσα, Νικόλαος Σπηλιάδης στα «Απομνημονεύματά» του, «αφ’ ού επληροφορήθησαν ότι ο Αρχιμανδρίτης ήτον ο κατά την Λακεδαιμονίαν κοινώς λεγόμενος και γνωριζόμενος Παπαφλέσιας, ο Αναγνώστης Κοπανίτσας προεστώς του Μυστρά, όστις τον εγνώριζεν, είπεν: Ο Παπαφλέσιας είναι; Απολώλαμεν!»

Η ουσία όμως, είναι και πάλι στο τι κόμιζε στις βαλίτσες του ο Δικαίος και πώς εμφανίστηκε μπροστά στους προκρίτους στις 26 Ιανουαρίου του 1821, ενώ εκείνοι γνώριζαν από πρώτο χέρι, πως η επαγγελία περί ρωσικής υποστήριξης ήταν ψευδής. Ο συνεργάτης του Παπαφλέσσα N. Σπηλιάδης στα «Απομνημονεύματά του» είναι σαφέστατος:

«Οι προεστώτες της Πελοποννήσου, μη έχοντες ουδεμίαν βεβαιότητα περί της αρχής της εταιρείας των Φιλικών, εν ω βλέπουσιν ότι οι εταίροι πάσης τάξεως και καταστάσεως πολλαπλασιάζονται καθ’ όλα τα μέρη, αναπολούντες την κατά το 1769 καταστροφή των Πελοποννησίων και φοβούμενοι μη γείνωσιν όργανα τυφλά της κοινής απωλείας, στέλλουσιν αφ’ ενός τον Παναγιώτην Κρεββατάν εις Πείσας προς τον μητροπολίτην Ιγνάτιον Άρτης, να πληροφορηθεί αν έχωσι βάσιν τινά τα πα παρά των αποστόλων διαδιδόμενα, και αν η Ρωσσία θα λάβει ενεργητικόν μέρος υπέρ των Ελλήνων, όστις επέστρεψεν επί μάλλον ενθουσιασμένος μεν, δι όσα ήκουσεν απ’ εκείνον της καρδίας του πλέον ή του νοός του υπαγορεύματα, αλλ’ ουχ ήττον και αποδειλιών. Συμβουλευόμενοι αφ’ ετέρου και τον εις Παλαιάς Πάτρας ρωσσικόν πρόξενον Ιωάννην Βλασόπουλος, επίσης μύστην των της εταιρείας, στέλλουσι τον Ιωάννην Παπαρηγόπουλον δια να καθυποβάλη αιτήσεις των αφορώσας τα Πελλοποννησιακά (…) και αυτός, αφ ου εντάμωσε τον Καποδίστριαν εις Βαρσοβίαν, παριστάνει εις τον Υψηλάντην την ανάγκην του να κινηθή εις τας δύω αυθεντείας, δια ν’ αντιπερισπάση τον Σουλτάνον και να δώσει καιρόν εις τους Έλληνας να παρασκευασθώσι και να επιτύχωσινεις τα πρώτα κινήματά των. Διεκοίνωσε δε εις Κωνσταντινούπολιν, ότι 60.000 Ρώσοι έμελλε να στατεύσωσι κηρυχθέντος του πολέμου κατά της Τουρκίας. Τούτο ανεπτέρωσε τας ελπίδας των ανθρώπων, οι οποίοι δεν ηδύναντο ανθρωπίνως συλλογιζόμενοι να φαντασθώσιν ότι άνευ ρωσσικών βοηθημάτων, άνευ κηρύξεως του πολέμου της Ρωσσίας, άνευ ρωσσικών στόλων και στρατών και χρημάτων και πολεμοφοδίων, ήθελε τολμήσει η Αρχή να εγείρη κατά των Τούρκων τους των πάντων στερουμένους και κατά πάντα ασθενείς Έλληνας και να τους αντιτάξη εναντίον των κολοσσιαίων τουρκικών δυνάμεων.

Και όμως οι προεστώτες της Πελοποννήσου δεν βλέπουσιν εισέτι πράγματα εκ μέρους της Αρχής, εν ω παρατηρούσιν ότι το μυστικόν της εταιρείας διεδόθη εις τον λαόν και το πνεύμα της επαναστάσεως κυριεύει εις όλα τα πνεύματα…»

Εδώ, ο επαναστάτης Σπηλιάδης παρουσιάζει μια σχετικά διαφορετική εκδοχή από εκείνην του Δεληγιάννη: Δεν αναφέρει πως ο Καποδίστριας απέτρεψε τον Παπαρηγόπουλο (αυτό το περνάει στο ντούκου!) και παρουσιάζει τον Υψηλάντη να έχει συλλάβει το σχέδιο του αντιπερισπασμού στη Μολδοβλαχία, πολύ νωρίτερα απ’ ότι ο Υψηλάντης το αποφάσισε. Τουλάχιστον δύο στοιχεία ωστόσο, είναι κοινά:

• Οι προεστοί, ήσαν μεν μυημένοι και σύμφωνοι με την Επανάσταση, αλλά φοβούνταν μήπως επαναληφθούν οι σφαγές του 1769 και φυλάνε τα νώτα τους
• Ζητούν απτές αποδείξεις που να επαληθεύουν «το μυστικό» (δηλαδή τη βοήθεια της Ρωσίας!)

Συνεχίζει ο Σπηλιάδης:

«Ο Χουρσίδ πασάς έφθασεν αρχάς Νοεμβρίου του 1820 εις την Πελοπόννησον και οι προεστώτες συνήλθον εις την καθέδραν δια να προσφέρωσι την υπόκλισίν των εις τον νέον Βεζύρην. Διέμενον δε αυτόθι και εκαρδιοκτύπουν φοβούμενοι μη συμβή προδοσία του μυστηρίου, ή φανή πού ποτε περιστατικόν τι αφορών της Επαναστάσεως προηγούμενα. Και εν τοσούτω ειδοποιούνται ότι ο Αρχιμανδρίτης Δικαίος εστάλη από τον Υψηλάντην επίτροπον της Αρχής να κινήσει εις τα όπλα την Πελοπόννησον. Συνέρχονται λοιπόν, συμβουλεύονται, θεωρούσι τον μέγαν και φοβερόν κίνδυνον εις τον οποίον θα εκτεθή το έθνος εάν κινηθώσιν, εν ω δεν έχουν τα αναγκαία δια τον πόλεμον και από την Ρωσσίαν δεν έλαβον καμμίαν πραγματικήν βοήθειαν, ουδέ κήρυξιν ρωσσικού πολέμου ήκουσαν τουλάχιστον και τέλος αποφασίζουσε να μη κάμωσι κανέν κίνημα μέχρις ότου λάβωσι βεβαιοτέρας πληροφορίας περί των υπεσχημένων εκ μέρους της Αρχής. Άμα δε, μαθόντες ότι ο Αρχιμανδρίτης έφθασεν εις Ύδραν, πέμπουσι τον Παναγιώτην Αρβάλην να πληροφορηθή ακριβώς περί των πραγμάτων από εκείνον, γράψαντες και τους προκρίτους να τον εμποδίσωσιν ώστε να μη διαβή εις Πελοπόννησον. Αλλ’ επειδή οι Υδραίοι δεν έδωκαν ακρόασιν εις τους λόγους του, ο Αρχιμανδρίτης προλαβών είχε περάσει εις Σπέτζας, όπου εύρε τους προκρίτους απ’ εναντίας ενθουσιώντας δια την επανάστασιν. Εκεί εύρε και τον Αρβάλην επίσης ενθουσιώντα και αφ’ ου ανήψε τας φαντασίας παριστάς τα περί της Ρωσσίας, της Αρχής και του Υψηλάντου υπό τας πλέον ευαρέστους εικόνας και κατέφλεξε τας καρδίας με τον έρωτα της εκ του πολέμου, των μεγάλων κατορθωμάτων και του θανάτου αυτού υπέρ της πίστεως και της πατρίδος ευδοξίας, διακοινώσας και προς τον Αρβάλην ότι έπρεπε να συνέλθουσιν οπουδήποτε της Πελοποννήσου οι πρόκριτοι των εταίρων, δια να λάβωσι γνώσιν των διατεταγμένων παρά του Υψηλάντου, έπλευσε εις Ναύπλιον και μετέβη εις Άργος, ένθα ως έξαρχος κατέλυσεν εις του αρχιερέως την Μητρόπολιν και ήρχισε να εμφυσά το πυρ της επαναστάσεως (…)

Οι πρόκριτοι λοιπόν της Πελοποννήσου προσπαθούν να σταματήσουν τον Δικαίο στην Ύδρα όπου οι Υδραίοι τον είχαν γράψει κανονικά, αλλ’ αυτός πρόλαβε να πάει στις Σπέτσες όπου βρήκε τους προκρίτους των Σπετσών ενθουσιώδεις. Τους πείθει λοιπόν, όπως πείθει και τον Απεσταλμένο των Μοραϊτών, με το ίδιο γνωστό μας σενάριο: Τη Ρωσία, την Αρχή και τον Υψηλάντη. Και μετά κατεβαίνει στο Μοριά, όπου ως πατριαρχικός έξαρχος στρογγυλοκάθεται στη Μητρόπολη φιλοξενούμενος του τοπικού επισκόπου και «εμφυσά το πυρ της επαναστάσεως».

Η κάθοδος του Δικαίου στην κεντρική Πελοπόννησο δεν θα αργήσει λοιπόν. Η συνάντηση με τους προκρίτους, όλους μυημένους στη Φιλική Εταιρεία, (μαζί μ’ αυτούς και ο πρώτος Φιλικός Επίσκοπος του Μοριά, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός), θα γίνει στη Βοστίτζα. Οι πληροφορίες για το τι έγινε εκεί, διασταυρωμένες από τρεις πηγές, ταυτίζονται ως προς τα βασικά τους σημεία.

Αναφέρει ο Σπηλιάδης: «Ερωτώσι δε τον Αρχιμανδρίτην: «Αν η Αρχή της εταιρείας των φιλικών θα προμηθεύση τα αναγκαία δια τον πόλεμον και αν θα κηρύξη ο αυτοκράτωρ πόλεμον κατά της Τουρκίας». Όθεν ο μεν Αρχιμανδρίτης παρέστησεν ότι, ο καιρός ήτον αρμόδιος να κινηθώσιν οι Πελοποννήσιοι, ότε ο Σουλτάνος αντιπεριεσπάτο εις τον πόλεμον κατά του Αληπασά, ότι πρώτοι αυτοί έπρεπε να κινηθώσι, διότι και ο Υψηλάντης από την Πελοπόννησον θα δώσει το σημείον της επαναστάσεως, ότι η Ρωσσία έμελλε να κηρύξη τον πόλεμον κατά του Σουλτάνου και να στείλη στρατεύματα εις βοήθειαν της Ελλάδος, ότι παντοία βοηθήματα έμελλον να σταλώσιν αφ’ όλα τα μέρη εις τους Έλληνας και ότι ήδη υπήρχον εις την εφορείαν της Ύδρας, εκατόν χιλιάδες διστήλων και πολλά πολεμοφόδια και τέσσαρες χιλιάδες σπαθία και τουφέκια. Τέλος ότι έμελλε να γενή καταστροφή εις αυτήν την Κωνσταντινούπολιν, να φονευθή ο Σουλτάνος, και να κυριευθή ο στόλος και ο δημόσιος θησαυρός και ότι οι πρόκριτοι της Ύδρας γνωρίζουσι ταύτα πάντα και είν’ έτοιμοι να κινηθώσιν ωσαύτως. Αλλ’ εκείνοι αμφιβάλλυσι δι’ όσ’ ακούουσιν από τον Αρχιμανδρίτην και στέλλουσιν εις Ύδραν από την εκεί εφορείαν, αν έχωνται αληθείας τα λεγόμενα. Απεφάσισαν δε, να περιορισθή ο Αρχιμανδρίτης, ν’ αναβάλωσι πάσαν ενέργειαν περί της επαναστάσεως, και να διευθυνθώσι τα πνεύματα των εταίρων εις τρόπον ώστε να προσενεχθώσι με όλην την φρόνησιν προς τους Τούρκους και να διατηρήσωσιν άκραν σιωπήν ως προς τα της επαναστάσεως και παντελή ησυχίαν άχρις ότου φθάσει ο Υψηλάντης. Να πέμψωσι δε και αύθις ανθρώπους προς τον εις Πείσας (σ.σ. Πίζα) μητροπολίτην Ιγνάτιον, φίλον του Καποδίστρια, καθώς και εις την Ρωσσίαν δια να πληροφορηθώσι τι ηδύναντο να ελπίσωσιν επαναστάντες οι Έλληνες από τον αυτοκράτορα Αλέξανδρον, ως και από τας άλλας χριστιανικάς δυνάμεις της Ευρώπης (…) και επομένως να λάβωσι μέτρα (…) ώστε τουλάχιστον να μη λογισθώσιν ως παράλογα επιχειρήσαντες. Επειδή δε οι Τούρκοι ηδύναντο να μάθωσι τίποτε δια την μελετωμένην επανάστασιν και να λάβωσι μέτρα εναντίον των, αν εν των μεταξύ τους προσκαλέσωσιν εις την καθέδραν, ν’ αποφύγωσιν υπό διαφόρους προφάσεις το να υπάγωσιν (…) Εκοινοποίησαν δε και εις όσους των άλλων επαρχιών προεστώτας και αρχιερείς ηδυνήθησαν και όπως ηδυνήθησαν τις σκέψεις και αποφάσεις των και διελύθησαν. Αλλ’ ο Αρχιμανδρίτης, όστις ήδη μετέβη εις Κερπινήν προς τον Ζαΐμην και διευθύνθη εις Λαγκάδια προς τον Κανέλλον Δελιγιάννην και εκείθεν στέλλεται προς τον Παπατσιώνην και απέρχεται εις το Μοναστήριον Σιδηρόπορταν να περιορισθή, διέδωκεν όθεν αν διέβη κατερχόμενος από Κωνσταντινούπολιν τα της αποστολής του και υπεξέκαυσε τον κρατήραν της επαναστάσεως εξαιρέτως εις την Πελοπόννησον εις τοιούτον τρόπον, ώστε δεν είναι πλέον δυνατόν να κατευνασθή και να περισταλή η προς την ελευθερίαν ορμή των Ελλήνων και προ πάντων των Πελοποννησίων, ουδ’ έπαυσε να ενεργή και από το ειρημένον μοναστήριον…»


Ας δούμε τώρα και τα γραφόμενα από τον Π.Π. Γερμανό.


Αναφέρει ο Παλαιών Πατρών Γερμανός: «Εν ω δε οι Πρόκριτοι της Πελοποννήσου ενησχολούντο να θεραπεύσωσί τινας καταχρήσεις, αίτινες επροξένουν υπόνοιαν εις την Διοίκησιν, (σ.σ. δείγμα ότι οι πρόκριτοι είχαν αρχίσει να βάζουν και μερικά πράγματα στις αποθήκες τους για τη δύσκολη την ώρα…) και εσκέπτοντο περί της συλλογής των συνεισφορών, έφθασεν εις την νήσον Σπετσών Γρηγόριος τι, Δικαίος λεγόμενος (sic!) και εκείθεν μετέβη εις την Πελοπόννησον, συνεπιφέρων γράμματα από μέρους του Αλεξάνδρου Υψηλάντη προς τους Πελοποννησίους, διαλαμβάνοντα ότι η μηχανή είναι ετοίμη και ότι ουδενός άλλου δείται, ή του κινήσοντος αυτήν μοχλού και ότι μία ισχυρά δύναμις είναι σύμμαχος, και ότι να είναι οι πάντες έτοιμοι, και εντός ολίγου θέλει φθάσει και ο ίδιος εκεί, και εν ενί λόγω να ακούσωσι και να πιστεύσωσιν, όσα ήθελε τους ειπεί ο Δικαίος, ως άνθρωπος φιλαλήθης. Όθεν οι μεν Πελοποννήσιοι έμειναν εν αμηχανία περί του πρακτέου, βλέποντες το παράκαιρον και ανέτοιμον, ο δε Δικαίος, άνθρωπος απαταιών και εξωλέστατος (sic), περί μηδενός άλλου φροντίζων ειμή τίνι τρόπω να ερεθίση την ταραχήν του Έθνους, δια να πλουτήση εκ των αρπαγών, τους εβεβαίωνεν, ότι είναι τα πάντα έτοιμα, πλάττων μιλιούνια άπειρα κατατεθειμένα ένεκα τούτου εις διάφορα Ταμεία, εφόδια πολεμικά και πυροβόλα όργανα αναρίθμητα εναποκείμενα εις διαφόρους τόπους, δυνάμεις στρατιωτικάς διωρισμένας από μέρους της Ρωσσίας προς βοήθειαν των Ελλήνων, πλοία πολλά καλώς ωπλισμένα και εφωδιασμένα και άλλα τοιαύτα παίγνια της φαντασίας, τα οποία οι μεν φρόνιμοι και πείραν έχοντες των πραγμάτων εις ουδέν ελογίζοντο, οι δε άπειροι νομίζοντες τα τοιαύτα πλάσματα ως αληθή, επί τη βάσει του συστατικού οπού επέφερεν από μέρους του Υψηλάντη, κατήντησαν εις αχαλίνωτον ενθουσιασμόν, ώστε άρχησαν να κοινολογώσι το πράγμα αναφανδόν εις πολλούς και να καταγράφωσι στρατιώτας και να κάμνουν τοιαύτα κινήματα, ώστε η Διοίκησις έλαβε πολλά διδόμενα να βεβαιώση τας υπονοίας της περί του σκοπού των Ελλήνων.

Τι προτείνει λοιπόν ο Γερμανός στη Βοστίτζα; «Να γίνη σκέψις ακριβής εις τα εξής ουσιώδη κεφάλαια:

α) Αν είναι σύμφωνον όλον το Έθνος εις τοιούτον επιχείρημα, ή μόνη η Πελοπόννησος θέλει το επιχειρισθή

β) Αν ο καιρός είναι αρμόδιος, εν ω η λοιπή Ευρώπη γαληνιά

γ)Πώς άρα θέλει διατεθώσιν εις τούτο αι Ευρωπαϊκαί Δυνάμεις και μάλιστα αι γειτονικαί

δ)Αν τωόντι η Ρωσσία θέλει λάβει μέρος εις τας υποθέσεις του Έθνους των Ελλήνων και θέλει το συνδράμει και τίνι τρόπω, εν ω ειρηνεύει με την Οθωμανικήν Πόρταν

ε) Αν είναι προετοιμασία των αναγκαίων ενός πολέμου και πόθεν και πώς θέλει οικονομηθώσιν αι άφευκτοι μεγάλαι δαπάναι.

Συσκεφθέντες λοιπόν μετ’ επιστασίας εις εν έκαστον τούτων των κεφαλαίων και ιδόντες ότι το πλείστον μέρος της Ελλάδος μήτε ιδέαν περί τοιούτου πράγματος είχε και ότι το να επιχειρισθή μόνη και πρώτη η Πελοπόννησος είναι μωρία, επειδή και άλλοτε επιχειρισθείσα έπαθε τα πάνδεινα, εγκαταλειφθείσα παρά πάντων και ότι η διάθεσις της Ευρώπης και ιδιαιτέρως ο της Ρωσσίας σκοπός είναι άγνωστος, και ότι όλα τα αναγκαία ελλείπουσιν, εκετάσαντες δε, και την εσωτερικήν κατάστασιν του Έθνους, ενέκριναν άπαντες εκ συμφώνου τον καιρόν ουχ αρμόδιον και ενέκριναν να καταπαύσωσι μεν τας καταχρήσις, να προσπαθήσωσι δε να θεραπεύσωσι τας προγεγενημένας και να οικονομήσωσι το πράγμα, ώστε, ει δυνατόν, να μείνη η Διοίκησις ήσυχος και εκτός υπονοιών. Και εν τοσούτω να αποσταλώσιν άνθρωποι εις την Ρωσσίαν και εις άλλα μέρη, δια να πληροφορηθώσιν, αντω όντι η Ρωσσία έχη απόφασιν τοιαύτην περί της ελευθερίας των Ελλήνων και ποία η διάθεσις των άλλων Δυνάμεων της Ευρώπης και ούτως οδηγηθέντες να επιχειρισθώσι το πράγμα ασφαλέστερον και τακτικώτερον…»

Όπως βλέπεις αναγνώστη, η διήγηση του Π.Π.Γερμανού, συμφωνεί με εκείνην του συνεργάτη του Παπαφλέσσα, Ν. Σπηλιάδη. Πάμε να δούμε τώρα τι σημειώνει ο γραμματικός του Κολοκοτρώνη, ο Φωτάκος:

Γράφει ο Φωτάκος: «αωκα Ιανουαρίου κστ’ συνελεύσεως και σκέψεως προατείσεις περί της κοινής ωφελείας, προεβλήθησαν τα εξής, περί ων δει γενέσθαι την εξέτασιν.

α) Ει σύμφωνον άπαν το έθνος εις τον προκείμενον αγώνα και ει συνυπακούεται

β) Ποία δε είναι τα άφευκτα αναγκαία εις το έργον τούτο. Πόσα εξ αυτών έχομεν, πόσα ελλείπουσι και πόθεν να πορισθώμεν τα ελλείποντα;

γ) Τις η δύναμις του έθνους και αν εξικανή εις τον σκοπόν;

δ) Τίνι τρόπω πρέπει να γίνη η αρχή του πράγματος και πότε;

ε) Εάν συμφέρη όμως πανταχόθεν να γίνη η προσβολή, ή αλληλοδιαδόχως και πόθεν αρκτέον;

στ) Ει έχομεν ξένην δύναμίν τινα συντρέχουσαν εις το έργον, και τίνι τρόπω θέλει γίνει η συνδρομή εάν τούτο υπέσχετρο και ει βάσιμος η υπόσχεσις;

ζ) Ξένης τινός δυνάμεως αντιστάσης τι ποιητέον;

η) Τίνες οι οδηγούντες εις τα’ άλλα μέρη το έργον τούτο;

θ) Εάν συμφέρη να συνέλθωσιν εις τον κοινόν τούτον αγώνα οι εις διάφορα μέρη της Ευρώπης διεσκορπισμένοι ομογενείς και μάλιστα οι πεπαιδευμένοι;

ι) Μη δυνάμενοι να οικονομήσωμεν την εξουσίαν τι ποιητέον;

ια) Εάν προ του έργου ανακαλύψη τούτο η διοίκησις ποία οικονομία πρέπει να γίνη;

Ιδού πώς τότε εκείνοι εσκέπτοντο. Ταύτα ευρέθησαν εις την μονήν του Αγίου Γεωργίου του Βράχου καλουμένην ως προείπομεν. Ο δε τότε ηγούμενος της μονής Μπαμπούκης ηκολούθησε και αυτός εις Βοστίτσαν τον Φλέσαν. Επί μιας δε εκάστης των ειρημένων προτάσεων, ηρώτων τον Φλέσαν οι συναθροισθέντες δια να τους βεβαιώση, εάν αυτά πάντα υπάρχουν έτοιμα από την εταιρίαν, και επί καταφατική απαντήσει, τότε ήθελον λάβει τα όπλα κατά της εξουσίας. Ο δε Φλέσας, αν και απροσδοκήτως ευρέθη εις τας δεινάς ταύτας ερωτήσεις, απεκρίνετο όμως εις αυτάς καταλλήλως, αλλά δεν τον επίστευον. Μετά δε την ανάπτυξιν των ανωτέρω προτάσεων, ήλθον εις λόγους πολλούς, και τότε ο Αρχιμανδρίτης θυμωθείς τους εφοβέρισεν ότι αν δεν συγκατανεύσουν να επαναστατήσουν, αυτός είναι διατεταγμένος από την Σεβ. Αρχήν, την οποίαν παρίστανον ως πραγματικήν τότε, να μισθώση 1000 Πισινοχωρίτας και Σαμπαζότας και άλλους τόσους Μανιάτας να κάμη την αρχήν της επαναστάσεως, και όποιον πιάσουν χωρίς όπλα οι Τούρκοι, ας τον θανατώσουν…»

Ο Φωτάκος υποστηρίζει πως οι προεστοί σκέφτηκαν ακόμα και να σκοτώσουν τον Παπαφλέσσα – πράγμα δύσκολο όμως, καθώς τόσο ο ίδιος, όσο και ο αδελφός του Νικήτας (από οικογένεια προεστών και οι ίδιοι) ήσαν οπλισμένοι. Πώς δίνεται η λύση;

«Τότε ο Σωτήρης Χαραλάμπης, ο δυνατώτερος της εποχής εκείνης και τολμηρότερος, καθώς εκάθητο εις τον Τουρκικόν σοφάν (ανάκλιντρον), κλίνας τα γόνατα, ενώσας τας δύω των χειρών του παλάμας και σηκώσας αυτάς έμπροσθεν του προσώπου του, είπε μετά θαυμασμού προς την συνέλευσιν: «Ούτως άγιοι αρχιερείς και ευγενέστατοι άρχοντες, πιστεύω ότι είναι αληθή όσα ο σεβάσμιος Αρχιμανδρίτης μας είπεν (…) Αλλ’ ημείς εδώ, αφού σκοτώσωμεν τους Τούρκους, εις ποίον θα παραδοθώμεν, ποίον θα έχωμεν ανώτερον; Ο ραγιάς ευθύς αφού πάρει τα όπλα, δεν θα μας ακούη και δεν θα μας σέβεται και θα πέσωμεν εις τα χέρια εκείνου (δεικνύων τον Νικήταν), ο οποίος προ ολίγου δεν ημπορούσε να κρατήση το περούνι για να φάγη». Μετά την ομιλίαν ταύτην, σηκωθείς ο Αρχιμανδρίτης Φλέσας, εζήτηζσεν από την ομήγυριν τον λόγον να ομιλήση. Και αφού του εδόθη είπε τοιαύτα. «Άγιοι αρχιερείς και ευγενέστατοι άρχοντες, απορώ δια την ομιλίαν του Κ. Σωτηρίου Χαραλάμπη να φρονή ούτως! Εάν σκοτώσωμεν τους Τούρκους όλους, θα σκοτώσωμεν και τον Κιαμήλ-Μπέη, τον πρώτον Αγάν της Πελοποννήσου. Τότε η Ευγενεία του θα πάρη την θέσιν του». Τοιουτοτρόπως απαριθμών και άλλους επισήμους Τούρκους και μοιράζων τας θέσεις των εις τους προύχοντας, απέδειξε δια τούτου, ότι αφού λείψουν οι Τούρκοι θα έλθουν βέβαια αυτοί εις τα πράγματα…»

ΣΧΟΛΙΟ: Όπως βλέπεις αναγνώστη, οι πρόκριτοι της Βοστίτζας, δεν ζητούν τίποτε άλλο, παρά αποδείξεις των ισχυρισμών του Παπαφλέσσα. Είναι οι «άπιστοι Θωμάδες» της ελληνικής επανάστασης. Ο δε αρχιμανδρίτης, απαντά με έναν συνδυασμό ψεμάτων και αληθειών.

• Αν υποθέσουμε ότι ο Παπαφλέσσας πιστεύει κι αυτός το σενάριο περί ρωσικής υποστήριξης (το οποίο διέδιδε ο ίδιος ο Υψηλάντης), τους λέει την αλήθεια.

• Αν υποθέσουμε ότι ο Παπαφλέσσας γνωρίζει «το περί Κωνσταντινουπόλεως σχέδιο» (πάω στοίχημα ότι το πανθομολογούμενα ανόητο αυτό σενάριο ήταν δικό του πόνημα!...) τους λέει την μισή αλήθεια, καθώς οι Πολίτες έχουν δηλώσει πως δεν είναι σε θέση να το διεκπεραιώσουν.

• Σε σχέση με τους Υδραίους, λέει προφανώς ψέματα, καθώς γνωρίζει από πρώτο χέρι ότι στην Ύδρα έφαγε πόρτα και πως οι υδραίοι καραβοκύρηδες, ζήτησαν πρώτα να καεί ο τουρκικός στόλος και μετά να επιχειρήσουν εκείνοι!

Οι πρόκριτοι έχουν σαφώς πολύ περισσότερα να χάσουν από τις…αλυσίδες τους, αλλά κατά την επανάσταση του 1769, είχαν πέσει αρκετά δικά τους κεφάλια, οπότε έχουν κι αυτοί τα δίκια τους. Οι αναφορές μαρτυρούν πως σοβαρή επαναστατική προετοιμασία δεν είχε προλάβει να γίνει στην Πελοπόννησο, (καλά-καλά ο Μαυρομιχάλης δεν είχε πειστεί), η Κλεφτουριά ήταν αποδεκατισμένη και εξόριστη, ο απεσταλμένος στη Ρωσία είχε διαβεβαιώσει πως ο Καποδίστριας αρνείται κάθε ανάμειξη – κι έρχεται ουρανοκατέβατος ένας αρχιμανδρίτης να εξαγγείλει την Επανάσταση σε δύο μήνες (δύο μήνες μονάχα μένουν μέχρι την 25η Μαρτίου αναγνώστη!), χωρίς ουσιαστικά τίποτα στις βαλίτσες του, πλην κάποιων εγγράφων, πατριαρχικών και «υψηλαντικών».


ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΟΣΤΙΤΖΑ


Ουσιαστικά ο Παπαφλέσσας έχει το χρόνο με το μέρος του. Όπως κι αν έληξε η σύσκεψη στο Μοναστήρι του Αη-Γιώργη, ο Δικαίος πηγαίνει στους Δεληγιανναίους και στους Παπατσώνηδες, δύο από τους σπουδαιότερους κοτζαμπάσηδες του Μοριά και καταφέρνει να τους πείσει.

Πιο πριν, με εντολή του Παπαφλέσσα, είχαν «ελευθερωθεί» από το Πατριαρχείο, οι δυο γιοί του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, που κρατούνταν εκεί ως «όμηροι», προκειμένου να έχει αυτός το μπεηλίκι της Μάνης (δες αναγνώστη την παράγραφο «Ο ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΜΠΕΗ ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟΝ ΜΠΕΗ» στη σελίδα 14). Και γιατί γίνεται αυτό; Σύμφωνα με τον Φωτάκο «o σκοπός του Φλέσα ως προς τούτο ήτο διπλούς: Να ενοχοποιήση δηλαδή τον Πατριάρχην και τον Μαυρομιχάλην δια να ασπασθώσι το κίνημα. Διότι πολλοί έλεγον τότε και εγώ όταν ήμη εις Κωνσταντινούπολιν έμαθον, ότι κάπως δεν ήρχετο καλόν εις τον Πατριάρχην να αποφασίση το κίνημα της επαναστάσεως, φοβούμενος να μην αποτύχη τούτο ως μη ώριμον, και ούτω χαθή ολόκληρον το Έθνος. Αν και ο Πατριάρχης είχε περί τούτου κατηγηθή και ιδίως ο αρχιερεύς Δέρκων, μέλος της Συνόδου και στενός του φίλος και συμπατριώτης του Πελοποννήσιος, τον έπειθε να παραδέχεται τα της εταιρίας και τα της επαναστάσεως, διότι αύτη αφεύκτως θα γίνη και πάντοτε του έλεγε ότι «θα ρουφήξωμεν και το άγιον ποτήριον εις το ιερόν της Αγίας Σοφίας. Και αν δεν προφθάσωμεν, θα είμεθα μάρτυρες της ελευθερίας και του Χριστιανισμού».

Καλά ο Πατριάρχης. Και ο Μαυρομιχάλης;

«Ελέγετο δε τότε, ότι ο Π. Μαυρομιχάλης δεν ήθελε την επανάστασιν, αλλά τούτο δεν είναι αληθινόν. Αυτός συνεβάδιζε μετά των προυχόντων και αρχιρέων Πελοποννησίων, οίτινες εσκέπτοντο να εύρουν τον κατάλληλον καιρόν δια να επαναστατήσουν, προσπαθούντες ν’ απατώσι τους Τούρκους και φροντίζοντες περί των μέσων, πώς να ήναι ταύτα άφθονα. Είχαν δε και τον φόβον μήπως χάσουν και την εξουσίαν, γενομένης της επαναστάσεως και αποτυχούσης και εδίσταζον…»

Ουδέν καινόν υπό τον ήλιον αναγνώστη. Οι πρόκριτοι διστάζουν γιατί μαζί με το κεφάλι τους παίζουν και την περιουσία τους και την εξουσία τους. Ο Φωτάκος όμως, παρότι βρίσκεται στην αντίπαλη παράταξη των οπλαρχηγών, δεν θέλει να τους στερήσει τις όποιες αγαθές προθέσεις είχαν, ούτε τους θεωρεί «προδότες» και «αντεπαναστάτες». Επιμένει όμως και στο ταξικό ζήτημα, το ζήτημα της εξουσίας.

Η αγροτιά από την άλλη, περιμένει σήμα από τους πρόκριτους. Οι Κλέφτες λείπουν. Πώς συνεχίζει ο Δικαίος; Απευθύνεται σε δύο πανίσχυρες οικογένειες προκρίτων – τους Δεληγιανναίους και τους Παπατσώνηδες. Ειδικά οι πρώτοι, ήσαν από τους πρώτους που μυήθηκαν στην Εταιρεία και ήταν έτοιμοι από καιρό, καθώς κατά την προηγούμενη εξέγερση, οι Τούρκοι είχαν σφάξει τον πατέρα τους και το αίμα του είχε μείνει άβαφο στον τοίχο να θυμίζει το γεγονός…

«Τον Γενάρη έμαθαν οι Δεληγιανναίοι από τους Πλαπουταίους, ότι ο Κολοκοτρώνης ήλθε εις την Μάνην, εχάρηκαν και δι’ ανθρώπων των μυστικώς και εγγράφως έστειλαν και τον εκάλεσαν να συναγωνισθούν ως αδελφοί» γράφει ο Φωτάκος – και επιβεβαιώνει ο Κολοκοτρώνης: «Είχα λάβει γράμμα από τον Κανέλλο. Με επροσκαλούσε ότι είχε 10.000 άρματα και να έμβω επί κεφαλής…»

...ΚΙ ΟΙ ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΕΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ!

Στα Καλάβρυτα, ο Παπαφλέσσας βρίσκει έναν αδελφό στην προβοκάτσια – τον Νικόλαο Χριστοδούλου «Σολιώτη». «Εύρεν αυτόν κατηχημένον και ητοιμασμένον καθ’ όλα, έξυπνον και επιδέξιον, πνέοντα εκδίκησιν κατά των Τούρκων και ενθουσιάζοντα τον Φλέσαν να κάμη αρχήν εις εκείνα τα μέρη, δια να ενοχοποιηθή ολόκληρος η Επαρχία των Καλαβρύτων και ούτω να κοπούν οι σχέσεις των Τούρκων και των Ελλήνων».

Κύλησε ο τέτζερης και βρήκε το καπάκι λοιπόν. Και μ’ αυτές τις προβοκάτσιες, (που συνέβησαν αργότερα και στην Κόρινθο) υπερηφανεύονται σήμερα οι Καλαβρυτινοί, πως «η Επανάσταση ξεκίνησε από τα Καλάβρυτα!»

Με Μαυρομιχαλαίους και Δεληγιανναίους στο πλευρό του λοιπόν, αλλά και με τα υπολείμματα της Κλεφτουριάς που θα διαπρέψουν κατά την επερχόμενη Επανάσταση, ο Παπαφλέσσας βάζει τα θεμέλια στο εγχείρημά του. Θα ακολουθήσουν και οι άλλοι πρόκριτοι, αλλά κυρίως ο λαός του Μοριά, που θα σπεύσει να εκτελέσει την εντολή του Υψηλάντη για επανάσταση την 25η Μαρτίου μια ώρα αρχύτερα.

Πώς κατάφερε τελικά, να «ρίξει» ο Παπαφλέσσας τόσον κόσμο; Την απάντηση μας την δίνει και πάλι ο Φωτάκος:

«Φαίνεται δε τότε, ότι είχε μεθύσει τους ανθρώπους ο Θεός, δια να πιστεύουν τα ψεύματα ως αληθινά. Και εάν συλλογισθώμεν τώρα ανθρωπίνως, η αρχή με τα ψεύματα ήρχισε και με ψεύματα ετελείωσε και εις τα ψεύματα ακόμη είμεθα»

Αυτό το συγκλονιστικό και πάντα επίκαιρο απόσπασμα του γραμματικού του Κολοκοτρώνη, πιστεύω φίλε αναγνώστη, πως διευκρινίζει τα πάντα.

Ψεύτης ο Παπαφλέσσας, αλλά ψεύτης χρήσιμος. Αν στη θέση του εξωλέστατου βρισκόταν ένας άγιος της πατρίδας αλλά άτονος (όπως ο Δημήτριος Υψηλάντης), αν βρισκόταν ένας τολμηρός αλλά έντιμος όπως ο Περραιβός, η υπόθεση της Επανάστασης θα βούλιαζε πριν καν αρχίσει - και ήδη με τον απαγχονισμό του Πατριάρχη θα είχε λησμονηθεί μέσα στη ντροπή. Χωρίς τα ψέματα, τον τσαμπουκά, τις αλητείες του Δικαίου, το 1821 θα ήταν τόσο ξεχασμένο, όσο και το 1769. Όσοι τιμούν το ’21, αναγκαστικά τιμούν, είτε τους αρέσει, είτε όχι, και τον «εξωλέστατο».

Και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός; «Τον ειρημένον Γερμανόν οφείλει η Ιστορία να ονομάση ευεργέτην και σωτήρα και ουχί τον Γρηγόριον πατριάρχην και ιερομάρτυρα όστις τον αφορισμόν εκείνον εκδώς, παρ’ ολίγον να καταστρέψη ολόκληρον το έθνος».

Ποιος το λέει αυτό; Ο Trainman; Όχι – το γράφει ο βασικός μάρτυρας κατηγορίας του Κορδάτου κατά του Γρηγορίου. Το όνομά του; Παναγιώτης Καλεβράς…


Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 21/06/2007, 01:55:02  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
EPAITHS (σελ.1): «Tο συμπέρασμά μας λοιπόν είναι πως για το τραγικό τέλος του Pήγα και των συντρόφων του ευθύνονται πρώτ' απ' όλους ο τότε οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος ο E' και οι Φαναριώτες της Πόλης. Tα φεουδαρχικά στοιχεία και ο αντιδραστικός κλήρος εκδικηθήκανε το Pήγα. Στο πρόσωπό του έβλεπαν όχι μόνο τον ηγέτη του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος της Bαλκανικής μα και τον φλογερό προπαγανδιστή των ιδεών και αρχών της Γαλλικής Eπανάστασης» (Γ. Kορδάτος τόμ. 9ος).
Στην συνέχεια καταδίκασε και αφόρισε την εθνική μας επανάσταση τόσο απο δεοιλία προς τους Τούρκους όσο και να μήν χάσει η εκκλησία που διοικούσε τα μεγάλα της προνόμια απο την στιγμή που λάμβανε το 1/3 της περιουσίας κάθε πιστού. Ο ιστορικός Κορδάτος λέει πάνω σε αυτό το θέμα :
«...O Πατριάρχης κάλεσε σε κοινή σύσκεψη στο Πατριαρχείο τους Φαναριώτες δραγουμάνους της Πύλης και του στόλου τους παρεπιδημούντες πατριάρχες και αρχιερείς την Iερά Σύνοδο καθώς και τους Έλληνες μεγαλέμπορους, μεγαλοβιοτέχνες και προϊστάμενους των συντεχνιών για να πάρουν αποφάσεις...
O πατριάρχης με τους άλλους δεσποτάδες πήραν την απόφαση να αφορίσουν τον Yψηλάντη και το M. Σούτσο... Φυσικά στάλθηκαν οι αφορισμοί με ανώτερους κληρικούς στην Mολδοβλαχία για να μάθει ο πληθυσμός πως οι επαναστάτες είναι αφορεσμένοι» (Γ. Kορδάτος).

quote:
Sesotris (σελ.19): Ο Γιάννης Κορδάτος έγραψε από το 1924 ότι ο Γρηγόριος ο Ε΄ δεν είναι εθνομάρτυρας. Και γι' αυτό «άκουσα χυδαίες βρισιές. Ομως τα νεότερα στοιχεία που ήρθαν στο φως επιβεβαίωσαν την άποψή μου ώστε και νεότεροι αστοί δημοσιογράφοι και νεότεροι κληρικοί να παραδεχτούν τη γνώμη μου. Ενας απ' αυτούς, ο Ν. Πιπινέλης, γράφει:
"...ως ορθώς παρατηρεί ο Κορδάτος, ο θάνατος του Πατριάρχου δεν έχει, παρά την ιστορικήν αξίαν μιας ασκόπου και αδικαιολογήτου βιαιότητας η οποία εις τας παραμονάς των μεγάλων γεγονότων δε σταματά τίποτε από τας αναγκαίας εξελίξεις, αλλά δίδει εις τους διψώντας από επανάστασιν λαούς το πρόχειρον λάβαρον του εκσπώντος συναγερμού"».11


Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΔΑΤΟΣ


Φίλε αναγνώστη

Ολοκληρώνοντας αργά αλλά σταθερά, τις απαντήσεις μας στο thread, δεν θα ήταν δυνατόν να αφήσουμε ασχολίαστα και τα αποσπάσματα από το έργο του ιστορικού Γιάννη Κορδάτου, όχι μόνον εν είδη απάντησης στους συνομιλητές ή αντιπάλους μας, αλλά και διότι συγκεκριμένα αποσπάσματα του αείμνηστου ιστορικού και πολιτικού, είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα στους κύκλους της Αριστεράς και βεβαίως χρησιμοποιούνται κατά κόρον και στο Διαδίκτυο.

Άνθρωποι που δεν μπήκαν ποτέ στον κόπο να ανατρέξουν στις πηγές που παραθέτει ο Κορδάτος, χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα αποσπάσματα στις περισσότερες των περιπτώσεων με καλή πίστη, επαφιέμενοι στην επιστημονική ευσυνειδησία του μακαρίτη μπαρμπα-Γιάννη. Το κατά πόσον αυτό είναι αρκετό, ελπίζουμε να το πραγματευτούμε επαρκώς παρακάτω.

Σε ό,τι μας αφορά, δεν μπορούμε παρά να υποκλιθούμε στην προσωπικότητα του αείμνηστου μπαρμπα-Γιάννη, ενός ανθρώπου που κυριολεκτικά αφιέρωσε μια ζωή για να υπηρετήσει τα ιδανικά του από το χώρο της κομμουνιστικής Αριστεράς, χωρίς ωστόσο να διστάσει να έρθει σε ρήξη και με το ίδιο του το κόμμα. Γραμματέας ων του ΚΚΕ το 1922, θα καταδικάσει την «ιμπεριαλιστική» μικρασιατική εκστρατεία και θα καλέσει τους έλληνες στρατιώτες σε ανυπακοή. Μετά την ήττα ωστόσο και τον εποικισμό της Μακεδονίας με έλληνες πρόσφυγες, θα έρθει σε ρήξη με την παράλογη, όσο και απάνθρωπη απόφαση της Γ’ Διεθνούς να αξιώσει «αυτόνομη Μακεδονία», τονίζοντας πως δεν είναι δυνατόν να αυτονομηθεί μια περιοχή που πλέον έχει αποκτήσει σε μέγιστο βαθμό εθνική ομοιογένεια. Ο Κορδάτος πλήρωσε τη θέση του αυτή με καθαίρεση από την γενική γραμματεία του κόμματος. (Την αδιανόητη απόφαση της Διεθνούς, ανέλαβε να υπερασπιστεί - και μάλιστα ενώπιον δικαστηρίου - ο διάδοχός του, Παντελής Πουλιόπουλος, ο οποίος μάλιστα θα καθαιρεθεί αργότερα ως τροτσκιστής). Από το ΚΚΕ ο Κορδάτος θα διαγραφεί αργότερα όταν θα τολμήσει να δώσει συνέντευξη σε μια τροτσκιστική εφημερίδα της Γαλλίας – παρά ταύτα, ουδέποτε θα πάψει να στηρίζει το κόμμα του και προπαντός το πανεργατικό διεθνιστικό ιδεώδες.

Μέγιστη υπήρξε η προσφορά του Κορδάτου και στην ελληνική δημοσιογραφία. Τα πρωτοσέλιδα του «Ριζοσπάστη» του οποίου υπήρξε διευθυντής, ήσαν πρότυπα λογοτεχνικής αλλά και μαχητικής συνάμα, γραφής – και αισθητή υπήρξε η πτώση της ποιότητάς τους μετά τη διαγραφή του μπαρμπα-Γιάννη από το κόμμα. Εξαιρετικά αισθητή υπήρξε και η συμβολή του στην ελληνική ιστοριογραφία για πάμπολλους λόγους, αλλά και εξαιρετικά αμφιλεγόμενη.

Ο Κορδάτος ασχολείται με το ’21 για πρώτη φορά στο έργο του «Η κοινωνική σημασία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821», που συνέγραψε στα 34 του χρόνια και με το οποίο προσπαθεί να εφοδιάσει τους έλληνες προλεταρίους με ένα εγχειρίδιο ιστορικού υλισμού. Δυστυχώς, ο μαρξισμός του εγχειριδίου, είναι σχηματικός και προκρούστειος, στερούμενος οιουδήποτε βάθους και διαπνεόμενος από εκείνην την παιδική ασθένεια του ιστορικού υλισμού, που ονομάστηκε «οικονομισμός».

Ας αφήσουμε όμως τα πολλά λόγια και ας ρίξουμε μια ματιά στο εν λόγω δοκίμιο:

Οι προθέσεις του Κορδάτου είναι διάφανες, ώστε να μην χρειάζονται ιδιαίτερου σχολιασμού. Το γράφει ο ίδιος, πως το δοκίμιό του προορίζεται να αγοράζεται, «από τη νεολαία και από τους διδασκάλους και εργάτες»:

«Η εποχή μας για μας τους κομμουνιστές, δεν είναι εποχή της ήρεμης εργασίας του σπουδαστηρίου. Άγνωστο για πόσο καιρό λόγω της επαναστατικής περιόδου που περνούμε, για μας θα είναι άγνωστη η ησυχία, αφού ζούμε μέσα στο Εργατικό Κίνημα που παίρνει στη χώρα μας μιαν επαναστατική και συνειδητή κατεύθυνση. Γι’ αυτό, επειδή είναι άγνωστο πότε θα έλθουν για τον υποφαινόμενον ησυχώτεροι καιροί, που θα επιτρέπουν την προαγωγή θεωρητικών εργασιών, απεφάσισα να δώσω στη δημοσιότητα την παρούσα μελέτη ως ένα απλό δοκίμιο μόνο…»

Ο Κορδάτος για τη Φιλική Εταιρεία: «Τούτο έχει μεγάλη σημασία (σ.σ. ότι τα περισσότερα μέλη αυτής ήσαν έμποροι, βιομήχανοι, εφοπλισταί κλπ.) διότι επιβεβαιώνει ότι η Επανάστασις του ’21 είναι έργον της νέας αυτής τάξεως, της αστικής. Το γεγονός δε, ότι η Φιλική Εταιρεία ήτο επηρεασμένη από τας επαναστατικάς γαλλικάς ιδέας είνε εκτός αμφισβητήσεως. Είναι δε προγονοπληξία αφόρητος η επιμονή των συγγραφέων να διισχυρίζονται ότι «το αρχαίον ελληνικόν κλέος και ο προς την πίστιν και την ελευθερίαν ακοίμητος πόθος των Ελλήνων» συνετέλεσαν εις την σύμπτυξιν της Φιλικής Εταιρείας»

Καλά οι έμποροι. Αλλά οι «βιομήχανοι», οι «εφοπλισταί», πού βρέθηκαν τον ΄21; Και οι επαναστατικές γαλλικές ιδέες δεν επέστρεφαν με κάθε αφορμή στην αρχαία Ελλάδα; Και ο Παπαφλέσσας για παράδειγμα ήταν κι αυτός διαφωτιστής εμποροβιομήχανος;

Ο Υψηλάντης (…) λόγω της καταγωγής του και της θέσεώς του εις τον Ρωσσικόν στρατόν είχεν και αυτός φεουδαρχικάς ιδέας και δεν ήτο καθόλου επαναστάτης υπό την τότε έννοιαν. Εκείνο που επεδίωκεν ο Υψηλάντης ήτο να εκμεταλλευθή την πανβαλκανικήν εξέγερσιν προς όφελος των Ελλήνων φεουδαρχών οι οποίοι θα αντικαθίστων την Τουρκικήν εξουσίαν εις την Κωνσταντινούπολιν. Ονειρεύετο δηλαδή να ιδρύση έκ νέου την Βυζαντινήν Αυτοκρατορίαν χωρίς να θίξη τους φεουδαρχικούς θεσμούς».

Κάποιος που επαναστατεί, έστω και για να επανιδρύσει τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, γιατί δεν είναι επαναστάτης; Ποιος οργάνωσε την πανβαλκανική εξέγερση αν όχι ο ίδιος ο Υψηλάντης; Και πώς δεν είδε ο Κορδάτος το δημοκρατικό ριζοσπαστικό πνεύμα της Διακήρυξης του Υψηλάντη, το οποίο προτρέπει σε ανασύσταση της Δημοκρατίας;

«Έπρεπε λοιπόν οι διευθύνοντες την Φιλικής Εταιρείαν προς προσηλυτισμόν των φεουδαρχών ν’ αφίσουν να υπονοηθή ότι μία «Αρχή» διευθύνει και εξυπηρετεί τους σκοπούς της Εταιρείας. Απ’ αυτό και μόνον το δόλωμα εκινήθησαν οι Έλληνες φεουδάρχαι» (…)

Κατά το έτος 1817 η έδρα της Φιλικής Εταιρείας εξ Οδησσού μετεφέρθη εις Κωνσταντινούπολιν. Τότε και άλλοι σημαίνοντες έμποροι εμυήθησαν μεταξύ των οποίων ο πλουσιώτατος Παν. Σέκκερης εκ Τριπόλεως καταγόμενος. Κατά το 1818 είχον μυηθεί πολλοί ανώτεροι κληρικοί υπό το πρόσχημα ότι δήθεν η Ορθόδοξος Ρωσσία υποστηρίζει την μυστικήν αυτήν οργάνωσιν και διευθύνει τα κατ’ αυτής (…)

«Ο (σ.σ. Πατριάρχης) Γρηγόριος ήτο εντελώς ξένος προς το κίνημα των Φιλικών, διότι δεν ανήκεν εις την αστικήν τάξιν, αλλά εις την τάξιν του κλήρου, συνεπώς δεν ηδύνατο να ταχθή επί κεφαλής ή και να ευνοήση κίνημα προερχόμενον από τους «μισητούς φιλελεύθερους» όπως τους απεκάλει. Αυτή είνε η ιστορική αλήθεια»

Αν πολλοί ανώτεροι κληρικοί είχαν μυηθεί στα 1818, έστω και υπό το πρόσχημα ότι δήθεν η Ορθόδοξος Ρωσία κλπ., τι εμπόδιζε να πράξει το ίδιο ο Γρηγόριος;

«Ο Γρηγόριος, όχι μόνον εστάθη ο φανατικώτερος τουρκολάτρης και ο αντεθνικώτερος Πατριάρχης, αλλά και έφθασε εις το σημείον να γίνει πλαστογράφος, πράγμα που ηνάγκασε τον Κοραήν να διαμαρτυρηθεί…»

Ότι πεις σύντροφε…

«Πάντα τα αντιθέτως λεγόμενα και γραφόμενα, ότι δήθεν ο Καποδίστριας, ναι μεν δεν εδέχθη την αρχηγίαν, αλλ’ ευρέθη σύμφωνος με τον Ξάνθον, είναι πλαστογραφήματα της ιστορίας. Ο ίδιος ο Καποδίστριας, εις την Αυτοβιογραφίαν του λέγει πως, όταν τον επεσκέφθη ο Υψηλάντης δια να του ανακοινώσει την απόφασίν του και να του ζητήσει την γνώμην του, απήντησε: «Οι καταστρώσαντες…»

Αυτοβιογραφία του Καποδίστρια δεν υφίσταται. Υφίσταται ένα υπόμνημα του Καποδίστρια προς τον νέο ρώσο τσάρο, γραμμένο στα 1826 και υποβαλλόμενο μαζί με την παραίτηση του Κόμη, με ό,τι συνεπάγεται μια τέτοια κίνηση. Από τον Κορδάτο και δώθε ωστόσο, όλοι μιλάνε για «Αυτοβιογραφία»!

«Τέτοιους τουρκόφρονας έλληνας φαναριώτας γνωρίζει η ιστορία της Τουρκίας πολλούς. Αναφέρομεν μόνον δύο, τρία ονόματα, τα γνωστότερα. Ο Νικόλαος Μαυρογένης (πασάς) υπήρξεν ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντας του κατά της Ρωσσίας πολέμου κατά το 1797. Ο Ν. Μαυρογένης ήτο τόσο πιστός και αγαπητός εις τους Τούρκους, ώστε να γεννηθή η πεποίθησις ότι ήτο στα κρυφά τούρκος και όχι χριστιανός (…) Άλλος τουρκόφρων είναι ο λόγιος Κωνσταντίνος Υψηλάντης που ειργάσθη με φανατισμόν δια την τεχνικήν μόρφωσιν του τουρκικού στρατού και ιδίως των στελεχών του…»

Και ο «ευεργέτης Μουρούζης» σύντροφε; Και ο παππούς Υψηλάντης που αποκεφαλίστηκε; Και ο ίδιος ο Κ. Υψηλάντης που πολέμησε κατά της Τουρκίας στο πλευρό των Ρώσων;

«Ο Καποδίστριας κοινωνικά ήταν τοποθετημένος εις την αντίδρασιν. Επίστευεν ότι οι Έλληνες δεν μπορούν να ελευθερωθούν με επαναστατικά μέσα και μάλιστα με τας γαλλικάς δημοκρατικάς ιδέας. Μίσησε όπως όλοι οι φεουδάρχαι την δημοκρατικήν Γαλλίαν και τας ιδέας που διεκήρυξαν οι Γάλλοι δημοκράται».

Και η Επτανήσιος Πολιτεία; Και το πολίτευμα της Ελβετίας που θαυμάζει ο κόσμος όλος, το οποίο κατέστρωσε ο Καποδίστριας; Κι αυτό φεουδαρχικό είναι;

Μια σύνοψη όλων των παραπάνω θα μπορούσε να είναι η εξής: Η Φιλική Εταιρεία που απαρτιζόταν από εμπόρους, βιομηχάνους και εφοπλιστές, είχε επηρεαστεί από τις ιδέες της γαλλικής Επανάστασης. Για να τις εφαρμόσει ωστόσο στην πράξη, έπρεπε να καλύψει τους σκοπούς της από τους φεουδάρχες και γι’ αυτό έπλασε το μύθο της ρωσικής προστασίας και έβαλε επικεφαλής έναν αντιδραστικό, τον Υψηλάντη, τον γιό ενός τουρκολάτρη φαναριώτη, σκοπός του οποίου ήταν η επανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε φεουδαρχική βάση. Μαζί με τους φεουδάρχες, οι αστοί Φιλικοί ήθελαν μαζί τους και την τάξη του κλήρου, η οποία μπορούσε να συνεργαστεί με τους Φιλικούς πιστεύοντας τον μύθο περί ρωσικής προστασίας – όλη η τάξη του κλήρου, με εξαίρεση τον Πατριάρχη, ο οποίος, επειδή ανήκε στην τάξη του κλήρου, δεν θα μπορούσε να ευνοήσει ένα κίνημα που να προέρχεται από τους «μισητούς φιλελεύθερους». Κατάλαβες αναγνώστη;

Θα μπορούσε βεβαίως κανείς, να μας κατηγορήσει ότι παραβιάζουμε ανοιχτές θύρες, καθώς ο Κορδάτος προέβη αργότερα σε ευρεία αναθεώρηση του Δοκιμίου του – και δικαίως. Όπως βλέπουμε όμως στο απόσπασμα που παρέθεσε ο EPAITHS, τώρα οι «μεγαλοβιοτέχνες, οι μεγαλέμποροι και οι προϊστάμενοι των συντεχνιών» γίνονται εκείνοι που αποφασίζουν μαζί με τον Γρηγόριο για τον αφορισμό. Για τον παράδεισο ξεκίνησε η αστική τάξη και βρέθηκε στην κόλαση!

Τέτοιου είδους αποτελέσματα παράγονται όταν προσπαθεί κανείς να χωρέσει την ιστορική πραγματικότητα σε έναν προσχεδιασμένο και κακοσχεδιασμένο προκρούστη. Τουλάχιστον όμως, αν ήταν φανατικός ο Κορδάτος, ήταν δικαιολογημένα φανατικός απέναντι σ’ έναν θεσμό που τον γυρνούσε από φυλακή σε φυλακή. Τι νόημα έχει ένας τέτοιος φανατισμός σήμερα;

Πάμε παρακάτω ωστόσο – να διαβάσουμε και κάτι ακόμα πιο «φρέσκο»…


Ο ΜΑΡΤΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΛΕΒΡΑΣ

Φίλε Αναγνώστη

Στην «Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας», ο Κορδάτος παραθέτει τη μαρτυρία ενός «παλιού αγωνιστή», του Παναγιώτη Καλεβρά, τον οποίον είδαμε στο προηγούμενο post να εξυμνεί τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, διότι (όπως υποστήριζε) σε αντίθεση με τον Γρηγόριο τον Ε’ που κατέστρεψε την Επανάσταση, εκείνος ευλόγησε την σημαία της Επανάστασης την 25η Μαρτίου 1821.

Εκείνο όμως που ενδιαφέρει τον Κορδάτο, δεν είναι οι ύμνοι του Καλεβρά προς τον Γερμανό, αλλά το πώς καταδικάζει τον Γρηγόριο, ότι αποδυνάμωσε ουσιαστικά τον Ιερό Λόχο. Γράφει λοιπόν ο Καλεβράς (και αντιγράφει ο Κορδάτος):

«Ο Πατριάρχης (ύστερα από τη σύσκεψή του με τον Σεχ-ιλ-σιλάμη και τους Πατριάρχες Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας) μεταβάς εις ο Πατριαρχείον την αυτήν νύκτα, εξέδωκεν αφορισμόν καθ’ όλων των χριστιανών, όσοι λάβωσιν όπλα ανά χείρας εναντίον της Τουρκικής Δυναστείας. Τον δε αφορισμόν διέταξε να εκφωνήσωσι άπασαι αι Εκκλησίαι Κωνσταντινουπόλεως, Βουλγαρίας, Σερβίας, Μαυροβουνίου, Βλαχομπογδανίας και απάσης της Ελλάδος. Τούτου δε διαταχθέντος, συνέβησαν πολλαί κατακραυγαί κατά του Πατριάρχου και μάλιστα εις την εν Ιασίω Εκκλησίαν κατεβίβασαν από του άμβωνος οι Έλληνες τον τολμήσαντα να εκφωνήση τον αφορισμόν αρχιμανδρίτην και κατεσπάραξαν αυτόν κρυφίως, διακόψαντες εις τέσσαρα κομμάτια. Επομένως η του αφορισμού είδησις έφθασεν εις τον στρατόν του Υψηλάντου και παρευθύς ενεκρώθη ο ζήλος του πολέμου καθ’ όλον το στρατόπεδον συγκροτούμενον ως επί το πλείστον από Βλάχων, Σέρβων, Βουλγάρων και Ελλήνων, απωλεσάντων πάσαν στρατιωτικήν πειθαρχίαν, απελπισθέντων τραπέντων εις ληστείας και εις φυγήν. Ταύτα συνέβησαν ένεκα του αποτροπαίου εκείνου αφορισμού, εξ ου εκινδύνευσε σύμπαν το έθνος». (Π. Καλεβρά: «Η εν Ελλάδι πολυκέφαλος Πολιτική Λερναία Ύδρα» Αθήναι 1866, σ.11) (η υπογράμμιση ανήκει στον ίδιο τον Κορδάτο).

Το πρώτο που διακρίνει κανείς εδώ, είναι η αναφορά ότι για τον αφορισμό συσκέφθηκαν τρεις Πατριάρχες, μεταξύ των οποίων και ο Αλεξανδρείας. Όμως, ο Αλεξανδρείας, όπως ήδη είδαμε στη σελίδα 21, όχι μόνον δεν συσκέφθηκε και δεν συνυπέγραψε αφορισμό, αλλά την ίδια περίοδο, είχε μυηθεί επισήμως στη Φιλική Εταιρεία, βρισκόταν στην Πάτμο και ευλόγησε τη σημαία της Επανάστασης στη γενέτειρά του. Το λάθος του «παλιού αγωνιστή» περνάει ασχολίαστο από τον Κορδάτο, ο οποίος τουλάχιστον, τον Φιλήμωνα έπρεπε να τον είχε διαβάσει…

Πιο κάτω, ο Καλεβράς καταγγέλλει κάτι πιο σοβαρό:

«Η επαναστατική προς τους Έλληνας προκήρυξις του Αλεξ. Υψηλάντου έφθασεν εις Κωνσταντινούπολιν προς τον Πατριάρχην…τον Φεβρουάριον του 1821 έτους. Ταυτοχρόνως δε, εστάλησαν και οδηγίαι εις τον Πατριάρχην υπό του Υψηλάντου και υπό του εν Οδησσώ Συμβουλίου των Εταιριστών, εξαιτουμένων να φανή γενναίος, να ευλογήση την σημαίαν της επαναστάσεως, να δώση εις τους συνωμότας το σύνθημα και έπειτα, εάν ήθελε ν’ αναχωρήση εις Πελοπόννησον, ή εις Οδησσόν, δι’ ό και πλοίον υπήρχεν έτοιμον και τεσσαράκοντα χιλιάδας γρόσια δι’ έξοδα αυτού. Μάτην ανέμενεν ο Κωνσταντίν-βεης, Υδραίος, γενικός διοικητής του τουρκικού στόλου, αποπλέων, το παρά του Πατριάρχου ελπιζόμενον σύνθημα, ίνα ορμήση μετά 700 γενναίων ναυτών, ωρκισμένων προς τούτο,ανδρών ικανών ίνα επιπέσωσι και κυριεύσωσιν όλον τον τουρκικόν στόλον αμαχητί, διότι έκαστον πλοίον είχε μόνον 15 έως 30 ναύτας απειροπολέμους, υπηρέτας ως ειπείν της καθαριότητος. Μάτην επίσης ανέμενον το σύνθημα και της ξηράς γενναία της Εταιρείας πολυάριθμα μέλη, όπως ρίψωσι πυρ εις τέσσαρα πέντε μέρη της Κωνσταντινουπόλεως, καθ’ ότι, κατά την έκπαλαι συνήθειαν, ο Σουλτάνος μετά των υπουργών του ώφειλε να εξέλθη ως επί πάσης πυρκαϊάς, προς απόσβεσιν. Κατ’ εκείνην την περίστασιν ήσαν ωρισμένοι οι μεν της Εταιρείας των Φιλικών, γενναιώτεροι άνδρες να εξορμήσωσι δια ξιφιδίων και να φονεύσωσιν αυτούς, οι δε άλλοι να αρπάσωσιν όλα τα όπλα από της οπλοθήκης, να τα διανείμωσιν εις τους συνωμότας της Εταιρείας και λοιπούς, διότι όλοι οι Τούρκοι ήσαν αμέριμκνοι και ουδ’ εγχειρίδιον είχον μεθεαυτών…» (σημ. Οι υπογραμμίσεις δικές μου)

Εδώ βλέπουμε ένα σωστό περιβόλι δεδομένων. Κάποια, είναι ίσως σωστά, κάποια άλλα είναι εξόφθαλμα λάθος. Είναι δυνατόν αναγνώστη, ο Υψηλάντης να επαφίετο στον 80βάλε Γρηγόριο να κηρύξει την Επανάσταση στην Κωνσταντινούπολη; Δεν υπήρχε Εφορία των Φιλικών στην Πόλη; Δεν υπήρχαν νεώτεροι, επαναστατικότεροι; Οι Μουρούζηδες έστω που ήταν τριαντάρηδες; Κι ύστερα – είναι δυνατόν ο Υψηλάντης να πρότεινε στον Γρηγόριο να κηρύξει την Επανάσταση και μετά να την κοπανήσει για την Πελοπόννησο αφήνοντας τις εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες της Πόλης στα κρύα του λουτρού; Ή το άλλο; Η κατάληψη του τουρκικού στόλου με 700 γενναίους ναύτες και η κατάληψη της τουρκικής οπλοθήκης από τους λίγους κομάντος; Όλα αυτά κρέμονταν από τον…Γρηγόριο και αυτός τα συγκράτησε να μην γίνουν;

Εδώ έχουμε βεβαίως, άλλη μία βερσιόν, του περίφημου «Μερικού περί της Κωνσταντινουπόλεως Σχεδίου» (τμήματα του οποίου παραθέσαμε στη σελ. 24) για την πατρότητα του οποίου όλοι αναρωτιούνται, σκεπτόμενοι πως δεν είναι δυνατόν ένας Υψηλάντης να έχει συλλάβει ένα τέτοιο σχέδιο – και ο Καλεβράς στα 1866 επιστρέφει στο ίδιο σενάριο.

Τι σχολιάζει ο Κορδάτος; Φαίνεται πως αυτά που γράφει ο Καλεβράς απηχούν στοματικές παραδόσεις που κατά μεγάλο ποσοστό περιγράφουν σωστά τη στάση που κράτησεν ο Γρηγόριος. Εξάλλου έμμεσα ο Σπ. Τρικούπης επιβεβαιώνει αυτά που γράφει ο Καλεβράς: «Ο Γρηγόριος - γράφει – στις τελευταίες του στιγμές, έλεγε πως είναι αθώος και ότι «απέτρεπε τους φιλεπαναστάτας δια το τοιούτον εθνοφθόρον τόλμημα και ουδέποτε υπήρξεν συνωμότης εταίρος». Αν ο Γρηγόριος έμπαινε επικεφαλής της επανάστασης, η κατάσταση θα ήταν διαφορετική. Θα ξεσηκώνονταν όλοι οι ραγιάδες με το πρώτο και ακόμα και οι Βαλκανικοί λαοί. Τότε θα του άξιζε το στεφάνι του εθνομάρτυρα».

Με στοματικές παραδόσεις λοιπόν, που μεταφέρουν «παλιοί αγωνιστές» τύπου Καλεβρά και δυο-τρία μισόλογα του Τρικούπη, έδεσε το γλυκό!

Να το δεχθούμε; Όχι, προτού ψάξουμε να βρούμε, από πού κρατά η σκούφια του Καλεβρά!

Ο Παναγιώτης Καλεβράς λοιπόν, στα δύο βιβλία που εξέδωσε, δηλώνει «ιερολοχίτης και λοχαγός της βασιλικής φάλαγγας» όπως επίσης και γραμματικός του Γκούρα. Το όνομά του ωστόσο, δεν κοσμεί καμία εγκυκλοπαίδεια (λες να πρόκειται περί συνωμοσίας;). Δεν ανευρίσκεται επίσης, ούτε στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, ή για την ακρίβεια αναφέρεται κάποιος Παναγιώτης Καλεβράς που διεκδικεί από την κυβέρνηση να τον αποζημιώσει «δια τα όσα εις την πατρίδα του Προύσσαν εγκατέλειπεν υποστατικά»…

Ας είναι όμως. Αφού ο Trainman δεν έχει τον κατάλογο των Ιερολοχιτών, δεν μπορεί να υποστηρίξει πως ο Καλεβράς γράφει ψευτιές. Σίγουρα όμως, δεν είναι, ούτε χιλίαρχος, ούτε εκατόνταρχος, ούτε αναφέρεται να στέκει πλάι στον Υψηλάντη για να γνωρίζει τι είδους επιστολές έστελνε στον Πατριάρχη και γιατί. Ας δεχθούμε ωστόσο, πως ο μάρτυς κατηγορίας του Κορδάτου, είναι όντως ένας από τους παλιούς άσημους, αλλά αγνούς αγωνιστές του ‘21. Τι άλλο γράφει στο βιβλίο του «Η πολυκέφαλος λερναία ύδρα» που ο Κορδάτος ξέχασε να αναφέρει;

Θέλεις αναγνώστη να μάθεις γιατί ο Καποδίστριας καταδίκασε την επανάσταση;

«Προς εκμηδένησιν δε της ελληνικής επαναστάσεως συσκεφθέντες μυστικώς και προσηκόντως, ανεκοίνωσαν προς τον πληρεξούσιον της Ρωσσίας Καποδίστριαν (σ.σ. οι σύμμαχοι της Ιεράς Συμμαχίας), τας κατ’ αυτής υποψίας των, διακηρύξαντες αυτώ, ότι η Αγγλία θέλει κατακτήσει όλας τας νήσους του Αιγαίου, η Γαλλία την Πελοπόννησον και όλην την Στεράν Ελλάδα, η Αυστρία όλας τας Σλαβικάς φυλάς, η δε Ρωσσία, έστω την μικράν Ασίαν, αποσιωπήσαντες την τύχην της Κωνσταντινουπόλεως. Βλέπων δε ο Καποδίστριας, ότι κατ’ αυτόν τον τρόπον, αφ’ ενός μεν εκινδύνευε να καταστραφή το Ελληνικόν Έθνος, πολιτικώς τε και θρησκευτικώς και εματαιούτο η επανάστασις, σκεπτόμενος δε αφ’ ετέρου ότι ενδέχετο να περιπέση το έθνος υπό Ευρωπαϊκήν τινα δυναστείαν και θεωρών τον ζυγόν τούτον χειρότερον του τουρκικού, ηναγκάσθη ν’ αρνηθή, ειπών ότι η Ρωσσία ουδεμίαν είχεν είδησιν και ότι αυθόρμητον το Ελληνικόν έθνος επανεστάτησεν…»

Εν ολίγοις, ο Καποδίστριας απαρνήθηκε την ελληνική Επανάσταση στο Λάιμπαχ, για να μην διαμελιστεί η Ελλάδα από τους δυτικούς συμμάχους και πάρει η Ρωσία την Μικρά Ασία! Και ο Τσάρος δεν πήρε είδηση ότι θα έχανε το λουκούμι. Ωραία - αλλά, γιατί κατηγορείται τότε ο Γρηγόριος και οι Φαναριώτες, που υπερασπίστηκαν την Πόλη στα 1807 απέναντι στους Άγγλους;

Πάμε παρακάτω: Ποιες ήταν οι συνέπειες του αφορισμού του Πατριάρχη;

«Ο Γρηγόριος…δια του αφορισμού υπέρ του Σουλτάνου, ενέκρωσε τον στρατόν της Βλαχομπογδανίας, κατέπληξε την Σερβίαν, κατεπτόησε την Βουλγαρίαν, εμπόδισε παν κίνημα εν τη Κωνσταντινουπόλει και αλλαχόσε της Ελλάδος και κατά συνέπειαν διεκυβεύθη η επανάστασις και ο σκοπός της Εταιρείας των Φιλικών…»

Σκέτη συμφορά για την ανθρωπότητα ο Γρηγόριος αναγνώστη. Για όλα εκείνος φταίει – και όχι μόνον για τους Έλληνες, αλλά και για τους Σέρβους και για τους Βούλγαρους. Μόνον για τους Αλβανούς δεν γράφει τίποτα ο Καλεβράς…

Και τέλος, η άγνωστη συμφωνία, η μεγίστη όλων των εποχών: Ο Καλεβράς ισχυρίζεται ότι εξερευνώντας τη Βιβλιοθήκη του Ζωσιμά…

«…εύρεν διάφορα χειρόγραφα προς τύπωσιν (διότι είχε και τυπογραφείον χωριστόν ίδιόν του ο Ζωσιμάς) εν οις ήτον και το ιδιόχειρον χειρόγραφον του σοφού Ευγενίου του Βουλγάρεως με την υπογραφήν του διαλαμβάνων ούτω πως «ο Βολταίρ και ο Ευγένιος ο Βούλγαρις συμμαθηταί όντες, όταν ετελείωσαν τας σπουδάς των, ήλθον εις ομιλίαν περί του, ποία φιλοσοφική αίρεσις ωφέλησε την κοινωνίαν και φιλονικείας γενομένης απεδείχθη και παρεδέχθη, η του Πυθαγόρα εκτός της μετεμψυχώσεως (…) Αλλά πολιορκηθείς ο Καλεβράς εις το φρούριον των Αθηνών επί Κιουταχή κατά το 1827 έτος, βόμβα τουρκική επιπεσούσα ανελπίστως εις το κιβώτιόν του, κατέστρεψεν, ου μόνον αυτό, αλλά και άλλα έγγραφα μυστικά, χρησιμεύοντα εν καιρώ τω δέοντι δια την μέλλουσαν ιστορίαν της Ελλάδος. Καθ’ ότι οι δύο ούτοι σοφοί και πεπαιδευμένοι άνδρες, εσυμφώνησαν τελευταίον μυστικώς, ότι ο μεν Βλοταίρ να γενή Πάπας εις την Ρώμην, ο δε Ευγένιος Οικουμενικός Πατριάρχης εις την Κωνσταντινούπολιν, και να προσκαλέσουν όλας τας χριστιανικάς αιρέσεις εις γενικήν Οικουμενικήν Σύνοδον, όπως διορθώσωσι τα κακώς κείμενα του χριστιανισμού».

Ο Βολταίρος Πάπας της Ρώμης και μάλιστα με υπογραφή του Ευγενίου του Βουλγάρεως; Γιατί όχι; Αφού το λέει ο Καλεβράς, κάτι θα ξέρει. Κρίμα μόνο που η βόμβα κατέστρεψε το μοναδικό αυτό ντοκουμέντο, το οποίο θα άλλαζε την πολιτιστική ιστορία του δυτικού ημισφαιρίου τουλάχιστον…

Για να τελειώνουμε αναγνώστη: Ο Trainman δεν είναι ιστορικός και μπορεί για όλα να έχει δίκιο ο Κορδάτος – και ο Καλεβράς. Ποιος ωστόσο απ’ όσους διάβασαν την «Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας» του Κορδάτου αναρωτήθηκε για την αξιοπιστία των πηγών του;

Από πλευράς μας, θα συστήσουμε στον αναγνώστη να περιμένει για μιαν απάντηση σε σχέση με «το πλοίο που περίμενε τον Πατριάρχη να τον πάει στην Πελοπόννησο» γιατί η πληροφορία αυτή, κάπου, κάπως και με κάποιον τρόπο, διασταυρώνεται. Θα την παραθέσουμε όταν μιλήσουμε για την επικοινωνία Υψηλάντη και Γρηγορίου, αφού δούμε πρώτα τα του αφορισμού.

Να μην ξεχάσω επίσης και ένα άλλο παράδοξο: Ο Trainman συμφωνεί με τον μάρτυρα του Κορδάτου, Παναγιώτη Καλεβρά, κατά κάποιον ιδιόμορφο τρόπο, σε ένα και μοναδικό συμπέρασμα του τελευταίου:

«Ο Πατριάρχης Γρηγόριος δυστυχώς, εμπόδιζε λέγων: «Μη κινηθήτε ακόμη, διότι περιμένω απάντησιν από της Ρωσίας…». Αγνοείται πώς εξέλαβε την προκήρυξιν του Υψηλάντου. Μη ειδώς δε τα διατρέξαντα κατά την εν Λαϊμπάχ σύνοδον των ευρωπαϊκών δυνάμεων και νομίσας αυτά ως ραδιουργίας τινών, εμπόδιζε παν κίνημα. Αλλά και η Ρωσσία, φοβούμενη μη ανακαλυφθή και συλληφθή επ’ αυτοφώρω βοηθούσα τους Έλληνας και ως εκ τούτου ακυρωθή το πρωτόκολλον της ουδετερότητος δεν τον απήντησεν ουδαμώς…»

Δυστυχώς, την παραπάνω παράγραφο ο Κορδάτος την έχει πετσοκόψει. Έχει αφαιρέσει τη λέξη «ακόμη», ώστε να μένει σκέτη η εντολή «μη κινηθήτε» και να μένει στον αναγνώστη η εντύπωση πως ο Γρηγόριος ήταν κατά της Επανάστασης, ούτως ή άλλως. Και έχει αποσιωπήσει την αιτίαση του Καλεβρά, ότι η Ρωσσία, δεν απάντησε στον Πατριάρχη καθόλου, ενώ εκείνος περίμενε την απάντησή της. Το κείμενο του Κορδάτου, μένει στο «εμπόδιζε παν κίνημα…»

Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
EPAITHS
Μέλος 2ης Βαθμίδας

Greece
244 Μηνύματα		 Απεστάλη: 21/06/2007, 13:16:29  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους EPAITHS  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
Αγαπητέ Trainman
Βρήκα τον χρόνο να σχολιάσω τα κείμενα σου και να παρουσιάσω επικλεκτικά την δική μου γνώμη, θα προσπαθήσω να αναφερθώ γενικά
γύρω απο όλα τα πρόσωπα που παρουσιάζεις στα στοιχεία σου.
Αρχικά να σε συγχαρώ για τον πλούτο των γνώσεων σου, και προπαντώς για την αμεροληψία και πλήρη ουδετερότητα που μας παρουσιάζεις τα γεγονότα, όσο πολύ λίγοι άσχετα με το εάν διαφωνούμε σε βασικά σημεία. Δέν είμαι η σκιά τον μακεδώνα, ο macedon είναι macedon και ο EPAITHS είναι EPAITHS σε διαβεβαιώ οτι ούτε κάν προσωπικό μήνυμα δέν έχουμε ανταλλάξει.
Απλούστατα τον θαυμάζω για την συνολική τουμ προσφορά, την αξιοπιστία των λόγων του, και την μόρφωση του όσο κανένα άλλο μέλος του Esoterica. Αλλά τα πράγματα σταματούν εδώ!!
Ξεκινώ με την ανατροπή δεδομένων σχετικά με τον Παπαφλέσσα και στην συνέχεια θα αναφερθώ γύρω απο τον πατριάρχη Γρηγόριο. Εγώ τον Παπαφλέσσα θα τον χαρακτήριζα φανατικό πατριώτη και μισότουρκο με τεράστια παθολογική αγάπη για την πατρίδα του αλλά ταυτόχρονα άμυαλο και επιπόλαιο. Σωστά τον χαρακτήρισε ο Γερμανός "εξωιλέστατο και απατεώνα" αλλά όλες τις απάτες του, μερικές απο τις οποίες ήταν προκλητικά μεγάλου βαθμού τις έκανε μονάχα απο τεράστια αγάπη για την πατρίδα του και μίσος προς τον δυνάστη.
Θα έλεγα οτι είχε το ίδιο σύνδρομο με τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη άσχετα με το εάν ο τελευταίος δέν
έκανε τις ακρότητες του Παπαφλέσσα. Αλλά και ο Υψηλάντης παρασυρόμενος απο την τεράστια αγάπη του για την πατρίδα έκανε
επιπόλαιες κινήσεις χωρίς διορατικότητα, χωρίς να ζυγίζει σωστά τα πράγματα. Διακήρυττε και νόμιζε οτι είχε την πλήρη συμπαράσταση του τσάρου Αλέξανδρου του 1ου που ήταν υπασπιστής του.
Αλλά όταν κήρυξε την επανάσταση στην Μολδαβία στις 22/2/1821 ο τσάρος όχι μονάχα τον άφησε στα κρυα του λουτρού, αλλά τον καθαίρεσε απο υπασπιστή του, επέτρεψε τους Τούρκους να μπούν στα εδάφη της Μολδαβίας και να καταπνίξουν εύκολα την επανάσταση παραβιάζοντας παλιότερη μεταξύ τους συνθήκη. Και σάν να μήν έφθανε αυτό αργότερα συνελήφθη στην Βιέννη, φυλακίστηκε αρρώστησε στην φυλακή και πέθανε νεώτατος μόλις 36 ετών αμέσως
μετά την αποφυλάκιση του.
Άν προσπαθούσε να πάρει την γνώμη του τσάρου, και βασιζόταν σε αυτήν πρίν προβεί σε οποιαδήποτε επαναστατική κίνηση θα είχε η επανάσταση στην Μολδαβία και ο ίδιος μαζί της τέτοια τύχη?
Οι ενέργειες αυτές έρχονταν σε αντίθεση με αυτές του εθνάρχη Καποδίστρια ενός ανθρώπου σοφού, διορατικού και ισορροπημένου. Ο
Καποδίστριας σάν ΥΠΕΞ του τσάρου γνώριζε απο πρώτο χέρι την αρνητική γνώμη του ειδικά εκείνο τον καιρό ένεκα "Ιεράς Συμμαχίας". Για τον λόγο αυτό ήταν αντίθετος σε οποιαδήποτε επαναστατική κίνηση, ΚΑΙ μόλις είδε οτι ο τσάρος κοντράρισε ολοφάνερα τα Ελληνικά δίκαια άν και ο καλύτερος υπάλληλος του παραιτήθηκε αμέσως αυτοβούλως, πούλησε όλη του την περιουσία υπέρ του αγώνα και αποσύρθηκε απένταρος στην Βιέννη. Είχε και αυτός αγάπη για την πατρίδα άσχετα με το εάν δέν είχε το πάθος του Υψηλάντη, και προπαντώς του Παπαφλέσσα αλλά δέν έκανε βουτιές στο κενό.
Όπως παρατήρησες η "τρέλα" του Παπαφλέσσα βγήκε σε καλό στο ίδιο το έθνος μας γιατί αμέσως η επανάσταση στέφθηκε με επιτυχία σε όλα τα επίπεδα στην Ν.Ελλάδα. Και εάν ο σουλτάνος δέν έβγαζε το κρυφό του χαρτί τον αιμοβόρο Τουρκαλβανό Αιγύπτιο πρίγκηπα Ιμπραήμ η απελευθέρωση θα ήταν θέμα ρουτίνας χωρίς κάν την επέμβαση ξένων δυνάμεων. Αλλά ο Καποδίστριας ήταν σε γνώση όλων αυτών.Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
EPAITHS
Μέλος 2ης Βαθμίδας

Greece
244 Μηνύματα		 Απεστάλη: 21/06/2007, 13:18:54  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους EPAITHS  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
Έρχομαι τώρα στον πατριάρχη Γρηγόριο τον 5ο, ωραία ήταν εξαναγκασμένος να υπηρετεί με την βία τον σουλτάνο λόγω της θέσης του άσχετα με τις προσωπικές του προθέσεις αλλά τα πάντα έχουν κάποιο όριο. Τον είδαμε αρχικά να στέλνει λίβελους αφορισμούς κατα των Γάλλων όταν κατέλαβαν τα Επτάνησα στην πρώτη περίοδο της θητείας του. Αμέσως μετά στην δεύτερη θητεία του τον είδαμε ο ίδιος να στέκεται απλός εργάτης υπο τις διαταγές του Γάλλου στρατηγού του Ναπολέωντα Σεβαστιανού στήνοντας προμαχώνες για να σώσει τον σουλτάνο και τους Γάλλους στην ΚΠολη απο την Αγγλική επίθεση!!
Είναι σοβαρά πράγματα αυτά ή λίγο ανισσόροπα?
Μου θυμίζουν τον ιδιωτικό υπάλληλο που προσπαθεί με νύχια και δόντια να επιδείξει τον καλύτερο χαρακτήρα στον εργοδότη του προκειμένου να πάρει αύξηση μισθού. Συμφωνώ οτι και πολλοί Φαναριώτες υπηρέτησαν υποκριτικά τον σουλτάνο και απο την άλλη πλευρά εργάζονταν κρυφά υπέρ των Ελλήνων με αποτέλεσμα να χάσουν το κεφάλι του όπως οι Μουρούζηδες, ο Ν.Σούτσος. Αυτοί όμως αποδεδειγμένα κάτι πρόσφεραν σημαντικό, ενώ η προσφορά του Γρηγόριου ήταν κατα την γνώμη μου ψιλοπράγματα (όπως εκεί που προσπάθησε να σώσει τα ανίψια του Δεληγιανναίους) που δέν μπορούν να με πείσουν. Εγώ πάντως αφήνω κάποιο ανοιχτό παραθυράκι οτι μπορεί να είχε μιά στο τόσο καλή πρόθεση αλλά αυτό με την γενική του στάση δέν μπορεί να αποδειχτεί.
Ο αφορισμός έφερε αμηχανία και απογοήτευση σε όλους τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δέν χρειάστηκε να βρεθεί ο ασήμαντος Καλεβράς του συγγραφέα μου Κορδάτου, το λέει η απλή λογική. Για το εάν ο σουλτάνος θα έσφαζε τον χριστιανικό πληθυσμό της ΚΠολης άν δέν γινόταν ο αφορισμός επέτρεψε μου να έχω επιφυλάξεις. Ο γενικός ξεσηκωμός κάθε χριστιανικού στοιχείου όχι μόνο εντός, αλλά και εκτός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας θα έκανε τον σουλτάνο να το σκεφτεί πολύ καλά πρίν άρει αυτή την απόφαση. Το καλύτερο που θα είχε να κάνει σάν σωστός πατριώτης θα ήταν να ευλογήσει τα όπλα και να παραιτηθεί ή να δραπετεύσει.
Σε τελική ανάλυση γιατί να κυνηγάει συνέχεια την πατριαρχική θέση αφού είναι θέση υπηρεσίας στον σουλτάνο, χάθηκε να πάει να βρεί να προσφέρει κάτι απο κάποια άλλη μεριά, ή ήταν τόσο πολύ πορωμένος με την εξουσία?
Το οτι εκτελέστηκε απο τους Τούρκους δέν είναι άμεση απόδειξη οτι ήταν και εχθρός του. Όπως έχεις αναφέρει και εσύ σε παραδείγματα παραπάνω άθλιοι προδότες όπως ο Ασημάκης που πρόδωσαν στους Τούρκους μυστικά εκτελέστηκαν σε 1 - 2 χρόνια μετά το πέρας της υπηρεσίας τους. Δέν βάζω τον Γρηγόριο στην ίδια κατηγορία αλλά θέλω να δείξω οτι έχθρα και εκτέλεση είναι πράγματα που δέν συμβαδίζουν απαραίτητα.
Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 22/06/2007, 00:29:24  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)

Αγαπητέ EPAITHS

Χαίρομαι που μπορούμε να κάνουμε έναν καλόπιστο διάλογο, έστω και μετά από 28 σελίδες. Για τα δύο σου δε, τελευταία post, είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος, όχι διότι κατάφερα να αλλάξεις την άλφα ή την βήτα άποψή σου για τον Γρηγόριο, αλλά διότι πιστεύω πως κατάφερα να δείξω, έστω και σε σένα, (που βρήκες το θάρρος να ξαναμπείς σε διάλογο μαζί μου) πως η κρίση των προσώπων που πρωταγωνίστησαν σ’ αυτήν την περίεργη και ιδιόμορφη ελληνική Επανάσταση…

…δεν είναι μονοσήμαντη
…δεν είναι εύκολη
…δεν μπορεί να γίνει επί τη βάσει σύγχρονων ρόλων ή θεσμικών μοντέλων
…δεν μπορεί να εξαχθεί παρά μόνον μετά από μελέτη ενός συνόλου δεδομένων και όχι από μεμονωμένα τσιτάτα
…δεν μπορεί να εξαχθεί, παρά μόνον λαμβάνοντας υπ’ όψη την σύνδεση θεσμών και ανθρώπων στο πλαίσιο της δουλείας στην οποία βρισκόμασταν επί Τουρκοκρατίας.

Ελπίζω επίσης, να έχεις ήδη αντιληφθεί, πως στην πιάτσα κυκλοφορούν έντυπα και άνθρωποι με κακές προθέσεις, που κακοποιούν την ιστορία προκειμένου να παρουσιάσουν τις δικές τους μανιχαϊστικές αντιλήψεις εναντίον της Εκκλησίας, όπως αντιστοίχως είχε πράξει και η ίδια η Εκκλησία στο παρελθόν.

Από κει και πέρα, παρ’ όλο που ακόμη δεν έφθασα στο τέλος της «εξιστόρησής» μου, (για τον αφορισμό και το κλίμα υπό το οποίο συνετάχθη, περίμενε το επόμενο post μου) επέτρεψέ μου να σου δώσω προς το παρόν τις παρακάτω απαντήσεις:

quote:
EPAITHS: Σωστά τον χαρακτήρισε ο Γερμανός "εξωιλέστατο και απατεώνα" αλλά όλες τις απάτες του, μερικές απο τις οποίες ήταν προκλητικά μεγάλου βαθμού τις έκανε μονάχα απο τεράστια αγάπη για την πατρίδα του και μίσος προς τον δυνάστη.

Οι απάτες που ήταν από τεράστια αγάπη για την πατρίδα και μίσος προς τον δυνάστη, (αναμφισβήτητα χαρακτηριστικά της ψυχοσύνθεσης του Παπαφλέσσα) υπήρξαν τωόντι σωτήριες. Το ξαναγράφω εδώ, για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για την άποψή μου. Από κει και πέρα EPAITHS, πιστεύω πως ο Παπαφλέσσας είχε ξεκάθαρα αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως η φιλαυτία, η αρχομανία, οι κακοί τρόποι. Το γεγονός ότι με δυσκολία συναντά κανείς καλή κουβέντα για κείνον στις εξιστορήσεις της εποχής, (αν εξαιρέσουμε βεβαίως τις αναφορές για τη γενναιότητά του και τη μαχητικότητά του) δεν είναι τυχαίο.

Όταν σπουδάζουμε τις προσωπικότητες αυτές, έχουμε πάντα την τάση μιας αγιογράφησης – κι όσο πιο ρομαντικοί είμαστε, τόσο περισσότερο. Αυτό είναι καλό για παιδιά της Στ’ Δημοτικού (εξ ου και η εναντίωσή μου στο σύγγραμμα της Ρεπούση), αλλά όσο μεγαλώνουμε μπορούμε νομίζω να βλέπουμε τα πράγματα πιο ξεκάθαρα. Γιατί ο Παπαφλέσσας να μην ήταν «εξωλέστατος» σε καθαρά ηθικό επίπεδο; Γιατί να μην δεχθώ ως δικαιολογημένες τις διαμαρτυρίες των Φιλικών – του Σέκερη για παράδειγμα, ο οποίος χρεωκόπησε χρηματοδοτώντας τον Αγώνα, βλέποντας τον Δικαίο να μπεκροπίνει στο Βουκουρέστι χωρίς να εργάζεται πουθενά;

Πάμπολλα αντίστοιχα θα μπορούσα να γράψω και για άλλες μορφές του Αγώνα. Δεν ήσαν ούτε άγιοι, ούτε εξωγήινοι. Άνθρωποι με σάρκα και οστά, αδυναμίες και πάθη ήσαν. Άνθρωποι σαν εμάς.

quote:
EPAITHS: Θα έλεγα οτι είχε το ίδιο σύνδρομο με τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη άσχετα με το εάν ο τελευταίος δέν
έκανε τις ακρότητες του Παπαφλέσσα.

Ο καθένας EPAITHS δικαιούται να έχει τις ιστορικές συμπάθειες και αντιπάθειές του - κι όσο κι αν σου φαίνεται παράδοξο, ο Γρηγόριος δεν είναι από τους αγαπημένους μου.

Ναι. Τόσο ο Παπαφλέσσας, όσο και ο Α. Υψηλάντης είχαν μέγιστη αγάπη για την πατρίδα και μίσος προς τον δυνάστη. Επιπροσθέτως, ήσαν και οι δύο ριζοσπαστικά στοιχεία σε πολιτικό επίπεδο – ο Παπαφλέσσας λόγω ιδιοσυγκρασίας και ο Υψηλάντης λόγω ιδεολογίας. Το να αφουγκρασθούμε τις ψυχοσυνθέσεις του καθενός μέσω των κειμένων που τους περιγράφουν, είναι πιστεύω εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Από κει και πέρα, δεν μπορώ να συγκρατηθώ, να μην καταγράψω νωρίτερα απ’ ό,τι σκόπευα, μια κουβέντα του Υψηλάντη από το νεκροκρέβατό του. Την καταγράφει η επιστήθια φίλη του, κόμισα Τύρχαϊμ στα απομνημονεύματά της και αφορά την εξομολόγησή του στον ιερωμένο που τον κοινώνησε, προτού πεθάνει:

«Παιδί μου, όταν αρχίσατε το εγχείρημά σας, είχατε πάρει μόνος σας την απόφασι που επρόκειτο να έχη τόσον φοβεράς συνεπείας;» ρώτησε ο ιερωμένος (σ.σ. επί προκειμένω, ο Επίσκοπος Φαρσάλων). Στο σημείο αυτό, ανεσήκωσε το κεφάλι του Υψηλάντης και ατένισε τον επίσκοπο μ’ ένα βλέμμα που φανέρωνε την έκπληξί του, αλλά και όλην του την αγάπη για την αλήθεια. «Ποιος είμαι εγώ, εφώναξε, εγώ! Πώς θα μπορούσα μόνος μου ν’ αναλάβω μια υπόθεσι όπως ήταν εκείνη!»

Μπορεί να πρόκειται βεβαίως περί μιας απλής ρομαντικής επινόησης, όπως ήταν της μόδας την εποχή εκείνη, αλλά εφ’ όσον είναι αληθινή, περιγράφει το ηθικό μεγαλείο του ανδρός – κάτι που ο Παπαφλέσσας δεν διέθετε (και τόσο το καλύτερο για το ’21!)

quote:
EPAITHS: Αλλά και ο Υψηλάντης παρασυρόμενος απο την τεράστια αγάπη του για την πατρίδα έκανε
επιπόλαιες κινήσεις χωρίς διορατικότητα, χωρίς να ζυγίζει σωστά τα πράγματα. Διακήρυττε και νόμιζε οτι είχε την πλήρη συμπαράσταση του τσάρου Αλέξανδρου του 1ου που ήταν υπασπιστής του.
Αλλά όταν κήρυξε την επανάσταση στην Μολδαβία στις 22/2/1821 ο τσάρος όχι μονάχα τον άφησε στα κρυα του λουτρού, αλλά τον καθαίρεσε απο υπασπιστή του, επέτρεψε τους Τούρκους να μπούν στα εδάφη της Μολδαβίας και να καταπνίξουν εύκολα την επανάσταση παραβιάζοντας παλιότερη μεταξύ τους συνθήκη. Και σάν να μήν έφθανε αυτό αργότερα συνελήφθη στην Βιέννη, φυλακίστηκε αρρώστησε στην φυλακή και πέθανε νεώτατος μόλις 36 ετών αμέσως
μετά την αποφυλάκιση του.

Το ζήτημα αυτό EPAITHS το πραγματεύτηκα αναλυτικά στα κεφάλαια με τίτλο «Η ΡΩΣΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ: ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΒΑΡΕΙΕΣ ΣΑΝ ΨΕΜΑΤΑ» στη σελίδα 26 – εκεί που με κατηγόρησες ότι ξεφεύγω από το θέμα. Σου συστήνω να βρεις λίγο χρόνο να τα ξαναεπισκεφθείς και ίσως τα βρεις λίγο πιο ουσιώδη αυτή τη φορά.

Τι έλεγα εκεί; Εδώ και 200 χρόνια, οι ιστορικοί προσπαθούν να απαντήσουν στο μεγαλύτερο ερωτηματικό της νεώτερης ελληνικής ιστορίας: Αν ο Καποδίστριας έδωσε το πράσινο φως στον Υψηλάντη, ή όχι. Και απάντηση τελεσίδικη, δεν μπορούν να δώσουν, όχι γιατί δεν το θέλουν, αλλά διότι τα στοιχεία είναι αμφίσημα. Αν ξαναδιαβάσεις τα δεδομένα, θα δεις ότι υπάρχουν τα εξής ενδεχόμενα:

1) Είτε ο Καποδίστριας να ήταν σταθερά αντίθετος στην Επανάσταση το 1821 για τους λόγους που είπες
2) Είτε ο Καποδίστριας να θυσίασε τον Υψηλάντη για να πετύχει το έλασσον (την απελευθέρωση της μικρής Ελλάδας και όχι της Μεγάλης)
3) Είτε ο Καποδίστριας να πούλησε τον Υψηλάντη γιατί ήταν αντεπαναστάτης (θεωρία Κορδάτου).

Αν εξαιρέσουμε το τρίτο ενδεχόμενο, μένουν τα πρώτα δύο. Και αν δεχθούμε την άποψη που εκφράζεις, τότε μένει το ερώτημα, «πώς ο Υψηλάντης, μέχρι που πέθανε, ανέφερε διαρκώς στους κοντινούς του ανθρώπους (αλλά και στον Τσάρο τελικώς), πως ο Καποδίστριας τον πούλησε;». Παρεξήγησε άραγε κάποιο νεύμα του Κόμη; Μήπως ήταν τόσο φιλόπατρις σε βαθμό παράκρουσης, ώστε να πιστεύει ένα παραλήρημά του που ουδέποτε συνέβη στην πραγματικότητα; Μήπως ξεκίνησε με ένα ψέμα που τελικά το πίστεψε και ο ίδιος; Μήπως έλεγε ψέματα μέχρι τέλους εν γνώσει του και θέλησε να εκδικηθεί τον Καποδίστρια επειδή δεν τον στήριξε;

Από την άλλη, αν ισχύει το ενδεχόμενο που προβάλλεις, πώς δικαιολογείται η στάση του Καποδίστρια απέναντι στον Γαλάτη και τον Περραιβό, ο οποίος, ως σύντροφος του Ρήγα θα ήταν στα σίγουρα και ολίγον «σεσημασμένος»; Από απλή φιλανθρωπία; Και όταν ο Γαλάτης άρχισε τις μυήσεις στο ρωσικό προξενείο, πώς δεν του είπε κάποιος επιτακτικά να σταματήσει; Μήπως η δολοφονία του Γαλάτη είχε τελείως διαφορετικά κίνητρα, τα οποία σκέπασαν οι Φιλικοί με μία παιδαριώδη δικαιολογία;

Εγώ βεβαίως, δεν είμαι σε θέση να δώσω μιαν απάντηση που δεν έχουν δώσει άλλοι κι άλλοι αρμοδιότεροι και κανονικοί ιστορικοί επιστήμονες. Εκείνο που έχει για μένα σημασία, εκείνο στο οποίο εγώ έδωσα ιδιαίτερη έμφαση – και θα το δεις στο επόμενο post – είναι το ότι ΟΛΗ η επαναστατική κινητοποίηση βασίστηκε στον μύθο περί ρωσικής βοήθειας. ΧΩΡΙΣ τον μύθο αυτόν, δεν θα γινόταν ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ. 400 χρόνια περιμέναμε τους Ρώσους, αυτό έγραφαν οι προφητείες, (υπάρχει μάλιστα και κάποιος…χρησμός, αν σε ενδιαφέρει, τον οποίον απέδωσε όπως λέγεται ο Γεννάδιος ο Σχολάριος!). Λόγω ανταγωνισμού Πύλης και Τσάρου, αντικειμενικά ο τελευταίος ήταν η μόνη δύναμη που μπορούσαμε κάπως να βασιστούμε, ψυχολογικά, ή πραγματικά, αν και κατά καιρούς οι δυο τους συμμαχούσαν κόντρα σε κάποιους άλλους.

quote:
EPAITHS: Άν προσπαθούσε να πάρει την γνώμη του τσάρου, και βασιζόταν σε αυτήν πρίν προβεί σε οποιαδήποτε επαναστατική κίνηση θα είχε η επανάσταση στην Μολδαβία και ο ίδιος μαζί της τέτοια τύχη?

Αν υποθέσουμε ότι ο Υψηλάντης δεν πήρε δια του Καποδίστρια τη γνώμη του Τσάρου (έτσι κι αλλιώς, ο Τσάρος τον υπουργό του συμβουλευόταν) κι αν υποθέσουμε πως η γνώμη του Τσάρου ήταν αρνητική, δύο θα ήταν τα ενδεχόμενα να συμβούν:

1) Είτε ο Υψηλάντης να τα παρατούσε, λέγοντας στους Φιλικούς ξεκάθαρα, πως η Επανάσταση ΔΕΝ πρέπει να γίνει
2) Είτε ο Υψηλάντης να έκρυβε το μυστικό αυτό και να αποφάσιζε να προχωρήσει κανονικά, λειτουργώντας ως προκάλυμμα της Επανάστασης στην κυρίως Ελλάδα (όπως ανέφερε το Σχέδιό του) και ελπίζοντας στη βοήθεια της Παναγίας, να αλλάξει, έστω και την τελευταία στιγμή την απόφαση του Τσάρου, αλλά και να βοηθήσει το στρατό του να πάρει τη ρεβάνς.

Αν θες μια προσωπική μου εκτίμηση EPAITHS, εγώ δεν μπορώ να αποκλείσω, ο Υψηλάντης να κινήθηκε με βάση τη δεύτερη εκδοχή και στη συνέχεια, από καθαρή πικρία και μόνον, να μην μπόρεσε να συγχωρήσει στον Καποδίστρια το ότι δεν τον βοήθησε. Δεν αποκλείεται ο Υψηλάντης εν γνώσει του να μπήκε στη διαδικασία αυτή, με πνεύμα αυτοθυσίας.

Σε κάθε περίπτωση, όλα τα στοιχεία αποδεικνύουν πως ο μύθος της ρωσικής βοήθειας και του Υψηλάντη υπήρξε σωτήριος. Αυτό συμμερίζονται ακόμα και ξένοι παρατηρητές της εποχής. Η καταδίκη που ήρθε από το Λάιμπαχ, δεν έγινε γνωστή στην Ελλάδα, παρά αρκετούς μήνες αργότερα – και μέχρι τότε, οι Έλληνες περίμεναν τον Αλ. Υψηλάντη να κατέβει. Το Επαναστατικό Σχέδιο επίσης βοήθησε επί προκειμένω: Οι Τούρκοι όντως άργησαν να καταλάβουν ότι το κίνημα του Μοριά δεν συνδεόταν με τον Αλήπασα.

quote:
EPAITHS: Οι ενέργειες αυτές έρχονταν σε αντίθεση με αυτές του εθνάρχη Καποδίστρια ενός ανθρώπου σοφού, διορατικού και ισορροπημένου. Ο
Καποδίστριας σάν ΥΠΕΞ του τσάρου γνώριζε απο πρώτο χέρι την αρνητική γνώμη του ειδικά εκείνο τον καιρό ένεκα "Ιεράς Συμμαχίας". Για τον λόγο αυτό ήταν αντίθετος σε οποιαδήποτε επαναστατική κίνηση, ΚΑΙ μόλις είδε οτι ο τσάρος κοντράρισε ολοφάνερα τα Ελληνικά δίκαια άν και ο καλύτερος υπάλληλος του παραιτήθηκε αμέσως αυτοβούλως, πούλησε όλη του την περιουσία υπέρ του αγώνα και αποσύρθηκε απένταρος στην Βιέννη. Είχε και αυτός αγάπη για την πατρίδα άσχετα με το εάν δέν είχε το πάθος του Υψηλάντη, και προπαντώς του Παπαφλέσσα αλλά δέν έκανε βουτιές στο κενό.
Όπως παρατήρησες η "τρέλα" του Παπαφλέσσα βγήκε σε καλό στο ίδιο το έθνος μας γιατί αμέσως η επανάσταση στέφθηκε με επιτυχία σε όλα τα επίπεδα στην Ν.Ελλάδα. Και εάν ο σουλτάνος δέν έβγαζε το κρυφό του χαρτί τον αιμοβόρο Τουρκαλβανό Αιγύπτιο πρίγκηπα Ιμπραήμ η απελευθέρωση θα ήταν θέμα ρουτίνας χωρίς κάν την επέμβαση ξένων δυνάμεων. Αλλά ο Καποδίστριας ήταν σε γνώση όλων αυτών.

Αν σ’ ενδιαφέρει η άποψή μου EPAITHS, ο Καποδίστριας υπήρξε ο μεγαλύτερος πολιτικός που έβγαλε ποτέ η Ελλάδα μετά την κατάκτησή της από τους Ρωμαίους. Έτη φωτός μπροστά από τους υπολοίπους, πραγματικός πρωταγωνιστής της διπλωματίας σε διεθνές επίπεδο και – το τονίζω για μία ακόμα φορά – ο εμπνευστής του δημοκρατικότερου πολιτεύματος στον κόσμο: Εκείνου της Ελβετίας.

Σ’ αυτό λοιπόν, συμφωνούμε. Επέτρεψέ μου ωστόσο να διαφωνήσω με την άποψή σου ότι «χωρίς τον Ιμπραήμ η απελευθέρωση θα ήταν θέμα ρουτίνας». Να σου θυμίσω ότι ουσιαστικά οι Τούρκοι αποκοιμήθηκαν μετά τον αφορισμό του Πατριάρχη; Τι θα είχε γίνει για παράδειγμα εάν έβγαινε ο τουρκικός στόλος στο Αιγαίο να αποβιβάζει τουρκαλάδες στα νησιά; Τι θα είχε γίνει εάν είχαν κινητοποιηθεί οι γενίτσαροι (οι οποίοι αρνήθηκαν να πάρουν τα όπλα εναντίον μας); Τι θα είχε γίνει εάν ο τουρκικός στρατός, τουλάχιστον στην αρχή του, δεν αποτελείτο σε πολύ μεγάλο βαθμό από πληθυσμούς που επιστράτευε στο διάβα του; (Σου θυμίζω την επιστολή που παρέθεσα στη σελ.4: «Αν δεν βγήκαν ακόμη τα Μοραΐτικα στρατεύματα, όσον τάχιστα, όθεν τα εμάθετε, στείλτε να έβγουν το γληγωρότερον. Ούτω να κάμετε, δια να τους χαλάσωμεν κατά κράτος με του Θεού την δύναμιν, διατί το ασκέρι αυτό είναι αδυνατώτερον από εκείνο του Μπαϊράμ-πασσά, επειδή είναι Ρωμαίοι καραγκούνιδες οι μισοί, και οι επίλοιποι Δουδούμιδες, Κονιάροι και Γύφτοι. Κάμετε το γληγορώτερον να πιάσετε τα Βασιλικά, στείλτε να βγουν και τα Μοραΐτικα τα΄ασκέρια. Μην αμελήσετε, αν θέλετε να χαλάσωμεν τον αδύνατον εχθρόν μας και όχι με την αμέλειάν μας να χαλασθούμεν ανάνδρως» αναφέρουν προς τους Εφόρους της Θήβας και της Αθήνας, οι έφοροι των Σαλώνων την 26η/06/1822 πριν τη περίφημη Μάχη στα Βασιλικά – Αρχεία Εθνικής Παλιγγενεσίας Τόμος 1ος σελ.437)

Στα παραπάνω θα προσθέσω (και θα παραθέσω αργότερα), την ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ και ΜΕΓΙΣΤΗ συμβολή του Καποδίστρια στο πλαίσιο της Ιεράς Συμμαχίας, ο οποίος κατάφερε κόντρα στον Μέττερνιχ, να εξασφαλίσει την ουδετερότητα της Συμμαχίας έναντι της ελληνικής Επανάστασης, την ίδια ώρα που οι Σύμμαχοι έστελναν στρατεύματα εναντίον των ιταλών καρμπονάρων!

Έχει λοιπόν σημασία EPAITHS να θυμηθούμε όλ’ αυτά, για να ξέρουμε και τι διλήμματα αντιμετώπισε ο Γρηγόριος απέναντι στην πίεση του Σουλτάνου, μόλις μία εβδομάδα μετά την επαναστατική Προκήρυξη του Υψηλάντη. Γιατί εκ των υστέρων, όλοι προφήτες γίνονται…

Επέτρεψέ μου ωστόσο, να σε διορθώσω σε κάτι: Είπα πως η τρέλα του Παπαφλέσσα βγήκε σε καλό στην Επανάσταση του ’21 – όχι στο έθνος μας. Και το έκανα συνειδητά. Γιατί; Γιατί θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί, μήπως θα ήταν όντως καλύτερα για το έθνος μας να γίνει η Επανάσταση μερικές δεκαετίες αργότερα. Και αν με ρωτούσε κανείς προσωπικά, θα του έλεγα ακριβώς αυτό: Η απόφαση για επανάσταση το ’21, υπήρξε ενδεχομένως καταστροφική για το έθνος, γιατί έχασε οριστικά εδάφη που του ανήκαν - και όσα κατέκτησε, τα κατέκτησε με υπερβολικές θυσίες (βλ.1922) και άτιμες συναλλαγές με τους Αγγλογάλλους και Αμερικανούς «συμμάχους».

Αν αγαπώ το 1821, είναι διότι η Επανάστασή μας, είχε ένα μοναδικό διεθνές αντίκτυπο: Υπήρξε μια Επανάσταση-σύμβολο, τόσο για την εποχή της, όσο και για τους σημερινούς καιρούς, να θυμίζει πως «όταν οι λαοί ξυπνούν, οι τύραννοι πεθαίνουν». Και θα έπρεπε κατά τη γνώμη μου, αντί να ασχολούμαστε να ταράζουμε τον μακάριο ύπνο του Γρηγορίου, να προσπαθούμε να μάθουμε και να αναδείξουμε την επαναστατική πολιτική διάσταση του ’21 – μια διάσταση που θέλουν να ξεχνούν, τόσο το εκκλησιαστικό κατεστημένο, όσο και οι νεοεθνικιστές πολέμιοί του.

quote:
EPAITHS: Έρχομαι τώρα στον πατριάρχη Γρηγόριο τον 5ο, ωραία ήταν εξαναγκασμένος να υπηρετεί με την βία τον σουλτάνο λόγω της θέσης του άσχετα με τις προσωπικές του προθέσεις αλλά τα πάντα έχουν κάποιο όριο. Τον είδαμε αρχικά να στέλνει λίβελους αφορισμούς κατα των Γάλλων όταν κατέλαβαν τα Επτάνησα στην πρώτη περίοδο της θητείας του. Αμέσως μετά στην δεύτερη θητεία του τον είδαμε ο ίδιος να στέκεται απλός εργάτης υπο τις διαταγές του Γάλλου στρατηγού του Ναπολέωντα Σεβαστιανού στήνοντας προμαχώνες για να σώσει τον σουλτάνο και τους Γάλλους στην ΚΠολη απο την Αγγλική επίθεση!!
Είναι σοβαρά πράγματα αυτά ή λίγο ανισσόροπα?
Μου θυμίζουν τον ιδιωτικό υπάλληλο που προσπαθεί με νύχια και δόντια να επιδείξει τον καλύτερο χαρακτήρα στον εργοδότη του προκειμένου να πάρει αύξηση μισθού….

Συγχώρεσέ με EPAITHS αν γίνομαι μονότονος, αλλά θα επαναλάβω για πολλοστή φορά, ότι η πολιτική του Πατριαρχείου εν γένει, βρισκόταν σε συναλληλία με την πολιτική των Φαναριωτών, οι οποίοι είχαν μάλιστα καταφέρει να αποκτήσουν και το πάνω χέρι στη μεταξύ τους σχέση. Είναι βαρετό το θέμα αυτό, αλλά, αν βρεις το κουράγιο, ξαναδιάβασε τα όσα έγραψα στη σελ. 26 στα κεφάλαια «ΦΑΝΑΡΙ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ».

Αν δει κανείς τις εγκυκλίους του Γρηγορίου ξεκομμένους από τις πολιτικοδιπλωματικές εξελίξεις, τότε πραγματικά βλέπει έναν τουρκόφιλο. Αν τις συνδυάσει όμως με τις εξελίξεις αυτές, τότε διακρίνει κάποιο σκεπτικό. Το σκεπτικό αυτό δεν προσδιορίζεται από το Πατριαρχείο, αλλά από τους Φαναριώτες.

Ας το πιάσουμε κάπως αλλιώς: Ας πούμε πως είσαι εσύ ο Πατριάρχης στα 1798. Έρχεται σ’ εσένα ο Χαντζερής και σου λέει: «EPAITHS, είμαστε έτοιμοι να βάλουμε χέρι στα Επτάνησα μαζί με τους Ρώσους και έχουμε πολλές ελπίδες να φτιάσουμε εκεί ελληνικό κράτος. Ο λαός όμως των Επτανήσων έχει ξεμυαλιστεί με τον Ναπολέοντα και δεν ακούει. Δεν βοηθάς λίγο;».

Τι θα έκανες εσύ; Θα έβγαζες μια ανακοίνωση που θα έλεγε την αλήθεια φόρα παρτίδα, να το πάρει πρέφα κι ο Σουλτάνος ότι Φανάρι και Ρώσοι συνεννοούνται να τονε ρίξουν στη μοιρασιά (όπως και έγινε τελικώς σε σχέση με τα Επτάνησα); Ή θα έβγαζες μια εγκύκλιο που να βρίζεις τον Πάπα και τους Γάλλους, ώστε οι Γάλλοι να πάρουν πόδι και να βάλεις εσύ το δικό σου;

Στα 1807 από την άλλη, τι εξασφάλιζε στους Έλληνες ότι οι Άγγλοι ΜΟΝΑΧΟΙ τους θα κατελάμβαναν την Κωνσταντινούπολη και θα έριχναν τον Σουλτάνο, κόντρα στη συμμαχία των Γάλλων και των Ρώσων; ΤΙΠΟΤΑ! Τι εξασφάλιζε στους Έλληνες ότι ενδεχόμενη νίκη των Άγγλων θα τους έφερνε στην εξουσία (όπως π.χ. ήρθαμε στην εξουσία στα Επτάνησα;) ΤΙΠΟΤΑ!

Θα μου πεις τώρα, ήταν ανάγκη ο Γρηγόριος να υπερθεματίζει κιόλας; Την συνολική μου απάντηση, θα την δώσω στο τέλος και ελπίζω να σε πείσει πως είναι μια ολοκληρωμένη απάντηση, ασχέτως εάν θα συμφωνήσεις, ή θα διαφωνήσεις. Προς το παρόν, θα σου πω το εξής:

Όπως ο Παπαφλέσσας υπήρξε ατίθασος, άγαρμπος, ανεξέλεγκτος, «αναρχικός», ως ιδιοσυγκρασία, έτσι και ο Γρηγόριος, υπήρξε αυταρχικός, συντηρητικός, κατασταλτικός, σφιξίκωλος ως ιδιοσυγκρασία. Περί αυτού, δεν υπάρχει αμφιβολία. Ας μην ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι με την πραγματικά αδούλωτη ψυχή, έβγαιναν στο βουνό αν μπορούσαν να πολεμήσουν, ή κοίταγαν να την κοπανήσουν στη Δύση, αν ήξεραν και πέντε γράμματα. Οι υπόλοιποι, που ήσαν η συντριπτική πλειοψηφία, αναγκαστικά έσκυβαν το κεφάλι.

Το ζήτημα τώρα, για κείνους που έσκυβαν το κεφάλι, είναι πώς αξιοποιούσαν την κατάσταση αυτή. Η Εκκλησία είχε πέντε αρμοδιότητες από το Σουλτάνο σε αντιστάθμισμα της νομιμοφροσύνης της. Μπορούσε να κάνει σχολεία, νοσοκομεία, να μεταφέρει αιτήματα προς τον Σουλτάνο. Έτσι κατάφερε να σταματήσουν οι μαζικοί εξισλαμισμοί και ο μαζικός γενιτσαρισμός, να απαγορευτούν οι μεικτοί γάμοι που άρχιζαν να γίνονται δημοφιλείς, να υπάρχει αυτοδιοίκηση στο Μοριά με τη συμμετοχή των προκρίτων και των ιερέων κλπ. κλπ. Κάθε επίτευξη λογικά θα αύξανε την αυτοπεποίθηση, την αυτοσυνειδησία, την όρεξη και τους ορίζοντες των Ελλήνων. Πώς εκμεταλλεύτηκε τις δυνατότητες αυτές; Έφτιαξε π.χ. σχολεία; Και τι τους δίδασκε εκεί;

• Αν μεταξύ μιας αμφιβόλου αποτελεσματικότητας επιδρομής του αγγλικού στόλου στην Πόλη και της δυνατότητας να διδάσκονται οι έλληνες μαθητές την ιστορία τους από ένα σύγγραμμα όπως αυτό που παρέθεσα στη σελ. 14, εκδιδόμενο από ένα δικό σου Τυπογραφείο, που θα ονόμαζες «Ελληνικό Τυπογραφείο», τι θα διάλεγες; (Τις σελίδες του βιβλίου θα τις παραθέσω στο τέλος σκαναρισμένες για να τις δείτε)

• Τι θα διάλεγες ως Πατριάρχης, εάν ερχόταν ο Μέγας Διερμηνέας και σου έλεγε ότι «πιέζω τον Σουλτάνο να δώσει πλήρη ισότητα μεταξύ Τούρκων και Ρωμηών κι αυτός το σκέφτεται», όπως συνέβη στην περίπτωση του Κ. Υψηλάντη; (Σκέψου ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έδινε τη δυνατότητα ακόμα και σε Έλληνες να γίνουν Σουλτάνοι ή Μεγάλοι Βεζύρηδες. Διανοείσαι τι είχε να συμβεί με δεδομένη την αγραμματοσύνη των Τούρκων;)

• Αν ήσουν Μεγάλος Διερμηνέας και ήσουν πολύ κοντά στην επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας και την ίδια στιγμή, ξεσπούσε μια τοπική Επανάσταση στη Μάνη, πώς θα χειριζόσουν το ζήτημα;

Σκέψου τα ερωτήματα αυτά. Όποιες απαντήσεις και να δώσεις, δικές σου θα είναι. Δεν υπάρχουν εδώ σωστές ή λάθος απαντήσεις. Το ζήτημα είναι άλλο: Αν για σένα υφίσταται δίλημμα ή όχι! Γιατί, αν υφίσταται δίλημμα, τότε το ίδιο ακριβώς δίλημμα θα είχε και ο όποιος Πατριάρχης, εκτός και αν ήταν τελείως αναίσθητος!

quote:
EPAITHS: Συμφωνώ οτι και πολλοί Φαναριώτες υπηρέτησαν υποκριτικά τον σουλτάνο και απο την άλλη πλευρά εργάζονταν κρυφά υπέρ των Ελλήνων με αποτέλεσμα να χάσουν το κεφάλι του όπως οι Μουρούζηδες, ο Ν.Σούτσος. Αυτοί όμως αποδεδειγμένα κάτι πρόσφεραν σημαντικό, ενώ η προσφορά του Γρηγόριου ήταν κατα την γνώμη μου ψιλοπράγματα (όπως εκεί που προσπάθησε να σώσει τα ανίψια του Δεληγιανναίους) που δέν μπορούν να με πείσουν. Εγώ πάντως αφήνω κάποιο ανοιχτό παραθυράκι οτι μπορεί να είχε μιά στο τόσο καλή πρόθεση αλλά αυτό με την γενική του στάση δέν μπορεί να αποδειχτεί.

Σκέψου EPAITHS. Αν ο Σουλτάνος δεν είχε πειστεί ότι οι Ρωμηοί ήσαν νομιμόφρονες και πως το Πατριαρχείο κάνει καλά τη δουλειά του κρατώντας τους στη νομιμοφροσύνη, θα είχαν καταφέρει να προσφέρουν εκείνα που πρόσφεραν (όπως δέχεσαι κι εσύ) οι εν λόγω Φαναριώτες; Ή μήπως θα έλεγε ο Σουλτάνος, ότι «του Ρωμηού, μονάχα το κνούτο του αξίζει»;


Η ενεργός συμβολή του Γρηγορίου στην Επανάσταση, είναι ελάχιστη, όντως. Οι άνθρωποι ωστόσο που διηύθυναν το έργο της Εταιρείας στην εξάπλωσή της, ήσαν άνθρωποι του Πατριάρχη (ο προσωπικός του γραμματέας, ο επικεφαλής του Τυπογραφείου του κ.ά.) και χρησιμοποίησαν το πόστο τους αυτό, προκειμένου να φαίνεται ότι ο Γρηγόριος είναι από πίσω. Ακόμα και όταν το έμαθε εκείνος, παρότι είχε την ψυχοσύνθεση που αναγνώρισα πως είχε, έκανε υπομονή. Ούτε τους άλλαξε, ούτε τους κατέδωσε. Τέλος, ενώ μπορούσε να την κοπανήσει, εκείνος έμεινε στο πόστο του και με το θάνατό του βοήθησε την Επανάσταση καθώς ξεσηκώθηκε σάλος διεθνώς.

«Μια στο τόσο καλή πρόθεση», θα ήταν άδικο να μην του αναγνωρίσεις! Αλλά και πάλι, είναι προσωπικό σου ζήτημα.


quote:
EPAITHS: Ο αφορισμός έφερε αμηχανία και απογοήτευση σε όλους τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δέν χρειάστηκε να βρεθεί ο ασήμαντος Καλεβράς του συγγραφέα μου Κορδάτου, το λέει η απλή λογική. Για το εάν ο σουλτάνος θα έσφαζε τον χριστιανικό πληθυσμό της ΚΠολης άν δέν γινόταν ο αφορισμός επέτρεψε μου να έχω επιφυλάξεις. Ο γενικός ξεσηκωμός κάθε χριστιανικού στοιχείου όχι μόνο εντός, αλλά και εκτός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας θα έκανε τον σουλτάνο να το σκεφτεί πολύ καλά πρίν άρει αυτή την απόφαση. Το καλύτερο που θα είχε να κάνει σάν σωστός πατριώτης θα ήταν να ευλογήσει τα όπλα και να παραιτηθεί ή να δραπετεύσει.
Σε τελική ανάλυση γιατί να κυνηγάει συνέχεια την πατριαρχική θέση αφού είναι θέση υπηρεσίας στον σουλτάνο, χάθηκε να πάει να βρεί να προσφέρει κάτι απο κάποια άλλη μεριά, ή ήταν τόσο πολύ πορωμένος με την εξουσία?
Το οτι εκτελέστηκε απο τους Τούρκους δέν είναι άμεση απόδειξη οτι ήταν και εχθρός του. Όπως έχεις αναφέρει και εσύ σε παραδείγματα παραπάνω άθλιοι προδότες όπως ο Ασημάκης που πρόδωσαν στους Τούρκους μυστικά εκτελέστηκαν σε 1 - 2 χρόνια μετά το πέρας της υπηρεσίας τους. Δέν βάζω τον Γρηγόριο στην ίδια κατηγορία αλλά θέλω να δείξω οτι έχθρα και εκτέλεση είναι πράγματα που δέν συμβαδίζουν απαραίτητα.

Οι συλλογισμοί σου είναι πολύ λογικοί και δεν θα μπορούσα να τους παρακάμψω. Όπως θα δούμε τεκμηριωμένα, ο αφορισμός όντως έφερε αμηχανία, οργή και απογοήτευση αρχικώς. Για το αν ο Σουλτάνος θα έσφαζε τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, θα μιλήσουμε στο επόμενο post.

Το ότι εκτελέστηκε από τους Τούρκους δεν είναι όντως άμεση απόδειξη ότι ο Γρηγόριος ήταν εχθρός του Σουλτάνου. Όπως όμως θα φανεί από το κατηγορητήριο, ο Σουλτάνος χρέωσε στον Γρηγόριο ότι εγνώριζε τα της επαναστατικής προετοιμασίας, αλλά δεν τα κατήγγειλε όπως είχε υποχρέωση. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο συνέγραψα και τα κεφάλαια σχετικά με την «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» στις σελίδες 19-20-21-25 και 26 που αποδεικνύουν τη γνώση του Γρηγορίου.

Όσον αφορά λοιπόν το σκέλος αυτό, το κατηγορητήριο ήταν σωστό.

Από κει και πέρα, δεν συμφωνώ ότι το καλύτερο που θα είχε να κάνει σαν σωστός πατριώτης ήταν να ευλογήσει τα όπλα και να παραιτηθεί ή να δραπετεύσει. Μην ξεχνάς πως η πλειοψηφία των Ελλήνων ζούσε εκτός Μοριά και Ρούμελης. Ο υπόλοιπος ελληνισμός της Πόλης και της Σμύρνης τι θα γινόταν; Θα ξεσηκωνόταν; Στη Σμύρνη το κίνημα ήταν σχεδόν ανύπαρκτο. Στην Πόλη, οι Φιλικοί είχαν δηλώσει αδυναμία διεκπεραίωσης των καθηκόντων τους, ενώ οι νησιώτες είχαν δηλώσει ότι δεν επρόκειτο να βοηθήσουν τους Κωνσταντινουπολίτες. Έμενε μια ελπίδα που λεγόταν Ρωσία. Τι απέγινε εκείνη;

Ίσως καταλαβαίνεις τώρα EPAITHS πως η όλη εξιστόρησή μου διέπεται από μία εσωτερική λογική. Έχω δαπανήσει απίστευτο κόπο για να βάλω σε μια σειρά όλον αυτό τον όγκο των δεδομένων. Και γι’ αυτό σε κάθε περίοδο του πολύπαθου αυτού thread, επεδίωκα τον καλόπιστο διάλογο. Γιατί, όποιος θα δεχόταν την πρόσκληση του διαλόγου, θα αναγκαζόταν να απαντήσει σε διλήμματα που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης.

Ίσως τώρα να καταλαβαίνεις, πως αυτό δεν είναι και τόσο εύκολο…
Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
ΕΡΙΩΠΙΣ
Μέλος 3ης Βαθμίδας

Australia
777 Μηνύματα		 Απεστάλη: 22/06/2007, 02:59:17  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους ΕΡΙΩΠΙΣ  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
Φίλε EPAITHS, νομίζω ότι τελικά άξιζε τον κόπο να δοθεί εκείνη η παράταση χρόνου που είχα υποδείξει.

Η πραγματικά τιτάνια προσπάθεια του αγαπητού Trainman να ξεκαθαρίσει τον αραχνιασμένο «Θόλο» μας νομίζω ότι έχει βάλει το θέμα σε μια νέα διάσταση.

Η αρχιτεκτονική της σκέψης του Trainman αγγίζει τα όρια του «Μαγικού Τοπίου», είναι άνευ προηγουμένου φίλε μου.

Πιστεύω επίσης ότι το θέμα φυλάσσει ακόμα αρκετές εκπλήξεις, αφού όπως διαπιστώνεις και εσύ ο ίδιος έχει εξελιχθεί εφ’ όλης της ύλης.

Ας χαρακτηρίσουμε λοιπόν εμείς οι υπόλοιποι τους εαυτούς μας, είτε συμμετείχαμε με κάποια γραπτή σκέψη, είτε σαν αναγνώστες, ως μακάριους που ευτυχίσαμε να ευεργετηθούμε από αυτό το αριστούργημα της σκέψης του Trainman.

Φίλε Trainman, ...καιρός και για λίγo καθαρό αέρα.
Όπως βλέπεις έπεσε «μούγκα στην στρούγκα». Σου ετοιμάζω ερωτήσεις με πολλά «γιατί».

Σύντομα τελειώνω με κάποιες πιεστικές υποχρεώσεις και ελπίζω να προλάβω να ρίξω και εγώ καμιά «βουτιά» στην «δεξαμενή». Αν όχι, με το «τυράκι» που έχεις κουβαλήσει στην δικιά μας εξέδρα βγάζουμε όλοι καλοκαίρι (εσείς) και χειμώνα (εγώ, ...γμώτο) και περισσεύει να κεράσουμε κιόλας.

Λουκάς.
Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
macedon
ΜΕΛΟΣ "Forums ESOTERICA"

Greece
7458 Μηνύματα		 Απεστάλη: 22/06/2007, 07:49:02  Εμφάνιση Προφίλ  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
Δύο μόνο επισημάνσεις, χωρίς να υπεισέλθω σε σχολιασμό επί της ουσίας.

quote:
Trainman
Ο Παναγιώτης Καλεβράς λοιπόν, στα δύο βιβλία που εξέδωσε, δηλώνει «ιερολοχίτης και λοχαγός της βασιλικής φάλαγγας» όπως επίσης και γραμματικός του Γκούρα.

Ο Καλεβράς έγραψε τρία βιβλία, όχι δύο:

"Η εν Ελλάδι πολυκέφαλος Πολιτική Λερναία Ύδρα", "Επιστολαί" και "Κρίσεις θρησκευτικαί υπέρ της ορθοδοξίας και του προσηλυτισμού".

quote:
Trainman
Δεν ανευρίσκεται επίσης, ούτε στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας

Το εικοσάτομο έργο "Αρχεία της ελληνικής παλιγγενεσίας", όπως γνωρίζουν όλοι όσοι το έχουν διαβάσει, περιέχει κυρίως την πολιτική ζωή της χώρας και ειδικότερα τα πρακτικά του βουλευτικού από το Μάιο του 1821 μέχρι το 1826.

Είναι μάλλον απίθανο να βρεις τον Καλεβρά εκεί μέσα καθώς και πολλούς άλλους αγωνιστές


macedonΜετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
EPAITHS
Μέλος 2ης Βαθμίδας

Greece
244 Μηνύματα		 Απεστάλη: 22/06/2007, 13:46:11  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους EPAITHS  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
Όταν σπουδάζουμε τις προσωπικότητες αυτές, έχουμε πάντα την τάση μιας αγιογράφησης – κι όσο πιο ρομαντικοί είμαστε, τόσο περισσότερο. Αυτό είναι καλό για παιδιά της Στ’ Δημοτικού (εξ ου και η εναντίωσή μου στο σύγγραμμα της Ρεπούση), αλλά όσο μεγαλώνουμε μπορούμε νομίζω να βλέπουμε τα πράγματα πιο ξεκάθαρα. Γιατί ο Παπαφλέσσας να μην ήταν «εξωλέστατος» σε καθαρά ηθικό επίπεδο; Γιατί να μην δεχθώ ως δικαιολογημένες τις διαμαρτυρίες των Φιλικών – του Σέκερη για παράδειγμα, ο οποίος χρεωκόπησε χρηματοδοτώντας τον Αγώνα, βλέποντας τον Δικαίο να μπεκροπίνει στο Βουκουρέστι χωρίς να εργάζεται πουθενά;

Για τον Παπαφλέσσα το μόνο που αναγνωρίζω είναι οτι η τρελή του δυναμικότητα έφερε ΤΕΛΙΚΑ καλά στο Ελληνικό γένος, όπως και το τρομερό πατριωτικό του πάθος. Πέρα απο αυτό τον θεωρώ και εγώ επικύνδινο να αναλάβει κάποια υψηλή διοικητική εξουσία που ευτυχώς δέν έτυχε κάτι τέτοιο να συμβεί.

quote:
Από την άλλη, αν ισχύει το ενδεχόμενο που προβάλλεις, πώς δικαιολογείται η στάση του Καποδίστρια απέναντι στον Γαλάτη και τον Περραιβό, ο οποίος, ως σύντροφος του Ρήγα θα ήταν στα σίγουρα και ολίγον «σεσημασμένος»; Από απλή φιλανθρωπία; Και όταν ο Γαλάτης άρχισε τις μυήσεις στο ρωσικό προξενείο, πώς δεν του είπε κάποιος επιτακτικά να σταματήσει; Μήπως η δολοφονία του Γαλάτη είχε τελείως διαφορετικά κίνητρα, τα οποία σκέπασαν οι Φιλικοί με μία παιδαριώδη δικαιολογία;

Εγώ θα σταθώ στην άλλη δολοφονία αυτή του Καμαρηνού με την επιστολή που είχε στα χέρια του προορισμένη για τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
Ακόμα και άν κρύβεται τίποτε άλλο πίσω απο την δολοφονία του Γαλάτη ο βίος και η Πολιτεία του δείχνουν οτι πρόκειται για άτομο επικύνδυνο και παρανοικό που δέν θα του άξιζε καλύτερη τύχη.
Άν η δολοφονία του Γαλάτη έχει πολλά ελαφρυντικά, ή άλλη του Καμαρηνού δέν έχει κανένα την θεωρώ μιά βρώμικη πράξη των Φιλικών.

quote:
Αν σ’ ενδιαφέρει η άποψή μου EPAITHS, ο Καποδίστριας υπήρξε ο μεγαλύτερος πολιτικός που έβγαλε ποτέ η Ελλάδα μετά την κατάκτησή της από τους Ρωμαίους. Έτη φωτός μπροστά από τους υπολοίπους, πραγματικός πρωταγωνιστής της διπλωματίας σε διεθνές επίπεδο και – το τονίζω για μία ακόμα φορά – ο εμπνευστής του δημοκρατικότερου πολιτεύματος στον κόσμο: Εκείνου της Ελβετίας.


quote:
Και αν με ρωτούσε κανείς προσωπικά, θα του έλεγα ακριβώς αυτό: Η απόφαση για επανάσταση το ’21, υπήρξε ενδεχομένως καταστροφική για το έθνος, γιατί έχασε οριστικά εδάφη που του ανήκαν - και όσα κατέκτησε, τα κατέκτησε με υπερβολικές θυσίες (βλ.1922) και άτιμες συναλλαγές με τους Αγγλογάλλους και Αμερικανούς «συμμάχους».

Στις θέσεις αυτές συμφωνώ απόλυτα.
Σχετικά με το τελευταίο θα ήθελα να σε ρωτήσω άν έχεις τίποτα υπόψην σου σχετικά με τον ρόλο του Διονύση Ρώμα στις συναλλαγές του με τους Άγγλους.
Για τον Γρηγόριο δέν θα ξανατοποθετηθώ ακόμα, θα περιμένω να ολοκληρώσεις τα posts.Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 24/06/2007, 04:48:46  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
Macedon: Το εικοσάτομο έργο "Αρχεία της ελληνικής παλιγγενεσίας", όπως γνωρίζουν όλοι όσοι το έχουν διαβάσει, περιέχει κυρίως την πολιτική ζωή της χώρας και ειδικότερα τα πρακτικά του βουλευτικού από το Μάιο του 1821 μέχρι το 1826.

Είναι μάλλον απίθανο να βρεις τον Καλεβρά εκεί μέσα καθώς και πολλούς άλλους αγωνιστές

Όσοι διαθέτουν το εικοσάτομο έργο "Αρχεία της ελληνικής παλιγγενεσίας" που εξέδωσε η Βουλή τόσο εντύπως στα 1857 (με επανέκδοση τη δεκαετία του '70), όσο και σε cd-rom στα 2002, γνωρίζουν πως περιέχει έγγραφα της περιόδου 1821-1832 (και όχι 1821-1826 όπως έγραψες), φωτογραφικό υλικό, καθώς και ομοιότυπα αντίστοιχων πρωτοτύπων χειρογράφων.

Ένας αγωνιστής που δηλώνει γραμματέας του Γκούρα, ενός δηλαδή εκ των πρωταγωνιστών της Επανάστασης του '21, λογικά θα είχε πάρα πολλές πιθανότητες να δει γραμμένο το όνομά του σε κάποιο από τα έγγραφα του Αγώνα. Πόσο δε μάλλον, όταν ο ίδιος είναι ζωντανός την εποχή που πρωτοεκδίδονται τα Αρχεία.

Edited by - Trainman on 24/06/2007 05:16:12Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 24/06/2007, 04:55:22  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
EPAITHS: Σχετικά με το τελευταίο θα ήθελα να σε ρωτήσω άν έχεις τίποτα υπόψην σου σχετικά με τον ρόλο του Διονύση Ρώμα στις συναλλαγές του με τους Άγγλους.
Για τον Γρηγόριο δέν θα ξανατοποθετηθώ ακόμα, θα περιμένω να ολοκληρώσεις τα posts.

Σχετικά με το Ρώμα, EPAITHS γνωρίζω από δεύτερο χέρι (μέσω του εγγονού του δηλαδή), ότι είχε ξαποστείλει τον άγγλο διοικητή της Ζακύνθου, όταν ζήτησε να μπει στον πύργο του προκειμένου να ψάξει να βρει υλικό στο αρχείο του σχετικά με τους επαναστάτες. Πώς τον ξαπέστειλε; Με την απειλή ότι αν τολμήσει να μπει στον πύργο του χωρίς την άδειά του, θα τον καταγγείλει...στη Στοά!

Ο Ρώμας γνωρίζω να έχει συνεισφορά στην εξασφάλιση του περίφημου (και περιβόητου) δανείου, αλλά δεν γνωρίζω περισσότερα και τώρα καλοκαιριάτικα - με το συμπάθειο - θ' αργήσω να ψάξω!

Edited by - Trainman on 24/06/2007 05:27:53Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 24/06/2007, 05:02:56  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
Macedon (σελ.26): Θα μπορούσες ίσως να αντιπαραβάλλεις τις ανθελληνικές ενέργειες του Καποδίστρια (αν βρεις τίποτε) με τις ανθελληνικές ενέργειες του Γρηγορίου πασά (που είναι κάμποσες) και των υπόλοιπων πατριαρχών (που είναι αμέτρητες) αντί να αρέσκεσαι σε φτωχά πυροτεχνήματα εντυπώσεων...

Πιο ενδιαφέρουσα είναι η προσπάθεια που γίνεται να αθωωθούν οι μόνιμοι πολέμιοι του ελληνισμού από αυτόκλητους συνηγόρους και ακόμη πιο ενδιαφέροντα είναι τα μέσα που χρησιμοποιούνται απ'αυτούς, με αποκορύφωμα την "ιστορική συγκυρία", στο όνομα της οποίας αθωώνονται οι πάντες και δικαιολογούνται τα πάντα (εφόσον εξυπηρετείται ο χριστιανισμός και οι εκπρόσωποί του).

Ομολογώ πως κάποτε μου δημιουργούσε απορία και έκπληξη η στάση αυτών των ανθρώπων, σήμερα μου προξενεί απλά λύπηση για την κατάντια τους...

Η ΦΟΥΣΚΑ ΣΚΑΕΙ. ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Φίλε αναγνώστη

Φτάσαμε πλέον στο φωτο-φίνις του thread, όπου θα εξετάσουμε τον αφορισμό που εξέδωσε ο Γρηγόριος ο Ε’. Θα τον εξετάσουμε όμως, σε συνάρτηση με την πραγματικότητα που τον συνόδευε και σε συνάρτηση με την «ιστορική συγκυρία», την οποία συνειδητά επιλέγουν να αγνοούν οι οι φανατισμένοι και οι κακόπιστοι.

Στη σελίδα 26 του thread μας, ξεκινήσαμε να αναλύουμε συστηματικά το μύθο περί «ρωσικής βοήθειας», («Η ΡΩΣΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ – ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΒΑΡΕΙΕΣ ΣΑΝ ΨΕΜΑΤΑ»). Καταθέσαμε την άποψή μας πως η Επανάσταση χρειαζόταν τη βοήθεια αυτή (ή τουλάχιστον το μύθο της), εφ’ όσον δεν οργανώθηκε σε τοπικό επίπεδο, αλλά επελέγη να αγκαλιάσει το σύνολο του Ελληνισμού, καθώς η πλειοψηφία των Ελλήνων της εποχής, ζούσε εκτός της «μικρής Ελλάδας» του 1928 (βλ. σελ.26 την παράγραφο «ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ»). Είδαμε τους Φιλικούς να σκοτώνουν για να διαφυλάξουν το μύθο. Είδαμε ότι ακόμα και ο Παπαφλέσσας στον οποίον χρωστάμε την πρόκληση της Επανάστασης στο Μοριά χρησιμοποίησε κατά κόρον την επαγγελία αυτή για να ξεσηκώσει τους Έλληνες και είδαμε τους πρώτους προεστούς του Μοριά, να διστάζουν να βγουν στον Αγώνα, ακριβώς επειδή είχαν διαπιστώσει την άρνηση του Καποδίστρια. Είδαμε τον Παπαφλέσσα να πιέζει τον Υψηλάντη να ξεκινήσει την εξέγερση όσο το δυνατόν γρηγορότερα, με το επιχείρημα ότι χωρίς το «υψηλό όνομα» του τελευταίου (που παρέπεμπε κι αυτό στη ρωσική βοήθεια) και η δική του προσπάθεια ήταν αμφίβολη. Είδαμε επίσης τον Υψηλάντη να ισχυρίζεται μέχρι το τέλος της ζωής του ότι ο Καποδίστριας του είχε υποσχεθεί την περιπόθητη βοήθεια προτού ξεκινήσει την εξέγερση στην Μολδοβλαχία. Κάτι τέτοιο, διαφαίνεται και πάλι στην επιστολή που απέστειλε προς τον Καποδίστρια, στις 24/2/1821, δύο δηλαδή ημέρες, μετά την διάβαση του Προύθου ποταμού και την ίδια ακριβώς ημέρα που εξέδωσε την επαναστατική προκήρυξη «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος»:


ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΠΡΟΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ: ΚΑΝΤΕ Ο,ΤΙ ΣΑΣ ΠΡΟΣΤΑΖΕΙ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ

Ιάσιο 24 Φεβρουαρίου 1821

Κύριε κόμη! Η ιερή φωνή της πατρίδας μας με καλεί να πάω για να τεθώ επικεφαλής των γενναίων τέκνων της που θέλουν να νικήσουν ή να πεθάνουν. Πάνω από διακόσιες εκκλήσεις που τις υπογράφουν πάνω από 600.000 σημαντικά ονόματα κάθε τάξης και επαρχίας της Ελλάδας, με τιμούν με την πιο κολακευτική τους εμπιστοσύνη και με καλούν να ξαναγυρίσω στην αγαπημένη μου πατρίδα για να τεθώ επικεφαλής ολοκλήρου του έθνους. Θέλω να πιστεύω πως δεν είναι δυνατό να αμφιβάλλετε ούτε για μια στιγμή για την αφοσίωσή μου σε μια τόσο δίκαιη και τόσο ιερή για όλους τους Έλληνες υπόθεση. Δεν θα σας μιλήσω για τα γεγονότα που διαδραματίζονται εδώ. Χωρίς αμφιβολία θα ακολουθήσουν και άλλες αναφορές. Εδώ υπάρχει πολύ μεγάλη ηρεμία. Δεν ξέρω τι θα ακολουθήσει ύστερα από την αναχώρησή μου από δω και αν οι Τούρκοι θα εισβάλουν σ’ αυτές τις χώρες. Όλο το έθνος κινδύνευε να καταστραφεί αν δεν αποφάσιζα να κινηθώ. Το σύνθημά μου μεταφέρθηκε σε όλα τα μέρη της Ελλάδας και με αναζητούν στην Αδριατική, στη Μαύρη Θάλασσα ή στο Αρχιπέλαγος. Αυτοί είναι οι λόγοι που με ανάγκασαν να αρχίσω απ’ αυτή τη χώρα. Τολμώ να ελπίζω ότι η Θεία Πρόνοια και η προστασία του αυτοκράτορα, θα μας εξασφαλίσουν το επιθυμητό τέλος. Ο ηγεμόνας και οι βογιάροι θεωρούν αναγκαίο να παρακαλέσουν τη Μεγαλειότητά του να κινήσει τις στρατιές του. Ο Θεός που καθορίζει την τύχη των εθνών θα μας βοηθήσει. Στο Γαλάζι η νίκη ήταν μαζί μας. Αντίο! Κάνετε ό,τι σας προστάζει το καθήκον.

Πιστός σας
Αλέξανδρος Υψηλάντης

Ο ηγεμόνας αυτής της χώρας με όλους τους δικούς του θέλει να έρθει μαζί μας. Θα μπορούσατε να μας δώσετε κάποια συμβουλή…

Η επιστολή αυτή αναγνώστη, την οποία αλίευσα από το εξαίρετο βιβλίο του Περικλή Ροδάκη «Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και η Φιλική» και κυρίως το πνεύμα της γραφής της, μαρτυρά πως, είτε ο Υψηλάντης είχε όντως κάποια πρότερη συνεννόηση με τον Καποδίστρια από την οποία έφυγε με τη βεβαιότητα της επιδοκιμασίας του, είτε βρίσκεται σε παραλήρημα και φαντασιάζεται πως ο Κόμης τον στηρίζει ενώ κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Αλλιώς, δεν μπορεί να εξηγηθεί, ούτε η διαβεβαίωση πως «δεν είναι δυνατόν να αμφιβάλλετε ούτε για μια στιγμή για την αφοσίωσή μου στην υπόθεση» (λες και μιλά ο Υψηλάντης σε κάποιον ανώτερό του στην επαναστατική ιεραρχία), ούτε η υπόσχεσή του πως «θα ακολουθήσουν κι άλλες αναφορές». Το μόνο που κάπως αναιρεί τα παραπάνω, είναι η τελική του προτροπή προς τον Κόμη, να κάνει «ό,τι προστάζει το καθήκον», κάτι που ουδέποτε αξιωματικός, έστω και πρίγκηπας, τόλμησε ποτέ να απευθύνει προς έναν Κόμη υπουργό Εξωτερικών….

Σύμφωνα με τον ρώσο ιστορικό Γ. Λ. Αρς και το σύγγραμμά του με τίτλο «Ιωάννης Καποδίστριας και το Ελληνικό Απελευθερωτικό Κίνημα», όπου φιλοξενείται η σχετική αλληλογραφία, ο Καποδίστριας έλαβε την επιστολή του Υψηλάντη στις 7/3/1821.

Αξίζει να υπογραμμισθεί επίσης η διαβεβαίωση του Υψηλάντη, πως ο Μιχαήλ Σούτσος (Βόδας) επιθυμεί να πλαισιώσει το Κίνημά του και πως καλεί κι αυτός (δια του Υψηλάντη) τον Τσάρο να παρέμβει. (Συμπερίλαβε αναγνώστη τη διαβεβαίωση αυτή, στο παραπάνω κεφάλαιο που παραθέσαμε με τίτλο «ΜΙΧΑΗΛ ΣΟΥΤΣΟΣ: Ο ΔΙΤΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΒΟΕΒΟΔΑ»)
Αντίστοιχη επιστολή απηύθυνε ο Υψηλάντης και προς τον Τσάρο της Ρωσίας, βέβαιος και πάλι, πως ο Τσάρος είναι έτοιμος να σπεύσει σε βοήθεια.

Ποια είναι η απάντηση;


Ο ΤΣΑΡΟΣ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ


Η πρώτη καταδίκη του Τσάρου, έρχεται με Διάταγμά του. Οι δύο ελληνικές εφημερίδες της Βιέννης («Εφημερίδα» και «Ελληνικός Τηλέγραφος») ενημέρωσαν τους αναγνώστες τους σχετικά. Τα δημοσιεύματα περιλαμβάνει ο αγωνιστής Ηλίας Φωτεινός, στο έργο του «Οι άθλοι της εν Βλαχία Ελληνικής Επαναστάσεως» (Λειψία 1845) και έχουν ως εξής:

«Ο Μεγαλειότατος Αυτοκράτωρ Ρωσσίας, έμαθε μετ’ άκρας αγανακτήσεως τα στασιαστικά επιχειρήματα εν Μολδαυία και Βλαχία, και όχι μόνον δεν ηθέλησε να δώση εις τους πρωταιτίους των ρηθέντων επιχειρημάτων κανέν είδος βοηθείας, αλλά και έδειξε με μεγάλην παρρησίαν την άκραν του οργήν και αγανάκτησιν. Επροξένησεν εκεί απερίγραπτον θλίψιν και κατήφειαν, η οποία ηύθησεν ακόμη περισσότερον, ότε ο Καισαρορωσσικός Κάσνουλος Πιζάνης, εγνωστοποίησεν ότι επροστάχθη ν’ αναχωρήση παρευθύς εξ Ιασίου. Πολύ πλήθος αρχόντων και άλλων μεγάλων και ευκτημόνων εγκατοίκων της πόλεως ανεχώρησαν εν άκρα σπουδή εκ Μολδαυίας, κατέφυγον εις την Ρωσσικήν, ή Αυστριακήν Επικράτειαν. Ο ίδιος αυτός Ηγεμών Μολδαυίας, ητοιμάζετο να ζητήση μετά της οικογενείας του πάσης, καταφύγιον εις μίαν εκ των δύο γειτνιαζουσών πολιτειών»

Ο «Τηλέγραφος» σημειώνει μεταξύ άλλων:

«…Εν ταυτώ δε, διέταξεν η Καισαρική Μεγαλειότης του τα ακόλουθα:
α) Ο Πρίγκιψ Α. Υψηλάντης καθαιρείται από την Ρωσσικήν Δούλευσιν

β) Θέλει τω μηνυθή, ότι η Μεγαλειότης του ο Αυτοκράτωρ κατακρίνει
διόλου του επιχείρημά του, και ότι κατά τούτο δεν έχει ποτέ να θαρρή εις καμμίαν βοήθειαν εκ μέρους της Ρωσσίας.

γ) Θέλει προσταχθή ρητώς ο διοικών αρχιστράτηγος, του παρά τον
Πορύτον και εν Βασσαροβία Ρωσικού στρατού, Κόμης Βιττγκενστάιν, να διατηρή κατά τας εκραγείσας εν Μολδαυία και Βλαχία ταραχάς άκραν ουδετερότητα και να μη συγκοινωνή με αυτούς επ’ ουδεμία προφάει, ούτε αμέσως, ούτε εμμέσως.

δ) Αύται αι αποφάσεις θέλουσι κοινωθή εις τον εν Κωνσταντινουπόλει Ρωσικόν Πρέσβυν, με προσταγήν του να ειδοποιήση περί αυτών την Υψηλήν Πόρταν, και να επιβεβαιώση αύθις τας κατ’ ευκαιρία της νεωστί συμβάσης εν Βλαχία δοθείσας ειλικρινείς βεβαιώσεις. Ο δε Βαρών Στρογανόφ να κηρύξη ρητώς, ότι η πολιτική της Μεγαλειότητός του είναι δια παντός ξένη εις πάσαν σκευωρίαν και μηχανάς αποβλεπούσας εναντίον της ησυχίας οποιασδήποτε χώρας, ότι πάσα κοινωνία εις τοιαύτα κινήματα θέλει αντιμάχεσθαι εις τα χρηστά και τίμια φρονήματα της Αυτοκρατορικής Μεγαλειότητός του…»

Τα διατάγματα ωστόσο, δεν είναι αρκετά για τον Τσάρο. Ευχόμαστε δε, η παρακάτω επιστολή, να συντάχθηκε από τον Καποδίστρια κατ’ εντολήν του Τσάρου και όχι από δική του πρωτοβουλία:


Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ ΥΨΗΛΑΝΤΗ: «ΕΠΟΝΕΙΔΙΣΤΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ. ΥΠΕΚΥΨΕΣ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΥ»

«Πρίγκιψ μου
Λεϋβάχ 14 Μαρτίου 1821

Λαβών την από 24 Φεβρουαρίου υμετέραν επιστολήν ο Αυτοκράτωρ, τόσω βαθυτέραν ησθάνθην θλίψιν, όσο αείποτε εξετίμησε το ευγενές των αισθημάτων, ων εδώκατε δείγματα εν τη υπηρεσία αυτού. Πόρρω λοιπόν απείχεν η Αυτού Αυτοκρατορική Μεγαλειότης όπως πιστεύση, ότι εμέλλετε αίφνης παρασυρθήναι υπό του πνεύματος εκείνου του παραλογισμού, όπερ φέρει τους ανθρώπους του καθ’ ημάς αιώνος, επιλανθανομένους των πρωτίστων καθηκόντων αυτών, εις αναζήτησιν αγαθού, ουδόλων ελπιζομένου άλλως, ή δια της αυστηράς τηρήσεως των παραγγελμάτων της θρησκείας και της ηθικής. Η τάξις της γεννήσεως υμών, το στάδιον, όπερ εξελέξασθε, η δικαία υπόληψις, ήν εκτήσασθε τα πάντα εν ενί λόγω παρείχον υμίν την ευκαιρίαν και τα μέσα, όπως φωτίσητε περί των αληθών αυτών συμφερόντων τους προύχοντας εκείνους της Ελλάδος, τους δεικνύοντας τόσω φυσικήν προς υμάς εμπιστοσύνην. Αναμφιβόλως εν τη φύσει του ανθρώπου έγκειται η έφεσις της βελτιώσεως της τύχης εαυτού, και βεβαίως πλείσται περιστάσεις ενέπνευσαν τοις Έλλησι την ευχήν, ίνα μη μείνωσι ξένοι προς την ιδίαν αυτών ειμαρμένην. Αλλ’ άρα γε δια της αποστασίας και του εμφυλίου πολέμου δύνανται κολακεύεσθαι περί της επιτυχίας ενός τόσω εξόχου σκοπού; Δύναται άρα ποθείν την αναγέννησιν αυτού και ανύψωσιν εις την βαθμίδα των ελευθέρων έθνος τις δια σκοτεινών υπενεργειών, δια ζωφωδών σκευωριών; Ο Αυτοκράτωρ ουδόλως διανοείται τούτο. Έσπευδεν, ίνα εξασφαλίση τοις Έλλησι την προστασίαν δια των μεταξύ Ρωσίας και Πύλης συνομολογηθεισών συνθηκών - αλλ’ ήδη τα δυνατά ταύτα αποκτήματα παραγνωρίζονται, αι οδοί της νομιμότητος εγκαταλιμπάνονται, και υμείς δείκνυσθε θέλοντες, ίνα προσκολλήσητε το όνομα υμών εις συμβεβηκότα, πασιφανώς αποδοκιμαζόμενα παρά της Α.Α.Μ.

Η Ρωσία διάγει εν ειρήνη μετά του οθωμανικού κράτους. Η εν Μολδαυία εκραγείσα επανάστασις επ’ ουδενί λόγω δικαιολογήσει ρήξιν τινα μεταξύ των δύο κρατών. Άλλως διερρηγνύμεθα αν μετά της τουρκικής κυβερνήσεως, προσεφερόμεθα εχθρικώς κατ’ αυτής και δι’ απλής σιωπηράς συγκαταθέσεως, επανάστασιν, σκοπούσαν την ανατροπήν δυνάμεως, μεθ’ ης η Ρωσσία εκήρυξε και κηρύττει ως έχουσα σταθερούς σκοπούς προς διατήρησιν σχέσεων ειρήνης και φιλίας.

Και κατ’ άλλην δε σκέψιν, τίνα στιγμήν εξελέξατε, ίνα προσβάλητε την Πύλην; Αυτήν εκείνην την στιγμήν, καθ’ ην διαπραγματεύσεις, οσημέραι γονιμώτεραι αποτελεσμάτων ευτυχών καθιστάμεναι, περιβάλλουσι την ειρήνην δια νέων εγγυήσεων – αυτήν ακόμη την στιγμήν καθ’ ην αι απαιτήσεις της υμετέρας οικογενείας έμελλον ικανοποιηθήναι, ο δε Σουλτάνος, ως γιγνώσκετε, προυτίθετο, ίνα αποδώση υμίν πλήρη και εντελή δικαιοσύνην. Πεπληροφορημένοι περί των περιστάσεων τούτων, και ειδότες τας ανέκαθεν διεπούσας την πολιτικήν του Αυτοκράτορος αρχάς, πώς ετολμήσατε υποσχεσθέντες τοις κατοίκοις των Ηγεμονειών την υποστήριξιν μεγάλης τινος Δυνάμεως; Εάν ηθελήσατε προσηλώσαι τα βλέμματα αυτών προς την Ρωσσίαν, οι συμπατριώται υμών θέλουσιν ιδείν ταύτην ακινητούσαν, μετ’ ολίγον δε αι δίκαιαι μομφαί αυτών θέλουσιν επιβαρύνειν υμάς και αισθανθήσεσθε πίπτουσαν, εφ’ υμών μεθ’ όλου αυτής του βάρους την ευθύνην επιχειρήσεως, ην μόνα πάθη παραφρονούντα ηδύναντο υπαγορεύσαι. Αλλ’ όμως πάντοτε έχει τις καιρόν, ιν’ αποδώση σέβας προς τον ορθόν λόγον και προς την αλήθειαν. Έχετε εισέτι εν χερσί την σωτηρίαν των περί υμάς αποπεπλανημένων ανθρώπων. Δύνασθε δε γνωστοποιείσαι αυτοίς τας συνεπείας των σχεδίων αυτών και υμών. Επανέλθετε από της ολεθρίας ταύτης αποτυφλώσεως, υπεξαιρούντες αυτούς και διαφεύγοντες και υμείς αυτοί την εκδίκησιν κυβερνήσεως, εις ην τα πολυτιμότερα συμφέροντα υπαγορεύουσι την ανάπτυξιν δικαιοτάτης καθ’ υμών και κατ’ εκείνων αυστηρότητος. Ο Αυτοκράτωρ ουδεμίαν, ούτε αμέσως ούτε εμμέσως παρέξει υμίν συνδρομήν, διότι επαναλαμβάνομεν λέγοντες, ήθελεν είσθαι ανάξιον αυτού το υποσκάπτειν τα θεμέλια της τουρκικής αυτοκρατορίας δια της επονειδίστου και εγκληματικής ενεργείας μυστικής εταιρίας. Εάν είχε νόμιμα παράπονα κατά της Πύλης, αύτη δε ηρνείτο την δικαίωσιν αυτών, εάν εν ενί λόγω η χρήσις των όπλων καθίστατο αναπόφευκτος, εις την ισχύν ταύτην προσέτρεχε. Αλλά, μακράν τούτου, διαπραγματεύσεις όλως ειρηνικαί συνίστανται μεταξύ των δύο Δυνάμεων. Και αι διαπραγματεύσεις, ων ήρξαντο οι υπουργοί αυτών, ενισχύουσιν από ημέρας εις ημέραν έτι μάλλον την ελπίδα του γενικωτέρου αποτελέσματος.

Σταθμίσατε, Πρίγκηψ μου, τας παρατηρήσεις, ας απευθύνει υμίν ο Αυτοκράτωρ ως τελευταίον δείγμα της αγαθότητος αυτού. Ωφελήθητε εκ της τόσο σωτηριώδους προειδοποιήσεως ταύτης. Επανορθώσατε το κακόν, όπερ επράξατε ήδη. Προλάβετε τας καταστροφάς, ας μέλλετε επισύραι κατά της ωραίας και ατυχούς πατρίδος υμών. Εάν υποδείξητε ημίν τα μέσα προς κατάπαυσιν των ταραχών άνευ παραβιάσεώς τινος και χωρίς της ελαφροτέρας προσβολής των όρων των υφισταμένων μεταξύ Ρωσίας και οθωμανικής Πύλης συνθηκών, ο Αυτοκράτωρ ουκ αρνηθήσεται την παρέμβασιν εαυτού παρά τη Τουρκική κυβερνήσει, προσκαλών αυτήν εις έμφρονα μέτρα, δυνάμενα την εν Βλαχία και Μολδαυία επάνοδον της ησυχίας, ης την ανάγκην συναισθάνονται τόσο βαθέως αι χώραι αύται. Εν πάση άλλη περιστάσει η Ρωσσία έσεται απλούς θεατής των γινομένων, ουδέ τα όπλα του Αυτοκράτορος κινηθήσονται, ουδέ ημείς και οι αδελφοί υμών εστέ εφθής εν τη υπηρεσία της Α.Μ. του αυτοκράτορος. Η Πριγκίπισσα Υψηλάντου εξακολουθήσει απολαμβάνουσα την προστασίαν Αυτού, αλλά καθ’ όσον αφορά προσωπικώς αυτήν. Επ’ ουδεμιά όμως περιπτώσει ο Αυτοκράτωρ επιτρέψει την είσοδον υμών εις Ρωσσίαν. Η επιστολή αύτη περιελεύσεται υμίν δια του βαρώνου Στρωγανώφ, διαταγέντος, ίνα, αφ’ ου κοινοποιήση ταύτην τη Πύλη, διαβιβάση προς υμάς αι προσθέση τας συμβουλάς, μεθ’ ων ο Αυτοκράτωρ εφάπαξ έτι προτρέπει υμάς ίνα συμμορφωθήτε.

(υπογραφή) Ο Κόμης Καποδίστριας»

Η επιστολή του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, αγαπητέ αναγνώστη, δεν χρειάζεται σχολιασμό. Επειδή ωστόσο ορισμένοι ενδεχομένως να μην βρουν κουράγιο για να την διαβάσουν ολόκληρη, ας συγκατανεύσω κι εγώ στη αδυναμία τους, υπενθυμίζοντας τα όσα υπογράμμισα ήδη. Έτσι, ο Καποδίστριας…

* …θεωρεί ότι ο Υψηλάντης παρασύρθηκε από το «πνεύμα του παραλογισμού που θέλει τον άνθρωπο να επιτυγχάνει βελτίωση της ζωής του με άλλα μέσα, εκτός της ηθικής και της θρησκείας»

* …υποστηρίζει ότι μια τέτοια επιχείρηση σαν αυτήν που ξεκίνησε ο Υψηλάντης, «μόνον πάθη παραφρονούντα» μπορούσαν να την υπαγορεύσουν

* …τονίζει πως «τα πολυτιμότερα συμφέροντα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπαγορεύουν δικαιότατη αυστηρότητα» κατά του Υψηλάντη και των πολεμιστών του

* …χαρακτηρίζει τη σύσταση της Φιλικής Εταιρείας «επονείδιστη και εγκληματική ενέργεια»

*…φτάνει μέχρι του σημείου να πει στον Υψηλάντη πως η οικογένειά του που είχε διωχθεί από τον Σουλτάνο, είχε αποφασιστεί να αποκατασταθεί, η Πύλη ήταν έτοιμη να του αποδώσει «πλήρη και εντελή δικαιοσύνη» και πως ο Υψηλάντης κακώς διάλεξε τη στιγμή εκείνη να επαναστατήσει! (Λες και επρόκειτο περί βεντέτας…)

*…προειδοποιεί τον Υψηλάντη πως, ό,τι κι αν γίνει, ο ρωσικός στρατός δεν πρόκειται να κουνηθεί ρούπι

*…του υπενθυμίζει πως οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για διμερή ζητήματα, ουδέποτε έπαψαν να υφίστανται

*…του ζητά «να επανέλθει από την αποτύφλωσή του»

*…και του δίνει ως μόνη διέξοδο, να υποδείξει κάποιες προτάσεις που θα μπορούσε να δεχθεί ο Σουλτάνος προκειμένου να λήξει η στάση αναίμακτα και η ζωή να πάρει το δρόμο της.

Στα παραπάνω, φίλε αναγνώστη, θα ήθελα να προσθέσω και κάτι ακόμα, που αφορά την ημερομηνία της αποστολής του γράμματος. Σύμφωνα με τον ρώσο ιστορικό Γ.Λ. Αρς, η επιστολή του Καποδίστρια έχει σταλεί στις 14 Φεβρουαρίου 1821, από το Λάιμπαχ, με χρήση του παλαιού ημερολογίου. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε, ότι ακόμα και κατά τις εργασίες του συνεδρίου της Ιεράς Συμμαχίας στο Λάιμπαχ της τότε Αυστρίας, ο Καποδίστριας χρησιμοποιεί το ημερολόγιο της χώρας του.
Αν κάτι τέτοιο συμβαίνει, (και αυτό είναι το πλέον πιθανό, καθώς η Ρωσία επισήμως χρησιμοποιούσε ακόμη το παλαιό ημερολόγιο) τότε αγαπητέ αναγνώστη, από τη λήψη της επιστολής του Υψηλάντη στις 7/3/1821, μέχρι την αποστολή της απάντησης του Καποδίστρια μεσολαβεί μία εβδομάδα. Προς τι άραγε η καθυστέρηση αυτή;

•Καθυστέρησε άραγε ο Καποδίστριας σκοπίμως;
•Δίσταζε άραγε ο Τσάρος να λάβει απόφαση;
•Μεσολάβησε άραγε κάποιο παρασκηνιακό διπλωματικό όργιο μιας εβδομάδας;
•Μήπως εδώ έχουμε μια κάποια ένδειξη που να διευκρινίζει την καταγγελία του Π. Καλεβρά (βλ. προηγούμενο post), ότι ο Πατριάρχης περίμενε την απάντηση από τη Ρωσία που δεν ερχόταν;

Αν όμως αναγνώστη, ο Καποδίστριας χρησιμοποιεί από το Λάιμπαχ το ημερολόγιο που ίσχυε στη χώρα που βρισκόταν, δηλαδή το νέο ημερολόγιο, τότε το γράμμα με το οποίο καταδικάζει την ελληνική Επανάσταση, έχει γραφεί στις 2 Μαρτίου.

Την ίδια ώρα, έχουμε και μια ένδειξη πως το επιτελείο του Υψηλάντη, ενδεχομένως επιχειρεί να πραγματοποιήσει μια στροφή στις διακηρύξεις του. Τουλάχιστον κάτι τέτοιο ενδέχεται να μαρτυρά η επιστολή του γενικού διοικητή του Ιερού Λόχου, πρίγκηπα Καντακουζηνού στον Ξάνθο, της 2ας Μαρτίου (με το παλαιό ημερολόγιο):

ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ ΠΡΟΣ ΞΑΝΘΟ (2 ΜΑΡΤΙΟΥ): «ΠΟΤΕ ΟΙ ΓΡΑΙΚΟΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΛΠΙΣΟΥΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΠΟ ΞΕΝΟΥΣ»

«…Πολλαί περιστάσεις ξέναι και οικείαι, μας εδίδαξαν, ότι ποτέ ξένος δεν θέλει μας χορηγήσει ετοίμην ευδαιμονίαν. Ποτέ οι Γραικοί δεν πρέπει να ελπίσουν ελευθερίαν από ξένους. Δια τούτο αναγκαίως έπεται, απορρίπτοντες πάσαν ελπίδα, να ελπίσουν μετά Θεόν εις μόνην την ιδίαν ανδρείαν και δύναμιν. Αγωνισθήτε λοιπόν να επισφραγίσωμεν τα επιχειρήματά μας με το αίσιον και ευκταίον τέλος, προσπαθούντες παντοίοις τρόποις την ενδυνάμωσιν του κέντρου μας, από του οποίου την επιτυχίαν ή αποτυχίαν κρέμαται η ευτυχία ή η δυστυχία του έθνους γενικώς…»

Όπως και να’ χει το πράγμα, αναγνώστη, η πρώτη επίσημη καταδίκη της Επανάστασης εκ μέρους της Ρωσίας, έρχεται μια μέρα νωρίτερα: την 1η Μαρτίου 1821: Αυτό τουλάχιστον μαρτυρεί ο Φιλήμων στο Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως: «Πρώτος εν Κωνσταντινουπόλει ο πρέσβυς της Ρωσσίας, εκτάκτως λαβών τη 1η μαρτίου, διεβίβασεν εις την πύλην το κήρυγμα του Υψηλάντου. Αυθημερόν κατά το εσπέρας έφθασαν αι αυταί ειδήσεις και απ’ ευθείας. Τα πάντα όμως υπονοών ο Μαχμούτ προερχόμενα παρά της Ρωσσίας, προς μεν τους πρέσβεις της Αγγλίας, Αυστρίας, και Γαλλίας απέτεινε πικρά παράπονα κατ’ αυτής και την πολιτικήν επικαλέσθη συνδρομήν τούτων ως φίλων ειλικρινών. Τον δε της Ρωσσίας ηρώτησε, πώς εγεννήθη και ανετράφη εν τη Ρωσσία η κατά του τουρκικού κράτους συνωμοσία; (…) Ο δε Στρωγανώφ απαντών ηπόρει περί του κηρύγματος του Υψηλάντου και άσχετον εβεβαίου από πάσης ρωσσικής συνεννοήσεως και υποστηρίξεως τούτο. Συγχρόνως δε, εγνωμοδότει δυνατήν την καταστολήν κινήματος τοιούτου, δι ων η πύλη διατίθησι δυνάμεων και την άμεσον ή έμμεσον συνδρομήν της Ρωσσίας απέφευγε».

Πρόσεξε τώρα αναγνώστη: Ο αφορισμός της Επανάστασης εκ μέρους του Γρηγορίου του Ε’, γίνεται την 11 Μαρτίου 1821 – και διαβάζεται επισήμως στην εκκλησία στις 13 Μαρτίου. Αν ο Καποδίστριας έχει καταδικάσει την Επανάσταση σύμφωνα με το ημερολόγιο της Ρωσίας (το πιθανότερο), τότε ο Γρηγόριος τον έχει προλάβει κατά 3 ημέρες. Αν ο Καποδίστριας έχει χρησιμοποιήσει στην επιστολή του το ημερολόγιο της Αυστρίας, τότε έχει προλάβει τον Γρηγόριο κατά 9 ημέρες. Σε κάθε περίπτωση, ο Στρογγανώφ, ο πρέσβης της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη και υφιστάμενος του Καποδίστρια, έχει ενημερώσει τον Σουλτάνο πως η χώρα του καταδικάζει την Επανάσταση, ήδη από την 1η Μαρτίου – και μεταξύ του γεγονότος αυτού και του αφορισμού, μεσολαβούν δέκα ημέρες, διάστημα υπεραρκετό για να λάβει γνώση ο Πατριάρχης, ότι ρωσική βοήθεια δεν υφίσταται, ούτε πρόκειται να υπάρξει .

Αν δώσουμε βάση σε έναν από τους πρώτους βιογράφους του Γρηγορίου, τον Ζαχαρία Μαθά, με το που φτάνουν στην Κωνσταντινούπολη τα νέα για την είσοδο του Υψηλάντη στη Μολδαυία, ο Πατριάρχης και ο Κωνσταντίνος Μουρούζης καλούνται από τον Αρχισατράπη, «δι υπόθεσίν τους», όπως θα λέγαμε πριν από μερικές δεκαετίες. «Ερευνώνται φιλικώς, ει τι γνωρίζουσι περί των πραγμάτων και αν υποπτεύωνται κίνησιν της Πελοποννήσου, ή της άλλης Ελλάδος. Οι δε, αμφότεροι απεκρίθησαν ότι «αυτοί ουδεμίαν έχουσιν είδησιν περί Επαναστάσεως των υπηκόων Ελλήνων. Νομίζουσι δε, ότι οι κατά τόπους Έπαρχοι ως Τοπάρχαι αγρυπνούσι κατά χρέος επιστατούντες εις την κοινήν ευταξίαν και ησυχίαν του Κράτους». Παρηγγέλθησαν λοιπόν μετά πολλής φιλοφροσύνης, να αναγγείλωσιν ευθύς προς τον Αρχισατράπην, αν τι μάθωσιν ύστερον – και ούτως απελύθησαν».

Ο Γρηγόριος και οι Μουρούζηδες, γνωρίζουν πολύ καλά από τον Ιανουάριο του 1821, πως το σχέδιο των Φιλικών (που συμπεριελάμβανε τουλάχιστον την πυρπόληση του τουρκικού στόλου στην Πόλη) έχει περάσει στα χέρια των Οθωμανών. Επί δύο μήνες παριστάνουν τους ανήξερους – ο ένας Μουρούζης μάλιστα, ο Νικόλαος, με την ιδιότητα του Μεγάλου Δραγουμάνου του οθωμανικού στόλου, έχει επιστρέψει από το Αιγαίο διαβεβαιώνοντας το Σουλτάνο πως όλα βαίνουν καλώς. Τώρα ο Αρχισατράπης τους κερνά καφέ και τους χτυπά φιλικά την πλάτη με ένα σαρδόνειο χαμόγελο.

Ό,τι κι αν ήξερε ο Γρηγόριος περί της Φιλικής Εταιρείας, όσο λεπτομερώς ή λιγότερο λεπτομερώς γνώριζε τα της επαναστατικής προετοιμασίας, εκείνο που αδιαμφισβήτητα είχε υπόψη του, ήταν ότι επικεφαλής του Αγώνα βρισκόταν ο υπασπιστής του Τσάρου, με διαβεβαιώσεις πως πίσω από το Κίνημα βρίσκεται η Ρωσία.

Δεν πέρασε μια εβδομάδα - και οι πρώτιστοι των Ελλήνων ανεκάλυπταν πως είχαν εξαπατηθεί. Και πως ήσαν μόνοι τους. Ολομόναχοι.

Edited by - Trainman on 24/06/2007 05:24:59Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 24/06/2007, 05:33:57  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
ΕΡΙΩΠΙΣΦίλε Trainman, ...καιρός και για λίγo καθαρό αέρα.
Όπως βλέπεις έπεσε «μούγκα στην στρούγκα». Σου ετοιμάζω ερωτήσεις με πολλά «γιατί».

Σύντομα τελειώνω με κάποιες πιεστικές υποχρεώσεις και ελπίζω να προλάβω να ρίξω και εγώ καμιά «βουτιά» στην «δεξαμενή». Αν όχι, με το «τυράκι» που έχεις κουβαλήσει στην δικιά μας εξέδρα βγάζουμε όλοι καλοκαίρι (εσείς) και χειμώνα (εγώ, ...γμώτο) και περισσεύει να κεράσουμε κιόλας.

Φίλε μου Λουκά, νοιώθω λίγο άβολα με τους επαίνους σου, αλλά μου δίνεις και κουράγιο που (για να'μαι ειλικρινής) το χρειάζομαι.

Όπως και να'χει το πράγμα, από μεθαύριο θα λείψω για μια εβδομάδα, θα πάρω κι εγώ λίγο καθαρό αέρα και θα σας δώσω και την ευκαιρία να διαβάσετε τα όσα έχω γράψει με την ησυχία σας και φυσικά να σχολιάσετε ή να ρωτήσετε ό,τι πιστεύετε πως έχει αξία.

Να είσαι καλά και πάλι. Χαιρετισμούς στην Αυστραλία.

Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 24/06/2007, 19:45:32  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
EPAITHS Ο αφορισμός έφερε αμηχανία και απογοήτευση σε όλους τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δέν χρειάστηκε να βρεθεί ο ασήμαντος Καλεβράς του συγγραφέα μου Κορδάτου, το λέει η απλή λογική. Για το εάν ο σουλτάνος θα έσφαζε τον χριστιανικό πληθυσμό της ΚΠολης άν δέν γινόταν ο αφορισμός επέτρεψε μου να έχω επιφυλάξεις. Ο γενικός ξεσηκωμός κάθε χριστιανικού στοιχείου όχι μόνο εντός, αλλά και εκτός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας θα έκανε τον σουλτάνο να το σκεφτεί πολύ καλά πρίν πάρει αυτή την απόφαση. Το καλύτερο που θα είχε να κάνει σάν σωστός πατριώτης θα ήταν να ευλογήσει τα όπλα και να παραιτηθεί ή να δραπετεύσει.


Φίλε αναγνώστη

Για το τι ακριβώς συνέβη στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο του 1821, θα δώσω το λόγο στους τούρκους ιστορικούς, την άποψη των οποίων μεταφέρει ο Νικηφόρος Μοσχόπουλος στο έργο του «Η Ελληνική Επανάστασις κατά τους Τούρκους ιστοριογράφους». Θεωρώ άλλωστε, πως οι τούρκοι ιστορικοί, δεν είναι μεν οι πλέον κατάλληλοι για να σκιαγραφήσουν την επαναστατική προετοιμασία των Ελλήνων (δεν την γνωρίζουν άλλωστε εκ των έσω), έχουν αρκετά να συνεισφέρουν σχετικά με τις κινήσεις των Φαναριωτών χωρίς να έχουν και πάλι το αλάθητο (βλ. τα όσα έγραψα στη σελίδα 26, στο κεφάλαιο «ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ – Μέρος 1ον»), αλλά νομίζω ότι είναι οι πλέον κατάλληλοι να μας περιγράψουν το πώς κινήθηκε το αντίπαλο στρατόπεδο. Ο Μοσχόπουλος, παραθέτει την εκδοχή του επίσημου ιστοριογράφου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Αχμέτ Ντζεβντέτ Πασά, που καταγράφεται στο 12τομο έργο του «Γεγονότα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», εγκεκριμένο και από την «Εντζουμέν ι ντανίς» - την Ακαδημία Κωνσταντινουπόλεως.


Ο ΣΟΥΛΤΑΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ – Η ΣΥΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΩΝ - Η ΔΙΑΤΑΓΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ


«Αι ειδήσεις αύται, αγγέλλουσαι συγχρόνως ότι όλοι Έλληνες συνησπίσθησαν κατά των μουσουλμάνων, έπληξαν την Πύλην ως κεραυνός και επροξένησαν κατάπληξιν εις τον τουρκικόν λαόν της Κωνσταντινουπόλεως, εις δε τον Χαλέτ εφέντην οδύνην ψυχική και ταραχήν. Τα μέλη της κυβερνήσεως τα έχασαν κυριολεκτικώς μη γνωρίζοντα τι να πράξουν. Η δε αμηχανία αυτή, είχεν ως συνέπειαν το ότι διεπράχθησαν πλείστα όσα λάθη και έγιναν κακαί ενέργειαι. Εις δύο συμβούλια συνελθόντα το μεν πρώτον την 17ην μαρτίου 1821 (σ.σ. ο Μοσχόπουλος μεταφράζει προφανώς τις τουρκικές ημερομηνίες στο νέο ημερολόγιο – άρα μιλάμε για 12 ημέρες πριν, δηλαδή για την 5η Μαρτίου) εις την Υψηλήν Πύλην, το δε δεύτερον μετά δύο ημέρας εις το μέγαρον του Σεϊχουλισλάμου, συνεζητήθησαν τα ζητήματα της επαναστάσεως των Ελλήνων, αλλ’ ουδεμία ελήφθη οριστική απόφασις. Την επιούσαν, ημέραν Παρασκευήν (σ.σ. μιλάμε για τις 8 Μαρτίου 1821), ο Μέγας Βεζύρης, ο Σεϊχουλισλάμης, ο Χαλέτ εφέντης και ο γενιτσάρ-αγάς, εκλήθησαν ανεπισήμως παρά τω Σουλτάνω και ερωτηθέντες περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, εξέθεσαν τα συμβάντα. Ο Μαχμούτ, μανιώδης εξ οργής, διέταξε την σφαγήν όλων των Ελλήνων και υπέδειξε το τι πρέπει να πράξη ο γενιτσάρ-αγάς εν Κωνσταντινουπόλει και εις τα περίχωρα. Ούτος δε, προσκυνήσας εδαφιαίως εδήλωσεν ότι θα υπακούση κατά γράμμα, ενώ ο Μέγας Βεζύρης, κατάπληκτος δεν ηδυνήθη να αρθρώση λέξιν. Ο δε Χαλέτ εφέντης, ο οποίος, ως είναι γνωστόν και εκ της κατασχεθείσης μυστικής αλληλογραφίας του μετά του μπερμπέρ-μπασή (αρχικουρέως) του Σουλτάνου, (σ.σ.!!!) ήτο η αιτία όλων αυτών των συμφορών, αντελήφθη ότι το ζήτημα τούτο θα σημάνη το τέλος του και ότι η μόνη οδός σωτηρίας δι’ αυτόν, ήτο κάποια μεγάλη αναστάτωσις, η οποία δεν θα άφινε καιρόν να σκεφθή ο κόσμος περί των ανοσιουργημάτων του, και έδωκε δια της στάσεώς του να εννοηθή, ότι ενέκρινε την απόφασιν ταύτην.

Ο Σεϊχουλισλάμης Χαλίλ εφέντης όμως, άνθρωπος μορφωθείς εις την σχολήν του σουλτανικού ανακτόρου, γνωρίζων τα καθέκαστά του και διατελέσας επιμελητής του σουλτανικού ταμείου, ετόλμησε να ζητήση αναστολήν ημερών τινών, όπως χωρισθούν οι ένοχοι από τους αθώους και μελετηθή το ζήτημα κατά βάθος, ούτως ώστε όλα να γίνουν συμφώνως προς τον ιερόν νόμον. Ο δε Μέγας Βεζύρης, λαβών θάρρος, υπεστήριξε την γνώμην του Σεϊχουλισλάμου και ούτω, λαβόντες την έγκρισιν του Σουλτάνου, εξήλθον εκ των ανακτόρων. Συνεπεία τούτου και εις το ζήτημα αυτό, ως και εις το του Αλή πασά, ανεφύη διάστασις μεταξύ Χαλέτ και Σεϊχουλισλάμου. Όταν μετά την εκ των ανακτόρων έξοδον ο Χαλέτ ηρώτησε τον τελευταίον τούτο τι είναι το ληφθέν μέτρον, ούτος, λαβών το ύφος στρατιωτικού, οποίος ήτο άλλοτε, είπε στραφείς προς αυτόν: «Έως τώρα διώρθωσες όλας τας υποθέσεις κατά τας ορέξεις σου. Περιώρισες το αξίωμα του ηγεμόνος εις τέσσαρας οικογενείας, έστειλες ηγεμόνα ένα νέο παιδί («ογλάν») σαν το Μιχάλη. Με την απόλυτον θέλησίν σου ελύπησες τόσους ανθρώπους αξίους εμπιστοσύνης. Έφερες τα πράγματα εις αυτό το σημείον. Τώρα έρχεσαι συ και μας ερωτάς τι πρέπει να γίνη. Πήγαινε τώρα να ιδής τι έχεις να γίνης εσύ!»

Ο Χαλέτ απήντησεν εις ύφος επίσης απότομον. Διεπληκτίσθησαν αρκετήν ώραν και εχωρίσθησαν ωργισμένοι. Από της στιγμής εκείνης, ο Χαλέτ εφέντης απεφάσισε ν’ ανατρέψη τον Σεϊχουλισλάμην και, όπως σωθή ο ίδιος, προσεπάθησε να προσελκύση με το μέρος του τας τάξεις εκείνας των γενιτσάρων, επί των οποίων εστηρίζετο. Ούτω ο μεν Χαλίλ εφέντης, ανελθών εις το αξίωμα θρησκευτικού αρχηγού από αγάς των ανακτόρων, εξετέλει παρ’ ελπίδα έργον ιερόν και έγινεν άξιος μεγάλου επαίνου, ενώ ο Χαλέτ, με την φήμην του «εφέντη», έχων θέσιν βεζύρου και δίδων γνώμην δια τα πάντα, επροτίμησεν, όπως λησμονηθούν τα ιδικά του έκτροπα, να κατέλθη μέχρι πράξεως σκληράς και τυραννικής, εφελκύσας ούτω την αποστροφήν και το μίσος».

Εδώ αναγνώστη, δεν έχουμε μια προφορική διήγηση ή φήμη. Έχουμε μια εκτενή παράθεση εκ μέρους του κορυφαίου τούρκου ιστοριογράφου, ότι σουλτανική διαταγή δόθηκε από τον Σουλτάνο, εν θερμώ μεν, αλλά υποδαυλιζόμενη και υποστηριζόμενη από τον ισχυρό άνδρα της τουρκικής πολιτικής, τον Χαλέτ εφέντη, ο οποίος, προκειμένου να σώσει το τομάρι του για τις επιλογές του, έπρεπε να μετακυλήσει αλλού την ευθύνη και να τοκίσει στην όξυνση.

Ποιες ήταν οι «ευθύνες» του αρχιγραμματέα της τουρκικής κυβέρνησης, Χαλέτ εφέντη, για τις οποίες θα λογοδοτούσε; Τις έχουμε ήδη περιγράψει αναγνώστη στη σελίδα 26, στο κεφάλαιο «ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ – Μέρος 1ον»: Πρόκειται για τις επιλογές του να διορίσει τον Μιχαήλ Σούτσο ηγεμόνα στη Μολδαυία, αλλά και τους Μουρούζηδες στην επίζηλη θέση των μεγάλων διερμηνέων. Έτσι, πολύ απλά…

*…ο Χαλέτ είναι έξω φρενών με το Σούτσο και τους Μουρούζηδες, καθώς θεωρεί πως τον εξαπάτησαν και πως πρόδωσαν την εμπιστοσύνη που τους έδειξε

*…ο Σουλτάνος είναι έξω φρενών με τον Χαλέτ, καθώς βλέπει πως συνεπεία των επιλογών του έχει μπει μπουρλότο στο κράτος κι εκείνος δεν έχει πάρει πρέφα

*…ο Μέγας Βεζύρης έχει ήδη φθόνο στον Χαλέτ, καθώς, καίτοι ιεραρχικά κατώτερός του έχει συγκεντρώσει υπερεξουσίες στα χέρια του - και του λέει σε απλά ελληνικά, «όπως έστρωσες, κοιμήσου τώρα!»

*…ο Σεϊχουλισλάμης (Χαλίλ εφέντης) είναι άνθρωπος της μόρφωσης και της συνείδησης, αντιπαθεί κι αυτός τον Χαλέτ και ζητά αναστολή της απόφασης για την σφαγή των Ελλήνων, προκειμένου να εκτελεσθούν μονάχα οι ένοχοι και όχι οι αθώοι. Βλέπουμε εδώ, μια ελαφριά απόκλιση στις διατυπώσεις των τούρκων ιστορικών σε σχέση με τους δικούς μας ιστοριογράφους: Ο Χαλίλ δεν «αρνείται» την εκτέλεση της απόφασης του Σουλτάνου, αλλά προσπαθεί να την παρακάμψει.

*…ο Γενιτσάρ-αγάς, ο αρχηγός των γενιτσάρων, έχει ήδη δηλώσει πως θα φέρει σε πέρας τη διαταγή της σφαγής (αν και, όπως θα δούμε, παίζει κι αυτός το δικό του παιχνίδι).

Η απόφαση ωστόσο για την σφαγή, εξακολουθεί να ισχύει. Έχει πάρει παράταση, αλλά εξακολουθεί να επικρέμεται επί των κεφαλών των Ελλήνων της Πόλης. Η σκυτάλη αναγκαστικά, περνά σ’ αυτούς:


Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΖΗΤΑ ΤΗΝ ΕΥΣΠΛΑΧΝΙΑ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥ ΚΑΙ ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΝΑ ΠΡΟΒΕΙ ΣΕ ΑΦΟΡΙΣΜΟ


«Τας ημέρας εκείνας, ο Πατριάρχης (Γρηγόριος ο Ε’), μετά των μητροπολιτών, ακολουθών φιλικάς και εμπιστευτικάς συμβουλάς φρονίμων τινών λειτουργών του κράτους, υπέβαλε, κατά τους Τούρκους ιστορικούς, εις τον Σουλτάνον αναφοράν, λέγων, ότι οι χρηστοί και πιστοί υπήκοοί του δεν ήσαν αναμεμιγμένοι εις τοιαύτην επαναστατικήν κίνησιν, ούτε και εγνώριζον το ελάχιστον περί αυτών, προσπίπτονες δε, συν γυναιξί και τέκνοις εις τους πόδας του, ικετεύουν αυτόν να τους λυπηθή και τους μεταχειρισθή με ευσπλαχνίαν. Κατόπιν της αναφοράς ταύτης, εξεδόθη αυτοκρατορικόν διάταγμα (ιραδές) διατάσσον να εξακριβώνεται εις το εξής ποίοι ενέχονται εις την επανάστασιν και τιμωρηθούν αμέσως, να μην ενοχληθούν δε καθόλου οι αθώοι. Συμφώνως προς το διάταγμα τούτο, ανεκοινώθη εις το Πατριαρχείον σχετική βεζυρική διαταγή αναγνωσθείσα ενώπιον του «έθνους», μεθ’ ο, ο Πατριάρχης εξέδωκεν εγκύκλιον καταδικάζουσαν το κίνημα, καταρωμένην και αφορίζουσαν τον Υψηλάντην και τον Σούτσον και δίδουσαν τας απαιτουμένας παραινέσεις και συμβουλάς».

Σχολιάζων τας πατριαρχικάς και συνοδικάς ταύτας εγκυκλίους, ο Δζεβδέτ πασάς λέγει, ότι κατά την γνώμην κύκλων τινων, οι αφορισμοί και αι κατάραι του Πατριάρχου, όστις ήτο μέλος της Φιλικής Εταιρείας (σ.σ. εδώ οι τούρκοι ιστορικοί, απλώς ακολουθούν τις αναφορές του Φιλήμωνα περί κατήχησης του Γρηγορίου από τον Φαρμάκη, χωρίς να έχουν οιοδήποτε άλλο στοιχείο), απέβλεπον απλώς εις το να συγκαλύψουν τας κακάς προθέσεις του Πατριαρχείου. Άλλοι όμως είχον την γνώμην ότι, αφού η τουρκική κυβέρνησις επληροφορήθη πλέον τα συμβάντα και ήρχισεν αυστηράς ερεύνας, και αφού εγνώσθη ότι η Ρωσία διεκήρυξεν ότι αποκηρύττει το κίνημα και επομένως επήλθε κλονισμός εις το ηθικόν της Εταιρείας, ο Πατριάρχης, απελπισθείς, ηθέλησε να προλάβη το κίνημα και να αλλάξη πολιτικήν. Ίσως μάλιστα να κατελήφθη υπό είδους τινός μετανοίας. Πάντως συνετέλεσεν εις το να σωθή η ζωή των χριστιανών της Ευρωπαϊκής Τουρκίας. Διότι, αν όλοι ούτοι οι χριστιανοί εξηγείροντο υπείκοντες εις το κήρυγμα της Εταιρείας, είναι φανερόν ότι θα εξηφανίζοντο πλείστοι όσοι Χριστιανοί. Σκοπός του Πατριάρχου, ήτο απλώς η περίσωσις των ομοθρήσκων του, απόδειξις δε τούτου, είναι και το ότι οι αφορισμοί ουδεμίαν έσχον επίδρασιν επί της Πελοποννήσου.

Εδώ αγαπητέ αναγνώστη, βλέπουμε την καθαρή κρίση ανθρώπων που στέκονται στην απέναντι πλευρά, χωρίς πάθη και προκαταλήψεις. Οι τούρκοι ιστοριογράφοι, είτε θεωρούν τον Γρηγόριο επαναστάτη, είτε συνδέουν άμεσα τους αφορισμούς με την καταδίκη της Επανάστασης εκ μέρους της Ρωσίας και με βάση το γεγονός αυτό, ποικίλουν τα σχόλιά τους.

• Άλλοι θεωρούν πως ο Πατριάρχης, ως Φιλικός, απλά προσπάθησε με τον αφορισμό να κρύψει τις κακές του προθέσεις - να κερδίσει χρόνο για την Επανάσταση δηλαδή…

• Άλλοι θεωρούν πως ο Πατριάρχης, απογοητεύθηκε από την ρωσική καταδίκη και προσπάθησε να προλάβει το Κίνημα

• Άλλοι θεωρούν πως ο Πατριάρχης, μετά τη ρωσική καταδίκη, μετάνοιωσε για την έκρηξη της Επανάστασης και προσπάθησε να την σταματήσει.

• Όλοι ωστόσο συμφωνούν, πως σκοπός του Πατριαρχείου, ήταν η προστασία των ομοθρήσκων του, που θα έχαναν τη ζωή τους, με βάση την έκκληση του Υψηλάντη για εξέγερση και την διαταγή του Σουλτάνου για μαζικές σφαγές.

Εγώ, θα τονίσω και κάτι ακόμα: Ότι ο Πατριάρχης δεν προβαίνει ευθύς εξ αρχής σε αφορισμό, αλλά, κατόπιν «εμπιστευτικών αναφορών φρονίμων λειτουργών του κράτους», δηλαδή ανθρώπων που μετέφεραν στον Γρηγόριο τις αποφάσεις της σύσκεψης στην Υψηλή Πύλη, ζητά ευσπλαχνία από το Σουλτάνο διαβεβαιώνοντας για μία ακόμα φορά, πως ουδείς εκ των Ελλήνων γνώριζε το παραμικρό για το Κίνημα του Υψηλάντη.

Όλ’ αυτά αναγνώστη, γίνονται μεταξύ της 8ης και της 11ης Μαρτίου 1821, οπότε έχουμε και τις πρώτες επιστολές του Γρηγορίου προς τους Μητροπολίτες Μολδαυίας και Βλαχίας – επιστολές που μοιραία γνωστοποιήθηκαν στους επαναστάτες Αλέξανδρο Υψηλάντη και Θεόδωρο Βλαδιμηρέσκου. Οι δύο επιστολές είναι παρόμοιες και αναφέρουν κοινοποιούν τον αφορισμό κατά του Σούτσου και του Υψηλάντη που έχει προηγηθεί τις πρώτες πρωινές ώρες. Ας ρίξουμε μια ματιά, στη μία απ’ αυτές, όπως την σώζει στα απομνημονεύματά του, με τίτλο «Οι άθλοι της εν Βλαχία Ελληνικής Επαναστάσεως» (Λειψία 1845), ο αγωνιστής Ηλίας Φωτεινός.


Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΦΟΡΙΣΜΟΥ


Γρηγόριος ελέω θεού αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως νέας Ρώμης και οικουμενικός πατριάρχης.

Ιερώτατε Μητροπολίτα…υπέρτιμε και έξαρχη πλαγηνών, εν αγίω πνεύματι αγαπητέ αδελφέ και συλλειτουργέ της ημών μετριότητος κύριε (οδείνα) χάρις είη σοι τη Ιερότητι και ειρήνη παρά θεού.

Πόσον διετάραξε τας καρδίας ου μόνον των εκκλησιαστικών, αλλά και πάντων ων εν τη βασιλευούση κατοίκων ομογενών από μικρού έως μεγάλου, το απροσδόκητον αποστατικόν αυτόθι κίνημα, αδυνατούμεν γραφή παραδούναι. Όλοι πενθούντες και σκυθρωπάζοντες, μένομεν εκστατικότες, ότι και της εκκλησίας και της θεόθεν εφ’ ημάς τεταγμένης κραταιάς και αηττήτου βασιλείας, έφθασεν επί τοσούτον αγνώμων και αχάριστος να φανή, ο επί την Ηγεμονείαν αυτήν, ως μη ώφειλε, προαχθείς Μιχαήλ και με ο πρόσχημα της ελευθερίας να κηρυχθή τω πράγματι και τη αληθεία εχθρός του γένους επίσημος, συμφωνήσας τω φυγάδι εκείνω και επίσης αγνώμονι Αλεξάνδρω τω Υψηλάντη. Αυτοί μήτε τα προς θεόν όσια, μήτε τα προς ανθρώπους δίκαια διατηρήσαντες, καταπατήσαντες και θρησκευτικά και ηθικά, ου μόνον εξηπάτησαν τους αυτόθι ουτιδανούς και αφελέστερους, αλλά και το γένος όλον ασυνειδότως ασυκοφάντησαν, προβαλλόμενοι το κακοηθέστατον σχέδιον αυτό, ως εθνικόν. Αλλ’ η θεία πρόνοια και η επαγρύπνησις της κραταιάς και αηττήτου βασιλείας, δια των κατά τόπους φωραθέντων γραμμάτων, και εξ αυτής της επαγγελτικώς δοθείσης ειδοποιήσεως του εξοχωτάτου Πρέσβεως της Ρωσσίας, ανεκάλυψε την σκηνήν, και εγνώσθη η βάσις και η αρχή πόθεν, και εφωράθη το ψεύδος του προβλήματος, και η απάτη, την οποίαν αναισχύντως μεταχειρίζονται, ως έχοντες δήθεν συνεργόν εις τοιούτους σκοπούς ολεθρίους την Ρωσσικήν δύναμιν, καθώς ταύτα πάντα διεκηρύχθησαν και δια του επίτηδες επ’ αυτή τη υποθέσει εκδοθέντος, και σήμερα επ’ ακροάσει κινή πάντων ημών αναγνωσθέντος υψηλού βασιλικού προσκυνητού ορισμού.

Το βασιλικόν κράτος επεχείρησεν ευτάκτως την ανατροπήν του κακοήθους σχεδίου, και η αγία του χριστού εκκλησία κατά χρέος απαραίτητον επαγρυπνούσα υπέρ των απανταχού ομογενών, εξέδωκε γράμματα, και διένειμε δι’ εξάρχων, υπαγορεύουσα πάσι τοις ομογενέσι κοινώς τε και κατά μέρος τα σωτήρια, και στηρίζουσα πάντας, εις το πιστόν του Ραγιαλικίου, και τα χρέη της ειλικρινούς ευπειθείας και υποταγής. Εκείνους δε τους πρωτουργούς και τους αμεταμελήτους αυτοίς κατακολουθούντας και συμφωνούντας αραίς αλύτοις καθυποβάλλει και αναθέμασιν, ως προφανώς ολετήρας, και την έκχυσιν τόσων και τόσων αθώων αιμάτων ομογενώς ασπλάγχνως και απανθρώπως επιθυμήσαντας. Τοιαύτα γράμματα στέλλωνται προσφόρως και εις την Επαρχίαν της Ιερότητός σου, και των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων σου, εκ των οποίων γραμμάτων και ακριβέστερον πληροφορείσαι. Ιδίως δε γράφοντες και δια της παρούσης εντελλόμεθά σοι εκκλησιαστικώς να διασαλπίσης εις όλους τους υπό την πνευματικήν σου προστασίαν χριστιανούς τας εννοίας των εκκλησιαστικών μας γραμμάτων, να αγωνισθής εκ παντός τρόπου εις το ν’ αποδείξης την πλάνην, εις την οποίαν ευρίσκονται, να διαλύσης τους ματαίους στοχασμούς των, και τέλος πάντων, ν’ αποδείξης, ότι με την επιμονήν αύτών εις το απονενοημένον τούτο κίνημα, διοργανίζουσι τον όλεθρον όλου του γένους, να πληροφορήσης αυτούς, ότι αν δεν διορθώσωσι το σφάλμα με μίαν τελείαν και ειλικρινή μεταμέλειαν, η εκκλησία τους έχει αποκεκομμένους της των πιστών ολομελείας, και αποβλήτους και ενόχους τω αιωνίω αναθέματι.

Προ πάντων δε προσεκτικώτατος έσο η Ιερώτης σου αγαπητέ αδελφέ! Εννόησον, ότι έχεις να δως απολογίαν επί του αδεκάστου βήματος του κυρίου ημών εν τη φοβερά εκείνη ημέρα της ετάσεως περί όλων των αυτόθι ομογενών και των αλλαχού ευρισκομένων, και εξαιτίας αυτών κακόν τι υποστησομένων. Εκ της χειρός σου εκζητηθήσεται το αίμα αυτών, αν μη και λόγω και έργω, δεν προφθάσης την αναγκαίαν θεραπείαν και διόρθωσιν, αν δεν εκτελέσης τα αρχιερατικά χρέη σου, μεταπείθων τους εξαπατηθέντας, αποδεχόμενος και συγχωρών τους μετανοούντας, και των όρκων εκείνων των Σατανικών απαλλάττων, μισών, αποστρεφόμενος, καταδιώκων, και κατατρέχων τους λιποτακτήσαντας, και κατά πάντα συμφρονών τη του θεού εκκλησία, και τη εφ’ ημάς Θεοδότω κραταιά βασιλεία. Καθότι εάν, ο μη γένοιτο, αντιδιατεθής και άλλα παρά τα εκκλησιαστικώς γραφόμενα επιχειρήσης, ή λόγω, ή έργω, ή διανοία, σε έχομεν εξ εκείνης της ώρας έκπτωτον του Αρχιερατικού βαθμού, αυτοκατάκριτον, και μέλος αλλότριον και ξένον της εκκλησίας του θεού, και καθαιρέσει αμετακλήτω ένοχον. Διό περιπόθητε αδελφέ! Αγωνίσθητι όσον το δυνατόν, δια ν’ αποφύγης τον ψυχικόν κίνδυνον, ότι εν οχετοίς δακρύων και το στελλόμενόν σοι Συνοδικόν γράμμα επί του θείου επεγράφη θυσιαστηρίου. Ούτως εξεκαύθη η δικαία της εκκλησίας αγανάκτησις κατά των κατά των κοινών φθορέων και λυμεώνων. Περιμένομεν να χαροποιηθώμεν με τας ταχείας αποκρίσεις σου, δηλωτικάς της αισίας των γραφομένων αποπερατώσεως, δια να σε καταστέψωμεν και με τας κοινάς ημών ευχάς και ευφημίας. Η δε του θεού χάρις είη μετά της Αρχιερωσύνης σου.

αωκα’ Μαρτίου 1α

ΣΧΟΛΙΟ: Πρόσεξε τώρα εδώ αναγνώστη. Αν πας στη σελίδα 20 του παρόντος thread και στο κεφάλαιο με τίτλο «Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (Μέρος 2ον)» θα θυμηθείς το πώς επεκτάθηκε η οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας στη Μολδοβλαχία, φτάνοντας μέχρι τον Μιχαήλ Βόδα και το διερμηνέα του ρωσικού προξενείου στο Βουκουρέστη, Γ. Λεβέντη, με τα περίφημα «πατριαρχικά γράμματα» τα οποία συνέταξε ο γραμματέας του Γρηγορίου, Γ. Αφθονίδης (στο αρχείο Σέκερη γίνεται λόγος για 42 τέτοιες επιστολές ).

Ακόμα κι αν επιλέξουμε την συντηρητικότερη δυνατή εκδοχή, ότι δηλαδή ο Γρηγόριος δεν είχε στα 1819 την παραμικρή ιδέα για το πού αποσκοπούσαν οι εν λόγω επιστολές και πως όλη η προετοιμασία για τα απανταχού «ελληνομουσεία» σήμαινε γι’ αυτόν την ίδρυση σχολείων, είναι φανερό πως δύο χρόνια μετά, (όπως είδαμε να ομολογεί, τόσο ο Τρικούπης, όσο και ο Φιλήμων και ο Οικονόμος) ο Πατριάρχης γνωρίζει τι έχει συμβεί.

Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, στις επιστολές του αυτές, της 11ης Μαρτίου 1821, προορισμένες για να αναγνωσθούν, όχι τόσο από το μέγα πλήθος (όπως ο αφορισμός καθεαυτός), αλλά από δύο αρχιερείς και βεβαίως από τους Τούρκους, που σίγουρα θα λάμβαναν γνώση του περιεχομένου τους, ο Γρηγόριος προβαίνει τρόπον τινά, σε μια «ανάκληση» των πρώτων, εξηγώντας εκτενώς τι έχει συμβεί. Έτσι, για όσους τουλάχιστον επιθυμούν να διαβάσουν πίσω από τις γραμμές, ο Πατριάρχης…

*…αναφέρει πως η Ρωσία έχει καταδικάσει την Επανάσταση και πως η συνέχιση της προσπάθειας είναι μάταιη και σπεύδει να υπογραμμίσει το γεγονός, συμπληρώνοντας πως η καταδίκη του Στρογγανώφ έχει διακοινωθεί επισήμως και έχει καταγραφεί και στην ίδια την «προσκυνητική διαταγή» του Σουλτάνου

*…σημειώνει πως ο Υψηλάντης «συκοφάντησε» το έθνος παρουσιάζοντας το σχέδιό του ως εθνικό, ενώ δεν ήταν. Παρουσιάζει έτσι ο Γρηγόριος, το σύνολο του Έθνους ανύποπτο της προσπάθειας και άρα εξαιρετέο των σουλτανικών αντιποίνων)

*…γράφει ότι η επιστολή του συνετάχθη «εν οχετοίς δακρύων», σπεύδοντας ωστόσο (για τον φόβο των Ιουδαίων!...) να διευκρινίσει πως τα δάκρυα οφείλονται σε αγανάκτηση

*…προτρέπει τον παραλήπτη να ενημερώσει, παρακαλέσει, φοβερίσει το ποίμνιό του ώστε να απέχει της στήριξης προς τον Υψηλάντη και να αθετήσει τους «σατανικούς» του όρκους προς τη Φιλική Εταιρεία

*…παρακινεί τον παραλήπτη να στείλει οπωσδήποτε επιστολή προς τον Γρηγόριο, που να τον διαβεβαιώνει πως οι κινήσεις αυτές έχουν γίνει. Προφανώς η απαντητική επιστολή προορίζεται να επιδοθεί στο Σουλτάνο ως ένδειξη πως όλα βαίνουν κατ’ ευχήν.

*…προειδοποιεί τους δύο Μητροπολίτες πως σε αντίθετη περίπτωση, όχι μόνον θα καθαιρεθούν από τη θέση τους και θα αφορισθούν και οι ίδιοι, αλλά πως και ο Θεός θα τους ζητήσει λογαριασμό για το ελληνικό αίμα που θα χυθεί.

Είναι φανερή η προσπάθεια του Γρηγορίου να ρίξει όλη την ευθύνη στο Σούτσο και τον Υψηλάντη, αποσιωπώντας όλη την προηγούμενη προετοιμασία. Και στο πλαίσιο αυτό, εννοείται πως δεν γίνεται καθόλου λόγος για την επαναστατική προετοιμασία στο Μοριά, για την οποία το Πατριαρχείο οφείλει να εξακολουθεί να δείχνει ανύποπτο.

Προσπαθεί ο Γρηγόριος να σβήσει την επανάσταση αναγνώστη, ή απλώς υποκρίνεται για να σώσει τους Έλληνες από τη σφαγή; Αυτό είναι μία ερώτηση προσωπικής κρίσης, που δεν μπορεί να απαντηθεί με βεβαιότητα. Αν θα έπρεπε προσωπικά να διαλέξω οπωσδήποτε ανάμεσα στις δύο απαντήσεις, θα διάλεγα την πρώτη. Ο Γρηγόριος, προσπαθεί μεν να σώσει τους Έλληνες, αλλά μετά την καταδίκη της Επανάστασης από τη Ρωσία, δεν πιστεύει και στην επιτυχία της. Κι αν κάποιος δεν πιστεύει στην επιτυχία μιας Επανάστασης, έχει ένα ισχυρό κίνητρο να προσπαθήσει να την προλάβει στην αρχή της, ιδιαίτερα όταν κινδυνεύει η ζωή κάποιων εκατομμυρίων χιλιάδων Ελλήνων.

Είμαστε λοιπόν εδώ. Ο Γρηγόριος έχει συντάξει τον αφορισμό. Δεν τον έχει συντάξει όμως μόνος του. Δεν αποφασίζει μονάχος του για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα. Έχει προηγηθεί μια σύσκεψη στην οποία έλαβε μέρος η ελίτ των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Ίσως να έχει σημασία να παραθέσουμε κάποια στοιχεία για τη σύσκεψη αυτή στο επόμενο post για να διευκρινιστεί και αυτή η πτυχή του δράματος. Γιατί, αναγνώστη, αν η ευθύνη είναι συλλογική και ο επιμερισμός της θα πρέπει να είναι συλλογικός. Κάτι που δεν συμβαίνει στις μέρες μας.

Με τον αφορισμό αυτό, η αντιπρόταση του Σεϊχουλισλάμη Χαλίλ εφέντη, τίθεται σε εφαρμογή. Η οργή του Σουλτάνου, δεν θα επιπέσει επί δικαίων και αδίκων, αλλά μονάχα εναντίον των ενόχων.

Με την απόφαση αυτή, όλη η ελίτ των Ρωμιών της Πόλης θα περάσει από λεπίδι. Ανάμεσά τους και ο ίδιος ο Πατριάρχης.

Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 24/06/2007, 19:47:50  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
O Trainman για λόγους ανωτέρας βίας, θα λείψει για καμιά δεκαριά μέρες. Από την άλλη Τετάρτη λοιπόν - πρώτα ο Θεός...
Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 06/07/2007, 01:54:30  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)

quote:
EPAITHS (σελ.1): «Στην συνέχεια καταδίκασε και αφόρισε την εθνική μας επανάσταση τόσο απο δεοιλία προς τους Τούρκους όσο και να μήν χάσει η εκκλησία που διοικούσε τα μεγάλα της προνόμια απο την στιγμή που λάμβανε το 1/3 της περιουσίας κάθε πιστού. Ο ιστορικός Κορδάτος λέει πάνω σε αυτό το θέμα :
...O Πατριάρχης κάλεσε σε κοινή σύσκεψη στο Πατριαρχείο τους Φαναριώτες δραγουμάνους της Πύλης και του στόλου τους παρεπιδημούντες πατριάρχες και αρχιερείς την Iερά Σύνοδο καθώς και τους Έλληνες μεγαλέμπορους, μεγαλοβιοτέχνες και προϊστάμενους των συντεχνιών για να πάρουν αποφάσεις...

Η ΣΥΣΚΕΨΗ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΦΟΡΙΣΜΟ

Αγαπητέ αναγνώστη

Στις πάσης φύσεως εξιστορήσεις περί του αφορισμού της Επανάστασης, συνήθως παραλείπεται μια μικρή λεπτομέρεια, η οποία ωστόσο κρύβει ένα ακόμη από τα φριχτά δράματα που πέρασε ο Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης: Γιατί οι σταυρωτές του Γρηγορίου, είτε από άγνοια, είτε από σκοπιμότητα, επιμένουν να αγνοούν πως η απόφαση για αποκήρυξη της Επανάστασης, δεν πάρθηκε από έναν μεμονωμένο «τουρκόδουλο μισέλληνα», αλλά από ένα σώμα 72 προκρίτων, στο οποίο μετείχαν άνθρωποι, που μονάχα θετικά σχόλια άφησαν στο διάβα τους.

Ο Γιάννης Κορδάτος βεβαίως, δεν θα είχε κανένα απολύτως πρόβλημα να προσθέσει πλάι στο όνομα του Πατριάρχη, τα υπόλοιπα 71, εφ’ όσον θα τα είχε στη διάθεσή του. Έτσι κι αλλιώς, το προκρούστειο σχήμα που επέλεξε για την δική του εκδοχή της αλήθειας, αναθεμάτιζε τους προκρίτους της πολίτικης ρωμιοσύνης ούτως ή άλλως: Ήδη το πρώτο του σχετικό σύγγραμμα, όπως είδαμε, κατέτασσε τον πατέρα του Υψηλάντη στους «τουρκολάτρες», τους Φαναριώτες δε, στους «φεουδάρχες, οι οποίοι θα αντικαθίστων την Τουρκικήν εξουσίαν εις την Κωνσταντινούπολιν». Και στην παράγραφο που παραθέτει ο EPAITHS, ήδη από την πρώτη σελίδα του thread, ο Κορδάτος κάνει λόγο για «μεγαλέμπορους» και «μεγαλοβιοτέχνες» κλείνοντας το μάτι στον αριστερό αναγνώστη.

Όπως και να’χει το πράγμα αναγνώστη, πληροφορίες για τα ονόματα των Ρωμιών που μετείχαν στην τρομερή εκείνη σύσκεψη δεν διαθέτω. Θα ήταν ευχής έργο, αν κάποιος θα μπορούσε να φωτίσει τη σκοτεινή αυτή πτυχή, για να δούμε, πόσοι από τους ανθρώπους αυτούς είχαν βοηθήσει το ρωμέικο τα προηγούμενα χρόνια, πόσοι απ’ αυτούς ήσαν μυημένοι στην Φιλική Εταιρεία, πόσοι απ’ αυτούς έχασαν τη ζωή τους στα γεγονότα που ακολούθησαν, ή και αργότερα. Το μόνο που διαθέτω, αλλά υπογραμμίζω με την παρούσα παράγραφο, είναι η σκιαγράφηση της σύσκεψης που έκανε ο μεγάλος ιστοριογράφος μας και γραμματέας του Δημήτριου Υψηλάντη, Ιωάννης Φιλήμων:

«Καθώς εν τη πύλη, κοινού θεωρουμένου του κινδύνου, κοινόν ήδη εσχημάτιζον συμβούλιον, συνερχόμενοι ου μόνον οι εν αξιώμασιν, αλλά και άπασα η λοιπή επισημότης των Τούρκων της πρωτευούσης, ούτω και εν τοις πατριαρχείοις, εθνικού ήδη επικειμένου του ολέθρου, συνήλθον, ου μόνον οι τεταγμένοι έγκριτοι και οι εν τέλει πολιτικοί, ως ο ηγεμών Σκαρλάτος Καλλιμάχης, ο μέγας διερμηνεύς της πύλης, ο ιδιαίτερος του στόλου και άλλοι, αλλά και άπαντες οι παρεπιδημούντες πατριάρχαι και αρχιερείς, οι μεγαλέμποροι και αρχιτεχνίται και όλων των συντεχνιών οι προϊστάμενοι. Αλλ’ οι μεν δεσπόζοντες Τούρκοι, εν ενεργητική όντες θέσει, εσκέπτοντο ό,τι αν ήθελον, περί δύο στρεφόμενοι κυριώτερα ζητήματα, κατά του κινήματος του Υψηλάντου εν τω παρόντι και κατά του επαναστατικού πνεύματος των Ελλήνων εν τω μέλλοντι. Οι δεσποζόμενοι όμως Έλληνες, εν παθητική όλως διατελούντες καταστάσει, ως πρόβατα ενώπιον λύκων, ουδέν άλλο είχον, ή όπως μεθοδεύωνται περί της αποκρούσεως του γενικού ολέθρου, ον επεδίωκον και τουρκική εξουσία και τουρκικός όχλος.

Απεσταλμένος της πύλης ανέγνωσεν εις επήκοον πάντων το περί αμνηστείας φιρμάνιον, ως και το έτερον «προς το Γένος και τον Πατριάρχην», υπόλογον καθιστάμενον δια την αποτελεσματικήν εφαρμογήν των διατασσομένων. Τι έμελε τοις τυράννοις, εάν η εκκλησία της αληθείας μετεβάλλετο εις όργανον ψεύδους, η εκκλησία της αγάπης και αδελφότητος εις αστυνομίαν δεσποτισμού ακράτου; Αλλά τι έμελλε γενέσθαι και εκ του εναντίου, εάν και δια μίαν καν στιγμήν ηρνείτο αύτη, καίτοι πεπεισμένη, ότι εν καιροίς τοιούτοις η φωνή αυτής, ως φωνή βίας ανωτέρας, ουδόλως ίσχυε κατά του φυσικού δικαίου και του κοινού αισθήματος; Εν τω δεινώ άρα διλήμματι τούτω της επιτυχίας ή αποτυχίας, οι μεν λαϊκοί, τεσσαράκοντα εννέα τον αριθμόν, ανηνέχθησαν τη πύλη, του Καλλιμάχου συντάξαντος τουρκιστί την αναφοράν, δι ής και την ελαχίστην γνώσιν του γένους περί της επαναστατικής εταιρίας ηρνούντο, ως έργον δε απονοίας ιδίας το κήρυγμα του Υψηλάντου απεσκοράκιζον, την δ’ αμετακίνητον υποταγήν όλων των επαρχιών, αφιερουμένων τη συνήθει καλοκαγαθία του σουλτάνου, εβεβαίουν, και πάσαν την ετοιμοτέραν συνδρομήν εαυτών υπέρ των κυβερνητικών μέτρων ωμολόγουν. Οι δε κληρικοί συνέθεντο την πράξιν εκείνην, αφ’ ης αποστρέφει το πρόσωπον αυτής, η θεία και ανθρωπίνη δικαιοσύνη».

Θα μπορούσε ο αναγνώστης να υποθέσει πως ο κωνσταντινουπολίτης Ιωάννης Φιλήμων, προσπαθεί να καλύψει τις επιλογές ορισμένων από τους «τουρκόδουλους» φίλους του, αλλά τα στοιχεία που παραθέτει, τόσον αυτός, όσο και οι τούρκοι ιστορικοί, σχετικά με το κλίμα υπό το οποίο συντάχθηκε, τόσο ο αφορισμός του Πατριάρχη, όσο και η αποκήρυξη της Επανάστασης εκ μέρους των αόπλων λαϊκών της Πόλης, είναι συντριπτικά. Ο ιστορικός της Επανάστασής μας, είναι κατηγορηματικός: Οι 150.000 Ρωμιοί, ήσαν «σαν πρόβατα μπροστά σε λύκους», μπροστά σε ένα «δεινό δίλημμα».

Όπως πάντα και σε πλήρη συμφωνία με τα όσα είχαμε γράψει σχετικά με τις σχέσεις του Πατριαρχείου με το πολιτικό Φανάρι, ο Πατριάρχης δεν αποφασίζει μόνος. Καλεί σε σύσκεψη τους ρωμιούς πολιτικούς – δηλαδή τον πρώτο τη τάξει Φαναριώτη, τον ηγεμόνα της Βλαχίας, Σκαρλάτο Καλλιμάχη (θυμίσου αναγνώστη τι είχαμε γράψει για τους Καλλιμάχηδες στη σελ.26 και στην παράγραφο με τίτλο «ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ-Μέρος 2ον»), τους δύο Μουρούζηδες και κατά πάσα πιθανότητα, όσους είχαν ήδη διατελέσει Μεγάλοι Διερμηνείς και Ηγεμόνες, βρίσκονταν εν ζωή και δεν την είχαν κοπανήσει για το εξωτερικό. Τέτοιοι ήσαν κατά πάσα πιθανότητα, ο πρώην μέγας διερμηνέας της Πύλης, Γιάγκος Καλλιμάχης, οι πρώην διερμηνείς του στόλου Μιχαήλ Μάνος (συγγενής του συνεργάτη του Υψηλάντη, Γεωργίου Μάνου) και Μιχάλης Χαντσερής (της οικογένειας των Χαντζερήδων για τους οποίους μιλήσαμε στις σελίδες 26 και 27).

Στην ίδια σύσκεψη όμως, καλούνται αυτή τη φορά και οι επικεφαλής του εμπορικού κλάδου και των συντεχνιών, καθώς και οι αρχιτεχνίτες – ενδεικτικό της κρισιμότητας των καιρών. Μιλάμε αναγνώστη για μια προκαπιταλιστική κοινωνία, στην οποία - όπως ακριβώς συνέβαινε και στη Δύση την ίδια εποχή - ο εργαζόμενος δεν εκπροσωπείτο από τον εκλεγμένο συνδικαλιστή του (όπως σήμερα), αλλά από τον παλαιότερο στην Τέχνη του, ο οποίος συχνά, έστηνε και μια μικρή βιοτεχνία («μανιφακτούρα») με τους μαθητευόμενους χειροτέχνες του. Οι χειρώνακτες επίσης, εκπροσωπούνταν από τους επικεφαλής των συντεχνιών τους.

Αν λάβουμε υπόψη μας τους υπολογισμούς του θεολόγου Πέτρου Γεωργαντζή, ο οποίος στο βιβλίο του με τίτλο «Ο ‘’αφορισμός’’ του Αλέξανδρου Υψηλάντη» (Καβάλα 1998), ανεβάζει τον αριθμό των αρχιερέων που έλαβαν μέρος στη σύσκεψη σε 23, (δύο πατριάρχες και 21 αρχιερείς), ο αριθμός των μελών της δραματικής εκείνης συνάξεως, ανεβαίνει σε 72 άτομα.

Εβδομήντα δύο άνθρωποι, κάποιοι από τους οποίους αναμφίβολα είχαν γνώση του επαναστατικού σχεδίου, αν όχι και συμμετοχή στην προετοιμασία του, αποφασίζουν να εξευμενίσουν το θηρίο που έχει ήδη αρχίσει να ακονίζει τα νύχια του, με έναν αφορισμό και μία αναφορά του στυλ «δεν ξέραμε, δεν είδαμε, δεν ακούσαμε». Παρότι γνωρίζουν πως η Επανάσταση έχει προδοθεί και πως η Ρωσία και ο Καποδίστριας τους έχουν επισήμως καταδικάσει, δεν καρφώνουν επαναστάτες, δεν λένε κουβέντα για την επαναστατική προετοιμασία στην Πελοπόννησο και τα νησιά (ο Δ. Θέμελης έχει σταλεί στο Αιγαίο με προσωπική συστατική επιστολή του Ν. Μουρούζη) και κάποιοι απ’ αυτούς, θα παραμείνουν στο πόστο τους μέχρι το τέλος, αρνούμενοι να την κοπανήσουν, προκειμένου να καθησυχαστεί ο Σουλτάνος για τη νομιμοφροσύνη τους.

Σήμερα, απ’ όλη την κοινωνική ελίτ της πολίτικης ρωμιοσύνης, η ημιμάθεια και ο φανατισμός επιλέγουν τον άρρωστο και υπέργηρο Πατριάρχη που ανέλαβε να συντάξει τον αφορισμό «εν οχετοίς δακρύων» (όπως με νόημα ανέφερε στην συνοδευτική του επιστολή), προκειμένου να τον κρεμάσουν άλλη μία φορά ως «μισέλληνα και τουρκόδουλο».

(Στο επόμενο post μας αναγνώστη, θα μιλήσουμε για τις επιπτώσεις του αφορισμού στους επαναστάτες καθώς και για τη σφαγή των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρα της Σμύρνης, σύμφωνα με τους έλληνες ιστορικούς, η οποία τελικώς δεν απεφεύχθη. Στο μεθεπόμενο δε, post, θα ικανοποιήσω την περιέργεια των φίλων εσωτεριστών, αναφερόμενος στην φιλάνθρωπη στάση που κράτησε του Τάγμα των πιστών του Χατζή-Μπεκτάς έναντι των σφαζόμενων Ελλήνων και την αχαριστία που επέδειξε το ελληνικό κράτος απέναντί τους).
Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
EPAITHS
Μέλος 2ης Βαθμίδας

Greece
244 Μηνύματα		 Απεστάλη: 06/07/2007, 16:49:56  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους EPAITHS  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
Ο Γιάννης Κορδάτος βεβαίως, δεν θα είχε κανένα απολύτως πρόβλημα να προσθέσει πλάι στο όνομα του Πατριάρχη, τα υπόλοιπα 71, εφ’ όσον θα τα είχε στη διάθεσή του. Έτσι κι αλλιώς, το προκρούστειο σχήμα που επέλεξε για την δική του εκδοχή της αλήθειας, αναθεμάτιζε τους προκρίτους της πολίτικης ρωμιοσύνης ούτως ή άλλως: Ήδη το πρώτο του σχετικό σύγγραμμα, όπως είδαμε, κατέτασσε τον πατέρα του Υψηλάντη στους «τουρκολάτρες», τους Φαναριώτες δε, στους «φεουδάρχες, οι οποίοι θα αντικαθίστων την Τουρκικήν εξουσίαν εις την Κωνσταντινούπολιν». Και στην παράγραφο που παραθέτει ο EPAITHS, ήδη από την πρώτη σελίδα του thread, ο Κορδάτος κάνει λόγο για «μεγαλέμπορους» και «μεγαλοβιοτέχνες» κλείνοντας το μάτι στον αριστερό αναγνώστη.

Βασικά ο Υψηλάντης δέν ήταν και τόσο αθώα περιστερά, πέρα απο την μεγάλη αγάπη προς την πατρίδα του κοίταζε σε ισάξιο βαθμό και τα δικά του συμφέροντα. Τα συμφέροντα των μεγαλεμπόρων, των φεουδαρχών, των μεγαλοκτηματιών με μιά λέξη των φαναριωτών απο τις τάξεις των οποίων προήλθε.
Βάση των παραπάνω ήθελε πολύ να μήν χάσουν αυτοί το πρώτο χέρι στις περιοχές των ηγεμονιών μετά την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού, κάτι που το είχαν άλλωστε. Άραγε γιατί δολοφονήθηκε ο Βλαδιμηρέσκου;;
Φαντάζομαι οτι με τις γνώσεις που έχεις θα το καταλαβαίνεις.
Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 11/07/2007, 03:30:37  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
EPAITHS: Βασικά ο Υψηλάντης δέν ήταν και τόσο αθώα περιστερά, πέρα απο την μεγάλη αγάπη προς την πατρίδα του κοίταζε σε ισάξιο βαθμό και τα δικά του συμφέροντα. Τα συμφέροντα των μεγαλεμπόρων, των φεουδαρχών, των μεγαλοκτηματιών με μιά λέξη των φαναριωτών απο τις τάξεις των οποίων προήλθε.
Βάση των παραπάνω ήθελε πολύ να μήν χάσουν αυτοί το πρώτο χέρι στις περιοχές των ηγεμονιών μετά την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού, κάτι που το είχαν άλλωστε. Άραγε γιατί δολοφονήθηκε ο Βλαδιμηρέσκου;;
Φαντάζομαι οτι με τις γνώσεις που έχεις θα το καταλαβαίνεις.

Αγαπητέ EPAITHS

Το σχόλιό σου αυτή τη φορά μου φαίνεται τελείως ακατανόητο. Κατ’ αρχάς δεν βλέπω καμία σχέση ανάμεσα στο απόσπασμά μου που παρεθέτεις και το σχόλιό σου που ακολουθεί. Πουθενά στο απόσπασμα δεν γίνεται λόγος περί Υψηλάντη ή Βλαδιμηρέσκου. Γίνεται λόγος για τη σύσκεψη των προκρίτων των Ελλήνων της Πόλης και την απόφασή τους να γλυτώσουν από την απόφαση του Σουλτάνου περί σφαγής των Ελλήνων, προσφέροντάς του μια αποκήρυξη της Επανάστασης, εικονική ή πραγματική.

Παρατήρησα λοιπόν, ότι η σύσκεψη αυτή αγνοείται συστηματικά απ’ όλους τους επικριτές του Γρηγορίου και πως, ακόμα και όσοι την αναφέρουν, παραγνωρίζουν τη σύνθεσή της, η οποία ουδόλως παραπέμπει σε φανταστικούς «βιομηχάνους και εφοπλιστές», ή σε μια οικονομική ολιγαρχία «τουρκόδουλων» αποκομμένη από το σώμα των Ρωμιών της Πόλης, αλλά τουναντίον αντιπροσωπεύει τους στοιχειώδεις εκείνους θεσμούς που απαντά κανείς, όχι μόνον στους υπόδουλους της Πόλης, αλλά ακόμα και στις δυτικές κοινωνίες.

Τι απαντάς εσύ σ’ όλα αυτά; Ότι ο Υψηλάντης, εκτός από την πατρίδα του «κοίταζε σε ισάξιο βαθμό τα δικά του συμφέροντα», τα οποία θεωρείς εσύ δεδομένο (με ποια επιχειρήματα άραγε;) ότι ταυτίζονταν με τα συμφέροντα των μεγαλεμπόρων και φεουδαρχών, των οποίων τα συμφέροντα (με ποια επιχειρήματα άραγε;) επίσης ταυτίζεις.

Οφείλω λοιπόν εδώ να σου πω, πως με υπαινιγμούς και μισόλογα, ούτε ιστορία γράφεται, αλλά ούτε και συζήτηση περί ιστορίας γίνεται. Το «φαντάζομαι ότι με τις γνώσεις που έχεις θα το καταλαβαίνεις» δεν είναι επιχείρημα, εκτός αν θέλεις να αφήσουμε το θέμα που συζητάμε και να δούμε για ποιον λόγο συγκρούστηκαν ο Υψηλάντης με τον Βλαδιμηρέσκου. Αν το επιθυμείς όμως, αυτό, θα πρέπει να μου εξηγήσεις το λόγο και τη συσχέτισή του με το thread μας.

Θα κλείσω τη μικρή μου διαμαρτυρία, με ένα και μόνον πρωτόλειο σχόλιο: Ο υπαινιγμός σου ότι ο Υψηλάντης κοιτούσε «σε ισάξιο βαθμό» τα συμφέροντα των Φαναριωτών πριγκήπων της Μολδοβλαχίας, πέραν του ότι δεν στηρίζεται πουθενά, είναι κατά την γνώμη μου, τελείως παράλογος:

1)Ο Υψηλάντης δεν είχε σε καμία περίπτωση την πολυτέλεια να διασπάσει τις δυνάμεις του και να πολεμά σε δύο μέτωπα, μόνον και μόνον για να διατηρήσει στη Μολδοβλαχία τους φαναριώτες αριστοκράτες,

2)Οι Φαναριώτες αριστοκράτες διορίζονταν ως ηγεμόνες στη Μολδοβλαχία από τους Τούρκους και δεν ήταν καν μόνιμοι στη θέση αυτή, ώστε να μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως ο Υψηλάντης ήταν ταυτισμένος με έναν συγκεκριμένο οίκο.

3)Στη Μολδαβία ηγεμόνας ήταν ο Σούτσος, ο οποίος στη συνέχεια την κοπάνησε - ενώ στη Βλαχία, ηγεμόνας είχε διοριστεί ο Καλλιμάχης, ο οποίος, όπως είδαμε, απέφυγε να πάει στη θέση του γνωρίζοντας πιθανότατα τι επρόκειτο να συμβεί.

4)Ακόμα κι αν ήθελε ο Υψηλάντης να διατηρήσει τους Έλληνες ηγεμόνες στη θέση τους, αυτό θα ήταν αδύνατον χωρίς τη βοήθεια των Τούρκων. Ο αρχηγός ενός μικρού στρατού ανάμεικτων εθνοτήτων και φυλών, που προορισμό είχε να κατέλθει σταδιακά στην Ελλάδα και με μακροπρόθεσμο στόχο την κατάκτηση της Πόλης, θα ήταν παράλογο να πιστεύει πως με το στράτευμα που διέθετε θα μπορούσε να διατηρήσει τους ηγεμόνες στη θέση τους μακροπρόθεσμα, ενάντια στη θέληση των ίδιων των λαών της Μολδοβλαχίας και όταν μάλιστα μέγιστο τμήμα του στρατεύματός του αποτελείτο ακριβώς από μη Έλληνες, κατοίκους της Μολδοβλαχίας.

5)Η επιτυχία του κινήματος του Βλαδιμηρέσκου, ήταν πρώτης τάξεως επιδίωξη για τους σχεδιασμούς του Υψηλάντη

6)Πουθενά δεν αναφέρεται ως επιδίωξη του Υψηλάντη η κατοχή της Μολδοβλαχίας από τους Έλληνες, αλλ’ αντιθέτως ο Υψηλάντης έχει εκδώσει (αν θυμάμαι καλά) δύο τουλάχιστον διαβεβαιώσεις προς τους ντόπιους ότι είναι περαστικός από την περιοχή τους

7)Οι φαναριώτικοι οίκοι ήσαν εξαιρετικά ανταγωνιστικές δυνάμεις ώστε να θεωρηθεί πως είχαν κοινά συμφέροντα

8)Πρώτιστο συμφέρον του Υψηλάντη ήταν να σώσει την ζωή του και όχι να τη χαραμίσει για χάρη της εξουσίας κάποιου άλλου – και αν είχε και ηγεμονικές αξιώσεις (π.χ. να γίνει εκείνος κυβερνήτης της Ελλάδας μετά την νίκη) ακόμα περισσότερο.

Αυτές είναι οι απόψεις μου – τις οποίες βεβαίως είμαι σε θέση να αναθεωρήσω ανά πάσα στιγμή, εφ’ όσον παρατεθεί οιοδήποτε πειστικό ιστορικό δεδομένο, ή αντεπιχείρημα.
Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 11/07/2007, 03:33:31  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
EPAITHS: EPAITHS Ο αφορισμός έφερε αμηχανία και απογοήτευση σε όλους τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δέν χρειάστηκε να βρεθεί ο ασήμαντος Καλεβράς του συγγραφέα μου Κορδάτου, το λέει η απλή λογική.


ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΦΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ

Αγαπητέ Αναγνώστη

Η απλή λογική, λέει ότι ένας θρησκευτικός αφορισμός, μπορεί όντως να έχει επιπτώσεις σε θρησκευόμενους έως θρησκόληπτους πληθυσμούς. Άλλωστε, μέχρι την περίπτωση του Υψηλάντη, οι αφορισμοί της Εκκλησίας (ή οι απειλές περί αφορισμών) έπιαναν τόπο και χρησιμοποιούνταν ακόμα και προληπτικώς για αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου.

Είπαμε όμως, να καταφέρουμε να δούμε τα γεγονότα της εποχής με φρέσκα ματιά και χωρίς προλήψεις, υπονοούμενα και υπαινιγμούς. Και αυτό, πρωτίστως σημαίνει να βασιστούμε στα όσα δεδομένα διαθέτουμε, προκειμένου να δούμε την έκταση των επιπτώσεων του αφορισμού, το είδος των επιπτώσεων και τις αντιδράσεις που οι επιπτώσεις αυτές προκάλεσαν.

Ας δούμε τι αναφέρει σχετικά, ο Ιωάννης Φιλήμων στο «Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως»: «…ίνα λάβωσι δημοσιότητα πλατυτέραν ταύτα πάντα, ειδικοί έξαρχοι απεστάλησαν μετά πάσης σπουδής και κατά πάσας τας διευθύνσεις, φέροντες και ετέρας του πατριάρχου εγκυκλίους (σ.σ. πρόκειται για την επιστολή κοινοποίησης του αφορισμού που παρέθεσα παραπάνω), νουθετικάς προς τους εκκλησιαστικούς και πολιτικούς προϊσταμένους. Ειδικώτερον δε, εκ των αρχιερέων διετάγησαν δια την αυτήν υπηρεσίαν τρεις και ανεχώρησαν απνευστί, ο μεν Ρέοντος Διονύσιος εις την Πελοπόννησον, ο δε Ναυπάκτου και Άρτης, Άνθιμος εις την Στερεάν και τις άλλος εις το Αιγαίον, ως τα μάλλον ύποπτα μέρη (…) Ολίγω προ της 23ης Μαρτίου, (σ.σ. εδώ ο Φιλήμων κάνει σφάλμα στην ημερομηνία, καθώς ο αφορισμός συνετάχθη την 11η Μαρτίου) επέμφθησαν και εγκύκλιος του πατριάρχου και συνοδικός αφορισμός εις τας ηγεμονείας Βλαχίας και Μολδαυίας, συστάσει της πύλης προς τα εν Κωνσταντινουπόλει προσβεία και τούτων πάλιν προς τους εν ταις Ηγεμονείαις προξένους, κατά του Υψηλάντου και των υπ’ αυτόν επαναστατών. Και εκεί μεν αποτέλεσμα ουσιώδες επήνεγκον ταύτα δια το πνεύμα των ιθαγενών αρχόντων και την σύντονον επενέργειαν των διαφόρων προξένων, περιλαμβανομένου μεταξύ αυτών και του ρωσσικού Αλεξάνδρου Πίνη, δυτικού τω δόγματι. Εν τη Πελοποννήσω όμως, τω Αιγαίω και πολλαίς της στερεάς επαρχίαις τα τοιαύτα εξενώτισαν. Εν δε τη Αιτωλία και Ακαρνανία, Άρτη και Ασπροποτάμω, Αγραία και Κρήτη, Ολύμπω και εφεξής, καίτοι αναγνωσθέντα, ηκούσθησαν ως «φωνή βοώντος εν ερήμω», διότι βραδύτερον επανέστσαν και αύται. Ουχί άρα χάττια και φιρμάνια, αφοριστικά και εγκύκλιοι, τα μεν απάτη στυγερά, τα δε βίας εσχάτης έργα, απετέλεσαν την ακινησίαν των άλλων επαρχιών, αλλά μόνη η κατά πολλούς λόγους επικειμένη αδυναμία. Τις ποτέ των ορθοδόξων Ελλήνων ουκ εσεβάσθη εν πνεύματι καρδίας τας πράξεις και νουθεσίας του πατριάρχου; Αλλά και τις εξ αυτών ηγνόει επί της παρούσης εποχής, ότι οι λόγοι του πατριάρχου ήσαν αλλότριοι όλως του πνεύματος της εκκλησίας, επιβεβλημένη θέλησις του τυράννου;»

Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι δύο αρχιερείς για τους οποίους γράφει ο Φιλήμων ότι εστάλησαν με τους πατριαρχικούς αφορισμούς παραμάσχαλα, συμμετείχαν στα επαναστατικά δρώμενα της εξεγερμένης Ελλάδας. Ο Ρέοντος Διονύσιος, καταγράφεται στα Αρχεία της Εθνικής Παλιγγενεσίας να συμμετέχει μεταξύ άλλων και στην Επιτροπή που συνέταξε για λογαριασμό της Εθνοσυνέλευσης του Άστρους (1823), τον πρώτο ποινικό κώδικα της ελεύθερης Ελλάδας, μαζί με τον επίσκοπο Ταλαντίου, τους ιερομονάχους Βενιαμίν Λέσβιο, Γεράσιμο Παπαδόπουλο και Γρηγόριο Κωνσταντά, και τους αγωνιστές, Πανούτζο Νοταρά, Ιωάννη Ζαΐμη, Γεώργιο Αινιάν και Ιωάννη Κοντουμά, «ερανειζομένη από τους νόμους των ημετέρων αειμνήστων βυζαντινών αυτοκρατόρων (σ.σ. για να μην ξεχνιώμαστε…) και άλλοθεν». Ο Άνθιμος από την άλλη, καθυστέρησε να μετάσχει στο πολιτικό γίγνεσθαι της απελευθερωμένης Ελλάδας, καθώς μέχρι το 1825, ήταν φυλακισμένος των Τούρκων, οι οποίοι ποτέ δεν πίστεψαν πως μετέβαινε στην Ελλάδα για να διαδώσει τους αφορισμούς (βλ. Πέτρου Γεωργαντζή: «Ο ‘’αφορισμός’’ του Αλέξανδρου Υψηλάντη», Καβάλα 1998)

Ας αφήσουμε όμως τον Φιλήμωνα και ας δούμε τι γράφει ένας αγγλόφιλος εκσυγχρονιστής και διόλου «πατριαρχικός» ιστορικός και πολιτικός – ο Σπυρίδων Τρικούπης: «Τα κεραυνοβόλα ταύτα έγγραφα, υπεγράφησαν εις πλειοτέραν φρίκην επί της αγίας Τραπέζης και εστάλησαν δι’ εξάρχων εις τας επαρχίας. Και εν μεν ταις ηγεμονείαις έφεραν αποτέλεσμα, αλλ’ όχι και εν τη Ελλάδι. Τοιαύτα έγγραφα εκίνησαν άλλοτε τους ευλαβείς λαούς της Ελλάδος κατά των κλεπτών. Αλλ’ οι καιροί δεν ήσαν οι αυτοί, και ο σημερινός αγών ήτον υψηλής φύσεως. Δια τούτο, ούτε αι εκκλησιαστικαί αύται παραινέσεις ησύχασαν ως άλλοτε τους Έλληνας, ούτε αι απειλαί τους ετάραξαν, ούτε οι αφορισμοί και αι κατάραι τους αφώπλισαν».

Και οι δύο ιστορικοί μας, αναγνωρίζουν ότι τα αφοριστικά δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα στην Ελλάδα. Ειδικά οι Ρουμελιώτες, είχαν κάθε λόγο να θυμούνται την αρχική ενημέρωση που τους είχε παράσχει ο Υψηλάντης, πριν στείλει ο Γρηγόριος τα πρώτα αφοριστικά κατά του κινήματος του Αλήπασα (βλ. αναγνώστη στη σελ. 27 την παράγραφο με τίτλο «ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ (Μέρος 3ον) ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ «ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ»). Συμφωνούν ωστόσο, ότι οι επιστολές του Πατριάρχη είχαν επίπτωση στη Μολδοβλαχία – ενώ ο Φιλήμων δίνει και τη διάσταση της ενίσχυσης των εντυπώσεων αυτών, εκ μέρους των ξένων πρεσβειών και δη της Ρωσίας.

Έχουμε στοιχεία αναγνώστη για το τι συνέβη στη Μολδοβλαχία; Ο Γεώργιος Λάιος, στο έργο του «Ανέκδοτες επιστολές και έγγραφα του 1821» μας δίνει μια μικρή εικόνα:

Ο ΓΙΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΕΙΣΒΑΛΕΙ ΣΤΟ ΝΑΟ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΦΟΡΙΣΜΟΥ. ΟΙ ΠΡΟΚΡΙΤΟΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΥΨΗΛΑΝΤΗ…

Ο αυστριακός Κάρολος Goll, ο οποίος δρα στο Βουκουρέστι ως άτυπος ανταποκριτής της αυστριακής εφημερίδας “Allgemaine Zeitung” στέλνει στις 14 Απριλίου του 1821, επιστολή προς τον αρχισυντάκτη της, στον οποίον γράφει μεταξύ άλλων τα εξής:

«Την ίδια μέρα (σ.σ. 8 Απριλίου 1821), διαβάστηκε η προκήρυξη του ηγεμόνα Καλλιμάχη μαζί με τον αφορισμό του Πατριάρχη, σε δυο εκκλησίες. Αλλά στη δεύτερη εκκλησία, όταν η ανάγνωση μπροστά στο λαό είχε φθάσει μέχρι τη μέση, εισόρμησε μέσα ο Γιωργάκης Ολύμπιος και απαγόρεψε να διαβαστεί παρακάτω. Σ΄αυτήν την προκήρυξη, που είναι ένα ολόκληρο φύλλο, γνωστοποιείται στον Μητροπολίτη, στους Επισκόπους, στους Βογιάρους και στο λαό η αποπλανητική επίθεση του Υψηλάντη και διαβεβαιούται ότι η Πύλη και η Ρωσία ευρίσκονται σε αρμονικές σχέσεις. Επομένως, όχι μόνο δεν πρέπει να παρασυρθούν με το μέρος των επαναστατών παρά πρέπει να αρπάξουν τα όπλα και να εξοντώσουν τον κοινό εχθρό. Γενικά η προκήρυξη υπόσχεται ηγεμονική αμοιβή σε κείνους που θα το κάμουν αυτό, ενώ αντιθέτως θάνατος και χαμός τους περιμένει εκείνους, που άμεσα ή έμμεσα θα πάρουν το μέρος του Υψηλάντη. Αλλά η προκήρυξη αυτή, έμεινε χωρίς καμιά επίδραση, τόσο στο Μητροπολίτη, όσο και στους Βογιάρους. Μόνο οι Βογιάροι δευτέρας τάξεως και η εμπορική τάξη απεφάσισαν να μείνουν ουδέτεροι και να περιμένουν την εξέλιξη των γεγονότων. Αντιθέτως τις τελευταίες ημέρες κατέφθασαν νεαροί Έλληνες από την Οδησσό, από τη Βιέννη, από τη Βουδαπέστη και επερίμεναν την άφιξη του Υψηλάντη για να αναλάβουν υπηρεσία…

…ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΙΕΡΑ ΣΥΜΜΑΧΙΑ. ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΗΘΙΚΗ ΣΥΝΤΡΙΒΗ

(…) Στις 10 Απριλίου το απόγευμα, ήρθε το ταχυδρομείο και έφερε την εφημερίδα που δημοσιεύει τη δήλωση και την απάντηση των Μοναρχών για το Θόδωρο (σ.σ. τον Βλαδιμηρέσκου) και για τον Υψηλάντη. Η κατάπληξη που κατέλαβε τους Έλληνες υπήρξε απερίγραπτη, προ παντός του Σκουφά, ο οποίος έχει νοικιάσει την ταχυδρομική συγκοινωνία εδώ και στη Μολδαυία. Από όλες τις μεριές ακούεται να λένε: «είμαστε χαμένοι!» και οι περισσότεροι από εκείνους, που μέχρι τη στιγμή αυτή εμάζευαν στρατό για τον Υψηλάντη, έβγαλαν διαβατήρια για τις αυστριακές χώρες…

(…)Στις 12 του μηνός, ήταν πια οριστικό ότι 700 Τούρκοι έφτασαν από τη Σιλίστρια στο Kalarasch και από εκεί στο Obelischtje. Τότε η σύγχυση έφτασε στο κατακόρυφο. Ο Υψηλάντης μεταξύ άλλων έδωκε τη διαταγή, να παρθούν πίσω τα υφάσματα που είχαν δοθεί στους ράφτες για να φκιάσουν στρατιωτικές ενδυμασίες. Ούτε ρωτούσαν καν, αν ήταν έτοιμες ή κομμένες κι άραφτες. Τις επήραν πίσω έτσι όπως ήταν, και το ίδιο βράδυ ο Υψηλάντης απεχώρησε με 300 άντρες προς το Τεργοβίστι.

Στις 13 Απριλίου τον ακολούθησε ο Δούκας με την οπισθοφυλακή από 3000 άντρες περίπου. Οι Έλληνες εξέφρασαν τη γνώμη, ότι ο Υψηλάντης ήθελε να κάμει ένα στρατηγικό ελιγμό. Αλλά όλοι ξέρουμε πολύ καλά τον ελιγμό του. Απλούστατα θέλει να πιάσει το βουνό. Όταν 3000 στρατός φεύγει με τέτοια βιασύνη μπροστά σε 700 άντρες, τότε μπορεί κανείς να κρίνει τι είδους ελιγμός είναι αυτός. Πού είναι οι 3000 μπαγιονέττες, τα 30 κανόνια, οι λόγχες, τα κοντάρια; Όλα τα παράτησαν στη μέση κι έφυγαν.

Μέχρι το μεσημέρι της 14ης Απριλίου, δεν είδε κανείς εδώ, ούτε έναν Τούρκο. Εν τούτοις η προσωρινή κυβέρνηση, δηλαδή ο Μητροπολίτης, ο βεστιάρης Βαλιάνου, ο σπαθάρης κλπ. ετοιμάζονται να δραπετεύσουν, γιατί κι αυτοί επίσης φοβούνται τους Τούρκους, επειδή επέτρεψαν στο Βουκουρέστι όλες αυτές τις επαναστατικές ταραχές…»

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΣ: «ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ Ο ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ!»

Ένα δεύτερο εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο, συνιστά η επιστολή του αγωνιστή Αναστάσιου Εμμ. Παπά από τη Βιέννη, προς τον αδελφό του Αθανάσιο. Η επιστολή φέρει την ημερομηνία 18 Απριλίου. Στο εξαιρετικά συγκινητικό αυτό γράμμα, ο Παπάς, γνωστοποιεί στον αδελφό του ότι πρόκειται να κατέβει να πολεμήσει στο πλευρό των αγωνιζομένων Ελλήνων, αφήνοντας την ασφάλεια της Βιέννης. Παραθέτω ένα απόσπασμα της ρομαντικής αυτής επιστολής που καταγράφει (προφανώς μεταγλωττισμένα στη δημοτική) ο Λάιος:

«Το αποφάσισα, ναι, το αποφάσισα! Έχετε γεια! Σπεύδω προς τα ένδοξα πεδία των μαχών του Μαραθώνα και των Θερμοπυλών! Εκεί με περιμένει το στεφάνι ενός πραγματικού στρατιώτη, ή ίσως ακόμα και ο θάνατος. Αλλά για μένα είναι το ίδιο. Ο θάνατος για την Πατρίδα είναι το γλυκύτερο χάρισμα. Ας γίνει ό,τι μου κλώθει η μοίρα μου. Αν πεθάνω, μη λυπάσαι αδερφέ μου! Για την Πατρίδα πεθαίνω ευχαρίστως. Το ξέρεις πόσες φορές έδειξα τόλμη στη ζωή μου απλώς για να γνωρίσω τον κόσμο. Τώρα τον έμαθα κάπως, μπορούσα λοιπόν να μείνω αδιάφορος; Αυτό μη μου το ζητάτε, γιατί κάνετε θανάσιμο αμάρτημα. Χτες εδιάβασα τις κατάρες και τους εξορκισμούς του Πατριάρχη και της Συνόδου ενάντια στους επαναστάτες και σε κείνους που τους ακολουθούν. Αλλά τέτοιοι εξορκισμοί δεν έχουν πέραση, γιατί είναι φκιαγμένοι κατά διαταγή του Σουλτάνου. Ο σκοπός μας είναι ιερός και τέτοιες γυναικείες κατάρες δεν τον πιάνουν. Δώσε κουράγιο στη μητέρα μας και διαβεβαίωσέ την, ότι σε μένα θα βρει ένα πραγματικό παλληκάρι και μάλιστα πολύ γρήγορα. Έτσι μου λέει η θεία Πρόνοια».

ΣΧΟΛΙΟ: Με τα ως άνω δεδομένα αναγνώστη, εγώ προσωπικά καταλήγω στα εξής συμπεράσματα:

1) Ο αφορισμός προκάλεσε όντως αμηχανία και απογοήτευση σε μερίδες των τοπικών κοινωνιών της Μολδοβλαχίας, όπου εκστράτευε ο Υψηλάντης, απείρως όμως μικρότερη εκείνης που προήλθε από την καταδίκη της Επανάστασης εκ μέρους της Ρωσίας.

2) Ο αφορισμός προκάλεσε την ουδετεροποίηση και επιφυλακτικότητα ορισμένων μεσαίων στρωμάτων των εν λόγω κοινωνιών, ενώ οι ηγεσίες εξακολουθούσαν να στηρίζουν τον Υψηλάντη, πεπεισμένες για την αλήθεια των υποσχέσεων περί ρωσικής βοήθειας - η αποφασιστική δε, στάση του ήρωα Γεωργάκη Ολύμπιου, πιθανότατα να έδωσε την τονωτική ένεση ψυχραιμίας που χρειαζόταν ο απλός λαός.

3)Η καταδίκη της Επανάστασης εκ μέρους του Τσάρου και του Καποδίστρια, έφερε ωστόσο την απόγνωση: Και ο παραμικρός δισταγμός, ελιγμός, αμφιβολία, διογκωνόταν, ανατροφοδοτώντας το κλίμα της απελπισίας. Κάτι τέτοιο, αναμφίβολα προκαλούσε αναταραχή και στο ήδη ανομοιογενές στράτευμα του Υψηλάντη, που πλέον άρχισε να καταλαβαίνει ότι είχε εγκαταλειφθεί μονάχο απέναντι στους Τούρκους.

4) Ακόμα και οι Έλληνες της Διασποράς κατανοούσαν ότι ο Πατριάρχης αφόριζε την Επανάσταση κατ’ ανάγκην. Ο Παπάς καταλογίζει στον Γρηγόριο γυναίκεια συμπεριφορά («αδερφίστικη» θα λέγαμε σήμερα στην καθομιλουμένη), χωρίς να γνωρίζει βεβαίως στη Βιέννη που βρισκόταν, την τρομερή απόφαση για σφαγή των Ελλήνων που είχε λάβει ο Σουλτάνος και τα τρομερά διλήμματα της ελληνικής αριστοκρατίας. Ακόμα όμως και ο χαρακτηρισμός περί «γυναίκειου αφορισμού», υποδηλώνει μομφή κατά του Πατριάρχη για δειλία και όχι για συνειδητή τουρκοφιλία. Ακόμα κι εκείνοι που καταδικάζουν τον Πατριάρχη μέσα στον επαναστατικό τους ενθουσιασμό, γνωρίζουν ότι η απόφασή του είναι «κατά διαταγή του Σουλτάνου».

5) Οι αφορισμοί δεν έχουν καμία πέραση στην επαναστατημένη Ελλάδα, είτε διότι φτάνουν αργά, είτε διότι οι Ρουμελιώτες θυμούνταν τις προηγούμενες προειδοποιήσεις του Υψηλάντη, είτε επειδή «το ποτάμι δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω». Άλλωστε, όπως λέει και ο Τρικούπης, «ο σημερινός αγών ήτο υψηλής φύσεως». Τουλάχιστον ο ένας από τους τρεις επισκόπους που προορίζονταν να μεταφέρουν στους Έλληνες το μήνυμα της καταδίκης της Επανάστασης, μετέχει αργότερα στις επαναστατικές διαδικασίες και μάλιστα σε επιτελικές θέσεις, ενώ ο δεύτερος φυλακίζεται από τους Τούρκους, προτού φθάσει στην πατρίδα του.

Το παραπάνω πλαίσιο, πιστεύω πως οριοθετεί τις συνέπειες του αφορισμού.


Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
EPAITHS
Μέλος 2ης Βαθμίδας

Greece
244 Μηνύματα		 Απεστάλη: 11/07/2007, 08:09:31  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους EPAITHS  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
Οφείλω λοιπόν εδώ να σου πω, πως με υπαινιγμούς και μισόλογα, ούτε ιστορία γράφεται, αλλά ούτε και συζήτηση περί ιστορίας γίνεται. Το «φαντάζομαι ότι με τις γνώσεις που έχεις θα το καταλαβαίνεις» δεν είναι επιχείρημα, εκτός αν θέλεις να αφήσουμε το θέμα που συζητάμε και να δούμε για ποιον λόγο συγκρούστηκαν ο Υψηλάντης με τον Βλαδιμηρέσκου. Αν το επιθυμείς όμως, αυτό, θα πρέπει να μου εξηγήσεις το λόγο και τη συσχέτισή του με το thread μας.

Εδώ και 30 σελίδες που έχει φτάσει το θέμα μας η συντριπτική πλειοψηφία των μυνημάτων που είναι μάλιστα γραμμένα απο εσένα, που έχεις την ενεργότερη παρουσία με μεγάλη διαφορά απο όλους τους υπόλοιπους είναι ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ! Δέν αναφέρονται στο πρόσωπο του πατριάρχη Γρηγόριου του 5ου που είναι ο τίτλος του θέματος παρα σε Καποδίστριες, Υψηλάντηδες, Φαναριώτες ή οτιδήποτε άλλο.
Απορώ γιατί εξοργίστηκες έτσι γιατί έγραψα και εγώ ένα μήνυμα εκτός θέματος, απορώ γιατί σε εξόργησε τόσο πολύ η αναφορά μου στο όνομα του Βλαδιμηρέσκου!
Δέν αποτελεί και αυτός ένα απο τα πρωταγωνιστικά πρόσωπα της εποχής εκείνης όπως ο Υψηλάντης, ο Καποδίστρια, και όλους τους υπόλοιπους που έχεις αραδιάσει στα κατεβατά σου?
Και κάτι τελευταίο δέν είναι η πρώτη φορά και ούτε είσαι ο μοναδικός που εκλαμβάνει κολακευτικά θετικά σχόλια για το πρόσωπο σου σάν ειρωνία, η νοοτροπία αυτή δέν μου αρέσει και δέν την ακολουθώ.

quote:
Το σχόλιό σου αυτή τη φορά μου φαίνεται τελείως ακατανόητο. Κατ’ αρχάς δεν βλέπω καμία σχέση ανάμεσα στο απόσπασμά μου που παρεθέτεις και το σχόλιό σου που ακολουθεί. Πουθενά στο απόσπασμα δεν γίνεται λόγος περί Υψηλάντη ή Βλαδιμηρέσκου. Γίνεται λόγος για τη σύσκεψη των προκρίτων των Ελλήνων της Πόλης και την απόφασή τους να γλυτώσουν από την απόφαση του Σουλτάνου περί σφαγής των Ελλήνων, προσφέροντάς του μια αποκήρυξη της Επανάστασης, εικονική ή πραγματική.

Σε πάρα πολλά μυνήματα με προκαλείς ασταμάτητα εμένα τον αριστερό αναγνώστη όπως υποννοείς γι'αυτό και σκόπιμα μαύρισα τα γράμματα να σου αναφέρω ποιούς εννοούσε ο ομοιδεάτης Κορδάτος όταν έλεγε μεγαλοβιομηχάνους και σία. ΝΑΙ λοιπόν εννοούσε και τους Φαναριώτες, τις μεγαλοφαναριώτικες οικογένειες στις οποίες ανήκε και η οικογένεια του Υψηλάντη έχοντες το μεγαλύτερο μέρος της εξουσίας στις βόρειες ηγεμονίες ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ των Τούρκων.
Θεωρώ αδύνατο να ξεφεύγουν οι άνθρωποι αυτοί απο την αναφορά του Κορδάτου.

Edited by - EPAITHS on 11/07/2007 08:36:10Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
EPAITHS
Μέλος 2ης Βαθμίδας

Greece
244 Μηνύματα		 Απεστάλη: 11/07/2007, 08:28:33  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους EPAITHS  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
1)Ο Υψηλάντης δεν είχε σε καμία περίπτωση την πολυτέλεια να διασπάσει τις δυνάμεις του και να πολεμά σε δύο μέτωπα, μόνον και μόνον για να διατηρήσει στη Μολδοβλαχία τους φαναριώτες αριστοκράτες,

Οι δυνάμεις στην νότια επαναστατημένη Ελλάδα αποδείχτηκε οτι δέν έχουν καμιά σχέση με αυτές του Υψηλάντη αφού ήταν τοπικές. Ο Υψηλάντης θα μπορούσε άνετα να διατηρήσει όλες τις δυνάμεις του στην Μολδοβλαχία.

quote:
2)Οι Φαναριώτες αριστοκράτες διορίζονταν ως ηγεμόνες στη Μολδοβλαχία από τους Τούρκους και δεν ήταν καν μόνιμοι στη θέση αυτή, ώστε να μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως ο Υψηλάντης ήταν ταυτισμένος με έναν συγκεκριμένο οίκο.

Αλλά απο συγκεκριμένες επιφανείς οικογένειες ΜΟΝΟ.


quote:
5)Η επιτυχία του κινήματος του Βλαδιμηρέσκου, ήταν πρώτης τάξεως επιδίωξη για τους σχεδιασμούς του Υψηλάντη

Να γράψω και λίγα λόγια για τον Βλαδιμηρέσκου μπάς και μπήκα στον κόπο να αναφέρω το όνομα του και να ακούσω τα εξ'αμάξης απο τον Trainman για το σφάλμα μου αυτό!!!
Ο Βλαδιμηρέσκου βασικά ήθελε την Βλαχία όπως έγραψε σε προκήρυξη του, και σε γράμμα που απέστειλε στον σουλτάνο να μήν διοικείται η Βλαχία απο τις λίγες μεγαλοφαναριώτικες οικογένειες αλλά απο απλούς ανθρώπους μέσα απο τον λαό εκλεγόμενους με αξιοκρατικά και ΟΧΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΑ κριτήρια.
Είχε υποσχεθεί στον Υψηλάντη την βοήθεια του, όταν αποφάσιζε να γίνει η επανάσταση ο Υψηλάντης όμως του υποσχέθηκε ΨΕΥΔΩΣ οτι η Ρωσική βοήθεια είναι δεδομένη. Το σχέδιο εξέγερσης το προσυπέγραψε με τους Γιωργάκη Ολύμπιο και τον Νικόλαο Φαρμάκη. Αλλά αποστάτησε βασικά ο στρατός του περισσότερο παρά ο ίδιος όταν είδε οτι Ρωσική βοήθεια δέν υπήρχε, διαμαρτυρήθηκε έντονα μάλιστα στον Υψηλάντη γι'αυτό σε προσωπική συνάντηση.
Οι Φιλικοί (λές και θα άλλαζαν τρομακτικά τα πράγματα άν συμμετείχε ο στρατός του που είχε τρομοκρατηθεί απο τον πολυάριθμο Τουρκικό στρατό, χωρίς να υπάρχει ίχνος Ρωσικής βοήθειας) θεώρησαν την απουσία του σάν κύρια αιτία της συντριβής στο Δραγατσάνι τον σκότωσαν, τεμάχισαν το πτώμα του και το έριξαν σε ένα πηγάδι.
Αυτά τα λίγα.Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 12/07/2007, 23:41:06  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
EPAITHS: Εδώ και 30 σελίδες που έχει φτάσει το θέμα μας η συντριπτική πλειοψηφία των μυνημάτων που είναι μάλιστα γραμμένα απο εσένα, που έχεις την ενεργότερη παρουσία με μεγάλη διαφορά απο όλους τους υπόλοιπους είναι ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ! Δέν αναφέρονται στο πρόσωπο του πατριάρχη Γρηγόριου του 5ου που είναι ο τίτλος του θέματος παρα σε Καποδίστριες, Υψηλάντηδες, Φαναριώτες ή οτιδήποτε άλλο.

quote:
EPAITHS: Το σχέδιο εξέγερσης το προσυπέγραψε με τους Γιωργάκη Ολύμπιο και τον Νικόλαο Φαρμάκη. Αλλά αποστάτησε βασικά ο στρατός του περισσότερο παρά ο ίδιος όταν είδε οτι Ρωσική βοήθεια δέν υπήρχε, διαμαρτυρήθηκε έντονα μάλιστα στον Υψηλάντη γι'αυτό σε προσωπική συνάντηση.


• Όταν ο Θεόδωρος Βλαδιμηρέσκου, μυημένος στη Φιλική Εταιρεία, έχοντας ορκιστεί υπακοή στην Ανωτάτη Αρχή και σύμφωνος με το σχεδιασμό της, στρέφεται κατά του Υψηλάντη και συνεννοείται με τους Αυστριακούς - και μέσω των Αυστριακών, με τους Τούρκους - τότε τα πάντα εξηγούνται από σένα πολύ εύκολα, με μια παράγραφο: Φταίει ο ψεύτης Υψηλάντης που τον έμπλεξε, φταίει ο Υψηλάντης που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των Φαναριωτών γιατί ανήκε στους «μεγαλοβιομηχάνους και σία».

• Όταν ο Πατριάρχης, υπογράφει έναν αφορισμό υπό την τεκμηριωμένη απειλή της γενικής σφαγής των Ελλήνων, αφού έχει σκάσει η φούσκα περί της ρωσικής βοήθειας και κατόπιν γενικής απόφασης των εκπροσώπων του συνόλου των κοινωνικών τάξεων των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, τότε είναι απλώς «μισέλληνας» - και ο Trainman που παρουσιάζει τα γεγονότα, «αραδιάζει κατεβατά εκτός θέματος».


quote:
Trainman: Ο Υψηλάντης δεν είχε σε καμία περίπτωση την πολυτέλεια να διασπάσει τις δυνάμεις του και να πολεμά σε δύο μέτωπα, μόνον και μόνον για να διατηρήσει στη Μολδοβλαχία τους φαναριώτες αριστοκράτες,

quote:
EPAITHS: Οι δυνάμεις στην νότια επαναστατημένη Ελλάδα αποδείχτηκε οτι δέν έχουν καμιά σχέση με αυτές του Υψηλάντη αφού ήταν τοπικές. Ο Υψηλάντης θα μπορούσε άνετα να διατηρήσει όλες τις δυνάμεις του στην Μολδοβλαχία.

Ο Υψηλάντης, δεν είχε σε καμία περίπτωση την πολυτέλεια να διασπάσει τις δυνάμεις του και να πολεμά σε δύο μέτωπα, τόσο εναντίον του Βλαδιμηρέσκου, όσο και εναντίον των Τούρκων, μόνον και μόνον για να διατηρήσει στη Μολδοβλαχία τον ήδη εξεγερμένο Μιχαήλ Βόδα και τον άφαντο Καλλιμάχη. Κανείς στρατηγός δεν μπαίνει σε άνευ λόγου δευτερεύουσες αψιμαχίες πριν δώσει τη μεγάλη αποφασιστική μάχη.

Όπως σημείωσα στη σελ. 27, στο κεφάλαιο με τίτλο «ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ», ο Υψηλάντης εσκόπευε να κατέβει στην κυρίως Ελλάδα – ενώ κατέδειξα ως απώτερο στόχο της επαναστατικής προετοιμασίας και την κατάκτηση της Πόλης.

quote:
EPAITHS: Να γράψω και λίγα λόγια για τον Βλαδιμηρέσκου μπάς και μπήκα στον κόπο να αναφέρω το όνομα του και να ακούσω τα εξ'αμάξης απο τον Trainman για το σφάλμα μου αυτό!!!
Είχε υποσχεθεί στον Υψηλάντη την βοήθεια του, όταν αποφάσιζε να γίνει η επανάσταση ο Υψηλάντης όμως του υποσχέθηκε ΨΕΥΔΩΣ οτι η Ρωσική βοήθεια είναι δεδομένη.


Συνεχίζοντας τα εκτός θέματος κατεβατά μου, οφείλω να τονίσω πως ο Βλαδιμηρέσκου δεν είχε απλώς υποσχεθεί βοήθεια στην Υψηλάντη, αλλά ήταν μυημένος στη Φιλική Εταιρεία. Μυητής του ήταν ο ιππότης Κωνσταντίνος Σαμουρκάσης, κατά πάσα πιθανότητα συγγενής και του Ιωάννη Σαμουρκάση, ενός από τους τρεις μετέπειτα τοποτηρητές του Καλλιμάχη στην Ηγεμονία της Βλαχίας.

Σχετικά με την χρηματοδότηση του Κινήματος του Βλαδιμηρέσκου, σημειώνει ο αγωνιστής Ηλίας Φωτεινός, στο έργο του «Οι εν Βλαχία άθλοι της Ελληνικής Επαναστάσεως»:

«Εις μεγίστην απορίαν ευρίσκοντο τινές εξ αυτών δια το πόθεν εξοικονόμησεν ο Θεόδωρος τας απ’ αρχάς πληρωμάς των ανδρών μηνιαίων μισθών, και των προς τροφήν αναγκαίων, τοσούτων ανθρώπων, καθ’ όσον καιρόν δεν εκτάνθη ούτος εις αρπαγάς, και διεκήρυττε προσποιούμενος την δικαιοσύνην. Εν ω τοις πάσιν ήτο γνωστόν, ότι όχι μόνον ηπόρει χρημάτων, αλλ’ ήτον και με ικανήν ποσότητα καταχρεωμένος εις διάφορα άτομα. Πολλοί όμως εβεβαίοναν, και ήθελον τούτο ως πιθανόν, ότι καθ’ ημέραν έμελλε ν’ αναχωρήση εκ Βουκουρεστίου, ως ερέθη, εφωδιάσθη με σημαντικήν χρημάτων ποσότητα από τους υπαλλήλους του Ρωσικού Προξενείου. Επειδή και τα της φιλικής Εταιρίας καταβαλλόμενα χρήματα εσυνάζοντο παρά των ρηθέντων και παρεδίδοντο εις τον Ταμίαν Ιατρόν Μιχαήλ Χρισταρήν και Ιωάννην Νικολαόπωλον, ομοίως και τα απ’ αρχής μυστικοσυμβούλια εγίνοντο μετά των ρηθέντων συχνότερα εις την οικίαν του Βορνίκου Κωνσταντίνου Σαμουρκάση, ως μετέπειτα εδείχθησαν πραγματικώς. Είναι δε αναμφίβολον και παντός λόγου επιδεκτικώτατον, ότι ο ρηθείς Σαμουρκάσης, καθό Ρωσσικός ιππεύς (καβαλέρος) ήτον υπέρ άλλον τινά και σχετικώτατος του Ρωσικού Προξενείου. Ο δε Θεόδωρος αύθις ων και ούτος Ρωσσικός αξιωματικός (οφφικιάλος) και προ χρόνων οικείος άνθρωπος του Σαμουρκάση, δεν εδυσκολεύθη να συνεννοηθή ευκόλως με αυτόν, περί της μελετωμένης επιχειρήσεως. Διο και δεν έλειπεν αδιακόπως από τας μυστικοσυνελεύσεις των, εφοδιαζόμενος με διάφορα σχέδια μέχρι της εσχάτης ημέρας της από Βουκουρέστιον αναχωρήσεώς του. Επομένως και όσοι των σημαντικοτέρων οπλαρχηγών του Θεοδώρου ανεφάνησαν εις το μετά ταύτα συνοπαδοί και ομόφρονές του, καθώς ο Χατζη Πρόδανος, Μακεδόνσκης, Πολκόβνικος Ιώβας, Καπετάν Γεώργιος Ολύμπιος, Ιωάννης Φαρμάκης, Μπουλούκμπασης Γκέντσης και έτεροι, ήσαν υπό του Ρωσσικού Προξενείου την υπεράσπισιν. Ενί λόγω όλος ο διοργανισμός, τα σχέδια και κάθε είδους ευκολίας μέσα της Ελληνικής επαναστάσεως, υπεκινήθησαν μυστικώς από τον διερμηνέα αυτού Γεώργιον Λεβεντίδην τον Πελοποννήσιον (σ.σ. θυμίσου αναγνώστη, την αναφορά μας για το πώς επεκτάθηκε η οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας με τα περίφημα «πατριαρχικά γράμματα», στη σελίδα 20 και στο κεφάλαιο με τίτλο «Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ») και γραμματέα του Δομνάδον…»


quote:
EPAITHS: Βασικά ο Υψηλάντης δέν ήταν και τόσο αθώα περιστερά, πέρα απο την μεγάλη αγάπη προς την πατρίδα του κοίταζε σε ισάξιο βαθμό και τα δικά του συμφέροντα. Τα συμφέροντα των μεγαλεμπόρων, των φεουδαρχών, των μεγαλοκτηματιών με μιά λέξη των φαναριωτών απο τις τάξεις των οποίων προήλθε.

quote:
EPAITHS: Ο Βλαδιμηρέσκου βασικά ήθελε την Βλαχία όπως έγραψε σε προκήρυξη του, και σε γράμμα που απέστειλε στον σουλτάνο να μήν διοικείται η Βλαχία απο τις λίγες μεγαλοφαναριώτικες οικογένειες αλλά απο απλούς ανθρώπους μέσα απο τον λαό εκλεγόμενους με αξιοκρατικά και ΟΧΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΑ κριτήρια.


* Από την προκήρυξη του Βλαδιμηρέσκου προς τους κατοίκους της Ρωμάνας Τσάρας (Φεβρουάριος 1821): «Δράμετε ουν γενικώς αδελφοί! Ν’ αφανίσωμεν με κακόν το κακόν δια να γείνη εις ημάς αγαθόν, και εκλέγοντες εκ των κακών αρχόντων τους αγαθούς, εκείνους και να γνωρίσωμεν ως ημετέρους, κακείνοι μεθ’ ημών θέλουν συνεργήσει εις το καλόν, δια να είναι και υπέρ του εαυτού των καλόν ως υποσχόμεθα (…) Σας πιστοποιώ προς τούτοις, ότι ουδείς εξ υμών ήθελεν έχει την άδειαν (…) να εκτανθή μέχρις ενός κόκκου από οικίαν εμπόρου τινός πολίτου, ή εγχωρίου, ή και απλώς εγκατοίκου, διότι, αι κακώς και αδίκως αποκτημέναι πλούσιαι περιουσίαι των κλεπτών Αρχόντων, όσων δηλαδή δεν ήθελαν είσθαι σύμφωνοι με το πνεύμα μας, και δεν ήθελαν ακολουθήσει την εδικήν μας απόφασιν υπόσχομαι εκείναι μόναι να αφαιρεθώσι δια γενικήν ωφέλειαν…»

• Από την επιστολή του Βλαδιμηρέσκου προς τον Σουλτάνο (Φεβρουάριος 1821): «Διό δεόμεθα μετά θερμών δακρύων, ίνα εξαποσταλή βασιλικός άνθρωπος, ουχί ομόθρησκός μας, δια να εξετάση και ίδη την της Τσάρας αθλίαν κατάστασιν και με την ενέργειαν της δικαιοσύνης να κάμη την ανήκουσαν επιδιόρθωσιν δια να παύσωσι πλέον αι αρπαγαί, και ν’ αποδίδωμεν μόνον το αποφασισμένον δικαίωμα εις την κραταίαν βασιλείαν, καθώς μέχρι τούδε εδίδομεν, ούτω και εις το εξής δεν αρνούμεθα, αλλά πιστοί και υποτελείς ήμεθα και εσμέν και εσόμεθα εις αιώνας. Όντες ευέλπιδες ότι και ημείς δεν θέλομεν στερηθή εκείνο το της κραταιάς βασιλείας έλεος, με το οποίον μας επερίθαλψε παλαιόθεν, καθώς και με το όνομα παρακαταθήκης του ελεήμονος Θεού μας ετίμησε, και εις πάσαν νέαν Ηγεμονίαν πατρικώς μας εφρόντισε…»

Από την Προκήρυξη του Υψηλάντη προς το λαό της Βλαχίας (3 Μαρτίου 1821): «Άνδρες Δάκες! Πορευόμενος όπου η φωνή της πατρίδος μου με προσκαλεί, έρχομαι και προς υμάς, ως άγγελος και της υμετέρας πολιτικής ανεξαρτησίας και ευδαιμονίας. Αιώνας αρκετούς η δυστυχής πατρίς σας κλίνουσα τον αυχένα εις τον απάνθρωπον ζυγόν του τερατώδους δεσποτισμού, είχε χάσει και αυτά τα λείψανα των δικαιωμάτων της, εν ω η τυραννία των Ηγεμόνων σας, είχεν εξαμβλύνει τας πνευματικάς δυνάμεις σας, και εξαχρειώσει τον εθνικόν εκείνον χαρακτήρα, δι ου ηδυνήθητε εις τους αρχαίους χρόνους να φυλάξητε την πολιτικήν σας ανεξαρτησίαν, και ν’ αντιπαραταχθήτε χρόνους ικανούς εις τας εφόδους των ασπόνδων εχθρών της ανθρωπότητος. Η ώρα τέλος πάντων και της ανακτήσεως της ελευθερίας σας εκτύπησεν, ένα μέγα έθνος, μέγα δια τα προπατορικά του κατορθώματα, μέγα δια την εις τας δυστυχίας του απαραδειγμάτιστον γενναιότητα, τρέχει το λαμπρόν στάδιον της ελευθερίας του, και μακράν δεν είναι να θεωρήση τους καρπούς των γενναίων και ενδόξων του αγώνων…»

quote:
EPAITHS: (λές και θα άλλαζαν τρομακτικά τα πράγματα άν συμμετείχε ο στρατός του που είχε τρομοκρατηθεί απο τον πολυάριθμο Τουρκικό στρατό, χωρίς να υπάρχει ίχνος Ρωσικής βοήθειας)

quote:
EPAITHS: Βασικά ο Υψηλάντης δέν ήταν και τόσο αθώα περιστερά, πέρα απο την μεγάλη αγάπη προς την πατρίδα του κοίταζε σε ισάξιο βαθμό και τα δικά του συμφέροντα. Τα συμφέροντα των μεγαλεμπόρων, των φεουδαρχών, των μεγαλοκτηματιών με μιά λέξη των φαναριωτών απο τις τάξεις των οποίων προήλθε.

Δηλαδή: Ο στρατός των 3000 ανδρών του Βλαδιμηρέσκου, θα έκαμε τη μεγάλη κοινωνική επανάσταση ενάντια στους Φαναριώτες, που στηρίζονταν από τους Τούρκους, αλλά δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τον ίδιο τον τουρκικό στρατό, επειδή ο φαναριώτης «μεγαλοβιομήχανος και σία» Α. Υψηλάντης, δεν εξασφάλισε τη ρωσική αυτοκρατορική «μεγαλοκτηματιακή» βοήθεια ενάντια στους «μεγαλοβιομήχανους και σία» και τους Τούρκους!

Κοινωνική επανάσταση με ξένα κόλλυβα, χαρισμένα μάλιστα από τον ίδιο τον ταξικό εχθρό, ούτε ο Κορδάτος θα μπορούσε να φανταστεί!

Στο μεταξύ βεβαίως, ο Υψηλάντης δεν θα έχανε και τίποτα αν οι 3000 αυτοί άνδρες δεν συνέχιζαν να συμμετέχουν στην Επανάσταση, ούτε βεβαίως εάν στρέφονταν ευθέως εναντίον του κατόπιν της συνεννόησης του Βλαδιμηρέσκου με τους Τούρκους. Δεν θα έχανε τίποτα εάν ο Βλαδιμηρέσκου καλούσε τους χωρικούς να πάψουν να τροφοδοτούν τη στρατιά του, ή αν τους καλούσε να στραφούν εναντίον των τελευταίων προυχόντων που θα τον στήριζαν στο κίνημά του εναντίον των Τούρκων…

quote:
EPAITHS: Σε πάρα πολλά μυνήματα με προκαλείς ασταμάτητα εμένα τον αριστερό αναγνώστη όπως υποννοείς…

Παρότι δεν είσαι ο μόνος αριστερός αναγνώστης του thread, αν προκαλείσαι από τις απρόσωπες αναφορές μου στα πάσης φύσεως σφάλματα, ή και ανοησίες αριστερών συγγραφέων, δεν μπορώ παρά να σου υποσχεθώ ότι θα σε προκαλέσω ξανά, όποτε το κρίνω αναγκαίο.

Στο μεταξύ, θα σε παρακαλούσα να ξαναδιαβάζεις τα όσα γράφει ο απέναντι προτού αρχίσεις να απαντάς εν θερμώ, ιδίως τώρα το καλοκαίρι που ο καύσωνας δίνει αφορμές για άχρηστες, προσωπικής φύσεως, παρεξηγήσεις.


Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 16/07/2007, 00:39:36  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
Αγαπητέ Αναγνώστη

Είχαμε αφήσει τη διήγησή μας στο σημείο που ο Γρηγόριος έχει εκδώσει τον αφορισμό, κατόπιν της κοινής απόφασης των εκπροσώπων των κοινωνικών τάξεων των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, ύστερα από την απόφαση του Σουλτάνου να εξοντώσει τους Έλληνες. Είδαμε τις δύο σχετικές πατριαρχικές επιστολές προς τους Μητροπολίτες της Μολδαβίας και της Βλαχίας, όπου τους ενημερώνει για την καταδίκη της Ρωσίας και τους προτρέπει «εν οχετοίς δακρύων», να σώσουν τις ζωές του ποιμνίου τους από την απειλή του Σουλτάνου, αποστρεφόμενοι το κίνημα του Υψηλάντη.

Είδαμε επίσης, πώς ο Γρηγόριος απέστειλε στην Ελλάδα άλλους τρεις επισκόπους προκειμένου να διαδώσουν το μήνυμα της καταδίκης της Επανάστασης – εκ των οποίων ο ένας φυλακίστηκε από τους Τούρκους, ο δε άλλος, ακόμα κι αν μετέφερε το μήνυμα του αφορισμού, αυτό δεν είχε την παραμικρή επιρροή (του τρίτου τα στοιχεία αγνοούνται). Ψηλαφίσαμε τις όποιες επιπτώσεις είχε ο αφορισμός στους πληθυσμούς της Βλαχίας και στο στρατόπεδο των επαναστατών και τις συγκρίναμε με εκείνες της καταδίκης της εξέγερσης εκ μέρους του Τσάρου και του Καποδίστρια – κι ο καθένας πιστεύω, έχει ήδη βγάλει τα προσωπικά του συμπεράσματα.

Ο Γρηγόριος ωστόσο, στέλνει στο Μοριά και άλλες δύο επιστολές που δεν έφτασαν στον προορισμό τους, μέσω ενός Έλληνα υψηλής κοινωνικής στάθμης: του Ρήγα Παλαμήδη, βεκίλη του Μοριά στην Υψηλή Πύλη. Αν λοιπόν, αναγνώστη, είχε ενδιαφέρον να διαβάσουμε τις επιστολές που έστειλε ο Γρηγόριος στους Μητροπολίτες Μολδαυίας και Βλαχίας, πολλαπλό ενδιαφέρον έχει να δούμε και την επιστολή που έστειλε στον πρωθιερέα της Πελοποννήσου και μυημένο Φιλικό, μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό. Η επιστολή έχει σταλεί την 13η Μαρτίου του 1821, δύο ημέρες μετά τον αφορισμό και βρίσκεται καταχωρημένη στα Γενικά Αρχεία του Κράτους:

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΡΟΣ Π.Π. ΓΕΡΜΑΝΟ: «ΣΤΕΙΛΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΩΣ ΣΤΟ ΜΟΡΙΑ ΔΕΝ ΚΟΥΝΙΕΤΑΙ ΦΥΛΛΟ!»

Γρηγόριος ελέω Θεού αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης.

Ιερότατε μητροπολίτα Παλαιών Πατρών, υπέρτιμε και έξαρχε πάσης Αχαΐας, εν αγίω πνεύματι αγαπητέ αδελφέ και συλλειτουργέ της ημών μετριότηητος κύριε Γερμανέ, χάρις είη σου τη ιερότητι και ειρήνη παρά Θεού. Ο κατάρατος της Πογδανίας ηγεμών Μιχαήλ, συμφωνήσας μετά του φυγάδος Αλεξάνδρου Υψηλάντη και τινας άλλους εκεί ομοιοκακοήθεις με το πρόσχημα της ελευθερίας, εκήρυξαν αποστασίαν κατά του βασιλείου κράτους. Η είδησις εδόθη επαγγελματικώς από τον εξοχώτατον πρέσβυν της Ρωσίας, ανατρέψαντα και όσα εκείνοι διέδωκαν, ως έχουσι τάχα συναινούσαν και την ρωσικήν δύναμιν και γράμματα δε εφωράθησαν εις διάφορα μέρη σταλέντα και έγινε γνωστόν εις το βασιλικόν κράτος το κακοηθέστατον αυτών σχέδιον, με ασυνειδησίαν απαραδειγμάτιστον εκήρυξαν ότι το σχέδιόν των είναι εθνικόν. Πόσον αυτή η φήμη διετάραξε το κράτος, αφήνομεν να συμπεράνη η ιερότης σας. Αμέσως λοιπόν επεχείρησεν εις του κακοηθεστάτου εκείνου σχεδίου ανατροπήν. Η Εκκλησία επιτήδεια γράμματα πανταχού καταρτίζουσα τους ομογενείς εις το πιστόν του ρεαγιαλικίου, εκ των οποίων παρά πόδας σταλήσονται και εις αυτά τα μέρη. Εν τοσούτω ημείς εδώκαμεν εγγύησιν και δια το Γένος και κατ’ εξοχήν δια τους κατά τόπον αρχιερείς, δια να διαλυθώσι δε αι αναφυείσαι υπόνοιαι, είναι ανάγκη, άμα τω λαβείν η ιερότης σου, να απέλθης εις Τριπολιτζάν και συγκαλεσάμενος όλους τους αρχιερείς της Πελοποννήσου να υπογράψητε κοινήν αναφοράν ολοσφράγιστον, δηλωτικήν της κοινής αυτόθι ησυχίας και άκρας ευπειθείας εις το βασίλειον κράτος και να την προφθάσης εις χείρας μας, δια να εμφανισθή εις το κραταιόν δοβλέτι, προς παράστασιν της των ομογενών αθωότητος, έως ότου να προφθασθώσι και τα γενικώτερα εντεύθεν γράμματα με επίτηδες έξαρχον. Πόσον αναγκαία είναι αυτή η πράξις και σωτηριώδης, γνωρίζεις εκ των ολίγων. Εν δε ταις αναφοραίς ανάγκη να γίνεται παράκλησις εκ μέρους της Πελοποννήσου, δια να εμφανισθούν και εις αυτό το βασίλειον κράτος. Ποίησον λοιπόν ως σοι γράφοντες παρακελευόμεθα και μη άλλως εξ αποφάσεως, ότι περιμένομεν κατά πρώτον μετά των αναφορών και την αποτελεσματικήν σου απόκρισιν, η δε του Θεού χάρις είη μετά της ιερότητός σου.

Ο Κωνσταντινουπόλεως εν Χριστώ αδελφός αωκα Μαρτίου ιγ.

ΣΧΟΛΙΟ: Η επιστολή αυτή, πιστεύω αναγνώστη, πως είναι ενδεικτική της πρόθεσης του Πατριάρχη Γρηγόριου. Δύο τινά συμβαίνουν: Ή ο Γρηγόριος τελικώς, ακόμα και στις 13 Μαρτίου του 1821, δεν γνωρίζει απολύτως τίποτε για τα όσα συμβαίνουν στο Μοριά και μάλιστα στο όνομά του, ή γνωρίζει –και ακόμα και αυτήν την ύστατη ώρα, τα καλύπτει. Την επιστολή του λοιπόν στον Παλαιών Πατρών Γερμανό, την στέλνει τρόπον τινα, με διαδικασίες εξπρές, ενώ οι υπόλοιπες, «αφοριστικές» επιστολές που στέλνονται με αρχιερείς στην Ελλάδα, στέλνονται «παρά πόδας». Για ποιο λόγο; Επαφίεται σε σένα αναγνώστη να κρίνεις.

Τι γράφει ο Γρηγόριος;

1) Ξεκινά την επιστολή του με τις συνήθεις καταδίκες του Υψηλάντη και του Σούτσου, είτε εκ πεποιθήσεως, είτε εξ ανάγκης, καθώς γνωρίζει πως η επιστολή ενδεχομένως να διαβαστεί και από τούρκους αξιωματούχους
2) Κατηγορεί στην επιστολή τους Υψηλάντη και Σούτσο, ότι προσπάθησαν να παρουσιάσουν την επανάσταση ως εθνικό σχέδιο, ενώ αυτό ήταν δήθεν αποκλειστικά δικό τους – και με τον τρόπο αυτό αθωώνει όλους τους υπόλοιπους
3) Δηλώνει πως έχει δώσει εγγύηση στο Σουλτάνο πως οι υπόλοιποι Έλληνες και ιδίως οι αρχιερείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δεν πρόκειται να κινηθούν εναντίον της Αυτοκρατορίας
4) Ζητά από τον Γερμανό, να συγκαλέσει τους προκρίτους της Πελοποννήσου και να δηλώσουν στο Σουλτάνο ότι στην Πελοπόννησο δεν κινείται φύλλο, αλλ’ αντιθέτως βασιλεύει «ησυχία και άκρα ευπείθεια»
5) Του υπογραμμίζει πως την επιστολή αυτή, πρέπει να την στείλει το ταχύτερο, προτού καν φθάσουν οι αρχιερείς με τις «αφοριστικές» επιστολές.
6) Ιδιαίτερη έμφαση δίνει, μέσα στην απαντητική επιστολή να γράψει ο Γερμανός, παράκληση στον Γρηγόριο, να παρουσιάσει το γράμμα του στο Σουλτάνο, ώστε να φανεί ότι σχεδόν αυθορμήτως οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου καταδικάζουν τον Υψηλάντη.

Τι λείπει από την επιστολή αναγνώστη; Το βασικότερο: Η πρόληψη της Επανάστασης. Αν εξαιρέσουμε την σχεδόν τυπική υβριστική εισαγωγή, (με την προσθήκη και πάλι, ότι η Ρωσία ανήρεσε τους ισχυρισμούς των Φιλικών), το γράμμα ολόκληρο αναλώνεται στο πώς θα καθησυχαστεί ο Σουλτάνος και όχι στο πώς θα αποτραπεί η εξέγερση στην Πελοπόννησο.

Ας υπογραμμίσουμε για τελευταία φορά δύο πράγματα: Πρώτον ότι ο Γρηγόριος έχει εγγυηθεί προσωπικά την πειθάρχηση των Ελλήνων και των αρχιερέων του και Δεύτερον, ότι με βάση τα όσα έχουμε γράψει στα κεφάλαια με τίτλο «Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» στις προηγούμενες σελίδες, ο Γρηγόριος γνωρίζει πολύ καλά τι ψήνεται στην Πελοπόννησο απ’ όπου και κατάγεται.

Ας τα θυμηθείς αναγνώστη, όταν θα έρθει, συντομότατα, η ώρα να μιλήσουμε για την εκτέλεση του Πατριάρχη.

Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 16/07/2007, 00:45:33  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
ΤΟ ΑΙΜΑΤΟΚΥΛΙΣΜΑ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ – Μέρος 1ον

Αγαπητέ Αναγνώστη

Είχαμε πει, ότι ο αφορισμός του Υψηλάντη και του Σούτσου, συνοδεύθηκε με μια «αμνήστευση» των Ελλήνων εκ μέρους του Σουλτάνου και με ενεργοποίηση της συμφωνίας, να εκτελεστούν μονάχα οι «υπεύθυνοι», οι «ένοχοι» της συνομωσίας. Αυτό, ακόμα κι αν ήταν εύκολο στα λόγια, δεν θα μπορούσε να είναι εύκολο στην πράξη. Γιατί την ώρα που απειλείται ένα κράτος από έναν εσωτερικό εχθρό, ούτε η – έτσι κι αλλιώς ανύπαρκτη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία – ανεξάρτητη Δικαιοσύνη δραστηριοποιείται, ούτε υπάρχει χρόνος για ανακρίσεις. Συνήθως δε, τα χειρότερα κατακάθια της κοινωνίας βγαίνουν στο προσκήνιο με τιμές λαϊκού ήρωα.

Για το ξεχασμένο σήμερα, αιματοκύλισμα του Φαναρίου, υπάρχουν ωστόσο και άλλοι λόγοι: Μπορεί ο Πατριάρχης να αφόρισε τον Υψηλάντη και ο Καλλιμάχης να κάλεσε εκ του μακρόθεν τους Βλάχους να τον εγκαταλείψουν, ωστόσο, ούτε ο Υψηλάντης κατέθεσε τα όπλα, ούτε και κανείς από τους Έλληνες της Πόλης, έσπευσε να ενημερώσει τον Σουλτάνο για τους «πραγματικούς ενόχους».

Τίποτε, μα τίποτε δεν εξασφάλιζε στο Σουλτάνο, ότι ο αφορισμός του Γρηγορίου και η νομιμοφροσύνη των Φαναριωτών ήταν αληθινά και όχι προσχηματικά. Κι αν ο Σουλτάνος κόμπιασε στην αρχή να ξεκινήσει με δική του πρωτοβουλία τις σφαγές, τις ανέλαβε για λογαριασμό του ο τουρκικός όχλος.

Δεν είναι εύκολο να προσδιορίζουμε το πότε ξεκίνησε η καταιγίδα – αν αυτό έγινε πριν τον αφορισμό, ή μετά. Ανάμεσα σ’ αυτούς που θέλουν την καταιγίδα να ξεκινά πριν από τον αφορισμό του Γρηγορίου, είναι και ο άγγλος αυτόπτης μάρτυρας, Robert Walsh, ο ιερέας της Αγγλικής πρεσβείας, ο οποίος περιγράφει σχετικά στο βιβλίο του “A Residence at Constantinople, during a period including the commencement, progress, and termination of the Greek and Turkish Revolutions (London 1836) πώς ενημερώθηκε από έναν ηλικιωμένο άγγλο κάτοικο της Πόλης τα της έκρηξης της Επανάστασης στη Μολδοβλαχία. (Η μετάφραση από τα αγγλικά, είναι δική μου):

ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΜΑΖΕΥΟΝΤΑΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΑΓΙΑΔΕΣ

"Μου είπε ότι είχε ζήσει πενήντα χρόνια στη χώρα και ποτέ δεν την είδε σε καθεστώς επικίνδυνης οχλαγωγίας σαν αυτή που επικρατούσε. Σκέφτηκα ότι από τη συνήθη του συμπεριφορά, αστειευόταν με μένα, αλλά τον βρήκα τελείως σοβαρό. Με ενημέρωσε ότι μόλις είχε συγκεκριμένες πληροφορίες για μια γενική εξέγερση των Ελλήνων σε όλη την τουρκική αυτοκρατορία: Ότι ο Πρίγκιπας Υψηλάντης, του οποίου ο πατέρας ήταν γνωστότατος, είχε εισέλθει στη Μολδαβία από τη Ρωσία, είχε σηκώσει τη σημαία της εξέγερσης στην οποία, όλοι οι Έλληνες των επαρχιών είχαν προσχωρήσει και ότι κάθε μέρα αναμενόταν να εκστρατεύσουν στην Κωνσταντινούπολη, όπου ολόκληρος ο πληθυσμός των Ορθοδόξων (Oriental) Χριστιανών τους περίμενε για να ενωθεί μαζί τους. Και ότι μια ολοκληρωτική καταστροφή των προσώπων και της περιουσίας όλων των Δυτικοευρωπαίων πρέπει να αναμένεται κατά τις ταραχές. Σε επιβεβαίωση, μου έδειξε μια ελληνική προκήρυξη, την οποία είχε μόλις λάβει από κάποιον από τους εμπορικούς του ανταποκριτές. Με διαβεβαίωσε παράλληλα, ότι τέτοια ήταν η μυστικότητα με την οποία το πελώριο αυτό εγχείρημα διεξαγόταν, που, ούτε καν η παραμικρή υποψία ή φήμη ενός τέτοιου πράγματος δεν είχε διαρρεύσει από τους πολυάριθμους Έλληνες με τους οποίους εκείνος και άλλοι έμποροι, είχαν καθημερινές και εκτεταμένες συναλλαγές. Κατά την επιστροφή μου στο Πέρα, βρήκα πως μια ολοκληρωτική αλλαγή είχε λάβει χώρα σε μερικές ώρες από την εμφάνιση και τους τρόπους του κόσμου. Δεν υπήρχε καμία εφημερίδα να μεταδώσει την είδηση οιουδήποτε γεγονότος, αλλά η προσωπική επικοινωνία είναι ένα πιο γρήγορο μέσο ενημέρωσης. Τα νέα για την εξέγερση, είχαν μόλις διαρρεύσει και ο κόσμος τα είχε αρπάξει και διαδώσει στόμα με στόμα με την ταχύτητα μιας πυρκαγιάς. Οι Αρμένιοι που έχουν μαγαζιά στο Γαλατά έσπευδαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους στο Πέρα. Μια ομάδα απ’ αυτούς, ανέβαιναν ένα λόφο μπροστά μου και κοιτούσαν τριγύρω κάθε λεπτό με τη μεγαλύτερη ανησυχία. Είναι ένας ήσυχος, συνεσταλμένος λαός και έδειχναν να εργάζονται υπό την αντίληψη κάποιου μεγάλου κακού. Οι Τούρκοι, περιδιαβαίνανε αργά, κρατώντας με το ένα χέρι τη λαβή από τα γιαταγάνια τους, και στρίβοντας το μουστάκι τους με το άλλο, ενώ οι Έλληνες και οι Εβραίοι, οπουδήποτε τύχαινε να τους συναντούν, ξεστράτιζαν από μπροστά τους σε κάποιο μαγαζί ή καφενέ που τύχαινε να είναι ανοιχτός".

Ο Walsh, προβαίνει στη συνέχεια σε μια ανάλυση του κινήματος του Υψηλάντη και της προϊστορίας της οικογένειάς του, και εκείνης του Σούτσου. Προσπαθεί να είναι ακριβής και σχολαστικός και τα καταφέρνει σε μέγιστο βαθμό, παρότι πέφτει και σε λάθη, οφειλόμενα στο ότι δεν γνωρίζει βεβαίως λεπτομέρειες για την οργάνωση της Φιλικής.

Ο ΣΟΥΛΤΑΝΟΣ ΔΕΝ ΠΕΙΘΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΦΟΡΙΣΜΟ. ΝΕΑ ΣΥΣΚΕΨΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΡΟΓΓΟΝΩΦ (24/3/1821)

Συνεχίζουμε την εξιστόρησή μας, με αναφορές από τους τούρκους ιστορικούς, τις οποίες παραθέτει ο Νικηφόρος Μοσχόπουλος στο έργο του «Η Ελληνική Επανάστασις κατά τους Τούρκους Ιστοριογράφους».

"…Συγχρόνως ο εν Κωνσταντινουπόλει πρεσβευτής της Αυστρίας, ειδοποίησε την Πύλην, ότι ο αυτοκράτωρ της Ρωσίας, ευρισκόμενος εις το εν Λάυμπαχ Συνέδριον, απεδοκίμασε τον Υψηλάντην, αποδώσας το κίνημά του εις τον ελαφρόν του χαρακτήρα.

Εις το συνελθόν κατόπιν των εκ Μολδαβίας ειδήσεων τουρκικόν υπουργικόν συμβούλιον, ανεγνώσθησαν άπαντα τα σχετικά έγγραφα, ως και η περί ης ανωτέρω ρωσική διακοίνωσις. Ελέχθη τότε, ότι η δήλωσις αύτη δεν συμβιβάζεται προς τα πράγματα, διότι είναι απίστευτον, πώς ήτο δυνατόν ρώσος στρατηγός, ως ο Υψηλάντης, να στρατολογή και εξοπλίζη σώμα στρατιωτικόν άνευ της συγκαταθέσεως της ρωσικής κυβερνήσεως. Επομένως, ούτε η διακοίνωσις του πρεσβευτού της Ρωσίας, ούτε η ανακοίνωσις του πρεσβευτού της Αυστρίας εθεωρήθησαν ικανοποιητικαί. Ως εκ τούτου, εκρίθη αναγκαίον να ληφθούν επειγόντως τα απαιτούμενα μέτρα και δοθούν εις τας απανταχού του κράτους αρχάς αι δέουσαι οδηγίαι, όπως αφ’ ενός μεν ανακαλυφθούν και τιμωρηθούν οι ένοχοι, αφ’ ετέρου δε, προληφθεί η εξάπλωσις του κινήματος".

Ποια ήταν αναγνώστη τα μέτρα;

Tα μέτρα τα οποία ελήφθησαν συνεπεία των εις τας εν Κωνσταντινουπόλει και εις τας επαρχιακάς αρχάς δοθεισών διαταγών ήσαν τα εξής: Η δύναμις των εν τη πρωτευούση και τοις περιχώροις περιπολιών ηυξήθη και ανετέθη η επίβλεψις και φρούρησις της μεν κυρίως Πόλεως εις τον γενιτσάρ-αγάν, των δε έξω των τειχών και επί των δύο οχθών του Βοσπόρου προαστείων, εις τον μποσταντζή-μπασήν, του Σταυροδρομίου εις τον αρχηγόν του πυροβολικού, του δε Γαλατά εις τον μπας-τσαούσην του Ναυτσάθμου (τερσανά), τέλος, εις τον Καπιτάν-πασά. Εδόθησαν όμως εκ νέου διαταγαί να μη καταπιέζωνται εκ της αφορμής ταύτης οι ραγιάδες.

Μαζί με τις διαταγές αυτές για φρούρηση της Πόλης, «χωρίς να καταπιέζονται οι ραγιάδες», δίδεται και η εντολή να καταγραφούν όλοι οι χριστιανοί και να αφοπλιστούν.

Την ίδια μέρα της σύσκεψης του Σουλτάνου με τον Στρογγονώφ, ο Χαλέτ Εφέντης, ο ισχυρός άνδρας της Πύλης, (βλ. αναγνώστη το κεφάλαιο παραπάνω, με τίτλο «Ο ΣΟΥΛΤΑΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ – Η ΣΥΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΩΝ - Η ΔΙΑΤΑΓΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ») απευθύνεται προς τον Γενιτσάρ Αγά. Από την επιστολή του, συνάγεται το συμπέρασμα πως η Πύλη συνειδητοποιεί πλέον οριστικά, πως το Κίνημα του Υψηλάντη δεν είναι μια μεμονωμένη κίνηση, αλλά πως όλες οι αναφορές που είχαν υπάρξει προηγούμενα, ήσαν αληθινές – και πως το σχέδιο της Επανάστασης είναι ευρύτατο:

Ο ΧΑΛΕΤ ΕΦΕΝΤΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ ΤΩΝ ΓΕΝΙΤΣΑΡΩΝ:

«Ανεκοινώθη ήδη δι’ υψηλού φιρμανίου εις το αυτοκρατορικόν οτζάκι (σ.σ. γενιτσάρους), και εις άπαντα τον μωαμεθανικόν λαόν, ότι μεταξύ του ρωμέικου έθνους παρατηρίται επαναστατική κίνησις και ότι εκείνοι εξ αυτών οίτινες κλίνουν περισσότερον προς την Επανάστασιν, συνέλαβον το παράβολον σχέδιον, όπως συνεννοούμενοι προκαλέσουν εις την κραταιάν αυτοκρατορίαν μεγίστην εξέγερσιν (…) Επειδή η κραταιά αύτη αυτοκρατορία είναι κράτος μωαμεθανικόν και ο Κύριος της πίστεως και της κυβερνήσεως ημών είναι μέγας, αναμένεται ότι (…) θα κατανικηθούν οι άπιστοι ούτοι».

Ο Χαλέτ Εφέντης, προκειμένου να αποσείσει τις ευθύνες που θα του καταλογιστούν, πιέζει ωστόσο και καταφέρνει κάτι παραπάνω: Τέσσερις μέρες, μετά τη σύσκεψή του με τον πρέσβη της Ρωσίας, ο Σουλτάνος κηρύσσει περίπου, ιερό πόλεμο για προάσπιση του Ισλάμ, στηλιτεύοντας όσους έχουν παρασυρθεί από την τριφηλή ζωή και έχουν εγκαταλείψει την πολεμική αρετή των προγόνων τους. Το Διάγγελμα έχει εκδοθεί στις 28/3/1821. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα:

ΤΟ ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥ: «ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ. ΔΕΝ ΝΟΥΘΕΤΩ ΠΛΕΟΝ, ΑΛΛΑ ΣΚΟΤΩΝΩ»

«Γνωστά είναι εις όλους τα εν Βλαχία και Μολδαβία γεγονότα και η αποδεδειγμένως επικατάρατος κακουργία του ρωμέικου έθνους. Ελπίζεται εκ της μεγαθυμίας του Θεού, ότι θεία συνάρσει το επεισόδιον τούτο θέλει ταχέως κατασταλεί (…) Όσους δεν τα αφήσουν όλα αυτά, όσους δεν τηρούν την εντολήν «όλοι οι πιστοί είναι αδελφοί», αλλά εξακολουθούν τον νωχελή και τρυφηλόν βίο, παραμελούν τα καθήκοντά των και έρχονται αργά εις την εργασίαν των, δεν θα τους νουθετήσω πλέον. Θα τους σκοτώσω. Να ανοίξουν τα μάτια των, διότι αυτό δεν ομοιάζει προς άλλα πράγματα. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ. Αι αυτοκρατορικαί μου συμβουλαί, αποτελούν υπηρεσίαν προς την ψυχικήν ένωσιν των πιστών Μουσουλμάνων και την μωαμεθανικήν θρησκείαν».

Ο ακαδημαϊκός Δ. Κόκκινος, παραθέτει κάπως διαφορετικά το Διάγγελμα:

«Οι άπιστοι, μάρτυρες των ακολασιών των υπουργών και των υπαλλήλων του κράτους μου και προβλέποντες ότι ούτοι δεν ήσαν ικανοί ν’ αντισταθούν, ετόλμησαν να κινήσουν ένοπλον χείρα. Ηξεύρουν τούτο όλοι οι μεγιστάνες, οι υπουργοί και οι υπάλληλοι του κράτους μου, και όμως ουδείς δεικνύει τον επιβαλλόμενον ζήλον. Οι γραφείς μεταβαίνουν εις την εργασίαν των μόλις ην 3ην ώραν, αι υποθέσεις δεν διεξάγονται όπως πρέπει. Αλλά όλαι αι ώραι δεν είναι ώραι τρυφής.

Ιδού τα οικτρά αποτελέσματα της τοιαύτης ζωής. Εψυχράνθησαν οι μουσουλμάνοι. Αι ραδιουργίαι μεταξύ των υπαλλήλων δεν παύουν. Δια τούτο δεν θα συμβουλεύω εις το εξής, αλλά θα παραδίδω εις τας χείρας του δημίου τους διάγοντας παρόμοιον βίον, τους περιφρονούντας την θέλησίν μου να φέρωνται προς αλλήλους ως αδελφοί, τους τρέφοντας αμοιβαίον μίσος, τους μη εκτελούντας τα καθήκοντά των, τους μεταβαίνοντας αργά εις την εργασίαν των, τους κακολογούντας αλλήλους.

Ας ανοίξουν καλά τους οφθαλμούς των οι άνθρωποι αυτοί. Αι σημεριναί περιστάσεις δεν είναι όπως αι παρελθούσαι. Πρόκειται περί θρησκείας. Ο αυτοκρατορικός σκοπός μου είναι να κερδίσω τας καρδίας των αληθών πιστών και να ενισχύσω τον νόμον του Μωάμεθ. Είθε να αγρυπνήσετε όλοι. Αμήν!»

Ποια είναι η σκιά των γεγονότων αυτών, στην καθημερινότητα της Πόλης; Δίνω και πάλι το λόγο στον αγγλικανό ιερέα Robert Walsh:

Η ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΑΡΧΙΖΕΙ

"Ο Σουλτάνος από πλευράς του, απάντησε στην Προκήρυξη του Υψηλάντη. Είπε ότι «οι επονείδιστοι στασιαστές, είχαν απειλήσει με την καταστροφή μιας θρησκείας που προστατευόταν από το Θεό – και πως ήταν ουσιώδες, κάθε Μουσουλμάνος να συμμορφωθεί προς τα δεδομένα των καιρών, να αποκηρύξει τις χάρες της κοινωνικής ζωής και να επιστρέψει σ’ εκείνες του στρατοπέδου, οι οποίες ήσαν η αρχέγονη κατάσταση του τουρκικού έθνους. Ότι τώρα θα πρέπει να συμμορφωθούν με στρατιωτικές συνήθειες των προγόνων τους και ο κάθε άνθρωπος να εφοδιαστεί με όπλα.

Όταν η διαταγή αυτή εξεδόθη, ολόκληρος ο τουρκικός πληθυσμός ξεπρόβαλε οπλισμένος, κάθε άνδρας με ένα ζεύγος πιστόλες και ένα γιαταγάνι. Ακόμα και παιδιά στην ηλικία των οκτώ, ή εννιά ετών, εμφανίστηκαν έτσι. Φαντάσου έναν πληθυσμό από περισσότερους από 100.000 μανιασμένους τύπους, όλους οπλισμένους με κάποιο θανατηφόρο όπλο, να έχουν ξεχυθεί καταπάνω στους αόπλους κατοίκους, ενάντια στους οποίους οι πλέον ισχυρές προκαταλήψεις είχαν διεγερθεί. Τους είχαν δώσει να καταλάβουν, ότι ο στόχος των αντιπάλων τους ήταν να ξεριζώσουν τον Μωαμεθανισμό και υπέθεταν ότι ο κάθε μη-Τούρκος αποσκοπούσε σ’ αυτό. Σταματούσαν όλους τους Ραγιάδες στον Τοφανά και το Γαλατά, όπου οι δουλειές τους, τους έφερναν συνεχώς - και τους προσέβαλαν, τους λήστευαν ατιμωρητί, συχνά εξυβρίζοντας και κακοποιώντας εκείνους που δεν είχαν τίποτε να δώσουν.

Ένα διάβημα έγινε για το ζήτημα αυτό στην Πύλη κι εκδόθηκε ένα φιρμάνι το οποίο διαβάστηκε στα τζαμιά και διακήρυττε ότι τα δυτικοευρωπαϊκά έθνη ήσαν υπό την εγγύηση του κράτους και πρέπει να προστατευτούν – και προς αυτήν την κατεύθυνση, οργανώθηκαν και περίπολα. Οι στρατιώτες τους διακρίνονταν για το άσπρο τους φουλάρι, αλλά παρά ταύτα ήσαν αδύναμοι να παράσχουν οιαδήποτε προστασία. Η γενική αναστάτωση ήταν τόσο μεγάλη και εκτός ελέγχου, που σε μερικές περιπτώσεις, φοβόντουσαν να την αντιμετωπίσουν και σε άλλες συμμετείχαν και οι ίδιοι. Σε μια φυσιολογική κατάσταση, ο Τούρκος είναι ήσυχος και επιμελής και οι υπηρεσίες του είναι αξιόπιστες. Αλλ’ όταν οι προκαταλήψεις και τα πάθη του είναι διεγερμένα, είναι απάνθρωπος, παρακινούμενος από σκυλίσια θηριωδία. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η φρουρά αυτή, μολύνθηκε από τα συναισθήματα του υπολοίπου του λαού και προέβη στις ίδιες υπερβάσεις.

Νοιώθοντας σιγουριά από την υποτιθέμενη ασφάλεια των περιπόλων, πέρασα από την πόλη ως συνήθως. Μονάχα Τούρκοι φαίνονταν να παρελαύνουν στους δρόμους – όλος ο υπόλοιπος πληθυσμός είχε εξαφανιστεί. Ο δρόμος του Πέρα είναι στενός, παρά ταύτα υπάρχει ένα υπερυψωμένο πεζοδρόμιο και στις δυο του πλευρές, που μόλις χωρά δύο άτομα να το περπατήσουν. Ένας άτυχος Έλληνας, είχε αποτολμήσει να πάει σε ένα μικρομάγαζο για να αγοράσει κάτι και επέστρεφε βιαστικά, όταν συνάντησε έναν Τούρκο που περπατούσε μόλις μπροστά μου. Ο Έλληνας κόλλησε στον τοίχο, όσο μπορούσε για να τον αφήσει να περάσει, όταν ο Τούρκος, εσκεμμένα έσυρε το γιαταγάνι του και τον τρύπησε επί τόπου. Ο δυστυχής έπεσε νεκρός και ο δολοφόνος του περπάτησε πάνω από το πτώμα του και, σκουπίζοντας το ματωμένο του γιαταγάνι, μπήκε σε ένα καφενείο, όπου τον είδα αργότερα να καπνίζει ήσυχος το τσιμπούκι του. Τέτοια γεγονότα προέκυπταν διαρκώς και δεν ήταν ασύνηθες για έναν Τούρκο να δοκιμάζει το πιστόλι του στον πρώτο Έλληνα που θα έβλεπε στο δρόμο. Και κάθε μέρα, κάποιος δυστυχής, πληγωμένος ή νεκρός, μεταφερόταν βιαστικά στους ώμους μπροστά από την πύλη του μεγάρου μας".

(Η συνέχεια αύριο...)

Edited by - Trainman on 16/07/2007 03:29:16Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 18/07/2007, 05:46:07  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)

ΤΟ ΑΙΜΑΤΟΚΥΛΙΣΜΑ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ – Μέρος 2ον

ΣΑΝΙ ΖΑΝΤΕ: ΒΑΡΑΓΑΝ ΚΙ ΟΙ ΑΝΑΠΗΡΟΙ…

Ας αφήσουμε προσωρινά αναγνώστη τις περιγραφές του άγγλου ιερωμένου κι ας επιστρέψουμε στις μετρημένες περιγραφές των τούρκων ιστοριογράφων και εν προκειμένω, του Σανί Ζαντέ, όπως μας τις μεταφέρει στο σύγγραμμά του, ο Νικηφόρος Μοσχόπουλος:

«Επειδή οι περισσότεροι εκ της νεολαίας της Κωνσταντινουπόλεως εστερούντο αγωγής και άλλως τε δεν ηδύναντο να διακρίνουν το καλόν και το κακόν, ήτο φυσικόν να ενεργήσουν ως να επρόκειτο περί παιδικών παιγνιδίων…Ήρχισαν να πυροβολούν ασκόπως με τυφέκια και πιστόλια εντός των συνοικιών, εις τους δρόμους, εις τας αυλάς των τζαμίων, εις τας αποβάθρας, εντός των ακατίων και γενικώς εις όλα τα μέρη των συγκεντρώσεων, ούτως ώστε ο άλλοι κάτοικοι ευρίσκοντο νύκτα και ημέραν διηνεκώς υπό το κράτος παραζάλης και τρόμου…Επειδή δε, η αρχή ενεθάρρυνεν ακόμη και μερικούς αναπήρους και γέροντας μη έχοντας όπλα όπως οπλισθούν, κατήντησε να φονεύουν κατά λάθος, άλλος τον πατέρα και την μητέρα του, άλλος την σύζυγον και την αδελφήν του. Με την ευκαιρίαν αυτήν, άνθρωποι του κάτω όχλου εφόνευον ραγιάδες…Ούτως ο Χαλέτ εφέντης, ένεκα προσωπικών λόγων ώπλισε όλους τους Τούρκους εν Κωνσταντινουπόλει και έθεσεν αυτούς εις κατάστασιν επιστρατεύσεως. Αλλά μεταξύ τόσων ανθρώπων υπήρχον και κακοποιοί, οίτινες, άμα έλαβον τα όπλα, ήρχισαν να επιτίθενται κατά του τυχόντος (…) Τούρκοι λωποδύται ελήστευον εν μέση οδώ Χριστιανούς, άλλοι εισερχόμενοι εις πρατήρια και καταστήματα αφήρουν ολοφάνερα εμπορεύματα χωρίς να πληρώνουν. Τους δυστροπούντες Χριστιανούς εφόνευον λέγοντες εν είδει αστειότητος: «Γκιαούρης δεν είναι και αυτός; Όλοι ίδιοι είναι. Πριν αρχίσωμεν από τους εις τας επαρχίας πρέπει να τελειώνουμε με τους εδώ»…»

Ένα περιστατικό με κάποιον χριστιανό έμπορο, Αρμένιο και όχι Έλληνα, μας περιγράφει ο Robert Walsh στη διήγησή του, “A Residence at Constantinople, during a period including the commencement, progress, and termination of the Greek and Turkish Revolutions (London 1836)’’:


Η ΠΛΗΡΩΜΗ ΤΟΥ ΑΡΜΕΝΙΟΥ

«Στρατεύματα τώρα περνούσαν συνεχώς από την Ασία και αθροίζονταν στην Κωνσταντινούπολη, της τάξης των 20.000, απ’ όπου και στέλνονταν, μεγάλα αποσπάσματα προς τις επαρχίες. Προτού φύγουν, διέπρατταν κάθε δυνατό ανοσιούργημα ενάντια στους δυστυχείς Ραγιάδες. Οι Αρμένιοι διακρίνονταν από τον παθητικό τους χαρακτήρα – ήσαν τελείως ασύνδετοι με τους Έλληνες – και πολύ σπάνια είχε ακουστεί να έχουν ασχοληθεί με οιαδήποτε αναταραχή. Ανάμεσα σε άλλες πράξεις, την ακόλουθη μου διηγήθηκε ένας από τους ιερείς τους, ότι είχε συμβεί την προηγούμενη μέρα. Ένας από τους καινούργιους επίστρατους, μπήκε στο μαγαζί ενός αρμένη εμπόρου και διάλεξε ύφασμα για πανωφόρι. Έμεινε ανικανοποίητος με την τιμή και έφυγε. Την επόμενη ημέρα επέστρεψε, είπε ότι θα πληρώσει ό,τι του ζητήθηκε και ο μαγαζάτορας έσκυψε πάνω από το τόπι για να το μετρήσει. Οι Αρμένιοι φορούνε ένα ψηλό καπέλο ονόματι καλπάκι, που μοιάζει με ανάποδο κύβο ζάχαρης, καθώς το κεφάλι τοποθετείται στη μικρή πλευρά. Οι κάπες τους είναι έτσι, που όταν σκύβουν, εμφανίζεται πάντα ένας μακρύς λαιμός. Αυτό αποτέλεσε ένα αντικείμενο ιδιαίτερα θελκτικό για τον ανικανοποίητο Τούρκο. Έσυρε το γιαταγάνι του και με ένα χτύπημα έκοψε το κεφάλι του από το σώμα. Έπεσε στο κομμάτι από το ύφασμα που αγόραζε: Έτσι, το τύλιξε και το πήρε μαζί του. Το ακέφαλο σώμα του Αρμένιου, βρέθηκε να κολυμπά στο αίμα μέσα στο μαγαζί του. Ο Τούρκος μετά, παρουσίασε το κεφάλι και κόμπασε για το κατόρθωμά του, αλλά κανείς Αρμένης δεν τόλμησε να διαμαρτυρηθεί».

Ας συνεχίσουμε αναγνώστη τη μακάβρια διήγησή μας, υπενθυμίζοντας ότι τα γεγονότα που παραθέτουμε, διεξάγονται τον Μάρτιο του 1821. Κάποιοι συγγραφείς, όπως ο αυτόπτης Walsh, τα τοποθετούν πριν τον αφορισμό, κάποιοι άλλοι μετά. Εμείς, επειδή αναγνωρίζουμε ακόμα και στους αυτόπτες μάρτυρες το δικαίωμα να κάνουν λάθος όταν αφηγούνται κάποια γεγονότα μερικά χρόνια μετά, αλλά κι επειδή ο Walsh τοποθετεί τον αφορισμό μετά τις πρώτες εκτελέσεις των Φαναριωτών, τα τοποθετούμε μετά τον αφορισμό. Σίγουρο είναι ωστόσο, ότι τα σύννεφα, είχαν αρχίσει να μαζεύονται πιο πριν – μαζί με τις πρώτες τις πιστολιές…

Ας διαβάσουμε και πάλι ένα απόσπασμα του Φιλήμωνα, αν όχι για οτιδήποτε άλλο, παρά για την ωραία του καθαρεύουσα. Είτε έδειχνες λυπημένος, είτε χαρούμενος, η τύχη σου, λέει, ήταν προδιαγεγραμμένη:

«Την ιδίαν απανταχού ελάμβανον τύχην και εκείνοι όσοι υπετίθεντο παρά των Τούρκων, ή χαίροντες, λόγω ότι επεθύμουν την επανάστασιν, ή λυπούμενοι, λόγω ότι ουκ έβλεπον έτι τον Υψηλάντην έξω των τειχών της Κωνσταντινουπόλεως, ή λόγω ότι απεδοκίμαζον τα κατά των ενόχων και υπόπτων αυστηρά μέτρα της εξουσίας. Έτι δε πλέον και αν τις ενεδύετο καλώς, ή ηρώτα περί των διατρεχόντων, ή εξύρει συνεχώς το γένειον, δίκην έδιδε θανάτου, ως μη συμμεριζόμενος δήθεν της κοινής αθυμίας. Εκ τούτου οι πάντες ενεδύοντο πεπαλαιωμένα ως πτωχοί και ταπεινώς περιεπάτουν ως δούλοι, κάτω κεκφυφότες και ουδόλως τους οφθαλμούς στρέφοντες εκ δεξιών ή εξ ευωνύμων. Ωσεπιπολύ δε κατ’ οίκον εμόναζον ως πεφυλακισμένοι, και εν ταις οδοίς εσίγων ως ιχθύες άφωνοι, εφ’ όσων αν έβλεπον και έπασχον. Προσέτι δε, και όταν τα βάρβαρα σμήνη εξεστράτευον, διερχόμενα ή δια ξηράς, ή δια θαλάσσης τον Βόσπορον, τρόμος τους Χριστιανούς κατελάμβανεν εκ των αγρίων φωνών, εκ των απείρων εκείνων πυροβολισμών κατά τας οδούς και κατά των οικιών αδιαφόρως. Τις ετόλμα προελθείν εκ των θυρίδων, ή εξελθείν της οικίας, έως παρέλθωσιν οι στρατευόμενοι, και μάλιστα, ότε συνώδευον ούτοι σημαίαν; Ούτως, εάν πρότερον η τουρκική εξουσία, ως σύστημα ανομίας και αυθαιρεσίας άνευ ορίων εκαλείτο τύραννος, εάν πρότερον ο τουρκικός όχλος, ως σώμα υλισμού, απαιδευσίας και κτηνωδίας, ωνομάζετο βάρβαρος, επί της παρούσης εποχής και εξουσία και όχλος ουδέν είχον κατάλληλον όνομα, διότι η αγρία διαγωγή αυτών παντός ονόματος κακού την καταλληλότητα υπερέβαινε».

Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ «ΕΝΟΧΩΝ»

Αυτά έγιναν στο όνομα της θρησκείας από τον αφιονισμένο τουρκικό όχλο. Δεν διέφεραν ωστόσο, ουσιωδώς, από τα μέτρα τιμωρίας των «ενόχων», τα οποία εξεπόνησε ο Σουλτάνος. Ποιοι ήσαν οι «ένοχοι»; Πόσοι ήσαν; Πώς διακρίνονταν από τους αθώους;

Λεπτομέρειες – αλλά αξίζει να παραθέσουμε το σκεπτικό: Ένοχος έπρεπε να είναι, όποιος φέρει το ίδιο επώνυμο με κάποιον που, αποδεδειγμένα συνεργαζόταν με τον Υψηλάντη, ή τον Μιχαήλ Σούτσο (Βόδα). Ένοχος θα έπρεπε να είναι και ο ταχυδρόμος του Σούτσου, ο γιατρός του, ή ο μανικιουρίστας του. Ένοχος θα έπρεπε να είναι, όποιος είχε τολμήσει να την κοπανήσει στις αρχές του Μαρτίου – άρα ήξερε τα περί της επικείμενης Επανάστασης, άρα ήταν μυημένος. Ένοχος θα έπρεπε να είναι, όποιος είχε στείλει την οικογένειά του έστω εκτός Κωνσταντινούπολης, καθώς κι εκείνος θα έπρεπε να είναι στο κόλπο. Ένοχος θα έπρεπε να είναι όποιος γνώριζε τα της Επανάστασης αλλά δεν είχε πάει στις αρχές για να την καταδώσει. Ένοχος θα έπρεπε να ήταν στη συνέχεια, όποιος καταγόταν από την Πελοπόννησο, ή από άλλες περιοχές που επαναστατούσαν. Τέλος, ένοχος θα έπρεπε να είναι και όποιος ήταν αθώος, αλλά θα έπρεπε να εκτελεστεί ως ένοχος για παραδειγματισμό.


Ο κατάλογος αυτός, δεν περιείχε, ούτε έναν, ούτε δέκα, ούτε εκατό ενόχους. Περιείχε…χίλιους πεντακόσιους! Κι αν ο τουρκικός όχλος ηδονιζόταν να σφάζει τους αόπλους χριστιανούς διαβάτες στο δρόμο, τα κομμένα κεφάλια των ευγενών και των πλουσίων, θα έπρεπε λογικά να ανεβάζουν το όργιο στο ζενίθ.

«Η θυσία – γράφει ο Φιλήμων – ήρξατο εν Κωνσταντινουπόλει από της 24ης Μαρτίου, καθ΄ ην πρώτοι εκαρατομήθησαν ο Νικόλαος Σκαναβής, άλλοτε ποστέλνικος και καϊμακάμης του ηγεμόνος Ιωάννου Καρατσά, εξηκοντούτης δε περίπου την ηλικίαν. Ο γαμβρός τούτου και πρώην διερμηνεύς του στόλου Μιχαήλος Μάνος διότι Μάνοι άλλοι ηκολούθουν τω Υψηλάντη. Ο Θεόδωρος Ρίζος, μέγας λογοθέτης της Μεγάλης Εκκλησίας, διότι ο νεώτερος αδελφός αυτού Ιάκωβος Ρίζος υπούργευε παρά τω ηγεμόνι Μολδαυίας Σούτσω και ο Αλέξανδρος Φωτεινός, διότι ο πατήρ τούτου ιατρός διετέλει παρά τω αυτώ ηγεμόνι. Ταυτότης άρα επωνύμου και συγγένεια εχρησίμευον αντί πάσης αποδείξεως ενοχής, δι’ όν λόγον, ήτοι, ως ανήκων εις φαναριωτικόν γένος, εμαρτύρησε δια της αγχόνης κατά την οδόν Ιχθυοπωλείου (Βαλούκ-παζάρ), πρώτος των εγκρίτων συνοδικών, ο μητροπολίτης Εφέσου Διονύσιος Καλλιάρχης. (σ.σ. Εδώ αναγνώστη, ο Φιλήμων υπαινίσσεται αυτό που αναπτύξαμε ήδη στη σελίδα 13 στην παράγραφο «Η «ΘΕΟΘΕΝ ΤΥΡΑΝΝΙΑ» ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ», ότι δηλαδή, ο Διονύσιος, υπήρξε αδελφός του Εφόρου του Σούτσου, Αναστάσιου Καλλιάρχη). Ούτος, παρασκευαζομένου του δημίου, ωμίλησεν ατάραχος κατά της αδίκου καταδίκης αυτού, και συνέστησε τω σουλτάνω την επί των ραγιάδων αγαθότητα αντί της τοιαύτης σκληρότητος. Εις των παρευρεθέντων Ελλήνων, επειδή ανεστέναξε τότε και εδάκρυσεν ιδών εις την άτιμον συρόμενον αγχόνην ένα έγκρτον μητροπολίτην, αμέσως ηρπάγη και από του προσώπου της γης εξηλείφθη. Ο δε δήμιος, εμπαίζων βεβαίως και ουχί σπουδάζων, ηρώτησε κατά το τουρκικόν έθιμον τον Εφέσου, «τουρκίζεις, ίνα σωθής;» και ούτες απεκρίθη, «Εκτέλεσον την προσταγήν του βασιλέως».


«Τα πρώτα ταύτα σφάγια της σουλτανικής μανίας διεδέχθησαν άλλα, την 26η και 27η, ήγουν ο Λεβίδης ο και Τσαλίκης, ο Στεργιαννάκης Τσουρπατσόγλους, τρεις καλόγηροι, τρεις ταχυδρόμοι του αυθέντου της Μολδαυίας και οκτώ άλλοι ολίγον γνωστοί. Την 3η Απριλίου έφθασε ταχυδρόμος εξ Αθηνών, αναγγέλλων δι΄ ων έφερε γραμμάτων, ότι απεστάτησεν όλη η Πελοπόννησος. Παράφρων έτι μάλλον έγεινεν ο σουλτάνος επί τη ειδήσει ταύτη και ήρχισε να φονεύη απονώτερον συμπληρώνει ο Τρικούπης.

Ας δούμε πώς περιγράφει ο Walsh την «τιμωρία των ενόχων»…

Αυτή η γενική και αδιάκριτη επίθεση από τον όχλο, εξέλαβε και μια πιο οριστική μορφή και σε λίγες μέρες, επεδείχθη υπό τον τύπο της τουρκικής δικαιοσύνης (sic). Ένας αριθμός Ελλήνων με κοινωνική υπόληψη και επιρροή, ήσαν ύποπτοι συνεννόησης με τους στασιαστές και μηνύθηκαν κατά τρόπο πλέον χαρακτηριστικό των ανατολικών συνηθειών σε ποινικές δίκες. Ένας κύριος που επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη μονάχα για μια σύντομη περίοδο, ήταν ανυπόμονος να επωφεληθεί του ελεύθερού του χρόνου και παρά τον κίνδυνο, απεφάσισε να πλησιάσει το λιμάνι και να δει την Ισταμπούλ πριν την αναχώρησή του. Μια προσωρινή παύση των ταραχών είχε σημειωθεί κι έτσι πήρε μαζί του δύο γενίτσαρους και προχώρησε. Περνώντας μέσα από το Φανάρι, έμαθε ότι πέντε Έλληνες είχαν συλληφθεί εκείνο το πρωί – και την ώρα που μάθαινε τα νέα, ένας νεαρός, λαμπρά ενδεδυμένος, συρόταν στο δρόμο όπου στεκόταν. Ο χιτώντας του είχε σκιστεί και είχε καλυφθεί με λάσπη, το τουρμπάνι του και οι παντόφλες του είχαν χαθεί λυθεί στην προσπάθεια και το κεφάλι και τα πόδια του έχασκαν γυμνά.

Όταν έφθασε στη γωνία του δρόμου και του επέτρεψαν για μια στιγμή να πάρει ανάσα, έμοιασε σαν να πάσχιζε να διαμαρτυρηθεί – αλλά δύο Τούρκοι, πιέζοντάς τον στους ώμους τον ανάγκασαν να πέσει στα γόνατα και στη στάση αυτή, ένας τρίτος ήλθε από πίσω του με τη σπάθη του. Αυτό είναι ένα σπαθί με καμπύλη λεπίδα, με την κόψη του στο εσωτερικό και εξαιρετικά κοφτερό, χρησιμοποιούμενο πάντα ως εργαλείο αποκεφαλισμού. Με ένα μονάχα οριζόντιο χτύπημα, αποχώρισε το κεφάλι από το λαιμό του. Το σώμα του πετάχτηκε στη λάσπη στη μέση του δρόμου για να ποδοπατηθεί από τους διαβάτες και το κεφάλι του τοποθετήθηκε περιφρονητικά ανάμεσα στους μηρούς του. Οι εκτελεστές κατόπιν πέρασαν βιαστικά, αφήνοντας και τα δύο να φαγωθούν από τα σκυλιά που μαζεύτηκαν τριγύρω. Ανάμεσα στα θύματα που αποκεφαλίστηκαν με αυτόν τον τρόπο και εκτέθηκαν τη μέρα εκείνη, ήσαν δύο Έλληνες κύριοι, με τα ονόματα του Μάνου και νομίζω, Αντζερλή. (σ.σ. πρόκειται προφανώς για τους Μιχαλάκη Μάνο και Μιχαλάκη Χατζερή). Έχαιραν ιδιαίτερης εκτιμήσεως και σεβασμού από τους Δυτικοευρωπαίους, τόσο για την αγάπη τους προς τη λογοτεχνία και την επιστήμη, όσο και για την ευγένεια και τον αξιαγάπητο χαρακτήρα τους.

Συνελήφθησαν και οι δύο χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση, μέσα στα σπίτια τους, όπου δεν είχαν κανένα προαίσθημα για τη μοίρα τους, εκτός του γενικού φόβου στον οποίον όλοι οι Έλληνες υπόκειντο. Οδηγήθηκαν ή σύρθηκαν στο πρώτο σταυροδρόμι και χωρίς εξήγηση ή περαιτέρω ανάκριση εκτελέστηκαν έτσι. Ένας απ’ αυτούς, γνώριζε πολύ καλά τον Τούρκο που τον έφερε και ο οποίος του μιλούσε με ένα φιλικό, ενθαρρυντικό τρόπο. Τον ρώτησε εάν είχε κουραστεί, αλλιώς να σταματούσαν. Ο δυστυχής άνθρωπος, τον ευχαρίστησε και καθώς ξεκινούσε να πάρει ανάσα, ο φίλος του ο Τούρκος έδωσε το σήμα στον εκτελεστή, ο οποίος τον αποκεφάλισε όπως τους υπολοίπους.

ΘΑΝΑΤΟΣ ΜΕ ΦΡΙΧΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ

Αντίστοιχες πληροφορίες μας δίνουν και άλλοι – ξένοι – αυτόπτες μάρτυρες, όπως ο γερμανός τεχνίτης Johann Wilhelm August Streit. Αγνοώντας τη γερμανική, παραθέτω αποσπάσματα από το βιβλίο του «Η Κωνσταντινούπολη το έτος 1821» όπως μας τα δίνει ο Κυριάκος Σιμόπουλος στο έργο του, «Πώς είδαν οι ξένοι την Ελλάδα του ‘21»:

«Ο οθωμανικός όχλος, σε φοβερή έξαψη, ρίχτηκε στα σπίτια των Ελλήνων αρχόντων και άρχισε τη λεηλασία. Βασάνιζαν τους ενοίκους με θηριωδία, έκοβαν μύτες και αφτιά και τους γκρέμιζαν ύστερα από τα παράθυρα στο δρόμο (…)

Πύρωναν στη φλόγα τα μεταλλικά τμήματα των όπλων και τα έμπηγαν στα ξεγυμνωμένα κορμιά. Τους έψηναν στα κάρβουνα σιγά-σιγά, πρώτα τα πόδια, ύστερα τα χέρια και ολόκληρο το κορμί, ώσπου να ξεψυχήσουν. Περνούσαν πυρακτωμένα σύρματα στη μύτη, έκαιγαν τα βλέφαρα των θυμάτων με πυρωμένα σίδερα (…)

Τα θύματα σπαρταρούσαν και ούρλιαζαν. Στα οπίσθα πολλών είχαν καρφώσει μαχαίρια και σπαθιά. Κάθε τόσο έκοβαν και ένα κομμάτι σάρκα».

Ο Στρέιτ αναφέρει, όπως και ο Walsh, πως οι γενίτσαροι όντως προσπάθησαν να αποκαταστήσουν την τάξη, κατά τις εντολές που είχαν να προλάβουν τους φόνους των αθώων, μα του κάκου. «Ο όχλος αγρίεψε περισσότερο – παραφράζει τον Στρέιτ ο Σιμόπουλος και όρμησε στο σεράι του σουλτάνου, αδιαφορώντας για τις βολές των πυροβολαρχιών. Στο μεταξύ ελευθερώθηκαν από τις φυλακές οι εγκληματίες και ξεχύθηκαν στους δρόμους «ουρλιάζοντας από χαρά». Θα κινδύνευαν και τα ανάκτορα, γράφει ο Γερμανός αυτόπτης, αν δεν δινόταν εντολή στους γενίτσαρους να μην παρενοχλούν τη σφαγή των Ελλήνων».

«Εκείνο το πρωινό, γύρω στα 4000 πτώματα και των δύο φύλων, κεφάλια, πόδια κείτονταν στους δρόμους της Πόλης. Χωρίς να λογαριάσουμε όσους σκοτώθηκαν στα σπίτια τους, ή κρεμάστηκαν από τα παράθυρα»


Η ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΩΝΥΜΟΥ «ΜΕΓΑΛΕΜΠΟΡΟΥ, ΜΕΓΑΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΟΥ, ΜΕΓΑΛΟΓΑΙΟΚΤΗΜΟΝΑ, ΤΟΥΡΚΟΔΟΥΛΟΥ κλπ. κλπ.»…

Ο νεαρός Στρέιτ παρακολούθησε τη φοβερή σφαγή από το εργαστήριο του αφεντικού του, που βρισκόταν στην πλατεία του Μουφτή (…) Κάτι μεθυσμένοι Τούρκοι είδαν τον Στρέιτ και δύο παραγιούς που κυτούσαν από το παράθυρο και τους κάλεσαν να πάρουν μέρος στη σφαγή. Τους όπλισαν και τους ανάγκασαν να ενταχθούν σε μια συμμορία. Μπήκαν στο σπίτι ενός πλούσιου Έλληνα κοσμηματοπώλη – το μαγαζί του, που βρισκόταν στο ισόγειο, ήταν κιόλας κατεστραμμένο. Αφού καταλεηλάτησαν το σπίτι, ανακάλυψαν στο ανώγειο την οικογένεια: πατέρα, μητέρα, δύο θυγατέρες και μία υπηρέτρια.

«Η μια κόρη, ένα λεπτό και όμορφο κορίτσι, όταν ένας Τούρκος θέλησε να της επιτεθεί, πήδηξε από το παράθυρο στο κενό. Κατέβασαν την οικογένεια στην πλατεία. Εκεί ξεγύμνωσαν την άλλη κόρη και την υπηρέτρια και έκοψαν πρώτα τους μαστούς και ύστερα τη μύτη τους. Ο γιος, ένας εύρωστος νέος 24 χρόνων, χύμηξε πάνω στον Τούρκο, τον γρονθοκόπησε στον κρόταφο, άρπαξε το ματωμένο γιαταγάνι από το χέρι του και μ’ ένα χτύπημα από πάνω προς τα κάτω, του έκοψε τη μύτη έτσι που έμεινε κρεμασμένη από τα χείλη του. Μέσα σ’ ένα λεπτό, τον είχαν κιόλας κατακομματιάσει εκατό σπαθιά…»

Ένας φαρμακοποιός θανάτωσε 200 Τούρκους που πολιορκούσαν το σπίτι του. Δηλητηρίασε με αρσενικό όλα τα κρασοβάρελα που είχε στο κελλάρι και ύστερα αυτοκτόνησε κόβοντας το λαιμό του με ένα ξουράφι. «Οι Τούρκοι ήπιαν, φαρμακώθηκαν και πέθαναν κουλουριασμένοι σαν τα σκουλήκια μπροστά στο σπίτι»


Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΜΟΥΡΟΥΖΗ

Από την εκδικητική μανία του Σουλτάνου, δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν οι δύο εν ενεργεία Δραγουμάνοι του – οι αδελφοί Μουρούζη.

Σύμφωνα με την επίσημη τουρκική εκδοχή που παραθέτει ο οθωμανός ιστορικός, Ντζεβντέτ Πασάς, ο μέγας διερμηνέας της Πύλης, Κωνσταντίνος Μουρούζης, «έχων εκ μέρους του προστάτου αυτού Χαλέτ Εφέντη εντολήν να στέλλη παραινετικάς επιστολάς εις μερικούς των μελών της Εταιρείας, της οποίας και αυτός ήτο μέλος, έγραφεν εις εν γράμμα του αποστελλόμενον εις Βλαχίαν, πράγματα διφορούμενα, λέγων μεταξύ άλλων: «Ήτο άραγε φρόνιμον να γίνουν τώρα όλα αυτά τα όλως άκαιρα; Ήτο άραγε καιρός δια τοιαύτα;» Την 4ην Απριλίου 1821, κληθείς υπό του κεχαγιά της μεγάλης βεζυρείας, επεπλήχθη υπό τούτου, ειπόντος: «Τι είναι αυτά που γράφεις εις αυτά τα γράμματα;». Ο Μουρούζης απήντησε δι’ υπεκφυγών, λέγων ότι εκάστη γλώσσα έχει και τους ιδιαιτέρους της τρόπους εκφράσεως. Η δικαιολογία όμως αύτη, εις ουδέν ωφέλησεν. Αμέσως δε, συμφώνως προς εκδοθείσαν διαταγήν, μετεφέρθη, φέρων ακόμη την σαμουρόγουναν και το καλπάκι του, έμπροσθεν του περιπτέρου Αλάι-κιοσκιού όπου και εθανατώθη. Το σώμα του αφέθη εκτεθειμένον επί τρεις ημέρας προς παραδειγματισμόν των άλλων».

Άλλη, πιο διαδεδομένη εκδοχή (την οποία συμμερίζονται και οι Έλληνες ιστορικοί), είναι αυτή που περιγράφει ο Σπυρίδων Τρικούπης στην «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως»:

«Μέγας διερμηνεύς τω καιρώ εκείνω ήτον ο Κωστάκης Μουρούζης, ούτινος ο φιλογενέστατος οίκος διηνεκές και προσφιλές έργον είχε τον φωτισμόν των ομογενών του. Ο ανήρ ούτος, αν και κατείχεν υψηλήν θέσιν και υπό την μάχαιραν έκειτο του δημίου, εις ουδέν τα καθ’ εαυτόν ελογίσθη προκειμένης της αναστάσεως της πατρίδος. Εν ω δε εισήρχετο μίαν των ημερών εις την Πύλην κατά το σύνηθες, τω εδόθη παρά πάσαν προσδοκίαν γράμμα του Υψηλάντου, λέγον τα κατά τας ηγεμονείας συμβάντα και θαρρύνον αυτόν, ως μεμυημένον τα της Εταιρίας, εις τον αγώνα. Ο Μουρούζης λαβών το γράμμα παρ’ αγνώστου και ενώπιον πολλών, και νομίσας ότι δεν έπρεπε να το αποκρύψη μήπως κινήση υποψίας, το εκοινοποίησε τω ρεήζ-εφέντη, αποδίδων αυτό εις ραδιουργίαν, και επανήλθεν εις την οικίαν του ανενόχλητος. Αλλά την 4 Απριλίου μεταπεμφθείς παρά τω ρεήζ εφέντη και αποσταλείς παρ’ αυτού εις τον αρχιβεζίρην, απήχθη εκείθεν εις το Μπάμπι-Χουμαϊούν και εκεί απεκεφαλίσθη φορών την στολήν του»

Ο Επιτετραμμένος Κωνσταντινουπόλεως της Ολλανδίας, Gaspar Testa σε έκθεσή του, (περιοδικό «Παρνασσός» τόμος ΙΗ – 1976), δίνει μια περαιτέρω πτυχή της ίδιας εκδοχής: Αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Κατά μίαν διάδοσιν, φαίνεται ότι επρόδωσε την πίστιν, μεταφράσας μερικά ελληνικά έγγραφα σχετικά προς την μεγάλην συνωμοσίαν, ίνα καλύψη διάφορα άτομα του έθνους του, τα οποία εξέθετεν η αλληλογραφία αύτη. Ο σουλτάνος, υπ’ όψιν του οποίου ετέθησαν τα κείμενα ταύτα, επιθυμών να βεβαιωθή περί της ακριβείας αυτών, διέταξε να γίνη μετάφρασις υπό ενός ιδιαιτέρου γραμματέως του, κατέχοντος την ελληνικήν ως και τρίτη χωριστά υπό ενός των Ελλήνων κηπουρών, δια του τρόπου δε, τούτου, απεκαλύφθη η απάτη του Μουρούζη και ετιμωρήθη αμέσως δια θανάτου. Άλλοι υποστηρίζουν ότι επειδή εγένετο εγγυητής υπέρ των Μανιατών, οίτινες ύψωσαν επίσης το λάβαρον της επαναστάσεως, κατεδικάσθη ο δραγουμάνος ούτος…»

Την ίδια εκδοχή, δίνει και ο Walsh: Κάποιος άγνωστος, μέρα μεσημέρι, ενεχυρίασε στον Κ. Μουρούζη μιαν επιστολή, υποτίθεται του Υψηλάντη, ο οποίος τον καλούσε να μετάσχει του πατριωτικού αγώνα. Εκείνος, φοβούμενος προβοκάτσια, παρέδωκε την επιστολή στους Τούρκους, απαλείφοντας μία παράγραφο που εξέθετε συγκεκριμένους Έλληνες. Και ο Σουλτάνος, διαπιστώνοντας την αποκοπή αυτή, διέταξε τη θανάτωσή του. Ο Walsh, καταγράφει και άλλη μία φήμη, προφανώς τουρκικής προέλευσης: Ότι ο δραγουμάνος του στόλου, Νικόλαος Μουρούζης ρώτησε το δήμιο εάν μπορεί να σώσει τη ζωή του γενόμενος μουσουλμάνος κι εκείνος του απάντησε: «Την ψυχή σου θα τη σώσεις στην άλλη ζωή, αλλά τη ζωή σου όχι – κι εκείνος πέθανε χριστιανός». Όποιος θέλει, την πιστεύει την εκδοχή αυτή. Εμείς την καταγράφουμε, ως οφείλουμε.

Για την οικογένεια Μουρούζη, γράφει ο Ξάνθος στα Απομνημονεύματά του:: «Τα δύο καλλίτερα σχολεία της Χίου και των Κυδωνιών, εκ των οποίων εδύνατο να διαδωθή κάποιος φωτισμός εις τους ομογενείς μας, καθώς και η μεγάλη πρόοδος, την οποίαν οι ομογενείς εφαίνοντο, ότι έκαμαν εις το εμπόριον και εις το ναυτικόν, γνωρίζομεν, ότι είχον κεντήσει την ζηλοτυπίαν τινών και τας εκ τούτων εμπνευσθείσας υποψίας εις τους τυράννους μας, οίτινες επερίμεναν την ευκαιρίαν δια να φέρωσι την καταστροφήν. Και αν από τα 1806 και έπειτα δεν έγινε, χρεωστείται η χάρις εις την οικογένειαν των Πριγκήπων Μουροζίδων και μάλιστα του μακαρίτου Πρίγκιπος Δημητράκη Μουρούζη, όστις φρονίμως και με πολλήν επιτηδειότητα διεσκέδασε την τοιαύτην καταδρομήν».

Ο διόλου φιλο-φαναριώτης, Κωνσταντίνος Κούμας (Ιστορίαι των ανθρωπίνων πράξεων τόμος ΙΒ, Βιέννη 1882) αναφέρει: «Αλλά έως την 10 Απριλίου έφθασεν άλλη αγγελία ότι επανέστη η Πελοπόννησος, η πατρίς του Πατριάρχου και αι νήσοι Ύδρα, Σπέτσαι και Ψαρά, όπου διατρίβων προ δύο μηνών ο Διερμηνευτής του Στόλου Νικόλαος Μουρούζης υπωπτεύθη συνένοχος της Επαναστάσεως. Και ούτος μεν ετεταρτημοριάσθη ευθύς ενώπιον των οφθαλμών του Σουλτάνου, ο δε πρεσβύτερος αδελφός του Κωνσταντίνος Μουρούζης, αναμφιβόλως ο αγαθοφρονέστατος πάντων των συγχρόνων του Φνααριωτών, Μέγας Διερμηνεητής τυχών κατά δυστυχίάν απεκεφαλίσθη προ του Σουλτανικού πυλώνος…»

Τέλος, ο Ιωάννης Φιλήμων, παραθέτει μία ρομαντική διήγηση, κατά πάσα πιθανότατα μυθώδη, κατά τη μόδα της εποχής: Ότι ο Κ. Μουρούζης, λίγα λεπτά πριν από την εκτέλεσή του, φώναξε τουρκικά στο Σουλτάνο: «Αιμοβόρε σουλτάνε, σουλτάνε άδικε, σουλτάνε άθλιε. Η τελευταία ώρα της βασιλείας σου εσήμανεν. Αι αγριότητές σου θα τιμωρηθούν. Ο Θεός θα εκδικήση το ελληνικόν έθνος». Με τέτοιες μυθώδεις διηγήσεις πορεύτηκαν οι επαναστάτες της κυρίως Ελλάδας αλλά και οι μαθητές των μετέπειτα δεκαετιών. Με τα στιχάκια του Διάκου την ώρα που τον σούβλιζαν, με το φιλί του Ιμπραήμ στο στόμα του Παπαφλέσσα…

ΕΝΑΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Σε 20000 υπολογίζει ο Walsh τους ξεκλιρισμένους Έλληνες της πόλης – νεκρούς και εξορισμένους – ενώ ο Τρικούπης κάνει λόγο για «δεκάκισχιλίους Χριστιανούς θυσιασθέντες».

Πλάι στην Πόλη, δεινά κατακλύζουν και την πολύπαθη Σμύρνη. «Η Σμύρνη – γράφει ο Τρικούπης – η δευτερεύουσα πόλις του κράτους, εκινδύνευσε να χαθή όλη τον καιρόν εκείνον. Οι κάτοικοι της πόλεως Τούρκοι, οι δια την ησυχίαν και ασφάλειάν της αφοπλισθέντες προ πολλού, εξωπλίσθησαν όλοι, έτοιμοι αφορμής δοθείσης να καταστρέψωσι τους Χριστιανούς. Ό,τι δε ερριψοκινδύνευσεν έτι μάλλον την πόλιν, ήτον η συρροή πλήθους ενόπλων Τούρκων εις τα πέριξ, επί σκοπώ να πέσωσιν εκείθεν όπου εξερράγη ηε πανάστασις. Ο ένοπλος ούτος όχλος, αίσχος πάσης κυβερνήσεως και θανάσιμος πληγή πάσης κοινωνίας, εζήτει αναφανδόν την γενικήν σφαγήν των εν Σμύρνη Χριστιανών, αλλ’ οι εντόπιοι Τούρκοι, έχοντες εν τη πόλει τας οικογενείας των και μη φοβούμενοι τους Χριστιανούς, αόπλους όντας, δεν επέτρεψαν την είσοδον αυτού εις την ειρηνικήν πόλιν. Αλλ’ επί τη απαγορεύσει ταύτη εξηγριώθη και έπεσεν εις τα πέριξ της πόλεως χωρία, όπου, μηδενός εναντιουμένου, εσφάζοντο οι απορτάτευτοι χωρικοί ως πρόβατα, ητιμάζοντο αι γυναίκες και υρπάζετο η περιουσία…»

Τελικά, «την νύκτα της 30 Μαρτίου, έπεσε κατά περίστασιν εν τη πόλει τουφεκία. Φωναί ηκούσθησαν εν τω άμα λέγουσε «έβαλαν σπαθί». Αι φωναί αύται επανελήφθησαν, επιστεύθησαν και όλοι οι κάτοικοι Χριστιανοί εχύθησαν εις το παραθαλάσσιον προς διάσωσιν εις τα πλοία (σ.σ. αυτό που έλεγε η Ρεπούση, «συνωστισμός»!) – τινές δε, εξ αιτίας του κυριεύοντος αυτούς φόβου ερρίφθησαν εις την θάλασσαν και επνίγησαν, ως αν τους κατεδίωκαν τω όντι φονείς, αλλ’ η πόλις διεσώθη ως εκ θαύματος κατ’ εκείνην την περίστασιν».

Στην Κύπρο, παρότι οι Τούρκοι, ερευνώντες, δεν βρήκαν όπλα, απαγχόνισαν το σύνολο των αρχιερέων του νησιού, με επικεφαλής το μητροπολίτη Κυπριανό, με εξαίρεση 36 εξ αυτών που δέχθηκαν να εξισλαμιστούν (και να ανοίξει άλλη μια θλιβερή σελίδα στην κυπριακή ιστορία – εκείνη των κρυπτοχριστιανών). «Τα πτώματα των σφαγέντων έμειναν εκτεθειμένα επί ημέρας, κατακοπέντα και παραμορφωθέντα από τους βανδάλους, απαγορευθείσης της ταφής. Αι περιουσίαι των θανατωθέντων εδημεύθησαν, ή περιήλθαν εις την κατοχήν των αγάδων».

Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 18/07/2007, 05:54:18  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
LACRIMOSA - ΕΝΑ ΠΙΑΝΟ ΠΑΙΖΕΙ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ...

Είναι το πιάνο της αδελφής των Μουρούζηδων, της Σμαράγδας, γυναίκας του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (όχι του «δικού μας») και μητέρας της Λουκίας Καραθεωδωρή. Ο Walsh, μιλά για την μικρή της κόρη, την Έλενα…


«Τέτοιες μέρες, είχα επισκεφθεί συχνά τα πρωινά μερικές δυστυχείς ελληνικές οικογένειες, που είχαν ξεπέσει από την υψηλότερη τάξη και πλούτο στα άδυτα της ταπείνωσης και της φτώχειας, όπου οι άνδρες είχαν όλοι εξολοθρευθεί και οι γυναίκες αγωνίζονταν απροστάτευτες, μέσα από σκηνές μέγιστου τρόμου και οδύνης. Περνώντας μέσα από την Κωνσταντινούπολη με έναν φίλο, αποσβολώθηκα από τον ήχο ενός πιάνου. Δεν φανταζόμουν ότι εντός των τειχών της πόλης αυτής, βρισκόταν ένα τέτοιο όργανο. Και ψάχνοντας, βρήκα ότι, κομμάτι του σκοτεινού σπιτιού απ’ όπου ερχόταν ο ήχος, καταλάμβανε μία από τις πλέον ξεχωριστές οικογένειες ανάμεσα στην αριστοκρατία του Φαναρίου. Ήταν εκείνη της Πριγκίπισσας Σμαράγδας Μουρούζη, η οποία ήταν παντρεμένη με τον Χατμάνο Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, έναν μορφωμένο και διαφωτισμένο άνθρωπο, φίλο της πνευματικής απομόνωσης και έχοντας αφιερώσει τη ζωή του όλη στην διδασκαλία της πολυμελούς οικογένειάς του.

Ζούσε στη Θεράπεια, όταν ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση και χωρίς καμία άλλη απόδειξη, άλλη από το ότι ήταν Έλληνας, το σπίτι του δημεύθηκε, η περιουσία του κατασχέθηκε, ο ίδιος οδηγήθηκε στη Μικρά Ασία, όπου υποτίθεται ότι στραγγαλίστηκε ή ότι προοριζόταν γι’ αυτό himself και η γυναίκα και οι κόρες του είχαν αφεθεί στην απόλυτη φτώχεια, ανάμεσα σε μία φρουρά από αχρείους (ruffian) στρατιώτες. Ο θείος και τα δύο της αδέλφια είχαν ήδη θανατωθεί και ανά πάσα στιγμή περίμενε το ίδιο για το σύζυγο και τους γιούς της. Οι στρατιώτες ήταν μέρος της φρουράς στην γραμμή του Μπουγιούκντερε, και ο διοικητής τους, Ιμπραήμ Πασάς της Νικομηδείας, ήταν ένας γενναιόδωρος άνδρας με μια κομψή αλλά τραχειά όψη και ένα άτομο του πλέον ατίθασου αισθησιασμού.

Η Έλενα, η δεύτερη κόρη της Πριγκίπισσας, ήταν πολύ όμορφη και ιδιαίτερα προικισμένη, γύρω στα δεκαπέντε. Σ’ αυτήν κάρφωσε τα μάτια του και συνεχώς περιφερόταν γύρω απ’ το σπίτι σαν την ύαινα. Έκαμε αρκετές προσπάθειες να την φέρει υπό την ισχύ του, αλλά το κορίτσι ήταν προσκολλημένο στη μητέρα του και χωρίς κτηνώδη δύναμη, την οποία εκείνος φοβόταν να χρησιμοποιήσει, δεν μπορούσε να τις χωρίσει. Όταν η Έλενα είδε το πρόσωπό του συνεχώς να την κοιτάζει από το παράθυρο και συνδέοντάς τον με το φόνο και την στέρηση όλων όσων αγαπούσε, κατελήφθη από ακατάσχετο τρόμο και δεν μπορούσε ν’ αντέξει την εικόνα. Εξαφανίστηκε και δεν μπορούσε να βρεθεί πουθενά. Για αρκετό καιρό φαινόταν σ’ ένα μοναστήρι όπου είχε καταφύγει για να κρύψει τον εαυτό της και να έχει τη δυνατότητα να βάλει τελεία στη ζωή της σε περίπτωση που το αντικείμενο του τρόμου της την ανεκάλυπτε.

Εκείνος μετακινήθηκε σε μια άλλη διοίκηση και επετράπη στην οικογένειά της να ζήσει στο Φανάρι. Ήταν μια ικανοποίηση να ξεφύγει από τους βάρβαρους στρατιώτες, αλλά όχι να μένει εδώ. Όλοι οι Έλληνες που επέζησαν της πρώτης σφαγής, εστάλησαν σ’ αυτό και σε άλλα μέρα σαν σε φυλακές, όπου θα μπορούσαν πάντα να βρίσκονται υπό τα όμματα των Τούρκων και να βρίσκονται σε περίπτωση που αποφασιζόταν η εκτέλεσή τους. Ένοιωθα ένα βαθύ ενδιαφέρον για την οικογένειά της και συχνά τους επισκεπτόμουν στα καταλύματά της σε άθλια και σκοτεινά διαμερίσματα. Ήταν η Έλενα που έπαιζε το πιάνο. Αγωνιούσε να αποκτήσει ευρωπαϊκά χαρίσματα και πέτυχε στην επιθυμία της. Ανάμεσα στη μουσική που έπαιζε, ήταν ένας σκοπός, ιδιαίτερα αγαπητός σ’ αυτήν, χωρίς να γνωρίζει το όνομά του. Την ενημέρωσα ότι τα λόγια έλεγαν: «Η ελπίδα είπε μια γοητευτική ιστορία, ότι η χαρά θα γυρνούσε σύντομα». Δέχθηκε τον οιωνό με ενθουσιασμό, μια χαρά στη λύπη αρκετά συγκινητική και δεν σταματούσε να παίζει τη μελωδία με το πλέον συγκινησιακό αποτέλεσμα.

Αλλά παρότι η αιτία της αρρώστιας της είχε απομακρυνθεί, τα αποτελέσματα ήσαν μοιραία. Ο οργανισμός της είχε δεχθεί ένα τόσο έντονο σοκ, δια της ευαισθησίας της, που σύντομα βούλιαξε από κάτω. Όταν οι καιροί έγιναν πιο γαλήνιοι, η οικογένειά της αναγκάστηκε να μετακομίσει στον Άγιο Δημήτριο, ένα υγιές χωριό απέναντι απ’ το Πέρα, για τον καλό του αέρα. Ήμουν τόσο ανήσυχος για τη μοίρα της, που καθιέρωσα μια επικοινωνία δια τηλεγράφου με την αδελφή της με την οποία κάθε πρωί πληροφορούμουν για την κατάσταση της υγείας της και την διασκέδαζε να κρατά την μακρινή συνομιλία. Ένα πρωί, το προσυμφωνημένο σημείο δεν επεστράφη – φαντάστηκα τη μοιραία αιτία – η Έλενα ήταν νεκρή. Είχα λάβει από την Εταιρεία των Προσευχητάριων μια σειρά από αντίτυπα της λειτουργίας μας, μεταφρασμένα σε διάφορες γλώσσες, ανάμεσα στις οποίες και στα ελληνικά. Της έδωσα ένα στη μητρική της γλώσσα, και προσκολλήθηκε με πάθος σ’ αυτό. Η καλή της κατανόηση, αμέσως αντελήφθη την υπεροχή της δικής μας λειτουργίας από τις ανόητες δεισιδαιμονίες της δικής της. Ενώ ήταν περιορισμένη στο κρεββάτι, διάβαζε συνεχώς το βιβλίο και όταν πέθανε, βρέθηκε κάτω από το μαξιλάρι της, ανοιχτό στην τελετή της κηδείας.

Δεν ήσαν μονάχα οι οικογενειακές της συνθήκες μόνον που ήγειραν το ενδιαφέρον μου για το κορίτσι αυτό – η πρότερη κοινωνική της τάξη και διάκριση, και η ολοκληρωτική ερείπωση και εγκατάλειψη που η κατάσταση της χώρας αυτής τους είχε καταδικάσει – αλλ’ οι προσωπικές της διεκδικήσεις ήταν του ύψιστου βαθμού. Εμφανίστηκε σε μένα, όπως είχα συλλάβει ένα αρχαίο ελληνικό άγαλμα, εμψυχωμένο και επενδυμένο με όλες τις λεπτές ποιότητες των σύγχρονών της γυναικών. Η μορφή της, η ένδυση και ο νους έμοιαζαν να μορφοποιούν ένα τέτοιο υπόδειγμα. Τα βιβλία που αγαπούσε, ήσαν οι αρχαίοι έλληνες ποιητές, και ιστορικοί. Συχνά μου διάβαζε Όμηρο από το πρωτότυπο, αλλά η μοντέρνα προφορά ήταν πολύ διαφορετική όντως, από εκείνη που μαθαίναμε στα σεμινάριά μας. Βοήθησε τον φίλο μου κο Ληβς, στην μετάφρασή του της Αγίας Γραφής στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα για το καλό της χώρας της και επέδειξε ικανότητα, συναίσθημα και ενδιαφέρον για ό,τι ήταν καλό και επαινετό».

Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 21/07/2007, 00:59:43  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Στην παραπάνω μετάφραση

* Μου έχει ξεφύγει κατά λάθος ένα...himself στη δεύτερη παράγραφο

* Στην ίδια παράγραφο αντί του "γενναιόδωρος" θα ήταν καλύτερα να διαβαστεί "ογκώδης" (πρόκειται περί της λέξης "large")

* Όσο για την λέξη "προικισμένη" στην τρίτη παράγραφο, αυτή αποτελεί μετάφραση του "accomplished" και θα μπορούσε να διαβαστεί και ως "γυναίκα κανονική" - δηλαδή ότι είχε ένα κανονικά ανεπτυγμένο γυναικείο σώμα στα 15...Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Trainman
Μέλος 3ης Βαθμίδας


536 Μηνύματα		 Απεστάλη: 21/07/2007, 01:02:24  Εμφάνιση Προφίλ  Επισκεφθείτε την Προσωπική Σελίδα του Μέλους Trainman  Απάντηση με Παραπομπή (Quote)
quote:
Ostria (σελ.25) : Αγαπητέ Trainman πολύ ενδιαφέρουσες οι παρατηρήσεις σου. Τελικά υπάρχουν ένα σωρό πράγματα που έχουν μείνει στην αφάνεια. Ελπίζω στο μέλλον να μας μιλήσεις και για το αποτέλεσμα της μικρής έρευνας σου.

quote:
ΕΡΙΩΠΙΣ (σελ.25): Θα μιλήσουμε και για το μισοφέγγαρο;
Φίλε Bartimaeus, ο Trainman ετοιμάζεται να "πηδήξει" πλατφόρμα.

quote:
Bartimaeus (σελ.25): Να μιλήσουμε για το μισοφέγγαρο, φίλε Λουκά, και μάλιστα στη Δυτική Θράκη...
Άραγε ποιος να ήταν ο ρόλος του τάγματος των μπεκτασήδων, της αδελφότητας των Αχήδων και των Ρουμ Αμπταλαρή στη βαθμιαία εξισλάμιση και τελικά στον εκτουρκισμό της Θράκης;


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΔΕΡΒΙΣΗΔΕΣ


Μου ζητήθηκε να παραθέσω ορισμένα στοιχεία από την φιλάνθρωπη δράση των Μπεκτασήδων στον ελλαδικό χώρο – μια δράση η οποία ωστόσο συνυπάρχει με την προστασία του γενιτσαρικού πολεμικού τάγματος από το ίδιο δερβίσικο κλάδο.

Μέχρι στιγμής, προσπάθησα να αποφύγω την παγίδα της αγιογραφίας – κι αυτό θα προσπαθήσω κι εδώ. Δεν είμαι σε θέση να γράψω την ιστορία του μπεκτασισμού στην Ελλάδα και δεν γνωρίζω και κανέναν που να είναι σήμερα σε θέση να πράξει το ίδιο. Θα παραθέσω ωστόσο λίγα δεδομένα, τα οποία και έμμεση σχέση με το thread μας έχουν και γενικότερο ιστορικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν.

Τα δεδομένα δεν αφορούν μονάχα τον συγκεκριμένο πνευματικό κλάδο, αλλά γενικά τη στάση ανθρώπων, που, αν και είχαν διαφορετική θρησκεία από τη δική μας και ανήκαν σε ένα άλλο, εχθρικό έθνος, κατάφεραν να υπερβούν τα στεγανά αυτά και μάλιστα στις οριακές εκείνες στιγμές της επαναστατικής σύγκρουσης.


Ο ΔΙΩΓΜΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΕΝΑΣ ΕΝΤΙΜΟΣ ΤΟΥΡΚΟΣ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ

Τα παρακάτω στοιχεία αναγνώστη, έχουν άμεση σχέση με τα όσα περιγράψαμε στα προηγούμενα post μας και τα ενισχύουν. Τα δανειζόμαστε από το εξόχως κατατοπιστικό σύγγραμμα του καθ. Απόστολου Βακαλόπουλου, «Η Θεσσαλονίκη στα 1430, 1821 και 1912-1918».

Στο σύγγραμμά του, ο Βακαλόπουλος μας παραθέτει εκτενή αποσπάσματα από την αναφορά του τούρκου πρωτοδίκη (μολλά) Χαϊρουλάχ Ιμπν Σινασή Μεχμέτ αγά, στον Σουλτάνο.

Ο Χαϊρουλάχ υπήρξε πιστός Τούρκος, αλλά και παράλληλα, ευαίσθητος και ακριβοδίκαιος άνθρωπος. Στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται το Σεπτέμβριο του 1820, στο ζενίθ της προεπαναστατικής προετοιμασίας: Τον εντυπωσιάζει το γεγονός ότι οι Έλληνες παραβαίνουν τη διαταγή του Σουλτάνου και γυρίζουν στους δρόμους έφιπποι - και ότι η Μητρόπολη, αλλά και οι άλλες εκκλησίες, χτυπούν καθημερινά τις καμπάνες τους. Από τις πρώτες κιόλας μέρες της παραμονής του στην πόλη, συλλαμβάνεται ένας έλληνας πατριώτης, ο οποίος μάθαινε στα παιδιά του το Θούριο του Ρήγα. Λίγες μέρες αργότερα, επισκέπτεται τον μουτεσελίμη (υπο;)διοικητή Θεσσαλονίκης Γιουσούφ μπέη στο διοικητήριο – έναν άνθρωπο τυραννικό και βάναυσο απέναντι στους χριστιανούς. «Οι άπιστοι ρωμιοί του βιλαγετιού δείχνουν εδώ και καιρό κάποιαν ύποπτη κίνηση. Ετοιμάζουν εξέγερση ενάντια στην κυβέρνηση και στην εξουσία του σουλτάνου. Γι’ αυτό πρέπει αλύπητα να τους χτυπούμε όπου τους βρίσκουμε» ανέφερε ο Γιουσούφ. Ο Χαϊρουλάχ εκφράζει τις αντιρρήσεις του – θα ήταν προτιμότερο να τους φερόμαστε φιλικά, λέει, ώστε να μην έχουν παράπονα…

Αφού συμβουλεύτηκε το Κοράνιο, ο Χαϊρουλάχ επισκέφτηκε τον τοποτηρητή του δεσπότη Θεσσαλονίκης, επίσκοπο Κίτρους Μελέτιο και του είπε να νουθετήσει το ποίμνιό του να είναι πιστό στους νόμους και να υπακούει στις διαταγές του μουτεσελίμη. Ο Μελέτιος τον άκουσε με προσοχή, βρήκε πως είχε δίκαιο και όταν αποχωρίστηκαν, τον παρεκάλεσε να διαβιβάσει στο σουλτάνο την πίστη και την αφοσίωση όλων των Ελλήνων της Θεσσαλονίκης.

Με τη διαβεβαίωση αυτή του επισκόπου φεύγει ο Χαϊρουλάχ – για να μπει πάραυτα στη μαύρη λίστα του υποδιοικητή της Θεσσαλονίκης. Με την κατηγορία ότι είναι «γκιαούρης», ο τούρκος μολλάς, ρίχνεται στα μπουντρούμια του Λευκού Πύργου (Κανλή Κουλέ) στις 27 Φεβρουαρίου 1821. Αργότερα, ο έντιμος Τούρκος θα περιγράψει τα δεινά που υπέστη στο Λευκό Πύργο, σε αναφορά του προς τον Σουλτάνο:

«Η Πύργος αυτός ήταν γεμάτος από ειδών-ειδών ανθρώπους και μάλιστα απίστους. Η ζωή εκεί μέσα είναι φρικτή, κι αν δεν έχη κανείς συντροφιά του τη σκέψη του παντοδύναμου Αλλάχ, δύσκολα μπορεί να ζήση. Είδα, κραταιότατε αυθέντη μου, φτωχά ανθρώπινη πλάσματα, που μέναν εκεί μέσα τρεις και τέσσερις μήνες, Ρωμιοί ως επί το πλείστον, γιατί συνάντησαν στο δρόμο τον Γιουσούφ και δεν τον χαιρέτισαν, όπως θάπρεπε, ή ακόμα, γιατί μαζεύονταν στην εκκλησία του Μηνά εφέντη (σ.σ. Αγίου Μηνά) και συζητούσαν για το πατριαρχείο και τον «πατρίκ εφέντη» (σ.σ. πατριάρχη). Πολλοί απ’ αυτούς ήταν πιασμένοι από την υγρασία και την πείνα, γιατί πρέπει να ξέρης, γαληνότατε πατισάχ μου, ότι μόνο νερό δίδουν εδώ στους φυλακισμένους. Γνώρισα τον πρόκριτο των απίστων της Θεσσαλονίκης, τον Μαλάκη εφέντη, άνθρωπο θεοσεβούμενο και τίμιο, που τον φυλάκισαν, γιατί λέγει, ήταν «μουτεβελής» (επίτροπος) της μητρόπολης. Όμως το πιο τραγικό ήταν, που δυο μέρες ύστερα από μένα, έφεραν μισοπεθαμένο κάποιον μεγάλο άπιστο από το σώμα του Φαναριού, τον Παπάζ Εφέντη, γιατί ετοιμαζόταν να φύγη για την χώρα των Βλάχων, να δώση το μήνυμα του ξεσηκωμού των ραγιάδων ενάντια στην εξουσία Σου. Ο αμαρτωλός αυτός είχεν έλθει στη Θεσσαλονίκη μερικές μέρες πριν και είχε μαζί του κι ένα γράμμα του πατριάρχη για τον Μακάρ εφέντη (τον Κίτρους Μελέτιο). Κι ίσα ίσα τη στιγμή που πήγαινε στο μητροπολιτικό μέγαρο, τον έπιασαν δύο «μπαζί μποζούκ» (άτακτοι) και τον κουβάλησαν χτυπώντας και δέρνοντάς τον στο Κονάκι. Εκεί, χωρίς καν να τον αφήσουν να μιλήσει, του έδωσαν εκατό καμτσικιές και τον έστειλαν στον «Κανλή Κουλέ». Βέβαια, αν ήταν φταίχτης, δίκαια τιμωρήθηκε. Όμως, αν δεν ήταν; Δεν θα δώσουμε όλοι, πιστοί και άπιστοι, λόγο των πράξεών μας στη μέλλουσα ζωή; Και ο Γιουσούφ Βέης, δεν θα τιμωρηθή άραγε στον άλλο κόσμο για όσα φρικτά έκαμε εδώ;

Ο Παπάζ εφέντης αυτός έμεινε μαζί μας τρεις μέρες και κατόπιν τον πήραν για να τον παραδώσουν στον γενιτσάρ αγά να τον θανατώση. Πριν φύγει, συγχώρα με γι’ αυτό αυθέντα μου, τον αγκάλιασα και τον φίλησα, γιατί στ’ αλήθεια ήταν τίμιος άνθρωπος κι αν έφταιξε, ήταν απ’ την καλή του την καρδιά.

Οι μέρες μου περνούσαν εκεί μέσα θλιβερές και πικραμένες με τη συντροφιά των άπιστων και μερικών άλλων άτυχων, όπως εγώ, μουσουλμάνων. Οι άπιστοι μαζεύονταν γύρω μου και καταριόνταν το Γιουσούφ, λέγοντας πως το αίμα των Ρωμιών της Θεσσαλονίκης θα τον έπνιγε σαν βρυκόλακας».

Ο καλός άγγελος του Χαϊρουλάχ, εμφανίζεται ως από μηχανής, με μια επιστολή του Σουλτάνου προς τον Γιουσούφ, να επιστρέψει ο μολλάς στην Κωνσταντινούπολη. Ο αιμοβόρος μουτεσελίμης, που δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, τον απελευθερώνει και τον παρακαλεί να τον συγχωρέσει και να μείνει για λίγο ακόμη στη Θεσσαλονίκη, γιατί οι Έλληνες ήσαν έτοιμοι να εξεγερθούν.

Για να προλάβει την εξέγερση, ο Γιουσούφ, έχει ήδη συλλάβει προκρίτους και ζητά ομήρους από τους Έλληνες και από τους αγιορείτες καλόγερους. «Κι έτσι, μέσα στο Κονάκι βρίσκονταν φυλακισμένοι πάνω από 400 χριστιανοί, που οι εκατό τους ήταν μοναχοί. Όλοι αυτοί, όπως είναι δα φυσικό, κακοπερνούν στα χέρια του Γιουσούφ. Τους μαστιγώνει, τους βρίζει, τους εξευτελίζει και τους θανατώνει ακόμη. Ο Θεός ας λυπηθή και τους χριστιανούς κι αυτόν» γράφει ο μολλάς.

Με την έκρηξη της Επανάστασης στη Μακεδονία στα μέσα Μαΐου, οι μισοί από τους ομήρους σφάζονται μπροστά στα μάτια του Γιουσούφ. Η Θεσσαλονίκη μεταβάλλεται σ’ ένα απέραντο σφαγείο.

«Τι δεν είδαν τα μάτια μου κραταιότατε πατισάχ. Τι δεν αντίκρυσαν…Και σαν να μην έφταναν όλ’ αυτά, την πρώτη μέρα του φεγγαριού του Μαΐου (18-19 Μαΐου), ο μουτεσελίμης Γιοσούφ Βέης διέταξε να του φέρουν τον Μακάρ εφέντη (σ.σ. Κίτρους Μελέτιο) και τους άλλους αγιάνιδες (σ.σ. προκρίτους) των Ρωμιών. Τους έφεραν δεμένους και τότε ράγισεν η καρδιά μου βλέποντας τον Μακάρ εφέντη με τα’ άσπρα του γένεια και τα μακριά του μαλλιά ακατάστατα, να παραδίδεται στα χέρια των «μπασί μποζούκ» και να κομματιάζεται στη μεγάλη πλατεία του Καπανιού. Ενός άλλου γέροντα σεβάσμιου, του παπά Γιάννη, της εκκλησίας του Μηνά εφέντη, του έκοψαν τα πόδια και τα χέρια. Κι έπειτα, κρατώντας τα κομμένα χέρια του, με τα δάχτυλά του έβγαλαν τα μάτια του. Έναν τρίτο, που τον γνώριζα από το καφενείο και που οι άπιστοι τον έλεγαν Χρίστο εφέντη, τον κρέμασαν στο μεγάλο τσινάρ (πλατάνι) του Ορτάτς εφέντη τζαμισί…»

ΟΙ ΔΕΡΒΙΣΗΔΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΡΥΒΟΥΝ ΤΟΥΣ ΡΩΜΙΟΥΣ

Ο Βακαλόπουλος συμπληρώνει: «Άλλες τραγικές σκηνές ξετυλίγονταν μέσα στο μητροπολιτικό ναό. Εκεί είχαν καταφύγει πλήθη Ελλήνων, για να σωθούν. Άλλ’ ο τουρκικός όχλος έσπασε τις πόρτες και χύθηκε μέσα σφάζοντας. Όσοι δε σκοτώθηκαν εκεί, δέθηκαν δυο-δυο και μεταφέρθηκαν στο Καπάνι, όπου και τους έσφαξαν. Λίγοι μόνο κατώρθωσαν να ξεφύγουν και να κρυφτούν στον εκεί κοντά, τεκέ των δερβίσηδων – πιθανώτατα του Fetie τεκέ, που βρισκόταν απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Μόνοι οι δερβίσηδες αυτοί φέρθηκαν με συμπόνια στους Έλληνες».

ΔΕΡΒΙΣΙΔΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Δύο γεγονότα αποδελτιώνει ο Κυριάκος Σιμόπουλος στον πρώτο τόμο του έργου του «Πώς είδαν οι ξένοι την Ελλάδα του ‘21»:

Το πρώτο αφορά την άλωση της Τριπολιτσάς, όπως μας την μεταφέρει ο γάλλος φιλέλληνας λοχαγός Maxime Raybaud. Σύμφωνα με τον γάλλο στρατιωτικό, κατά τη διάρκεια της γενικής σφαγής, οι δερβίσηδες μιας μουσουλμανικής σχολής, αντιστάθηκαν ώσπου εξάντλησαν τα πολεμοφόδια. «Εξοντώθηκαν όλοι και τα μέλη τους διασκορπίσθηκαν».

Αντιστοίχως, ο ιταλός αξιωματικός Brengeri, στο χρονικό του με τίτλο “Adventures of a Foregner in Greece” που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “London Magazine” τον Σεπτέμβριο του 1826, διηγείται ένα άλλο περιστατικό:

Την πρωτοχρονιά του 1822, οι Έλληνες αιχμαλώτισαν κάτω από το κάστρο της Ακροκορίνθου) ένα δερβίση. Ισχυριζόταν πως βγήκε γιατί απελπίσθηκε από τις στερήσεις. Ένα αραπόπουλο όμως, που αιχμαλωτίσθηκε την ίδια μέρα, αποκάλυψε ότι ο δερβίσης ήταν κατάσκοπος και μετέφερε σημειώματα. Οι Έλληνες τον βασάνισαν για να ομολογήσει, αλλά εκείνος κράτησε κλειστό το στόμα του. «Σήκωσαν το σπαθί πάνω από το κεφάλι του. Ο δερβίσης έμεινε αδιάφορος. Σε κάθε ερώτηση απαντούσε: «Είμαι μάρτυρας». Στο τέλος βαρέθηκαν να τον χτυπούν. Τότε ο δερβίσης ζήτησε ένα τσιμπούκι, κάθησε σταυροπόδι κι άρχιζε να καπνίζει ατάραχος» αναφέρει ο ιταλός φιλέλληνας.

ΔΥΟ ΤΟΥΡΚΟΙ ΑΝΤΙΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Τα παρακάτω δεδομένα, οφείλουμε στον Ολλανδό πρόξενο στην Αθήνα, Gaspar Tesla, την αφήγηση του οποίου παραθέτει παραφραστικά ο Κυριάκος Σιμόπουλος στο προαναφερθέν έργο του:

«Στο μεταξύ, οι Τούρκοι ζήτησαν από τον καδή ένα «μουρασελέ» (απόφαση θανατικής καταδίκης) για να σφάξουν τους Έλληνες. Ο καδής αρνήθηκε, λέγοντάς τους: «Κόψτε μου το κεφάλι καλύτερα κι ύστερα κάνετε ό,τι θέλετε». Τον μεταχειρίσθηκαν σαν γκιαούρη και τον έδιωξαν από την Ακρόπολη.

Και ο βοεβόδας επίσης αντιτάχθηκε στο σχέδιο της σφαγής και προσπάθησε να προφυλάξει όσο γινόταν τους Έλληνες. Οι Τούρκοι τον αποκάλεσαν κι αυτόν γκιαούρη. Έπιασαν πολλούς παπάδες και τους ανέβασαν στο κάστρο. Λένε πως μερικοί δερβίσηδες που έφυγαν από την Αθήνα για τη Χαλκίδα, σκοτώθηκαν στο δρόμο από τους επαναστάτες. Ωστόσο, δύο δερβίσηδες, άγνωστο από πού, έφθασαν στην Ύδρα. Οι Υδραίοι τους συμβούλεψαν να μην βγουν στην Αττική. Πήγαν στον Πόρο όπου τους απογύμνωσαν εντελώς. Ύστερα πέρασαν στη Σαλαμίνα, όπου οι κάτοικοι τους υποδέχτηκαν φιλόξενα. Έφθασαν χθες στην Αθήνα».

Ο καδής των Αθηνών, ονομαζόταν Χαλήλ εφέντης: «Για μια στιγμή, είχαν σκεφθή οι Τούρκοι, να σφάξουν όλους τους χριστιανούς της Αθήνας. Εναντιώθηκε όμως ο Τούρκος Κατής Χαλήλ Εφέντης, ένας καλοκάγαθος ανατολίτης, που τους έπεισε να πάρουν μόνο ομήρους. Χάρη στο Χαλήλ εφέντη σώθηκε από την ομαδική σφαγή – ανάλογη με της Χίου και των Ψαρών – ο χριστιανικός πληθυσμός της Αθήνας. Ο Δημήτριος Καμπούρογλους είχε προτείνει κάποτε να δώσουν σε έναν από τους αθηναϊκούς δρόμους το όνομα του ιστορικού αυτού Κατή» αναφέρει στο έργο του «Ιστορία των Αθηνών» (Αθήνα 1973), ο Επαμεινώνδας Στασινόπουλος.

«Εις τον άνδρα τούτον οφείλεται ανδριάς παρ’ ημών» συμφωνεί και ο Διονύσιος Σουρμελής στο έργο του «Ιστορία των Αθηναίων κατά των υπέρ Ελευθερίας Αγώνα…» (Αθήναι 1853)

Η ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΜΠΕΚΤΑΣΗΔΩΝ ΤΗΣ ΜΕΝΔΕΝΙΤΣΑΣ

Πηγαίνοντας αναγνώστη από την Αθήνα στη Λαμία, θα δεις λίγα χιλιόμετρα μετά τις Θερμοπύλες, μια ταμπέλα προς τ’ αριστερά, για ένα χωριό που βρίσκεται στην κορυφή ενός αρκετά υψηλού λόφου, στο οποίο δεσπόζουν ακόμα τα ερείπια ενός μεσαιωνικού φράγκικου καστέλου. (http://www.strabon.org/portfolio/picture.php?cat=260&image_id=2136)

Η Μενδενίτσα, το περί ου ο λόγος γραφικό χωριό, είναι ένα εξαιρετικό αξιοθέατο της περιοχής - και το φράγκικο καστέλο, ένας τόπος πολιτιστικών δραστηριοτήτων υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού. Αν τύχει αναγνώστη, να περνάς από την περιοχή και έχεις λίγο χρόνο στη διάθεσή σου, μην παραλείψεις να επιχειρήσεις την παράκαμψη για μια πολιτιστική αυτοψία, ή και για λίγα νόστιμα ντόπια κοψίδια.

Η Μενδενίτσα υπήρξε κατά πάσαν πιθανότητα και ο τόπος ενός άλλου σημαντικού όσο και αποτρόπαιου συμβάντος, το οποίο περιγράφει ο όντως ευγενέστατος Ιωάννης Φιλήμων στον τρίτο τόμο του έργου του «Δοκίμιον Ιστορικόν Περί της Ελληνικής Επαναστάσεως»:

«Παρά τον Διάκον έφθασε εις τον Οπούντα αυθημερόν και ο εκ της Αγόργιανης υφοπλαρχηγός του Πανουριά, Κομνάς Τράκας, μετά διακοσίων, επίκουρος απεσταλμένος τω Δυοβουνιώτη. Ματαίως επεχείρησαν οι Έλληνες την εξ εφόδου κυρίευσιν του φρουρίου, μικρού μεν και ημελημένου, ως είπομεν, αλλ’ οχυρωτάτου φύσει, ως εγειρομένου επί υψηκόμου και αποκρήμνου θέσεως. Είδον τότε ο Δυοβουνιώτης και ο Διάκος αλώσιμον τούτο δια μόνης πολιορκίας και πείνης, και αφήσαντες εκεί δύναμιν ανάλογον, προεχώρησαν εις τας Θερμοπύλας. Η πολιορκία διήρκεσεν ολιγοήμερος, μάλλον δε πενθήμερος, παραδοθέντων των Τούκρων δι’ έλλειψιν των αναγκαίων. Τότε κατεστράφη και η εκεί τουρκική μονή (τεκές) του τάγματος των εκ συστήματος φιλανθρώπων Βεκτασίδων Τούρκων. Ουδείς υπήρχε λόγος προς την καταστροφήν καταστήματος, τόσο ευεργετικού γινομένου πάσι τοις διερχομένοις οιουδήτινος γένους και θρησκείας. Ιδίως δε ο τούτου Σεβ-βαβάς (ηγούμενος πατήρ) υπεσχέθη την εις τον στρατόν των Ελλήνων χορηγίαν, όσων δύναται πάντοτε τροφίμων, εάν η μονή διατηρηθή. Ακούεται όμως ο ορθός λόγος και η επιείκεια εν τοιαύτη ώρα; Κι η μονή επυρπολήθη, και οι μονάζοντες, εν οις και ο γέρων Σεχ-βαβάς, εθυσιάσθησαν.

Η ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΤΕΚΕ ΤΩΝ ΦΑΡΣΑΛΩΝ

Ανάλογα φιλάνθρωπη δράση και μάλιστα με διάρκεια στο χρόνο, είχε η αρβανίτικη μονή του Τεκέ των Φαρσάλων, (Ντουρμπαλή Σουλτάν Τεκέ) που βρίσκεται έξω από το χωριό Ασπρόγεια (Ιρινί) δεξιά στο δρόμο που ενώνει το Βόλο με τα Φάρσαλα.

Στο χώρο της μονής του Ντουρμπαλή Σουλτάν υπήρξε πιθανότατα αρχαίο ελληνικό ναΐδριο, στα ερείπια του οποίου κτίστηκε αργότερα χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι αφιερωμένο στην Αγία Ειρήνη (δίνοντας και το όνομα στην ευρύτερη περιοχή – Ιρινί) το οποίο έδωσε τη θέση του σε ένα φράγκικο αντίστοιχο αφιερωμένο στον Αη-Γιώργη. Τον Αη Γιώργη τιμώντας οι δερβίσηδες Μπεκτασί, εγκαινίασαν αργότερα στον ίδιο χώρο το δικό τους Τεκέ, ο οποίος συνέχισε να λειτουργεί μέχρι το 1972.

Χαρακτηριστικά αξίζει να καταγραφεί η αναφορά του υποπροξένου της Ελλάδας στο Βόλο, Ι.Δ. Τζιώτη (1878), που περιγράφει, το πώς την ταραγμένη εκείνη περίοδο της ελληνικής επανάστασης στη Θεσσαλία, ο αρβανίτικος τεκές προσέφερε καταφύγιο στους χριστιανικούς πληθυσμούς, απέναντι στους εγκάθετους ρουμανόβλαχους:

«Συμμορία ληστών βλαχοποιημένων, οπλισθείσα δι’ όπλων εγκατέλειπε τας τάξεις της και λυμαίνεται τα χριστιανικά χωρία τα μεταξύ Αλμυρού, Βόλου και Φαρσάλων κείμενα, διαπράττουσα όσα και οι Γκέκηδες διέπραξαν. Πολλά χριστιανικά χωρία εγκαταλείφθησαν, οι δε κάτοικοι ηναγκάσθησαν να καταφύγωσι υπό την προστασίαν των εν τω τεκέ φρουρούντων αλβανών, όπως προφυλαχθώσι κατά των ανθρωπόμορφων τούτων τεράτων…»

Μια ωραία περιγραφή του κλίματος του Τεκέ, μας δίνει ο Ανδρέας Καρκαβίτσας σε αφήγημά του που πρωτοδημοσίευσε στα 1892 στην «Εικονογραφημένη Εστία» με τίτλο «Ο Τεκές των Μπεκτασίδων» και που με ιδιαίτερη ικανοποίηση είδαμε να επανεκδίδεται πρόσφατα.

Οι μπεκτασήδες του Ντουρμπαλή Σουλτάν, ίδρυσαν με δικά τους χρήματα στα 1858, την ορθόδοξη εκκλησία του Αη-Γιώργη στην Ασπρόγεια, ενώ κάθε 25η Μαρτίου, ο ηγούμενός τους παρακολουθούσε τη δοξολογία, αφήνοντας μάλιστα και ένα γενναίο ποσό στο παγκάρι της. Η μονή προίκισε επίσης πολλά κορίτσια από τα γύρω χωριά, ενώ έδινε δανεικά κι αγύριστα σιτάρι στους χωρικούς για το διάστημα ανάμεσα στα Χριστούγεννα και το καινούργιο αλώνι.

Την 26η Μαΐου του 1942, σε αντίποινα για το ξέσπασμα της εθνικής αντίστασης στη Θεσσαλία, οι Ιταλοί εκτέλεσαν προς εκφοβισμό των κατοίκων, τον ηγούμενο του Τεκέ, Κιαζίμ Ιμπραήμ Μπαμπά, (ή και για να βάλουν στο χέρι τις λίρες της μονής, σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή) μαζί με δεκάδες άλλους πατριώτες από άλλα χωριά. Τη θέση του Κιαζήμ, έλαβε, μονάχος πλέον, ο Σαΐντ Μπαμπά, που εστάλη από το αλβανικό προξενείο στον Τεκέ μεσούσης της Κατοχής. Τον Σεΐτ συνάντησε στον Τεκέ, ο καπετάνιος Δημήτρης Τάσος (Μπουκουβάλας), επικεφαλής του ιππικού του ΕΛΑΣ στη Θεσσαλία, κατόπιν προσκλήσεως του πρώτου, εγγυώμενος για λογαριασμό της Ελεύθερης Ελλάδας την απρόσκοπτη λειτουργία της μονής. Σύμφωνα με αναφορές ντόπιων, ο Τεκές φιλοξενούσε συνέχεια αντάρτες, αλλά και τάιζε τους γύρω κατοίκους.

Τα δύσκολα για την Ελλάδα, χρόνια, του ανταρτοπολέμου, ο Σαΐντ αναγκάστηκε, όπως χιλιάδες άλλοι Έλληνες, να προβεί σε δήλωση…αποκήρυξης του κομμουνισμού, στο πρόσωπο του πνευματικού του πατέρα, του αρχιεπισκόπου Τιράνων – ενώ στα 1960, τα κτήματα του Τεκέ, «ως εχθρική, αλβανική περιουσία», τάχθηκαν υπό καθεστώς μεσεγγύησης (κατάσχεση από το κράτος μέχρι την οριστική λύση του εμπολέμου και διευθέτηση του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος) και αφαιρέθηκε από τον Σαΐντ η παραμικρή δικαιοδοσία στην περιουσία της μονής, είτε κτήματα, είτε ζώα.

Εννέα χρόνια μετά το θάνατο του μπαμπά και αφού η μονή είχε συληθεί πλήρως, χαρακτηρίστηκε διατηρητέα από το υπουργείο Πολιτισμού, χωρίς αυτό να εμποδίζει το υπουργείο Οικονομικών το οποίο είχε τη διαχείριση του χώρου της μονής, να την μετατρέψει σε στάβλο – καθεστώς που διατηρήθηκε υπό την ανοχή, αν όχι και επιδοκιμασία των τοπικών αρχών και κοινωνιών, μέχρι το 1999.

Σήμερα, ο Τεκές, αν και αποτελεί ελληνικό πολιτιστικό μνημείο, έχει περιέλθει υπό την «προστασία» αλβανών μεταναστών οι οποίοι έχουν προβεί μεν σε καθαρισμό και ευπρεπισμό της έκτασης, αλλά και σε αυθαίρετες αλλαγές της εσωτερικής του διακόσμησης, χωρίς κανείς να ενδιαφέρεται επισήμως για τη συνέχεια…

Υ.Γ.: Αν ενδιαφερθεί κάποιος αναγνώστης, ίσως καταφέρω να αναρτήσω και κάποιες φωτογραφίες σχετικά με τον Τεκέ των Φαρσάλων…


Μετάβαση στην Κορυφή της Σελίδας
Το Θέμα καταλαμβάνει 39 Σελίδες:
  1  2  3  4  5  6  7  8  9 10
 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
 31 32 33 34 35 36 37 38 39
 
 Νέο Θέμα  Απάντηση στο Θέμα
 Εκτυπώσιμη Μορφή
Μετάβαση Σε:

ESOTERICA.gr Forums !

© 2010-11 ESOTERICA.gr

 Μετάβαση Στην Κορυφή Της Σελίδας
0.890625
Maintained by Digital Alchemy